'[ῐ]
A adv., :
      1 autour : πὰρ δὲ Κεφαλλήνων ἀμφὶ στίχες ἕστασαν, IL. 4, 330, près de là et tout autour se tenaient rangés les Céphalléniens ; ἀμφὶ δ' ἑταῖροι εὗδον, IL. 10, 151, tout autour ses compagnons dormaient : cf. IL. 11, 573, etc. ; OD. 3, 32 ; PD. P. 4, 81, etc. ; ESCHL. Pers. 457 ; SOPH. Tr. 737, etc. ; joint à περί : ἀμφὶ περί, IL. 21, 10, tout autour ;
      2 c. ἀμφίς, séparément, pour soi, HH. Merc. 172, Cer. 85. ;
B prép. :
   I avec le gén. :
      1 autour, de, rar. au propre : ἀ. τῆς πόλιος, HDT. 8, 104, autour de la ville ; cf. EUR. Hipp. 1133 dout. ; fig. au sujet de (l’objet dont on s’occupe étant comme le but autour duquel se concentrent les efforts de la lutte, etc. ; cf. περί) : μάχεσθαι ἀ. πίδακος, IL. 16, 825, combattre au sujet (litt. autour) d’une source ;
      2 au milieu de, entre : ἀμφὶ πορφυρέων πέπλων, EUR. Or. 1457, d’entre leurs vêtements de pourpre ; ἀ. κταμένης ἐλάφοιο, HÉS. Sc. 402, au sujet (litt. autour) d’une biche tuée ; en parl. de deux lions ; ἀ. γυναικός, PD. P. 9, 105 ; ESCHL. Ag. 62, au sujet d’une femme ; cf. PD. P. 4, 276, etc. ; ESCHL. Pr. 702, etc. ;
   II avec le dat. : ἀ. κεφαλῇ, IL. 24, 163 ; ἀ. στήθεσσι, IL. 8, 388, autour de la tête, de la poitrine ; ἀμφ' ὤμοισιν, HÉS. Sc. 128, autour des épaules ; cf. IL. 15, 608, etc. ; OD. 14, 23, etc. ; PD. O. 3, 13, etc. ; ESCHL. Ag. 326, etc. ; SOPH. Aj. 1276, etc. ; fig. :
      1 au sujet de (v. ci-dessus) : ἀμφ' Ἑλένῃ μάχεσθαι, IL. 3, 70, combattre à cause d’Hélène ; ἀμφ' ἐμοί, SOPH. O.C. 1614 ; ἀ. σοι, ESCHL. Ag. 890, à cause de moi, de toi ; cf. SOPH. Aj. 303, 562, 684 ; El. 1144 ;
      2 par suite de (cf. περί et le lat. præ) ἀ. θυμῷ, SOPH. fr. 147 ; ἀ. φόϐῳ, EUR. Or. 825, par colère, par crainte ;
   III avec l’acc. :
      1 autour de : ἀ. δέ μιν φᾶρος βάλον, IL. 24, 588, elles jetèrent un manteau autour de son cadavre ; en parl. d’une pers. οἱ ἀ. Πρίαμον, IL. 3, 146, Priam et son entourage ; οἱ ἀ. Πρωταγόραν, PLAT. Theæt. 170 c, Protagoras et ses disciples ; p. ext. οἱ ἀ. Μεγαρέας, HDT. 9, 69, les Mégariens ; ou même pour désigner une personne seule (cf. περί) : Πιττακοῦ τε καὶ Βίαντος καὶ τῶν ἀμφὶ τὸν Θαλῆν, PLAT. Hipp. ma. 281 c, Pittakos et Bias et Thalès ; cf. LUC. Tox. 21, Philops. 23, etc. ;
      2 p. ext. en faisant le tour de, en circulant à travers, d’où à travers, par : ἀ. τε ἄστυ, IL. 11, 706, par toute la ville ; cf. SOPH. Aj. 1064, etc. ;
      3 au sujet de (v. ci-dessus) : κλαίειν ἀ. τινα, IL. 18, 339, pleurer sur qqn ; τὰ ἀ. τὴν δίαιταν, XÉN. Cyr. 8, 2, 6, les arrangements domestiques ; τὰ ἀμφὶ ἄριστον, THC. 7, 40, les apprêts du déjeuner ; ἀμφὶ δεῖπνον ἔχειν, XÉN. Cyr. 5, 5, 4, être à souper ; οἱ ἀμφὶ γῆν ἔχοντες, XÉN. Œc. 6, 7, ceux qui s’occupent de la terre, càd. d’agriculture ; εἶναι ἀμφὶ τὰ ἱερά, XÉN. Cyr. 7, 1, 1, être occupé au sacrifice ;
      4 aux environs de : avec idée de temps : ἀ. τὸν χειμῶνα, XÉN. Cyr. 8, 6, 22, aux approches de l’hiver ; ἀ. τοῦτον τὸν χρόνον, XÉN. An. 6, 3, 25, vers ce temps, etc. ; cf. ESCHL. Ag. 826 ; XÉN. An. 1, 10, 17, etc. ; avec idée de nombre : ἀ. τὰς δώδεκα μυριάδας, XÉN. Cyr. 1, 2, 15, environ 120 000 hommes ; ἀ. τὰ πέντε καὶ τριάκοντα ἔτη, XÉN. An. 2, 6, 30, vers les trente-cinq ans ; cf. XÉN. An. 1, 2, 9, etc. ; LUC. D. mort. 9, 1, etc. ;
   IV qqf. joint à περί : ἀ. περὶ στήθεσσι, OD. 11, 609, tout autour de la poitrine ; ἀ. περὶ κρήνην, IL. 2, 305, tout autour de la source ; περὶ πίδακας ἀμφί, THCR. Idyl. 7, 142, autour des fontaines ;
   V En compos. ἀμφί signifie :
      1 de deux côtés, en double (v. ἀμφίστομος, etc.) ;
      2 tout autour (v. ἀμφιϐάλλω, etc.) ;
      3 au sujet de (v. ἀμφιμάχομαι, etc.).

