GRC

ἀνάγω

download
JSON

Bailly

'ἀν·άγω (impf. ἀνῆγον, f. ἀνάξω, ao.2 ἀνήγαγον, etc.) :
A (ἀνά, de bas en haut) :
   I conduire en haut :
      1 faire monter : εἰς Ὄλυμπον, EUR. Bacch. 289, vers l’Olympe ; πρὸς τὸ ὄρος, XÉN. An. 3, 4, 28, vers le sommet de la montagne ; εἰς φῶς, PLAT. Rsp. 521 c, faire monter ou amener à la lumière du jour ;
      2 conduire par mer, abs. ἀνάγειν, HDT. 3, 41, etc. mener un vaisseau en mer, gagner le large ;
      3 conduire de la côte dans l’intérieur d’un pays, particul. dans l’Asie centrale : παρὰ βασιλέα, XÉN. Hell. 1, 4, 6 ; ὡς βασιλέα, XÉN. An. 2, 6, 1, vers le grand roi ;
      4 p. ext. amener : τί δὲ λαὸν ἀνήγαγεν ἐνθάδ' ἀγείρας ; IL. 9, 338, pourquoi l’Atride a-t-il rassemblé l’armée pour l’amener ici ? τὴν δ' ἐθέλων ἐθέλουσαν ἀνήγαγεν ὅνδε δόμονδε, OD. 3, 272, de leur consentement mutuel il l’amena dans sa demeure ; cf. OD. 4, 534 ; 18, 89, etc. ; avec δεῦρο, PD. N. 11, 35 ; ἐς ὄψιν, HDT. 6, 30, amener sous les yeux, càd. en présence (de qqn) ;
      5 amener en haut, d’où rejeter par en haut, vomir ou cracher : αἷμα, PLUT. Cleom. 30, du sang ; cf. HPC. 939 d, etc. ; ARÉT. p. 14, 57, etc. ;
      6 déployer : φάλαγγα, PLUT. Crass. 23, une troupe de combattants ; ἐπὶ κέρας τὰς νέας, HDT. 6, 12, déployer la flotte en demi-cercle ;
      7 en référer à : ἀν. τι εἰς τὸν δῆμον, ARSTT. Pol. 4, 4, 29, en référer pour qqe. ch. à la décision du peuple ;
   II lever, élever : κάρα, SOPH. Ph. 866, lever la tête ; p. anal. παιᾶνα, SOPH. Tr. 210, entonner le péan ; fig. τινὰ εἰς τιμήν, PLUT. Num. 16, élever qqn à une dignité ;
   III élever, construire, PLUT. Nic. 18 ; p. ext. diriger : χορόν, HÉS. Sc. 280 ; THC. 3, 104 ; EUR. Tr. 325, un chœur, une danse ; θυσίαν, ἑορτήν, HDT. 2, 60, 61, etc. célébrer un sacrifice, une fête ;
B (ἀνά, en arrière ou de nouveau) :
   I emmener : γυναῖκ' ἐξ ἀπίης γαίης, IL. 3, 48, emmener une femme d’une terre lointaine ; cf. IL. 6, 292 ; 13, 627, etc. ; en parl. de condamnés : Λυσίμαχου ἐκέλευον ἀναγαγόντα παραδοῦναι αὐτοὺς τοῖς ἕνδεκα, XÉN. Hell. 2, 4, 9, ils ordonnaient à Lysimakhos de les emmener et de les livrer aux Onze ;
   II ramener : ἀνήγαγον αὖτις Ἄργος ἐς ἱππόϐοτον, IL. 15, 29, je le ramenai dans Argos, nourricière des coursiers ; cf. OD. 24, 401 ; PLAT. Tim. 19 a, etc. ; fig. λόγον ἐπ' ἀρχήν, PLAT. Leg. 626 d, ramener un discours à son point de départ ; p. suite, intr. en appar. (s.-e. ἑαυτόν ou πόδα, cf. lat. referre pedem) : ἀνάγειν, revenir sur ses pas, faire retraite, XÉN. Cyr. 7, 1, 45 ; ἐπὶ πόδα ἀν. XÉN. Cyr. 3, 3, 69, battre en retraite pas à pas ou en faisant face à l’ennemi ; fig. ramener, renouveler (un souvenir) EUR. El. 126 ;
   III faire une restitution légale, PLAT. Leg. 916 a ;
   IV calculer en remontant à une époque antérieure, PLUT. Cim. 18, Num. 1 ;
