'φῄς, φησί, φάμεν, φατέ, φασί (toutes ces formes, à l’exception de φῄς, sont enclitiques ; impér. φαθί ou φάθι, sbj. φῶ, opt. φαίην, inf. φάναι, part. φάς, φᾶσα, φάν ; impf. ἔφην, f. φήσω, ao.1 ἔφησα) [ᾰ sauf dans φασί, φάς et φᾶσα ; p. except. φάναι avec ᾱ, EUB. (ATH. 8 c)]
   I rendre visible, d’où manifester sa pensée par la parole, p. opp. à κεύθειν, OD. 21, 194 ; à κεκρυμμένον εἶναι, OD. 11, 443 ; d’où abs. dire : τι, HOM. ATT. qqe ch. ; φ. πρός τινα, OD. 17, 584 ; τινι, NT. Matth. 13, 28, dire à qqn ; κατά τινος, XÉN. Ap. 25, reprocher à qqn ; avec une prop. inf. IL. 3, 220 ; avec ὅτι, PLAT. Gorg. 87 d ; ou ὡς, XÉN. Hell. 6, 3, 7, etc. ; avec double acc. Κορινθίους τί φῶμεν ; XÉN. Hell. 3, 5, 12, que dire des Corinthiens ? particul. :
      1 en parl. d’un bruit public, d’une tradition, etc. : φασί, IL. 5, 638 ; OD. 6, 42 ; ATT. ; ou φησί (en s.-e. c. sujet l’adversaire ou l’interlocuteur) DÉM. 650, 13 ; PLUT. M. 112 c, on dit ; en ce sens souv. parenthét. φασίν, ATT. dit-on, comme on dit ;
      2 pour résumer les paroles de qqn : ὣς ἔφη, ATT. il parla ainsi, ou pour les annoncer, en ce cas φημί se place soit dev. son suj. : ἔφην ἐγώ, ἔφη ὁ Σωκράτης, PLAT. je disais, dit Socrate ; dans ce cas, qqf. séparé de son suj. par une parenthèse : ἔφη, ὦ Σώκρατες, ὁ Λύσις, PLAT. Lys. 213 d, Lysis dit : ô Socrate ; cf. XÉN. Œc. 9, 14, etc. ; soit après son suj. : ὁ Σωκράτης ἔφη, XÉN. Conv. 3, 7 ; Hier. 1, 1, Socrate dit ;
      3 pléonast. joint à λέγω : ἔφη λέγων, HDT. 3, 156 ; ἔφησε λέγων, HDT. 6, 137, etc. il dit ; ἔλεγεν φάς, HDT. 5, 36, il disait ; après un verbe signifiant dire : ὁ Ἰσχόμαχος εἶπεν, ἀλλὰ παίζεις μὲν σύ γε, ἔφη, XÉN. Œc. 17, 10, alors Iskhomakhos : mais sans doute, dit-il, tu plaisantes ? cf. PLAT. Charm. 164 e ;
   II dire son avis, d’où avoir une opinion, penser, croire, particul. dans les locut. φημὶ δεῖν, AND. 3, 34 Baiter-Sauppe ; φημὶ χρῆναι, ISOCR. 3, 48 Baiter-Sauppe, je dis qu’il faut, etc. ; en gén. πῶς φῄς ; SOPH. O.R. 746, qu’en dis-tu ? qu’en penses-tu ? τί φημί ; SOPH. O.R. 1471 ; τί φῄς ; SOPH. O.R. 655, Ph. 803 ; EUR. Hel. 706, que dire ? càd. que croire, que penser ? φαίης κε, IL. 3, 220, tu dirais, on dirait ;
   III dire, prétendre, se vanter de : φῆ γὰρ ὅγ' αἱρήσειν Πριάμου πόλιν, IL. 2, 37, car il disait qu’il prendrait la ville de Priam ;
   IV dire oui, HDT. 8, 88 ; PLAT. Gorg. 562 c, etc. ; καί φημι κἀπόφημι, SOPH. O.C. 317, je dis oui et je dis non ; φάναι τε καὶ ἀπαρνεῖσθαι, PLAT. Theæt. 165 a, dire oui et non ; dans les réponses, φημί équivaut à notre « oui », « oui certes », PLAT. Phædr. 270 c, etc. ; p. suite :