➳ En poésie ἀμφί est qqf. placé après son rég. : Φοίϐου τ' ἀ. A.RH. 2, 216, et pour Phœbus ; cf. ci-dessus, THCR. Idyl. 7, 142.

Étym. R. indo-europ. *h₂nt-b^hi, des deux cotés, autour, orig. instrum. plur. de *h₂ent-, front ; cf. ἄμφω, ἄντα, ἀντί ; lat. amb- dans ambire, etc. et ambo.

'

Prep. with gen., dat., acc. ; (cf. Skt. abhitas ΄on both sides΄, Lat. ambi-); — radic. sense, on both sides; chiefly Poet. and Ion. Prose, replaced by περί in later Gk.
C. GEN. (Poet., Hdt., X.) :
causal, about, for the sake of, ἀ. πίδακος μάχεσθαι fight for the possession of a spring, Il. 16.285; ἀ. γυναικός Pi. P. 9.105, A. Ag. 62; ἀ. λέκτρων E. Andr. 123; like πρός, in entreaties, πρὸς Ζηνός… Φοίβου τ’ ἀ.
for Phoebus’ sake, A.R. 2.216.
about, concerning, once in Hom., ἀμφ’ Ἄρεος φιλότητος ἀείδειν sing of love, Od. 8.267; ἀμφὶ τιμῆς h.Merc. 172 (cf. c. 4); once in Hdt., ἀμφὶ κρίσιος (as v.l. for κρίσι) μνηστήρων τοσαῦτα ἐγένετο 6.131; more freq. in poets, ἀ. δαιμόνων Pi. O. 1.35, cf. A. Th. 1017, E. Supp. 642, etc. ; prob. l. in S. Ph. 554.
of Place, about, around, post-Hom., ἀ. ταύτης τῆς πόλιος Hdt. 8.104; τὸν ἀ. Λίμνας τρόχον E. Hipp. 1133.
C. DAT. (Poet., Ion. and later Prose):
of Place, on both sides of, ἀμφ’ ὀχέεσσι Il. 5.723; ἀ. κεφαλῇ, ὤμοισιν, στήθεσσι, ποσσί, about the head, etc., ib. 24.163, 3.328, Od. 16.174, Il. 13.36; ἄ. δέρᾳ Sappho Supp. 23.16; ἀμφί οἱ around him, Il. 12.396; μοι ἀμφ’ αὐτῷ around me, 9.470; like wise ἀμφὶ περὶ στήθεσσι Od. 11.609: — all round, κρέα ἀμφ’ ὀβελοῖσι μεμύκει round, i.e.
upon, spits, ib. 12.395; πεπαρμένη ἀμφ’ ὀνύχεσσι Hes. Op. 250.
more generally, at, by, ἀ. πύλῃσι μάχεσθαι at the gates, Il. 12.175; ἀμφὶ [κόρυθι] διατρυφέν smashed on the helmet, 3.362; ἀ. πυρί on the fire, 18.344; ἀμφ’ ἐμοί clinging to me, Od. 11.423; esp. of falling over one, Il. 4.493; of a guardian, over, φύλακα ἀ. σοι λείψω S. Aj. 562; ἀ. γούνασι πίπτειν E. Alc. 947.
of Time, ἁλίῳ ἀ. ἑνί in compass of one day, Pi. O. 13.37.
