'φωνέω-ῶ (f. ήσω, ao. ἐφώνησα, pf. πεφώνηκα ; pass. ao. ἐφωνήθην, pf. πεφώνημαι) :
A faire entendre un son de voix, particul. émettre un son de voix clair ou fort, d’où :
   I en parl. de pers. :
      1 parler haut, dire d’une voix forte, élever la voix, PD. N. 10, 42, etc. ; suivi des paroles prononcées : φώνασε δ' « εὕδεις, βασιλεῦ », PD. O. 13, 94, elle dit à haute voix : « tu dors, roi » ; avec un acc. φ. φάτιν, SOPH. El. 329, prononcer une parole ; avec un acc. de m. sign. : ὄπα φ. OD. 24, 535, faire résonner sa voix ; avec un adj. neutre : μέγα φ. ESCHL. Eum. 936 ; SOPH. Ph. 574 ; μέγιστα φωνέειν, HDT. 4, 141 ; 7, 117, élever la voix haut, très haut ; abs. pousser des cris de joie, SOPH. Tr. 202 ;
      2 p. ext. simpl. parler, IL. 6, 116 ; 11, 531, etc. ; OD. 4, 370, etc. ; particul. dans la locut. φωνήσας προσηύδα, IL. 1, 201 ; 2, 7, etc. ayant pris la parole, il dit en s’adressant à, etc. ; au pass. être prononcé, en parl. de sons, de paroles, PLAT. Soph. 262 c, Tim. 72 a, etc. ; abs. adresser la parole à haute voix : τινι, SOPH. O.R. 1122, O.C. 1485, etc. à qqn, appeler ou interpeller qqn ;
      3 ordonner, commander, prescrire, avec une prop. inf. SOPH. Aj. 1047 ;
      4 parler de, acc. ESCHL. Ch. 283 ; SOPH. O.C. 1402 ; particul. citer, acc. PLAT. Ax. 366 c ;
      5 chanter, THCR. Idyl. 16, 44 ;
   II en parl. d’animaux, crier, AR. Ach. 777 ; ARSTT. H.A. 6, 28, 2 ; 8, 3, 9, etc. ; SPT. Jer. 17, 11 ; NT. Matth. 16, 34 ;
   III en parl. d’instruments de musique, résonner, retentir, EUR. Or. 146 ; SPT. Amos 3, 6 ;
   IV en parl. des sons eux-mêmes, résonner, PLUT. M. 902 b, 1021 b, etc. ; φωνοῦντα γράμματα, EUR. fr. 582, c. φωνήεντα γράμματα (v. φωνήεις) ;
B appeler, d’où :
      1 appeler par son nom : τινα, SOPH. Aj. 73, Ph. 229 ; NT. Matth. 27, 47, etc. qqn ;
      2 appeler d’un nom, NT. Joh. 13, 13 ; au pass. s’appeler, se nommer, NIC. (ATH. 477 b).

➳ Prés. inf. ion. φωνέειν, HDT. 4, 141, etc. ; part. fém. éol. φώνεισα, SAPPH. 2, 3 ; ao. poét. 3 sg. φώνησεν, OD. 4, 370 ; dor. φώνασε [ᾱ] PD. l.c.

Étym. φωνή.

'