      1 affirmer, déclarer : φονέα σε φημὶ τἀνδρὸς κυρεῖν, SOPH. O.R. 362, je déclare que c’est toi le meurtrier de l’homme ;
      2 avouer, convenir de : φῂς ἢ καταρνεῖ μὴ δεδρακέναι τόδε ; SOPH. Ant. 442, reconnais-tu oui ou non avoir fait cela ? p. suite, φημί précédé d’une négation signifie dire non, nier : ὁδ' οὐκ ἔφη, PLAT. Phæd. 117 e, il dit non ; οὐ φήσ' ἐάσειν, SOPH. Aj. 1326, il nie devoir permettre, il dit qu’il ne permettra pas ; dans les réponses οὔ φημι équivaut à notre « non », AR. Ran. 1165 ; ou à défendre, SOPH. Aj. 1107 ;

Moy. (seul. aux temps suiv. : prés. impér. φάο, inf. φάσθαι, part. φάμενος ; impf. ἐφάμην, f. φήσομαι, pf. impér. 3 sg. πεφάσθω, part. πεφασμένος) :
      1 dire : μῦθον, OD. 1, 142 ; ἔπος, OD. 21, 248, une parole ; ἀγγελίην, IL. 18, 17, annoncer une nouvelle ; cf. IL. 2, 81 ; particul. dire oui, PLUT. M. 229 d ;
      2 dire son avis, d’où croire, penser : ἴσον ἐμοὶ φάσθαι, IL. 15, 167, se dire, se croire mon égal.

➳ [ᾱ] p. exc. dans φάναι, EUB. (ATH. 8 c) ; act. prés. ind. dor. φαμί [ᾱ] PD. P. 2, 64 ; ESCHL. Eum. 553 ; SOPH. Tr. 125 ; THCR. Idyl. 8, 7 ; 2 sg. φῇσθα, IL. 21, 186 ; OD. 14, 149 ; 3 sg. φή, ANACR. 40 ; dor. φατί, AR. Ach. 771 ; THCR. Idyl. 1, 51 ; éol. φαῖσι, SAPPH. 66 Bgk ; 3 pl. dor. φαντί, PD. P. 1, 52 ; THCR. Idyl. 2, 45. Impér. φάθι ou φαθί [ᾰ] AR. Eq. 23 ; PLAT. Prot. 349, Rsp. 475. Sbj. 3 sg. φήῃ, OD. 11, 128 et φῇσιν, OD. 1, 168 ; inf. poét. φάμεν, PD. N. 8, 19 ; au part. dans les inscr. att. du 5^e siècle av. J.C. on trouve au lieu du part. de φημί, le part. de φάσκω (v. ce mot). Impf. 2 sg. ἔφησθα, IL. 1, 397 ; 16, 830 ; OD. 23, 71 ; AR. Lys. 132 ; XÉN. An. 1, 6, 7 ; PLAT. Rsp. 501 c ; ESCHN. 3, 164 ; DÉM. 18, 70 ; LUC. Gall. 24 ; 3 sg. dor. ἔφα, PD. P. 4, 278 ; ESCHL. Ag. 369 ; THCR. Idyl. 7, 43 ; ou φᾶ, PD. I. 2, 11 ; THCR. Idyl. 24, 100 ; 3 pl. ἔφαν, IL. 13, 89 ; OD. 18, 75 ; ou φάν, IL. 6, 108 ; OD. 18, 342 ; PD. fr. 228. Fut. dor. φασῶ [ᾱ] AR. Ach. 739 ; THCR. Idyl. 11, 70 ; 2 sg. φασεῖς, THCR. Idyl. 15, 79, ou φάσω, 3 sg. φάσει, PD. N. 7, 102 ; 3 pl. φάσουσι, A. PL. 4, 182. Ao. dor. ἔφασα [φᾱ], 3 sg. φᾶσε, PD. N. 1, 66. Pf. pass. 3 sg. épq. πέφαται [ᾰ] A.RH. 2, 500 ; impér. 3 sg. πεφάσθω, PLAT. Tim. 72 e. Moy. prés. ind. seul. 2 pl. φάσθε, OD. 6, 200 ; 10, 562 ; impér. seul. 2 sg. φάο, OD. 16, 168 ; 18, 171 ; 3 sg. φάσθω, OD. 20, 100 ; inf. φάσθαι, IL. 9, 100 ; PD. N. 4, 92 ; ESCHL. Pers. 687 ; XÉNOPHAN. 6, 3 Bgk ; part. φάμενος, IL. 5, 290 ; 22, 247 ; PD. I. 6, (5), 72 ; HDT. 1, 176 ; HPC. 6, 342 ; ESCHL. Ch. 314 ; XÉN. Hell. 1, 6, 3 ; PLAT. 2 Alc. 142 ; ARSTT. Metaph. 13, 3, 8 ; Impf. dor. ἐφάμαν [μᾱ] THCR. Idyl. 2, 102 ; 3 sg. épq. φάτο, HOM. Fut. dor. φάσομαι [ᾱ] PD. N. 9, 43.