generally, of connexion or association, without distinct notion of place, ἀ. νεκροῖσιν as concerning the dead, Il. 7.408; freq. in Pi., ὅσσα δ’ ἀμφ’ ἀέθλοις as far as concerns games, N. 2.17; ἐπ’ ἔργοισιν ἀ. τε βουλαῖς in deeds and counsels, Id. P. 5.119; in virtue of, ἀμφὶ σοφίᾳ 1.12; ἐμᾷ ἀ. μαχανᾷ 8.34; ἀμφ’ ἀρετᾷ 1.80, cf. O. 8.42; σέο ἀμφὶ τρόπῳ N. 1.29; ἀ. ἰατορίᾳ in respect of healing, B. 1.39.
causal, about, for the sake of, ἀμφ’ Ἑλένῃ μάχεσθαι Il. 3.70; ἀ. γυναικὶ ἄλγεα πάσχειν ib. 157, cf. Luc. DDeor. 20.14; ἀ. τοῖσδε καλχαίνων τέκνοις E. Heracl. 40, cf. Rh. 457 (lyr.); ἀ. δώλῳ μωλίειν Leg. Gort. 1.17; concerning, Od. 1.48; εἰπὼν ἀμφ’ Ὀδυσῆϊ 14.364; ἀρνεύμενον ἀ. βόεσσι h.Merc. 390; ἀ. Τειρεσίαο βουλαῖς Pi. I. 7 (6).8; ἕξετ’ ἀμφ’ ἐμοὶ τροφήν S. OC 1614, cf. El. 1144; ἔρις ἀ. μουσικῇ Hdt. 6.129; ἀ. σοι A. Ag. 890; ἀ. τῷ θανάτῳ αὐτῆς λόγος λέγεται about her death it is reported, Hdt. 3.32, cf. S. Aj. 303; ἀ. βοῶν ἀγέλαις δόμον αὔξειν B. 9.44.
of impulses, ἀ. τάρβει, ἀ. φόβῳ for very fear, A. Ch. 547, E. Or. 825; ἀ. θυμῷ S. Fr. 565; ἀμφ’ ὀδύνῃ A.R. 2.96. like ἐπί, added to, πόνος ἀ. πόνῳ Simon. 39.
C. ACC., most freq. in Prose (twice only in Th.):
of Place, about, around, mostly with a sense of motion, ἀ. μιν φᾶρος βάλον Il. 24.588, cf. Od. 10.365; ἀ. βωμίαν ἔπτηξε παστάδα E. HF 984.
generally, by, on, ἀμφ’ ἅλα by the sea, Il. 1.409; ἀ. ῥέεθρα somewhere by the banks, 2.461; ἀ. περὶ κρήνην somewhere about the fountain, 2.305; ἀ. ἄστυ all about in the city, 11.706; Τάρταρον ἀ. μέγαν somewhere in Tartarus, h.Ap. 336, cf. A. Pr. 1029; ἀ. Εὔβοιαν B. 9.34; ἀ. Θρῄκην E. Andr. 215; ἀ. ψάμαθον somewhere on the sand, S. Aj. 1064; ἀ. βωμόν at the altar, E. IT 705; περὶ πίδακας ἀ. Theoc. 7.142; of motion, to the neighbourhood of, ἦλθες ἀ. Δωδώνην A. Pr. 830.
of persons grouped about one, οἱ ἀ. Πρίαμον Priam and his train, Il. 3.146, cf. 2.417, 445; οἱ ἀ. Ξέρξεα his army, Hdt. 8.25; but οἱ ἀ. Κορινθίους, οἱ ἀ. Μεγαρέας καὶ Φλειασίους the Corinthians, Megarians, etc., and those next them, Id. 9.69; hence Att., οἱ ἀ. Πρωταγόραν the school of Protagoras or even Protagoras himself, Pl. Tht. 170c; οἱ ἀ. Εὐθύφρονα Euthyphro΄s friends, Cra. 399e, cf. Th. 8.65; of a single person, perh. Pl. Hp. Ma. 281c; so in later Prose, as Luc. VH 2.18. τὰ ἀ. τι that which concerns a thing, τὰ ἀ. τὸ ἄριστον Th. 7.40; τὰ ἀ. τὴν δίαιταν domestic arrangements, X. Cyr. 8.2.6.
causal, about, for the sake of, κλαίειν ἀ. τινα weep about or for one, Il. 18.339; μνήσασθαι ἀ. τινα make mention of one, h.Hom. 7.1, cf. Terp. 2, Ar. Nu. 595; κελαδέοντι φᾶμαι ἀ. Κινύραν Pi. P. 2.15, cf. I. 7 (6).9, A. Th. 843; ἀ. νιν γοώμενος S. Tr. 937. ἀ. τι ἔχειν to be occupied about a thing, ἀ. λιτάν’ ἕξομεν A. Th. 101; ἀ. δεῖπνον εἶχεν X. Cyr. 5.55.44, cf. 5.2.26; εἶναι ἀμφί τι 7.1.1; ἀ. τὰν δαῖσιν Leg. Gort. 5.46.