   V relever : ἡμέρα κλίνει τε κἀνάγει πάλιν τἀνθρώπεια, SOPH. Aj. 131, un jour abaisse et relève les affaires humaines ; particul. reconstruire, PLUT. Popl. 15, Cam. 32 ; t. de balist. remonter en avant le tiroir ou la batterie d’une machine de jet, HÉRON ;

Moy. gagner le large, IL. 1, 478 ; HDT. 3, 137 ; THC. 6, 30 ; p. anal. avec un navire qui se met en mouvement pour gagner le large, ἀνήγετο ὡς ἐρωτήσων, PLAT. Charm. 155 d, il se préparait à interroger ; cf. XÉN. Cyr. 6, 3, 12 ; PLAT. Eryx. 392 d.'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

fut. ἀνάξω Hdt. 7.10. θ΄, etc. ; aor.2 ἀνήγαγον, etc. ; (v. ἄγω); — opp. κατάγω, lead up from a lower place to a higher, ἐς Ολυμπον Thgn. 1347, E. Ba. 289; πρὸς τὸ ὄρος X. An. 3.4.28; ἱερὸν ἀ. ξόανον, of the Trojan horse, E. Tr. 525; ὁ πέπλος ἀνάγεται εἰς τὴν ἀκρόπολιν Pl Euthphr. 6c.
lead up to the high sea, carry by sea, λαὸν ἀνήγαγεν ἐνθάδ’ ἀείρας Il. 9.338; γυναῖκ’ εὐειδέ’ ἀνῆγες ἐξ Ἀπίης γαίης 3.48, cf. 6.292; στρατὸν ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα Hdt. 7.10. θ’ ; but freq. = simple ἄγω, conduct, carry to a place, Il. 8.203, Od. 3.272; ἀ. ναῦν put a ship to sea, Hdt. 6.12, 7.100, etc. ; ἀνάγειν abs. in the same sense, Id. 3.41, 8.76, cf. D. 23.169; — but this is more common in Med., v. infr. B. I.
take up from the coast into the interior, Od. 14.272; esp. from Asia Minor into Central Asia, ἀ. παρὰ or ὡς βασιλέα Hdt. 6.119, X. HG 1.4.6, An. 2.6.1, etc. ; from Piraeus to Athens, Id. HG 2.4.8.
bring up, esp. from the dead, ἀ. εἰς φάος Hes. Th. 626; εἰς φῶς Pl. R. 521c, S. Fr. 557 (Pass.); τῶν φθιμένων ἀ. A. Ag. 1023, cf. E. Alc. 985; κλίνει κἀνάγει πάλιν lays low and brings up again, S. Aj. 131; ἐκ λεχέων ἀ. φάμαν παλαιάν waken up, revive, renew, Pi. I. 4 (3).22. ἀ. χορόν conduct the choir, Hes. Sc. 280, E. Tr. 326, Th. 3.104; ἀ. θυσίαν, ὁρτήν celebrate…, Hdt. 2.48, 60, al., cf. Act. Ap. 7.41; sacrifice, ταύρους OGI 764.47 (ii BC).
lift up, raise, κάρα S. Ph. 866; τὸ ὄμμα ἀ. ἄνω Pl. R. 533d; ἀ. τὰς ὀφρῦς, = ἀνασπᾶν, Plu. 2.975c; ἂν πυκτεύοντες ἀνάγωσιν ἑαυτούς Id. 2.541b. ἀ. παιᾶνα lift up a paean, S. Tr. 210; ἄναγε πολύδακρυν ἁδονάν, of a song of lamentation, E. El. 126; κωκυτόν Ph. 1350. ἀ. εἰς τιμήν raise to honour, Plu. Num. 16; τίμιον ἀ. τινά E. HF 1333; elevate, οἱ εἰς φιλοσοφίαν ἀνάγοντες [ἀστρονομίαν] Pl. R. 529a. in various senses, φάρμακα ἀνάγοντα expectorants, Hp. Morb. 3.15; ἀ. ὀδόντας cut teeth, Id. Aph. 3.25; ἀ. πλῆθος αἵματος bring up blood, Plu. Cleom. 30; ἀ. μηρυκισμόν chew the cud, LXX Le. 11.3, al. ; τὸν Νεῖλον ἀναγέτω bring the Nile up [over its banks], Luc. DDeor. 3; ἀ. φάλαγγα deploy, Plu. Crass. 23; Geom., draw a line, Arist. Metaph. 1051a25; ἀ. τεταγμένως erect as an ordinate, Apollon. Perg. Con. 2.49; in building, carry a line of works to a point, Plu. Nic. 18; ἀ. ὕδωρ distil, Syn.Alch. p. 66B. μύρια τάλαντ’ εἰς τὴν ἀκρόπολιν ἀνήγαγον, i.e.