Étym. R. indo-europ. *b^heh₂-, dire ; cf. lat. fātur.

'

φῄς, φηις PCair. Zen. 316.1 (iii BC), PSI 7.846.7 (Pap. of Ar. (?), ii/iii AD), cf. Hdn. Gr. 2.147, 419; φησί (apocop. φή Anacr. 40); pl. φαμέν, φατέ, φασί· Dor. φαμί, φασί or φατί (Ar. Ach. 771, Anon. in PSI 9.1091.11, 18), 3 pl. φαντί· Aeol. φᾶμι Sappho 32, 2 sg. φαῖσθα Alc. Supp. 20.6, 3 sg. φαῖσι ib. 26.5, Sappho 66, 3 pl. φαῖσι Sappho Supp. 5.2; aor.2 ἔφην, Ep. φῆν Il. 18.326; ἔφησθα 1.397, al., Ar. Lys. 132, X. An. 1.6.7, Pl. Cra. 438a, Aeschin. 3.164, etc. (rarely ἔφης Il. 22.280, X. Cyr. 4.1.23), Ep. φῆσθα Il. 21.186, Od. 14.149 (v.l. φῇσθα), φῆς Il. 5.473, Od. 7.239 (v.l.); ἔφη, Ep. φῆ, Dor. φᾶ Pi. I. 2.11; 1 pl. ἔφαμεν Isoc. 3.26 (ἔφημεν A.D. Adv. 184.7, Gal. 1.158, Papp. 524.16, Choerob. in Theod. 2.341 H.); 2 pl. ἔφατε And. 2.25; 3 pl. ἔφασαν, Ep. φάσαν Il. 2.278, also ἔφαν, φάν, 3.161, 6.108; imper. φαθί (on the accent v. Hdn. Gr. 1.431, al., A.D. Synt. 264.4; φάθι is found in codd. of Pl. Grg. 475e, al.); subj. φῶ, φῇς, φῇ, Ep. φῇσιν Od. 1.168, φήῃ 11.128, 23.275; Dor. 3 pl. subj. φᾶντι Tab.Heracl. 1.116; opt. φαίην, 1 pl. φαῖμεν Il. 2.81, 24.222, Pi. N. 7.87, 3 pl. φαῖεν Th. 3.68, etc. ; inf. φάναι, Hdt. 1.27, etc., poet. φάμεν Pi. N. 8.19; part. φάς Il. 9.35, Hdt. 1.63, 141, SIG 279.18 (Zeleia, iv BC), φᾶσα Hdt. 6.135, pl. φάντες Il. 3.44, 14.126, Pl. Alc. 2.139b; fut. φήσω, Dor. φασῶ Ar. Ach. 739, etc. ; 1 pl. φασοῦμες Diotog. ap. Stob. 4.1.133; aor.1 ἔφησα Cratin. in PSI 11.1212.9, Hdt. 3.153, PCair. Zen. 19.3 (iii BC) (ἔφασεν is dub. ib. 140.7); Dor. 3 sg. φᾶσε Pi. N. 1.66; 2 sg. subj. (Dor.) φάσῃς [α] Simon. 32 (φήσῃς etc. codd. Stob., corr. Bgk.); opt. φήσειε Hdt. 6.69, A. Pr. 503, part. φήσας X. Mem. 3.11.1, Isoc. 12.239, inf. φῆσαι Thphr. Char. 2.7; — Med. (chiefly poet. in early writers), impf. and aor.2 ἐφάμην, ἔφατο (also SIG 437.6 (Delph., iii BC), PCair. Zen. 343.8 (iii BC), PSI 4.437.8 (iii BC), Parth. 4.5, etc.), Ep. φάτο Il. 20.262, φάσθε Od. 6.200, 10.562, ἔφαντο, Ep. φάντο 24.460; imper. φάο 16.168, 18.171, φάσθω, φάσθε· inf. φάσθαι· part. φάμενος (also Archim.