of Time, throughout, for, τὸν λοιπὸν ἀ. βίοτον, τὸν ὅλον ἀ. χρόνον, Pi. O. 1.97, 2.30; about, at the time of, during, ἀ. Πλειάδων δύσιν A. Ag. 826; ἀ. τὸν χειμῶνα X. Cyr. 8.6.22, etc.
of Number, ἀ. τὰς δώδεκα μυριάδας about 120 000, ib. 1.2.15.
POSITION. In poets ἀμφί sts. follows its case, οἱ δέ μιν ἀμφί Od. 23.46, cf. 10.218, B. 17.53; φρένας ἀ. Hes. Th. 554, Mimn. 1.7; but never suffers anastrophe, Hdn. Gr. 1.480.
WITHOUT CASE, as Adv., about, around, on both or all sides, freq. in Ep., ῥῆξεν δέ οἱ ἀ. χιτῶνα Il. 13.439; ἀ. δὲ λειμών around is meadow, Od. 6.292; so ἀ. περί Il. 21.10, etc.
IN COMPOS. : on both sides, ἀμφίστομος, ἀμφίαλος.
on all sides, ἀμφιβάλλω I. 3, ἀμφιλαμβάνω, ἀμφιλαφής.
causal, for the sake of, ἀμφιμάχομαι, ἀμφιτρομέω.

Advb. u. Praepos. mit gen. accus. dat.; verwandt mit ἀμφίς, ἄμφω, ἀμφότερος, das Latein. amb–, ambo, das deutsche um (umb); unterscheidet sich eigentlich u. ursprünglich von περί dadurch, daß dieses bedeutet »auf allen Seiten«, ἀμφί »auf beiden Seiten«, d.h. auf zwei einander entgegengesetzten Seiten eines Gegenstandes. Dieser Unterschied erhielt sich in einigen Zsstzgen, wie z.B. ἀμφήκης, auf beiden Seiten scharf, zweischneidig ; ἀμφίδυμος λιμήν, auf beiden Seiten zugänglich ; νῆες ἀμφιέλισσαι ; in anderen Komposs. ist ἀμφί durchaus = περί, z.B. ἀμφίρυτος, ἀμφιμάχεσθαι, ἀμφιτρομέω ; in ἀμφίαλος ist, wenn es von einer Insel gebraucht wird, ἀμφί = περί, wenn es von einem Isthmus gebraucht wird, heißt es »auf beiden Seiten« vom Meere umgeben. Als selbstständiges Wort ist ἀμφί überall = περί, dessen einzelne Konstruktionen u. Bedeutungen es durchaus teilt, vgl. Epimerism. Hom. Cram. An.Ox. 1 p. 41, 66, 336, EM. p. 94 ; in Att. Prosa kommt ἀμφί cum dat. nicht vor, u. auch mit gen. u. accus. verbunden ist es seltner als περί u. hat überall den Charakter des Poetischenn der Reminiscenz oder Anspielung auf Dichterstellen ; Dichtern empfahl sich ἀμφί durch seine Altertümlichkeit u. aus metrischen Gründen, vgl. z.B. Il. 18.564 ἀμφὶ δὲ κυανέην κάπετον, περὶ δ' ἕρκος ἔλασσεν κασσιτέρου, Od. 10.262 αὐτὰρ ἐγὼ περὶ μὲν ξίφος ἀργυρόηλον ὤμοιιν βαλόμην, μέγα χάλκεον, ἀμφὶ δὲ τόξα. Man beachte die Verbindung von ἀμφί u. περί Il. 21.10 ὄχθαι δ' ἀμφὶ περὶ μεγάλ' ἴαχον, 2.305 ἡμεῖς δ' ἀμφὶ περὶ κρήνην ἱεροὺς κατὰ βωμοὺς ἔρδομεν ἀθανάτοισι τεληέσσας ἑκατόμβας, 23.191 μὴ πρὶν μένος ἠελίοιο σκήλει' ἀμφὶ περὶ χρόα ἴνεσιν ἠδὲ μέλεσσιν, 15.647 ἀμφὶ δὲ πήληξ σμερδαλέον κονάβησε περὶ κροτάφοισι πεσόντος, Od. 11.609 σμερδαλέος δέ οἱ ἀμφὶ περὶ στήθεσσιν ἀορτὴρ χρύσεος ἦν τελαμών, 8.175 ἀλλ' οὔ οἱ χάρις. ἀμφιπεριστέφεται ἐπέεσσιν, Il. 8.348 Ἑκτωρ δ' ἀμφιπεριστρώφα καλλίτριχας ἵππους : in allen diesen Stellen ist kein Unterschied der Bedeutung zwischen beiden Wörtern, u. eines von beiden genügte um den Sinn präcis auszudrücken, so daß hier also überall ἀμφί u. περί παραλλήλως stehen.
Als Adv. ist ἀμφί bei Hom. sicher Il. 10.151 ἀμφὶ δ' ἑταῖροι εὗδον, 22.149 ἀμφὶ δὲ καπνὸς γίγνεται ἐξ αὐτῆς, 240 ἦ μὲν πολλὰ πατὴρ καὶ πότνιαμήτηρ λίσσονθ' ἑξείης γουνούμενοι, ἀμφὶ δ' ἑταῖροι, αὖθι μένειν, 24.452 ἀμφὶ δέ οἱ μεγάλην αὐλὴν ποίησαν ἄνακτι σταυροῖσιν πυκινοῖσι, Od. 3.32 ἔνθ' ἄρα Νέστωρ ἧστο σὺν υἱάσιν, ἀμφὶ δ' ἑταῖροι δαῖτ' ἐντυνόμενοι κρέα ὤπτων, 9.492 ἐγὼ Κύκλωπα προσηύδων· ἀμφὶ δ' ἑταῖροι μειλιχίοις ἐπέεσσιν ἐρήτυον ἄλλοθεν ἄλλος, 10.94 λευκη δ' ἦν ἀμφὶ γαλήνη, 11.136, 23.283 ἀμφὶ δὲ λαοὶ ὄλβιοι ἔσσονται, 17.208 ἀμφὶ δ' ἄρ' αἰγείρων ὑδατοτρεφέων ἦν ἄλσος. In anderen Stellen ist es zweifelhaft, ob man nicht lieber Tmesis annehmen soll, z.B. Il. 15.9 ἀμφὶ δ' ἑταῖροι εἵαθ΄, 24.83 ἀμφὶ δέ τ' ἄλλαι εἵαθ' ὁμηγερέες ἅλιαι θεαί, Od. 9.544 ἀμφὶ δ' ἑταῖροι εἵατ' ὀδυρόμενοι. Bemerkenswert Fälle wie Il. 4.328 εὗρ' υἱὸν Πετεῶο μενεσθῆα πλήξιππον ἑσταότ'· ἀμφὶ δ' Ἀθηναῖοι, μήστωρες ἀυτῆς ; 10.573 αὐτοὶ δ' ἱδρῶ πολλὸν ἀπενίζοντο θαλάσσῃ ἐσβάντες, κνήμας τε ἰδὲ λόφον ἀμφί τε μηρούς ; 18.414 σπόγγῳ δ' ἀμφὶ πρόσωπα καὶ ἄμφω χεῖρ' ἀπομόργνυ αὐχένα τε στιβαρὸν καὶ στήθεα ; Od. 3.429 δαῖτα πένεσθαι, ἕδρας τε ξύλα τ' ἀμφὶ καὶ ἀγλαὸν οἰσέμεν ὕδωρ ; Il. 18.564, Od. 10.262 s. oben ; Od. 2.153 δρυψαμένω δ' ὀνύχεσσι παρειὰς ἀμφί τε δειρὰς δεξιὼ ἤϊξαν ; 6.292 δήεις ἀγλαὸν ἄλσος Ἀθήνης ἄγχι κελεύθου αἰγείρων· ἐν δὲ κρήνη νάει, ἀμφὶ δὲ λειμών, Scholl. ἀμφὶ δὲ λειμών : λείπει ἐστίν, ἢ θάλλει ; – h.Merc. 172, h.Cer. 85, wo es den Nebenbegriff des Reichlichen hat ; Hes. Sc. 172, auf beiden Seiten, s. ἀμφίς ; Pind. P. 8.88, in der Umgebung ; Soph. Tr. 784 ; Eur. Phoen. 329 ; häufiger als Tmesen erklärt.
Praeposition,
A. mit dem gen.,
   1) ein Verweilen um einen Ort ausdrückend, selten : οἱ ἀμφὶ τῆς πόλιος οἰκέοντες Her. 8.104 ; wohin vielleicht Theocr. 25.9 ἐπ' ὄχθαις ἀμφ' Ἐλισοῦντος gehört ; ὁ ἀμφὶ Λίμνης τρόχος Eur. Hipp. 1133.
   2) Entfernung aus dem Orte : ἀμφὶ πορφυρέων πέπλων ξίφη σπάσαντες Eur. Or. 1457, aus dem umhüllenden Gewande hervorziehend.
   3) der Gegenstand, um dessentwillen etwas geschieht, zunächst in Fällen, wie μάχεσθαι ἀμφὶ πίδακος Il. 16.825, wo noch an den Ort selbst gedacht werden kann ; dann übh. der Gegenstand einer Rede, eines Thuns, ἀείδειν ἀμφὶ φιλότητος Od. 8.267 ; σπουδὰν θέμεν ἀμφὶ Κυράνας Pind. P. 4.276 ; τὰ Περσέως ἀμφὶ μεδοίσας, die Taten des Perseus um die Medusa, N. 10.4 ; ἀμφὶ παγκρατίου στέφανον πλέκειν I. 7.66 ; vgl. Ol. 12.8, P. 9.105 ; Aesch. ἆθλον ἀμφί τινος Pr. 704, παλαίσματα Ag. 62, λέγειν 1053 u. öfter, wie Eur. Hec. 580 ; vgl. Soph. Phil. 1354 ; Eur. El. 818 u. öfter. In Prosa sehr selten, τοσαῦτα ἐγένετο ἀμφὶ κρίσιος, in Bezug auf die Wahl, Her. 6.131 ; ἡ δίκη ἡ ἀμφὶ τοῦ πατρός Xen. Cyr. 3.1.8 ; διαφέρεσθαι ἀμφί τινος, um etwas in Streit sein, An. 4.5.17. Cigentüml. in der Beteuerung (= πρός) Ap.Rh. 2.216 ; pleonastisch ἀμφὶ σοὔνεκα Soph. Phil. 550.
B. mit dem dat.,
   1) Verweilen um einen Ort, Hom. Il. 11.527 ἀμφ' ὤμοισιν ἔχει σάκος, 18.538 εἷμαδ' ἔχ' ἀμφ' ὤμοισι δαφοινεόν, 2.388 ἱδρώσει μέν τευ τελαμὼν ἀμφὶ στήθεσσιν ἀσπίδος ἀμφιβρότης, 2.544 μεμαῶτες ὀρεκτῇσιν μελίῃσιν θώρηκας ῥήξειν δηΐων ἀμφὶ στήθεσσιν, u. so öfter vonnäherer, anschließender Umgebung, von seinem cas. getrennt Il. 24.163 ἀμφὶ δὲ πολλὴ κόπρος ἔην κεφαλῇ τε καὶ αὐχένι τοῖο γέροντος ; viele Fälle können besser als Tmesis erscheinen, z.B. Il. 1.481, Od. 2.427, Il. 3.328, 334, 5.722, 12.396, 4.493, 1.465, 2.428, Od. 12.365, vgl. 395 ; Od. 5.371, 24.80, 16.145, vgl. 12.45 ; keine Tmesis Il. 18.231 ἔνθα δὲ καὶ τότ' ὄλοντο δυώδεκα φῶτες ἄριστοι ἀμφὶ σφοῖς ὀχέεσσι καὶ ἔγχεσιν, sie stürzten über ihre Wagen u. Lanzen hin, vgl. Scholl. Ariston. u. Didym.; 3.362 ἐρυσσάμενος ξίφος ἀργυρόηλον πλῆξεν ἀνασχόμενος κόρυθος φάλον· ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτῷ τριχθά τε καὶ τετραχθὰ διατρυφὲν ἔκπεσε χειρός, vgl. Didym.; von nicht anschließender Umgebung, wie sonst ἀμφί u. περί cum accus., Il. 12.175, 15.414 ἄλλοι δ' ἀμφ' ἄλλῃσι μάχην ἐμάχοντο πύλῃσιν (νέεσσιν), 5.466 ἦ εἰς ὅ κεν ἀμφὶ πύλῃς εὐποιητῇσι μάχωνται, 15.587 ὅς τε κύνα κτείνας ἢ βουκόλον ἀμφὶ βόεσσιν φεύγει vgl. Scholl. Ariston., Od. 10.518, 11.26 ἀμφ' αὐτῷ (τῷ βόθρῳ) δὲ χοὴν χεῖσθαι (χεόμην) πᾶσιν νεκύεσσιν, 11.423 ἤκουσα ὄπα Κασσάνδρης, τὴν κτεῖνε Κλυταιμνήστρη δολόμητις ἀμφ' ἐμοί, Il. 9.470 εἰνάνυχες δέ μοι ἀμφ' αὐτῷ παρὰ νύκτας ἴαυον ; – oft Pind. u. Tragg., πέπλους ῥήγνυσι ἀμφὶ σώματι Aesch. Pers. 195, ἀμφὶ σώμασι πεπτωκότες Ag. 317 ; ἀμφὶ παίδοιν κακά, die Kinder umgebende Uebel, Soph. O.C. 366 ; τοῖον πυλωρὸν φύλακα ἀμφί σοι λείψω Aj. 559 ; ἔπεσε ἀμφὶ τέκνοις, inmitten ihrer Kinder, Eur. Phoen. 1572 ; κείσει ἀμφὶ μαστοῖς ματέρος Andr. 510 ; ἁλίῳ ἀμφ' ἑνί, im Laufe desselben Tages, Pind. Ol. 13.37 ; Hes. O. 205 πεπαρμένη ἀμφ' ὀνύχεσσι, gepackt von den Klauen, so daß sie diese umgibt ; ἀμφὶ κάρᾳ τιθέναι, auf den Kopf setzen, Eur. Rhes. 209 ; ἀμφὶ κόμᾳ τιθέναι Med. 980 ; ὄρνις ἀμφὶ κλάδοις ἑζομέναι Phoen. 1530.
