'ου (ὁ et ἡ) :
   I ὁ ἄνθρωπος, homme :
      1 p. opp. aux dieux, IL. 5, 442 ;
      2 p. opp. à ἀνήρ ;
      3 p. opp. à γυνή, IL. 9, 134 ; ESCHN. 76, 4 ; PLUT. Cleom. 37 ;
      4 en gén. homme, être humain : ὁ ἄνθρ. THC. 1, 140 ; PLAT. Prot. 321 b ; ou sans art. ἄνθρωπος, XÉN. Hipp. 4, 20 ; PLAT. Rsp. 603 c, etc. l’homme ; de même au plur. οἱ ἄνθρωποι ou ἄνθρωποι, PLAT. Prot. 317 b, les hommes ; avec un part. ὤν ou πεφυκώς : ἄνθρωπον ὄντα, ἀνθρώπῳ πεφυκότι, ἀνθρώπους ὄντας, étant né homme, étant homme, càd. attendu qu’on est homme, puisqu’on est homme : πῶς οὐκ ἄνθρωπόν γε ὄντα εἰκὸς σοφώτερον τούτων φαίνεσθαι ; XÉN. Hipp. 4, 20, comment ne serait-il pas naturel que l’homme (litt. par cela même qu’il est homme) se montrât plus intelligent que ces (bêtes) ? de même, ἀνθρώπῳ πεφυκότι, XÉN. Cyr. 1, 1, 3 ; ἀνθρώπους ὄντας, POL. 2, 4, 5 ; κατ' ἄνθρωπον, ESCHL. Sept. 425 ; SOPH. O.C. 598 ; DS. 1, 31, etc. ; κατ' ἀνθρώπους, DC. 53, 16, comme il convient à l’homme, comme il est habituel à l’homme, selon la nature humaine ; ὑπὲρ ἄνθρωπον, DC. 13, 21, etc. au-dessus de l’homme, au-dessus des forces humaines ; particul. au plur. dans les loc. ἐν ἀνθρώποις, ἐξ ἀνθρώπων, etc. d’entre les hommes : δεινότατος τῶν ἐν ἀνθρώποις, DÉM. 1246, 13, le meilleur homme du monde ; ὁ ἄριστος ἐν ἀνθρώποις ὄρτυξ, PLAT. Lys. 211 e, la meilleure caille du monde ; τὰ ἐξ ἀνθρώπων πράγματα, PLAT. Theæt. 170 e, toutes les affaires du monde, càd. tous les embarras possibles ; μάλιστα ἀνθρώπων, HDT. 1, 60, plus que nul autre d’entre les hommes ; ἄριστά γ' ἀνθρώπων, PLAT. Theæt. 148 b, le mieux du monde ; ἥκιστα ἀνθρώπων, PLAT. Prot. 361 e, Phæd. 67 e, pas le moins du monde ; joint à un subst. ἄνθρ. ὁδίτης, IL. 16, 263, un voyageur ; ἄνθρ. βασιλεύς, NT. Matth. 22, 2, un roi ; ou à un n. de peuple : πόλις Μερόπων ἀνθρώπων, HH. Ap. 42, la ville des Méropes ; mais, ainsi construit, souv. avec un sens de mépris chez les Att. : ἄνθρωπος ὑπογραμματεύς, LYS. 186, 6, un misérable scribe en sous-ordre ; γόης ἄνθρωπος, ESCHN. 48, 32, un misérable charlatan, etc. ; ἄνθρωπος qqf. seul en ce sens, PLAT. Phæd. 117 e, etc. ; DÉM. 543, 26 ;
   II ἡ ἄνθρωπος, femme, HDT. 1, 60 ; ISOCR. 381 b ; ARSTT. Nic. 7, 5, 2 ; PLUT. Alc. 23 ; avec un sens de pitié ou de mépris, DÉM. 402, 24 ; THCR. Idyl. 15, 89 ; particul. au voc. avec idée de colère ou d’impatience, THCR. Idyl. 15, 71 ; ou de mépris, THCR. Idyl. 4, 62 ; particul. femme esclave, servante, ANT. 113, 17 ; LYS. 9, 7 ; 93, 8 ; 98, 9 ; IS. 58, 20.