Spir. Prooem., Eratosth. Prooem., SIG 364.83 (Ephesus, iii BC), PCair. Zen. 236.4 (iii BC), PHamb. 4.14 (i AD), J. AJ 17.12.2, Gal. 6.228, etc.); Dor. fut. φάσομαι [α] Pi. N. 9.43; — Pass., pf. 3 sg. πέφαται A.R. 2.500; 3 sg. imper. πεφάσθω Pl. Ti. 72d; but part. πεφασμένος Il. 14.127, A. Pr. 843 shd. be referred to φαίνω ; aor. ἐφάθην (< ἀπ, κατ-) Arist. Int. 18b39. The pres. indic. φημί is enclit., exc. in 2 sg. pres. φῄς ; φαμέν is 1 pl. pres., φάμεν poet. inf.; φαντί is 3 pl., φάντι part.
ΙΙ. φάσκω supplied all moods of pres. except the indic., also impf. ἔφασκον· cf. ἠμί.
[ᾰ, except in φᾱσι, and in masc. and fem. part. φάς, φᾶσα ; in inf. φάναι ᾰ always; φᾶναι is corrupt in Eub. 119.11 codd. Ath.]
say, affirm, assert, either abs., or folld. by inf., e.g. Λυσίθευς Μικίωνα φιλῖν (= -εῖν) φησι IG1². 924, cf. 57.48, or acc. et inf.; the inf. is freq. omitted, σὲ κακὸν καὶ ἀνάλκιδα φήσει (sc. εἶναι) Il. 8.153; also Κορινθίους τί φῶμεν· what shall we say of them? X. HG 3.5.12; φ. πρός τινα, πρὸς ξεῖνον φάσθαι ἔπος ἠδ’ ἐπακοῦσαι Od. 17.584; less freq. c. dat., αὐτοῖς Ev. Matt. 13.28; κατά τινος φ. to speak against him, X. Ap. 25; sts. folld. by ὡς, Lys. 7.19, v.l. in X. HG 6.3.7; by ὅτι, Pl. Grg. 487d, Corn. ND 30; by an interrog. clause, μή ποτε φάσῃς ὅ τι γίνεται αὔριον Simon. l.c. ; by part., dub. in Pl. Grg. 481c (fort. leg. θῶμεν); also parenthetic, τίνες, φῄς, ἦσαν οἱ λόγοι· Pl. Phd. 59c. since what one says commonly expresses a belief or opinion, think, deem, suppose, φῆ γὰρ ὅ γ’ αἱρήσειν Πριάμου πόλιν Il. 2.37; φαίης κε ζάκοτόν τέ τιν’ ἔμμεναι ἄφρονά τε you would say, would think, he was…, 3.220; ἶσον ἐμοὶ φάσθαι to say he is (i.e.
fancy himself) equal to me, 1.187, 15.167; μὴ… φαθὶ λεύσσειν think not that you see, Theoc. 22.56; τί φῄς· what say you? i.e. what think you? (v. infr. II. 5); λέγ’ ἀνύσας ὅ τι φῄς Ar. Pl. 349; — so φ. δεῖν, φ. χρῆναι, deem it right, And. 3.34, Isoc. 3.48.
say, i.e.
write, of an author, ὡς ἔφημεν Gal. 1.158, etc. — The Med. has all these senses as well as the Act.