paid them into the treasury there, D. 3.24.
bring up a prisoner for examination, X. HG 3.3.11, OGI 483.185 (Pergam.), Plb. 40.4.2, Act. Ap. 12.4.
train, rear, θετὸν υἱόν AP 9.254 (Phil.); — Pass., εἰς μέτρα ἥβης ἀνηγόμην IG 12(7).449 (Amorgos); of plants, ἀ. ἀμπελῶνας S. (?) Fr. 1010.
bring back, ἀνήγαγον αὖθις Ἄργος ἐς ἱππόβοτον Il. 15.29, cf. Od. 24.401, Pi. P. 5.3, etc. τὸν λόγον ἐπ’ ἀρχὴν ἀ.
carry back, refer to its principles, Pl. Lg. 626d; εἰς ἄλλας ἀρχάς Arist. EN 1113b20; εἰς αὑτὸν τὴν ἀρχήν 1113a6, cf. GA 778b1, al. ; εἰς γνωριμώτερον Metaph. 1040b20; generally, refer, πάντα τοῖς λογισμοῖς εἰς ἀσφάλειαν Plu. Brut. 12; εἰς κοινὸν ὄνομα A.D. Synt. 266.13; freq. in Pass., ἀνάγομαι εἴς τι Procl. Inst. 21; ὑπό τι Olymp. in Mete. 326.33; ἀπό, ἔκ τινος to be derived from, A.D. Adv. 121.25, Synt. 23.26; ἀ. ἀπό, ἐξ… derive one΄s subsistence from…, Vett.Val. 10.15, 73.11. ἀ. τι εἰς τὸν δῆμον, Arist. Pol. 1292a25; of persons, ἀ. τινὰ ἐπὶ τὴν συγγραφήν refer him to the contract, D. 56.31.
reduce syllogism to another figure, Arist. APr. 29b1; reduce an argument to syllogism, ib. 46b40, al. in Law, return a slave sold with an undisclosed defect, εἰς πρατῆρα Pl. Lg. 915c, cf. Hyp. Ath. 15.
refer a claimant, πράτορι ἢ εἰς πόλιν ἔνδικον Milet. 3 No.140.42; abs., ὁ ἔχων ἀναγέτω Foed. Delph. Pell. 2A 15; ἀ. ὅθεν εἴληφας D. 45.81.
rebuild, Plu. Publ. 15, Cam. 32.
restore to its original shape, Parth. Ep. Dedic.; τάφρον PHal. 1.5.
reckon, calculate, ἀ. τὰς ἡμέρας πρὸς τὸ μαντεῖον Plu. Cim. 18; χρόνον ἐκ τῶν Ὀλυμπιονικῶν Num. 1. intr. (sc. ἑαυτόν), withdraw, X. Cyr. 7.1.45, etc. ; ἐπὶ πόδα ἀ.
retreat facing enemy, 3.3.69; ἀ. ἐπὶ σκέλος Ar. Av. 383; metaph, ἄναγε εἰς τοὐπίσω, perh. nautical, put back again, Pl. R. 528a. Med. and Pass., put out to sea, set sail (v. supr. 1.2), Il. 1.478, Hdt. 3.137, etc. ; fut. ἀνάξεσθαι Th. 6.30, etc. ; ἀναχθέντες Hdt. 3.138, 4.152, cf. A. Ag. 626. metaph, put to sea, i.e.