➳ Par crase att. ὁ ἄνθρωπος devient ἅνθρωπος, dor. et ion. ὥνθρωπος, THCR. Idyl. 4, 62 ; 15, 71, 83, 89, etc.

Étym. probabl. pré-grec.

'

ἡ, Att. crasis ἅνθρωπος, Ion. ὥνθρωπος, for ὁ ἄνθρ-: — man, both as a generic term and of individuals, Hom. etc., opp.
gods, ἀθανάτων τε θεῶν χαμαὶ ἐρχομένων τ’ ἀνθρώπων Il. 5.442, etc. ; πρὸς ἠοίων ἢ ἑσπερίων ἀνθρώπων the men of the east or of the west, Od. 8.29; even of the dead in the Isles of the Blest, ib. 4.565; κόμπος οὐ κατ’ ἄνθρωπον A. Th. 425, cf. S. Aj. 761. Pl. uses it both with and without the Art. to denote man generically, ὁ ἄ. θείας μετέσχε μοίρας Prt. 322a; οὕτω… εὐδαιμονέστατος γίγνεται ἄ. R. 619b, al. ; ὁ ἄ.
the ideal man, humanity, ἀπώλεσας τὸν ἄ., οὐκ ἐπλήρωσας τὴν ἐπαγγελίαν Arr. Epict. 2.9.3. in pl., mankind, ἀνθρώπων… ἀνδρῶν ἠδὲ γυναικῶν Il. 9.134; ἐν τῷ μακρῷ… ἀνθρώπων χρόνῳ S. Ph. 306; ἐξ ἀνθρώπων γίγνεσθαι depart this life, Paus. 4.26.5, cf. Philostr. VA 8.31. joined with a Sup. to increase its force, δεινότατον τῶν ἐν ἀνθρώποις ἁπάντων D. 53.2; ὁ ἄριστος ἐν ἀνθρώποις ὄρτυξ the best quail in the world, Pl. Ly. 211e; freq. without a Prep., μάλιστα, ἥκιστα ἀνθρώπων, most or least of all, Hdt. 1.60, Pl. Lg. 629a, Prt. 361e; ἄριστά γ’ ἀ., ὀρθότατα ἀ., Id. Tht. 148b, 195b, etc. τὰ ἐξ ἀνθρώπων πράγματα ΄all the trouble in the world΄, ib. 170e; γραφὰς τὰς ἐξ ἀνθρώπων ἐγράφετο Lys. 13.73; αἱ ἐξ ἀνθρώπων πληγαί Aeschin. 1.59; πάντα τὰ ἐξ ἀνθρώπων κακὰ ἔλεγε D.C. 57.23. joined with another Subst., like ἀνήρ, ἄ. ὁδίτης Il. 16.263; πολίτας ἀ. D. 22.54; with names of nations, πόλις Μερόπων ἀνθρώπων h.Ap. 42; in Att. freq. in a contemptuous sense, ἄ. ὑπογραμματεύς, ἄ. γόης, ἄ. συκοφάντης, Lys. 30.28, Aeschin. 2.153, 183; ἄ. ἀλαζών X. Mem. 1.7.2; ἄ. ὑφάντης Pl. Phd. 87b; Μενίππου, Καρός τινος ἀνθρώπου D. 21.175; ἄ. βασιλεύς Ev. Matt. 22.2. ἅνθρωπος or ὁ ἄνθρωπος alone, the man, the fellow, Pl. Prt. 314e, Phd. 117e; ὡς ἀστεῖος ὁ ἄ., with slight irony, ib. 116d, al. ; with a sense of pity, D. 21.91. in the voc. freq. in a contemptuous sense, as when addressed to slaves, etc., ἄνθρωπε or ὤνθρωπε sirrah! you sir! Hdt. 3.63, 8.125, and freq. in Pl., but in Trag. only S. Aj. 791, 1154; simply, brother, POxy. 215.1, Diog.Oen. 2.
slave, ἂν ἄ. ᾖ Philem. 22; ἄ. ἐμός Gal. 14.649; ὁ ἄ. τῆς ἁμαρτίας or ἀνομίας 2 Ep. Thess. 2.3; ἄ. τοῦ Θεοῦ 1 Ep. Tim. 6.11; but τιθέναι τινὰ ἐν ἀνθρώποις make a man of, of a freed slave, Herod. 5.15. ἄ. ἄ.
any one, Hebraism in LXX Le. 17.3 (cf. ἀνήρ VI. 8); ἄ. like Germ. man ΄one΄, 1 Ep. Cor. 4.1, al. Medic., name of a plaster, ἡ διὰ σάνδυκος ἄ. καλουμένη Aët. 15.43. as fem., woman, Pi. P. 4.98, Hdt. 1.60, Isoc. 18.52, Arist. EN 1148b20; contemptuously, of female slaves, Antipho 1.17, Is. 6.20, etc. ; with a sense of pity, D. 19.197. — Prop. opp. θηρίον, cf. ἀνήρ, but opp. γυνή, Aeschin. 3.137; ἀπὺ ἀνθρώπου ἕως γυναικός LXX 1 Es. 9.40, etc.

ὁ, in der Krasis ion. ὥνθρωπος, att. ἅνθρωπος (Ableitung der Alten schwankt zwischen ἄνω ἀθρεῖν, vom aufwärts gerichteten Blick des Menschen, u. Plat. ἀναθρεῖἃ ὄπωπε, Crat. 899c ; richtiger nicht als Zusammensetzung, viell. als Ableitung von dem Stamme αΝΘ, ἄνθος, ἀνθέω zu betrachten, vgl. übrigens Lobeck paralip. 118), der Mensch zur Bezeichnung der Gattung, sowohl im Ggstz zu den Tieren, als zu den Göttern, ἀθανάτων τε θεῶν χαμαὶ ἐρχομένων τ' ἀνθρώπων Il. 5.442 ; auch nach dem Tode noch, die Abgeschiedenen, und die ins Elysische Gefilde Versetzten Od. 4.565, 568. Daher οἱ ἄνθρωποι, die Menschen, das ganze Menschengeschlecht, μαντήϊα μοῦνα ἐν ἀνθρώποις, die einzigen Orakel in der Welt, Her. 1.53 ; τὸν ἄριστον ἐν ἀνθρώποις ὄρτυγα, die beste Wachtel in der Welt, Plat. Lys. 211e ; vgl. Xen. Mem. 8.6.2 καλὸν γὰρ εἴπερ τι καὶ ἄλλο τῶν ἐν ἀνθρώποις ; τῶν ἐν ἀνθρώποις ἁπάντων δεινότατον Dem. 53.2 ; u. beim Kompar., οὐδὲν τῶν ἐν ἀνθρώποις ἀνισώτερον εἶναι Xen. Cyr. 2.2.17. So wird dem superlat. ἀνθρώπων zur Verstärkung hinzugesetzt, φθονερὸς ἥκιστ' ἀνθρώπων, am allerwenigsten (unter den Menschen), Plat. Prot. 361b ; ἄριστάγ' ἀνθρώπων Theaet. 148b ; ἀκριβέστατα ἐπίστασαι ἀνθρώπων, am allergenauesten, Hipp. mai. 285c. Auch ἐξ ἀνθρώπων, z.B. τὰ ἐξ ἀνθρ. πράγματα, unglaublich viel, Theaet. 170e ; αἱ ἐξ ἀνθρώπων πληγαί, die menschenmöglichsten Prügel, Aesch. 1.59 ; Lys. 13.73 γραφὰς τὰς ἐξ ἀνθρώπων ἐγράφετο ; bes. bei Sp. Cor. Heliod. 2, p. 34. Man vgl. οἱ πατέρες, ὅσα ἄνθρωποι, οὐκ ἀμαθεῖς ἔσονται, so weit es für Menschen möglich ist. Plat. Rep. V.467c. Uebh. ist ἄνθρωπος, auch mit dem Artikel, die allgemeine Bezeichnung für Mensch, im Deutschen oft durch man auszudrücken. – Zuweilen tritt noch ein anderes Substantivum mit ursprünglich adjektivischem Begriff dazu, ἄνθρωπος ὁδίτης, Wandersmann, Il. 16.263, Od. 13.123 ; auch bei Völkernamen, h.Ap. 42. Bei den Attikern hat es in Vrbdg mit Personalbenennungen. die einen Stand, ein Geschäft, ein Volk bezeichnen, meist einen verächtlichen Nebenbegriff, oder in Hinsicht auf menschliche Gebrechlichkeit etwas Bemitleidendes, vgl. Beisp. bei Menke zu Luc. Gall. 18 (wie ἀνήρ einen ehrenden); ἄνθρωπος ὑφάντης Plat. Phaed. 