   2) Die Ursache angebend ; in Betreff, de, = ἀμφί u. περί cum gen.; zuerst örtlich : ἀμφὶ νέκυι μάχεσθαι Il. 16.565 ; dann schlechtweg den Grund angebend : νεῖκος ἐτύχθη ἀμφὶ βοηλασίῃ 11.672, δαίεται ἦτορ ἀμφ' Ὀδυσῆι Od. 1.48 ; vgl. Il. 3.70, 91, 157, 7.408 (vgl. Scholl. Nicanor.). 9.548, 12.421, 13.382 (vgl. Eust. 938.50). 15.633, 23.88, Od. 4.151, 153, 5.287, 11.546, 4.338, 364, 22.227 ; – δέδια ἀμφὶ σαῖς τύχαις Aesch. Prom. 182 vgl. Pers. 8, 164 ; στείνεις ἀμφ' ἐμοί Soph. El. 1180 ; λόγος ἀμφί τινι Soph. Aj. 296 ; Her. ἀμφὶ τῷ θανάτῳ λόγος λέγεται 3.32, ἔριν ἔχειν ἀμφὶ μουσικῇ 6.129, φοβηθεὶς ἀμφὶ γυναικί 6.62 ; Her. 5.19 ἀμφὶ ἀπόδῳ τῇ ἐμῇ πείσομαί σοι, was meinen Abzug betrifft ; das, Mittel, ἐμᾷ ποτανὸν ἀμφὶ μαχανᾷ, durch meine Kunst, Pind. P. 8.34 ; Πέργαμος ἀμφὶ τεαῖς χερὸς ἐργασίαις ἁλίσκεται, durch deiner Hände Werk, Ol. 8.42 ; die Ursache, ἀμφ' ὀδύνῃσι, vor Schmerz, Archil. frg. 1 ; Ap.Rh. 2.96 ; Opp. C. 3.426 ; ἀμφὶ θυμῷ Soph. frg. bei Ath. I.17 ; ἀμφὶ φόβῳ Eur. Or. 825, aus Furcht.
C. mit dem accus.,
   1) vom Orte, um, herum, die nicht anschließende Umgebung bezeichnend, bes. bei verb. der Bewegung : ἀμφὶ Δωδώνην ἦλθες, in die Umgegend von D., nahe an D., Aesch. Prom. 830 ; ἔμολον ἀμφὶ ψάμαθον παρακτίαν αὐλίδος Eur. I.A. 164 ; neben ἐπί Andr. 282 ; θαυμαστὸς ἐφάνη ἀμφὶ πανήγυριν, bei der Versammlung, Pind. Ol. 9.96 ; – allgemeine Bestimmung der Gegend : ἀμφ' ἅλα, ums Meer her, Il. 1.409 ; ἀμφὶ ῥέεθρα, um die Ufer her, 2.461 ; ἀμφί τε ἄστυ ἔρδομεν ἱρὰ θεοῖς 11.706 ; – πυκιναὶ δέ μοι ἀμφ' ἀδινὸν κῆρ ὀξεῖαι μελεδῶνες ὀδυρομένην ἐρέθουσιν Od. 19.516 ; – Eur. ἀμφὶ ἑπταστόμους πύλας ἔθανον Suppl. 401 vgl. 673 ; ἀμφὶ μάχην Cycl. 5 ; ἀμφὶ Σικελίαν τρόπαια στήσαντες Plat. Men. 242e ; ἀμφὶ τὰ ὅρια Xen. Cyr. 2.4.16, wofür nachher πρὸς τοῖς ὁρίοις steht ; ἀμφὶ ποταμόν 6.2.11 ; ἀμφὶ τὰ μέσα ᾠκῆσθαι, um die Mitte, Pol. 1.6 ; – häufig von der Umgebung einer Person ; zunächst wie Il. 2.417 πολέες δ' ἀμφ' αὐτὸν ἑταῖροι πρηνέες ἐν κονίῃσιν ὀδὰξ λαζοίατο γαῖαν ; οἱ ἀμφ' Ἀτρείωνα βασιλῆες Il. 2.445 ; οἱ ἀμφὶ Πρίαμον κτἑ., Priamos und sein Gefolge, 3.146 ; vgl. 6.436f ; – Her. οἱ ἀμφὶ Ξέρξεα 8.25 ; οἱ ἀμφὶ μεγαρέας 9.69, wofür nachher einfach