Β. Special Phrases : φασί, they say, it is said, Il. 5.638, Od. 6.42, etc. ; parenthetically, Arist. EN 1109a35, Men. Epit. 223, etc. ; Prose writers use φησί when quoting, D. 23.89, etc. ; φησίν saith He, 1 Ep. Cor. 6.16; esp. of an opponent΄s objection, Plu. 2.112c; even after a plural, ὅ τοίνυν μέγιστον ἔχειν οἴονται… 'καὶ αὐτός', φησί, 'τῶν εἰσιόντων ἦσθα' Lib. Or. 52.39; 'τὸν δὲ μετ’ εἰσενόησα', ἔφη Ὅμηρος as H.
said, Pl. Prt. 315b. joined with a synon. Verb, ἔφη λέγων, ἔφησε λέγων, Hdt. 3.156, 6.137, etc. ; ἔλεγε φάς Id. 1.122; λέγει οὐδέν, φαμένη… Id. 2.22; τί ἐροῦμεν ἢ τί φήσομεν· D. 8.37, cf. 25.100; τί φῶ· τί λέξω· E. Hel. 483. in repeating dialogues the Verb commonly goes before its subject, ἔφην ἐγώ, ἔφη ὁ Σωκράτης, said I, said S., but the order is sts. inverted, ἐγὼ ἔφην, ὁ Σωκράτης ἔφη, I said, S.
said, inserted parenthetically, though the sentence has been introduced by λέγει, εἶπεν, etc., ὁ Ἰσχόμαχος… εἶπεν· ἀλλὰ παίζεις μὲν σύ γε, ἔφη X. Oec. 17.10, cf. Pl. Chrm. 164e; ἡ κρίσις… διαρρήδην λέγει 'διότι', φησίν, 'ἔδοξε τἀληθῆ εἰσαγγεῖλαι' Lys. 13.50. τί φημί; S. OT 1471, and τί φῄς; Ph. 804, E. Hel. 706 (dub.), are used extra metrum, as exclamations. κυριώτατα φάναι, in parenthesis, strictly speaking, Ph. 2.374; ὡς οὕτω φάναι, = ὡς εἰπεῖν, ἅπασαι ὡς οὕτω φάναι practically all, Gal. Vict. Att. 9; συνελόντα (v.l. -όντι) φάναι, = συνελόντι εἰπεῖν, Id. 16.502. Οἰδίπουν… ἂν μόνον φῶ if I only mention Oedipus, Antiph. 191.6, cf. Pl. Cra. 411a, 435a. like κατάφημι, say yes, affirm, assert, καὶ τοὺς φάναι and they said yes, Hdt. 8.88; καί φημι κἀπόφημι S. OC 317; ἔγωγέ φημι Pl. Grg. 526c; φάναι τε καὶ ἀπαρνεῖσθαι Id. Tht. 165a; c. inf., φῂς ἢ καταρνεῖ μὴ δεδρακέναι τάδε· S. Ant. 442; but οὔ φημι means say no, deny, refuse, c. inf., ἡ Πυθίη οὐκ ἔφη χρήσειν said she would not…, Hdt. 1.19, cf. 8.2; οὐκ ἔφασαν ἐπιτρέψαι Lys. 13.15, 47 (leg. -τρέψειν); c. acc. et inf., οὔ φημ’ Ὀρέστην σ’ ἐνδίκως ἀνδρηλατεῖν A. Eu. 221, cf. Hdt. 2.63; abs., κἂν μὲν μὴ φῇ if he says no, Ar. Av. 555 (anap.); ἢ φάθι ἢ μὴ ἃ ἐρωτῶ answer me yes or no, Pl. Grg. 475e; so in answers, φημί or οὕτως φημί yes, Id. Phdr. 270c, al., Grg. 500e; οὐκ ἔφη he said no, Id. Phd. 118a. — In this sense Att. writers, besides pres., mostly use fut. φήσω and aor. ἔφησα, but in impf., inf., and part. pres., to avoid ambiguity, they prefer ἔφασκον, φάσκειν, φάσκων (v. φάσκω); φάναι is distd. fr. φάσκειν, e.g. ἔφη σπουδάζειν he said he was in haste, ἔφασκε σπουδάζειν he alleged he was in haste; but ἔφησθα is found in this sense, X. An. 1.6.7.