(< φωνή) produce a sound or tone; prop. of men, speak loud or clearly, or simply, speak, give utterance, Hom. only in aor. (pres. and impf. only in compds.); ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη Il. 6.116, cf. 11.531, al. ; ἔπος φάτο φώνησέν τε Od. 4.370; φωνήσας προσέφη Il. 14.41; καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα addressed him with a loud voice in winged words, 1.201, cf. 4.284, al. ; φωνοῦντος ἢ ἠχοῦντος ἢ ψοφοῦντος Epicur. Ep. 1 p. 13U. ; folld. by the words spoken, φώνησε (φώνασε codd.) δ΄, 'εὕδεις, βασιλεῦ' Pi. O. 13.67; χρυσοῖς δὲ φωνεῖ γράμμασιν, 'πρήσω πόλιν' A. Th. 434, cf. Ag. 1334 (anap.); οἱ βουλευταὶ ἐφώνησαν… the Senators exclaimed…, POxy. 2110.6 (iv AD); 'βέκος' φ.
utter the word βέκος, Hdt. 2.2; c. acc. cogn., ὄπα φωνησάσης having made her voice sound, Od. 24.535; φ. φάτιν S. El. 329; with neut. Adj., φ. μέγιστον ἀνθρώπων to have the loudest voice, Hdt. 4.141, 7.117; ὄρθιον φ. Pi. N. 10.76; ἄλλο τι φ. A. Pr. 1063 (anap.); τάδε φ. Id. Ch. 314 (anap.); μέγα φ. Id. Eu. 936 (anap.), S. Ph. 574; ἄπυστα φ. Id. OC 489; ὅσια φ. Id. Ph. 662; δεινὸν φ. ib. 1225; εὔφημα Id. Aj. 362, 591, E. IT 687, etc. ; μηδεὶς ἔπος φωνείτω IG2². 1368.108; τὸν ῥηϊδίως φωνεῦντα πᾶν ἔπος Anaxarch. 1; abs., cry aloud, as in joy, S. Tr. 202; of a singer, ἀοιδὸς… αἰόλα φωνέων Theoc. 16.44; — Pass., τὰ φωνηθέντα sounds or words uttered, Pl. Sph. 262c, Ti. 72a, cf. Longin. 39.4. of animals, utter their cries, Arist. HA 578a32; of birds, ib. 593a14; [τὰ σελάχη] φωνεῖν οὐκ ὀρθῶς ἔχει φάναι, ψοφεῖν δέ ib. 535b25; ἐφώνησε πέρδιξ LXX Je. 17.11; of the cock, crow, Ev. Matt. 26.34, al. as law-term, affirm, testify in court, Leg. Gort. 1.18, al. (written πωνίω). of a musical instrument, sound, E. Or. 146 (lyr.); of sounds, ἡδὺ φωνεῖν sound sweetly, Plu. 2.1021b; but βροντὴ φ. it has a voice, is significant, X. Ap. 12. ἄφωνα καὶ φωνοῦντα consonants and vowels, E. Fr. 578 codd. Stob. (fort. ἄφωνα φωνήεντα). c. acc. pers., call by name, call, Αἴαντα φωνῶ I call ΄Ajax’ S. Aj. 73, cf. Ph. 229, Ev. Matt. 27.47, etc. ; call by a name, ὑμεῖς φωνεῖτέ με 'ὁ διδάσκαλος' Ev. Jo. 13.13; — Pass., to be called, τὰ ἀρχαῖα ἐκπώματα κισσύβια φωνέεται Nic. Fr. 1. φ. τινα c. inf., command, σὲ φωνῶ νεκρὸν… μὴ συγκομίζειν S. Aj. 1047.
invite, τοὺς φίλους Ev. Luc. 14.12. c. dat. pers., call to, cry to, Ζεῦ ἄνα, σοὶ φωνῶ S. OC 1485 (lyr.), cf. OT 1121; ἕρποντι φωνεῖς Id. Aj. 543. c. acc. rei, speak or tell of, προσβολὰς Ἐρινύων A. Ch. 283; ὁδοῦ τέλος… οἷον οὐδὲ φωνῆσαί τινι ἔξεσθ’ tell to any one, S. OC 1402; φ. τὸ Ἐπιχάρμειον recite it, Pl. Ax. 366c.

1) einen Laut od. Ton hervorbringen, bes. von Menschen, laut od. deutlich sprechen ; so von Hom. meist mit einem andern gleichbedeutenden Zeitworte verbunden, ἔπος φάτο φώνησέν τε, φωνήσας προσέφη, φωνήσας ἔπος ηὔδα, ἀμείβετο φώνησέν τε u. ä.; Od. 24.535 ὄπα φωνήσασα, die Stimme erschallen lassend ; vgl. 2.182, 10.512 ; μέγιστα φωνέειν, die Stimme aufs lauteste erheben, Her. 4.141, 7.117 ; εἶπεν φωνήσαις Pind. I. 5.49, u. öfter ; χρυσοῖς δὲ φωνεῖ γράμμασιν πρήσω πόλιν Aesch. Spt. 434 ; ὁ πρέσβυς τόδ' εἶπε φωνῶν Ag. 198, u. oft, wie Soph. u. Eur., εὔφημα φώνει I.T. 687 ; auch von musikalischen Instrumenten, Or. 146 ; vom Singen, Theocr. 16.44 ; τὰ φωνηθέντα Plat. Soph. 262c ; Folgde.
2) τινά, anreden, wie man die häufige Vrbdg καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα erkl., wo aber μίν richtiger von προσηύδα abhängig gemacht wird, er sprach die Stimme erhebend zu ihm die geflügelten Worte ; Soph. vrbdt Ζεῦ ἄνα, σοὶ φωνῶ, O.C. 1485.
Bei Namen rufen, Αἴαντα φωνῶ Soph. Aj. 73 ; Ap.Rh. 3.673 ; dah. φωνεῖσθαι = genannt werden, Nicand. bei Ath. XI.477b.

φωνέω, -ῶ
(< φωνή), [in LXX for קָרָא (Jer.17:11, al.), etc. ;]
__I. Intrans.
__1. Of persons, to call out, cry out, speak aloud: Luk.8:8; φωνῇ μεγάλῃ, Mrk.1:26, Act.16:28; ἐφώνησε (φωνῇ μεγάλῇ) λέγων, Luk.8:54, Rev.14:18; φωνήσαντες ἐπύθοντο, Act.10:18.
__2. Of the cries of animals (rarely in cl.; Isa.38:14, Je, l.with): of a cock, to crow, Mat.26:34, Mrk.14:30, Luk.22:3, Jhn.13:38 18:27.
__II. Trans. (in cl. chiefly poët.), with accusative of person(s), to call, summon, invite: Mat.20:32 27:47, Mrk.9:35 10:49 15:35, Luk.14:12 16:2 19:15, Jhn.1:49 2:9 4:16 10:3 11:28 12:17 18:33, Act.9:41 10:7; to address, call by name (Soph.), Jhn.13:13 (cf. ἀνα-, ἐπι-, προσ-, συν-φωνέω).†
(AS)