make ready, prepare oneself, ὡς ἐρωτήσων Pl. Chrm. 155d, cf. Erx. 392d. in thought, ascend to higher unity, Dam. Pr. 117.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(die tempora s. ἄγω), hinausführen, zurückführen. In einigen Homer. Stellen bedeutet jedoch dies Komposit. nichts Anderes als das simplex ἄγω, eine Erscheinung, welche Homer auch bei Kompp. mit andern praepp. mannichfach zeigt ; Od. 18.89 ἐς μέσσον δ' ἄναγον, sie führten ihn in die Mitte ; 18.115 τάχα γάρ μιν ἀνάξομεν ἤπειρόνδε εἰς Ἔχετον βασιλῆα. Dagegen hat ohne Zweifel ἀνά Bedeutung in den Homer. Stellen, wo ἀνάγειν die Fahrt von Hellas nach Troja bezeichnet, s. Lehrs Aristarch. p. 119 ; Il. 3.48 γυναῖκ' εὐειδέ' ἀνῆγες ἐξ ἀπίης γαίης ; 6.292 ἔργα γυναικῶν Σιδονίων, τὰς' Ἀλέξανδρος ἤγαγε Σιδονίηθεν, τὴν ὁδὸν ἣν Ἑλένην περ ἀνήγαγεν εὐπατέρειαν ; 9.338 τί δὲ λαὸν ἀνήγαγεν ἐνθάδ' ἀγείρας Ἀτρείδης ; 13.627 οἵ μευ κουριδίην ἄλοχον καὶ κτήματα πολλὰ μὰψ οἴχεσθ' ἀνάγοντες : Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ περιεστιγμένη, ὅτι Ζηνόδοτος γράφει μὰψ οἴχεσθον ἄγοντες· καὶ τὸ δυικὸν συγχεῖται ἐπὶ πολλῶν τασσόμενον· καὶ ἠγνόηκεν ὅτι ἀναγωγὴν καλεῖ τὸν ἐκ Πελοποννήσου εἰς Τροίαν πλοῦν. Vom Lande aufs hohe Meer hinausfahren Od. 19.202 τοὶ δ' ἀνάγοντο ; an einigen Stellen kann es s.v. a. »heimführen«, »mit nach Hause nehmen« sein, Od. 3.272 τὴν δ' ἐθέλων ἐθέλουσαν ἀνήγαγεν ὅνδε δόμονδε ; 4.534 τὸν δ' οὐκ εἰδότ' ὄλεθρον ἀνήγαγε, καὶ κατέπεφνεν ; vgl. 17.441. Zweifelhaft z.B. Il. 8.203.
Bei den Folgenden:
1) hinaufführen, ἀνάγει ἄνω, Plat. Rep. II.533d ; εἰς φῶς, εἰς φιλοσοφίαν, 521c, 529a ; κάρα ἀνάγειν, den Kopf erheben, Soph. Phil. 866, u. im Ggstz von κλίνω, aufrichten, Ai. 131 ; beim Husten herausbringen, Medic.; so αἷμα, Blut auswerfen, Plut. Cleom.30. Bes.
   a) vom Lande ab aufs hohe Meer das Schiff hinausführen, u. ohne ναῦς, abfahren ; νῆας, Her. 7.100 und öfter ; πρὸς τὴν ἤπειρον, aufs hohe Meer nach Asien hin, 9.96 ; u. ohne νῆας, 8.76 ; auch im med., 6.96, 8.84, welches bei den Att. die gewöhnliche Vrbdg ist ; ὅθενπερ ἀνηγάγοντο Thuc. 3.79 (Xen. Hell. 1.2.8 u. oft Plut. ἀνήχθην); ὡς ἐπὶ ναυμαχίαν Xen. Hell. 1.1.12 ; vgl. Ar. Lys. 607 ; ὁλκάδος ἀναγομένης ἐπ' Ἰωνίας τυχών Thuc. 1.137 ; so noch oft bei Sp., auch von Landreisen ; übertr., sich anschicken wozu, ἀνήγετο ὡς ἐρωτήσων Plat. Charm. 155d ; vgl. Eryx. 392d.
   b) vom Meeresufer landeinwärts hinaufziehen, Xen. Cyr. 8.5.3, An. 2.3.21 u. öfter ; πρὸς τὸ ὄρος, den Berg hinauf, An. 3.4.28 ; ὁ πέπλος ἀνάγεται εἰς τὴν ἀκρόπολιν Plat. Euthyphr. 6c ; εἰς Ὄλυμπον Eur. Tr. 525.
   c) von Gebäuden, aufführen, Plut. Caes. 24 u. öfter (s. unten 3).