87b ; ὑπογραμματεῖς Lys. 30.28 ; ἐπιθυμιῶν παρασκευασταί Plat. Gorg. 518c ; κόλαξ Dio Chrys. Abweichend πολῖται Xen. Cyr. 8.7.14 ; Ἕλλην Aesch. 3.154. So steht auch ἄνθρωπος allein, verächtlich, bes. von Sklaven, Her. 9.39 ; Plat. Prot. 314e ; Dem. 48.37 ; u. mit leichtem Vorwurf, ὦ ἄνθρωπε, Mensch ! Plat. Prot. 330d, Gorg. 452b. Vorzugsweise bezeichnet es den Mann, Aesch.3.157 πρεσβύτας ἀνθρώπους neben πρεσβύτιδας γυναῖκας ; das fem. ἡ ἄνθρωπος hat zuerst Her. 1.60, und dann die Redner, gewöhnl. von Sklavinnen, und im verächtlichen Sinne, Antiph. 1.17 ; Isae. 6.21 ; Dem. 19.197. – Vgl. übrigens ἀνήρ.

ἄνθρωπος, -ου, ὁ,
[in LXX chiefly for אִישׁ ,אָדָם, also for אֱנוֹשׁ, etc. ;]
man:
__1. generically, a human being, male or female (Lat. homo): Jhn.16:21; with art., Mat.4:4 12:35, Mrk.2:27, Jhn.2:25, Rom.7:1, al; disting. from God, Mat.19:6, Jhn.10:33, Col.3:23, al.; from animals, etc., Mat.4:19, Luk.5:10, Rev.9:4, al.; implying human frailty and imperfection, 1Co.3:4; σοφία ἀνθρώπων, 1Co.2:5; ἀνθρώπων ἐπιθυμίαι, 1Pe.4:2; κατὰ ἄνθρωπον περιπατεῖν, 1Co.3:3; κατὰ ἄ. λέγειν (λαλεῖν), Rom.3:5, 1Co.9:8; κατὰ ἄ- λέγειν, Gal.3:15 (cf. 1Co.15:32, Gal.1:11); by meton., of man's nature or condition, ὁ ἔσω (ἔξω) ἄ., Rom.7:22, Eph.3:16, 2Co.4:16 (cf. 1Pe.3:4); ὁ παλαιὸς, καινὸς, νέος ἄ., Rom.6:6, Eph.2:15 4:22, 24 Col.3:9, 10; joined with another subst., ἄ. ἔμπορος, a merchant, Mat.13:45 (WH, txt. om. ἄ.); οἰκοδεσπότης, Mat.13:52; βασιλεύς, 18:23; φάγος, 11:19; with name of nation, Κυρηναῖος, Mat.27:32; Ἰουδαῖος, Act.21:39; Ῥωμαῖος, Act.16:37; pl. οἱ ἄ., men, people: Mat.5:13, 16 Mrk.8:24, Jhn.4:28; οὐδεὶς ἀνθρώπων, Mrk.11:2, 1Ti.6:16.
__2. Indef., ἄ. = τις, some one, a man: Mat.17:14, Mrk.12:1, al.; τις ἄ., Mat.18:12, Jhn.5:5, al.; indef. one (Fr. on), Rom.3:28, Gal.2:16, al.; opp. to women, servants, etc., Mat.10:36 19:10, Jhn.7:22, 23.
__3. Definitely, with art., of some particular person; Mat.12:13, Mrk.3:5, al.; οὗτος ὁ ἄ., Luk.14:30; ὁ ἄ οὗτος, ἐκεῖνος, Mrk.14:71, Mat.12:45; ὁ ἄ. τ. ἀνομίας, 2Th.2:3; ἄ τ. θεοῦ (of Heb. אִישׁ אֱלֹהִים), 1Ti.6:11, 2Ti.3:17, 2Pe.1:21; ὁ υἰὸς τοῦ ἀ., see: υἱός.
SYN.: ἀνήρ, which see (and cf. MM, VGT, 44; Cremer, 103, 635). (AS)