οἱ μεγαρέες steht ; οἱ ἀμφὶ τὸν Κῦρον Xen. Cyr. 1.4.21, Cyrus mit seinem Gefolge ; aber 3.2.8, 4.2.3 die Truppen des Cyrus ; οἱ ἀμφὶ τὸν πάππον θεραπευταί, die Dienerschaft, 1.3.7 ; ἀνὴρ τῶν ἀμφὶ Κῦρον πιστῶν An. 1.8.3 ; οἱ ἀμφὶ Θράσυλον καὶ Ἐρασίδην, die neun Feldherren, Mem. 1.1.18 ; οἱ ἀμφὶ Εὐθύφρονα, Männer wie Euthyphron, Plat. Crat. 399e ; bes. zur Bezeichnung einer Schule, οἱ ἀμφὶ Ὀρφέα, die Orphiker, ib. 400c ; οἱ ἀμφὶ Πρωταγόραν Theaet. 170c, Apol. 18b. Bei Sp., wie Luc. u. Plut., ist oft die genannte Person allein zu verstehen, so jedoch, daß man mehr an den Charakter und die Eigenschaften, als an die Persönlichkeit denkt ; so Luc. Tox. 21 οἱ ἀμφὶ τὸν Εὐθύδικον, vgl. Philops. 23, Conv. 29. – Von Sachen : τὰ ἀμφὶ τὸν πόλεμον, alles was zum Kriege gehört, Xen. Cyr. 2.1.21 ; τὰ ἀμφὶ τὴν δίαιταν 8.2.10 u. ä.
   2) drückt es den Gegenstand auf den sich eine Tätigkeit bezieht aus, = ἀμφί u. περί cum gen.; so vielleicht Hom. κλαίειν ἀμφί τινα, über Einen weinen, Il. 18.339 ; μνήσασθαι, Einen erwähnen, H.h. 6.1 ; häufiger bei Tragg., εἴρηκας ἀμφὶ κόσμον ἀψευδῆ λόγον Aesch. Suppl. 243 ; πολύθρηνον βίον ἀμφί τι ἀνατλᾶσα Ag. 697 ; μέριμνα ἀμφὶ πόλιν Spt. 825 ; διέστειλα ἱκέσθαι ἀμφὶ τοὺς παῖδας, über die Kinder zu beraten, Soph. Ant. 168 ; ἀμφί τι ἔχειν, εἶναι, sich mit etwas beschäftigen, vgl. Aesch. Spt. 98 ; öfter Xen., ἀμφὶ δεῖπνον ἔχειν, speisen, Cyr. 5.5.44 ; s. ἔχειν u. εἶναι.
   3) ungefähre Zeit- u. übh. Größen-Bestimmung : ἀμφὶ τὸν βίοτον, sein Leben lang, Pind. Ol. 1.97 ; ἀμφὶ ὅλον τὸν χρόνον 2.33, die ganze Zeit hindurch ; ἀμφὶ Πλειάδων δύσιν Aesch. Ag. 800 ; ἀμφὶ τὸν χειμῶνα, τὸ ἔαρ, Xen. Cyr. 8.6.90 ; ἀμφὶ μέσον ἡμέρας, um Mittag, An. 4.4.1 ; ἀμφ' ἀγορὰν πλήθουσαν oft ; ἀμφὶ τὰς δυώδεκα μυριάδας, ungefähr 120 000 Mann ; ἤστην ἀμφὶ τετταράκοντα ἔτη 2.6.30, wo Krüger den Artikel hinzufügt, der sonst immer in dieser Verbindung sieht. S. Luc. Mort. D. 4.1.4. – Dem Worte, zu welchem es gehört, wird ἀμφί von Dichtern nachgestellt, s. z.B. Il. 16.772, 18.528, 24.161, Od. 23.46 ; aber es erleidet dabei nie Anastrophe des Akzents, s. Scholl. Il. 17.522, Epimer. Hom. Cram. An.Ox. 1.41, 66, 336 f. EM. 94, Lehrs Quaestion. Epp. p. 71.