2) zurück-, heimführen, γυναῖκα ; auch von Gefangenen, die man nach Hause bringt, wie Pol. bes. oft es braucht, z.B. δεδεμένον, gebunden wegschleppen, 40.4.2 ; so κακοῦργοι ἀνηγμένοι, aufgebrachte, ins Gefängnis gebrachte, Din. 2.10 ; – εἰς φάος, ins Leben, zur Oberwelt zurückführen, Hes. Th. 626 ; κτέατα Τρωΐαθεν Pind. N. 7.41. Dah. oft bei Geschichtsschreibern ἀνάγω ohne acc., wie etwa στράτευμα, sich zurückziehen, z.B. Xen. Cyr. 7.1.45 ; ἐπὶ πόδα ἀνάγειν, sich so zurückziehen, daß man dem Feinde nicht den Rücken zukehrt, 3.3.69, woraus Ar. Av. 383 ἐπὶ σκέλος ἀν. macht ; ἀναχθείς, zurückgeführt, Aesch. Ag. 612, vgl. 994. – Dah. wie referre, ἐς ἄρχοντας, an die Archonten verweisen, ihrer Entscheidung anheimstellen ; ἐς τὸν δῆμον πάντα, alles vor das Volk bringen und von dessen Entscheidung abhängig machen, Arist., s. rhet. 1.4 ; ἀνάγεσθαι εἰς τοὺς παρόντας Xen. Cyr. 6.3.12 ; vgl. unten εἰς ; πρὸς τὴν ὑπόθεσιν, auf einen Grundsatz zurückführen, εἰς παρασπόνδημα, etwas als Bundbruch auslegen, Pol. 5.67.9 ; Harp., ἀνάγειν, τὸ μηνύειν τὸν πεπρακότα καὶ ἐπ' ἐκεῖνον ἰέναι, Λυσίας ἐν τῷ πρὸς Βοιωτόν, scheint sich auf den Fall des betrügerischen Verkaufs zu beziehen, wo der Käufer eines kranken Sklaven sich an den Verkäufer halten u. in 6 Monaten, nach Plat. Legg. XI.916, eine Regreßklage anstellen kann, ἀναγέτω ὁ πριάμενος ; λόγον ἀνάγειν ἐπ' ἀρχήν, auf den Anfang zurückführen, Legg. I.626d ; – εἰς ἡμέραν καὶ ὥραν, auf Tag und Stunde berechnen, Plut. Rom. 12 ; vgl. Cim. 18, Num. 1.
3) Von anderen Vrbdgn sind zu merken : ἑορτὴν ἀνάγειν (s. ἄγω), ein Fest mit feierlichen Aufzügen begehen, Her. 2.61 ; θυσίας, 2.60, 6.111 u. öfter ; χορόν, Hes. Sc. 280 ; Eur. Troad. 326 ; παιᾶνα ἀνάγετε, hebt den Päan an, Soph. Trach. 210 ; κωκυτόν, Eur. Phoen. 1359 ; φωνήν, die Stimme erheben, verstärken, Plut. Flamin. 11 ; – θυσίαισι τίμιον ἀνάξει Eur. Herc.Fur. 1333, vgl. Hel. 938 ; ἀνάγειν εἰς τιμάς, zu Ehrenstellen befördern, Plut. Num. 16 ; auch ohne Zusatz, ἀνάγειν τινά, jemand befördern. Bei Luc. τὸν Νεῖλον ἀναγέτω, sie soll das Steigen des Nils bewirken, D.D. 3.1.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

ἀν-άγω
[in LXX chiefly for עָלָה hi. ;]
to lead or bring up: before είς, with accusative loc., Mat.4:1, Luk.2:22 4:5 (WH om. είς, κ.τ.λ.), Act.9:39 16:34; of raising the dead (cl.), ἐκ νεκρῶν, Rom.10:7, Heb.13:20; to produce and set before, τ. λαῷ, Act.12:4 (MM, VGT, see word); in sacrificial sense (MM, 1 with), to offer, θυσίαν, Act.7:41. Mid., in nautical sense (Hom., Hdt., Thuc., al.), to put to sea: Luk.8:22, Act.13:13 16:11 18:21 20:3, 13 21:1-2 27:2, 4 27:12, 21 28:10-11 (cf.ἐπ-ανάγω).†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory