(f. ψαύσω, ao. ἔψαυσα, pf. inus. ; pass. ao. ἐψαύσθην, pf. ἔψαυσμαι) :
   I tâter, palper :
      1 au propre : tâter, abs. ESCHL. Suppl. 925 ; SOPH. Tr. 1020, O.C. 856, etc. ; au pass. : ψαυσθεῖσα κνησμοὺς ἐργάζεται, DIOSC. 2, 16, si l’on y touche, elle produit des démangeaisons ;
      2 en gén. avec le gén. : χειρός, EUR. H.f. 968, la main ; παρηΐδος, EUR. Bacch. 1116, la joue ; τοῦ στόματος, XÉN. Mem. 1, 4, 12, la bouche (en parl. de la langue) ; θεῶν, EUR. Ion 1315, les statues des dieux, etc. ; τῇ κεφαλῇ τοῦ οὐρανοῦ, HDT. 3, 30, toucher le ciel de la tête ; ψαῦον κόρυθες φάλοισι νευόντων, IL. 13, 132 ; 16, 216, les casques touchaient de leurs panaches les panaches qui s’inclinaient ; χώρας ποδί, ESCHL. Ch. 182, toucher du pied le sol d’un pays ; rar. avec le dat. : νέφεσσι, Q. SM. 8, 349, toucher aux nuages ; abs. prendre la main pour conduire qqn, SOPH. O.C. 1540 ;
      3 avec idée d’hostilité : toucher, mettre la main sur, gén. EUR. I.A. 1559 ; abs. ESCHL. Suppl. 925 ; SOPH. O.C. 856 ; particul. en venir aux mains avec, gén. PLUT. Pyrrh. 12 ;
   II fig. càd. :
      1 toucher, atteindre : καρδίας, EUR. Hec. 242, toucher le cœur, càd. blesser, affliger ; μέριμνας, SOPH. Ant. 857, toucher un souci, un chagrin, càd. le réveiller ; avec un acc. de pers. : θεὸν ἐν κερτομίοις γλώσσαις, SOPH. Ant. 961, atteindre un dieu par des propos injurieux ;
      2 atteindre à, parvenir à : τῆς ἀληθείας, PLUT. M. 589 f, toucher la vérité ;
      3 toucher légèrement, effleurer : ἐπὶ κεφαλαίων ψαύειν τῶν πράξεων, POL. 1, 13, 8, effleurer sommairement le récit des faits ;

Moy. (f. ψαύσομαι) toucher à, atteindre : ψαύεσθαι κεφαλῆς, DIOSC. 5, 27, porter à la tête, en parl. du vin.

➳ Impf. poét. ψαῦον, IL. ll. cc.

Étym. R. Ψυ, frotter ; cf. R. Ψα, v. ψάω.

Ep. impf. ψαῦον Il. 13.132; ψαύεσκον (ἐπι-) Orph. L. 126; fut. ψαύσω A. Ch. 182, etc. ; aor. ἔψαυσα Pi. N. 5.42, etc. ; pf. ἔψαυκα (παρ-) S.E. M. 7.116; — Pass., aor. ἐψαύσθην Dsc. 2.14; pf. ἔψαυσμαι (παρ-) Hp. Morb. 4.44 : — touch, τινος Il. 23.519, 806, Hdt. 2.47. etc. ; ἁπτόμενοι καὶ ψ. ἀλλήλων in close contact, Plu. Pyrrh. 12; metaph, μὴ ψαύειν ἀδικίας ὃν τρόπον οὐδὲ πυρός Phld. Rh. 2.155S. ; c. dat. instr., ψαῦον… κόρυθες… φάλοισι the helmets touched with their φάλοι, Il. 13.132, 16.216; τῇ κεφαλῇ τοῦ οὐρανοῦ ψ. Hdt. 3.30; χεροῖν… ἔψαυσα πηγῆς A. Pers. 202; εἰ τῆσδε χώρας μήποτε ψαύσει ποδί Id. Ch. 182; but the dat. is used for the gen. in Pi. P. 9.120, Herod. 4.75, Q.S. 8.349 (cf. θιγγάνω II. 3, προσψαύω); — ψαύω never takes acc. exc. in αἵματι ψαῦσαι θύρας Ezek. Exag. 158; in S. Ant. 857, ἔψαυσας ἀλγεινοτάτας ἐμοὶ μερίμνας, πατρὸς τριπόλιστον οἶκτον (v.l. οἶτον), μερίμνας is gen. sg. and οἶκτον or οἶτον is acc. depending on ἔψαυσας… μερίμνας, = ἐποίησάς με μεριμνᾶν· and ib. 961, κεῖνος ἐπέγνω μανίαις ψαύων τὸν θεὸν ἐν κερτομίοις γλώσσαις, the construction is ἐπέγνω τὸν θεόν, ψαύων (sc. αὐτοῦ) he learned to know the god, assailing (him); later writers used the Pass. as if the Act. had a trans. sense, Dsc. l.c., Plu. 2.951d.
touch lightly, a way of feeling the pulse, opp. θλίβω, Gal. 8.808; metaph, touch upon a subject, notice it slightly, Plb. 1.13.8; — Med., c. acc. rei, touch lightly upon a subject, Gal. 18(1).331.
touch as an enemy, lay hands upon, τινος E. IA 1559; abs., κλάοις ἄν, εἰ ψαύσειας A. Supp. 925, cf. S. OC 856.
touch, affect, οὐ γὰρ ἄκρας καρδίας ἔψαυσέ μου E. Hec. 242.
reach, gain, ὕμνων Pi. N. 5.42; ψ. Ἀφροδίτας Id. O. 6.35; abs., hit the mark, AP 7.428.11 (Mel.).
Math., ἐπίπεδα ψαύοντα tangent planes, Archim. Con. Sph. 17. rarely in Pass., to be touched, of the star-fish, ἐνδίδωσι τὸ σῶμα καὶ περιορᾷ ψαυόμενον ὑπὸ τῶν παρατρεχόντων Plu. 2.978b, cf. 951d (if the comma be placed before, not after, οὐσίας)· ὅσοι ὑπὸ τῶν Ἀμινναίων (sc. οἴνων) ψαύονται κεφαλῆς those who are affected in the head…, Dsc. 5.19. — The word is very rare in early Prose, Antipho 3.3.5, X. Mem. 1.4.12; freq. later, Plb. 1.13.8, al., Plu. 2.589f, al.

perf. pass. ἔψαυσμαι, aor. ἐψαύσθην, berühren, antasten, befühlen ; gew. c. gen.; Il. 23.519, 806 ; H.h. Ven. 125 ; Her. 2.47, 3.30 ; Pind. N. 5.42 ; Od. 6.35 ; Aesch. χεροῖν καλιρρόου ἔψαυσα πηγῆς Pers. 198 ; εἰ τῆσδε χώρας μήποτε ψαύσει ποδί Ch. 180 ; Soph. Trach. 1002, O.R. 1405 u. öfter ; Eur. Or. 369 ; μὴ ψαῦ' ὧν σε μὴ ψαύειν χρεών El. 223, u. öfter ; selten in att. Prosa, wie Xen. Mem. 1.4.12 Antipho 3 γ 5 ; ψαῦον κόρυθες φάλοισιν Il. 13.132, 11.216 ist eigtl. die Helme stießen mit den Büschen an einander ; Pind. P. 9.124 vrbdt ὃς ἂν πρῶτος ἀμφί οἱ ψαύσειε πέπλοις, wer sie zuerst am Kleide berührte ; vgl. Qu.Sm. 8.349 ἄνω δ' ἔψαυε νέφεσσι τρυφάλεια ; feindlich angreifen, erreichen, treffen, so auch im med., Sp.; absolut, κἀμὲ φέρων ἐπ' ὠμοῖς ψαύει ματαίαις χερσίν, Soph. Trach. 562 ; O.C. 1541 ; übertr. von der Rede, κεῖνος ἐπέγνω μανίαις ψαύων τὸν θεὸν ἐν κερτομίοις γλώσσαις, Ant. 951, wo der acc. θεόν von ἐπέγνω abzuhangen scheint, wenn man ihn nicht von ψαύω = λοιδορέω abhangen läßt ; ib. 850 ἔψαυσας ἀλγεινοτάτας ἐμοὶ μερίμνας ist μερίμνας entweder der gen. oder der accus., da ψαύων hier so viel wie »erwähnen«, »sagen« ist.
Uebertr. = leicht berühren, einen Gegenstand nur andeuten, ἐπὶ κεφαλαίων ψαύειν τῶν πράξεων Pol. 1.13.8, u. öfter, u. a.Sp.