command, order, ἔφην τῷ Ὀρθοβούλῳ ἐξαλεῖψαί με Lys. 16.13 (so ἔφασαν, v.l. for ἔφρασαν in X. Cyr. 4.6.11).

und φάσκω, sagen, behaupten ; Wurzel φα –, im Sanskrit bhâ, s. Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 2. Aufl. S. 967 ; verwandt φήμη, φαίνω, φανερός, φανή, φάω, φάος, φαέθω, φαείνω, πιφαύσκω, Latein. fari, fama, fabula, fax usw. Die Wurzel φα– hat die Bedeutung des für das Ohr oder für das Auge deutlich machens, also = »leuchten« (Auge) und = »sagen« (Ohr). Formen des Aktivs von φημί in Att. Prosa : φημί, φῄς, φησί, φατόν, φατόν, φαμέν, φατέ, φᾱσίν, Alles enklitisch außer φῄς, conj. φῶ, φῇς usw., opt. φαίην usw., imperat. φάθι oder φαθί, φάτω, impf. ἔφην, ἔφησθα oder ἔφης, ἔφη, ἔφατον usw., fut. φήσω, aorist. ἔφησα, adj. verb. φατέον. Homer : φημί, φῄς und φῇσθα, φησί, φαμέν, φατέ, φασί, φῇ und φήῃ und φῇσι, φαίην, φαίης, φαίη, φαῖμεν, φάς, φάντες, ἔφην und φῆν, ἔφησθα und φῆσθα und φῆς, ἔφη und φῆ, ἔφαμεν (?) und φάμεν, ἔφασαν und φάσαν und ἔφαν und φάν, φήσει. Das Medium erscheint bei Homer häufig, und naar stets in derselben Bedeutung wie das Aktiv, ind. φάσθε, imperat φάο, φάσθω, φάσθαι, φάμενος, ἐφάμην und φάμην (?), ἔφατο und φάτο, ἔφαντο und φάντο. So auch bei Dichtern nach Homer das Med.; Dorisch φάσομαι, Pind. N. 9.43. In Att. Prosa vom Med. nur φάμενος, = φάς, Homerische Erinnecung. Vom Passiv in Att. Prosa πεφάσθω, »es soll gesagt sein«. Bei Homer pass. μῦθον πεφασμένον Il. 14.127. In der Bedeutung »behaupten« gebraucht die Att. Prosa namentlich φάσκω und ἔφασκον, φήσω, ἔφησα, in der Bedeutung »sagen« φημί und ἔφην, wozu ἐρῶ, εἶπον, εἴρηκα, εἴρημαι, ἐρρήθην als Tempora gehören, welche Formen in besonderen Artikeln behandelt sind. In Att. Prosa wird φάναι meistens als inf. imperfecti gebraucht, ἔφη ὁ Περικλῆς, sagte Perikles, indirekt φάναι τὸν Περικλέα, habe Perikles gesagt, während man als inf. praes. meistens λέγειν vorzieht, λέγειν τὸν Περικλέα, sage Perikles. – Die Formen ἠμί, ἦν und ἦ s. unter ἠμί ; über φάσκω und φατέον oben noch besondere Artikel.
1) sagen, sprechen, erzählen, Hom. u. Folgde überall, sowohl absolut, als c. accus., φάτο μῦθον, φάτο ἀγγελίην, oft bei Hom., wie ἔπος φάσθαι, Il. 9.100, 11.788 ; ψεῦδος φάναι, Etwas für eine Täuschung erklären, Il. 2.81. Auch = meinen, denken, eigtl. bei sich, in der Seele sagen, wie Il. 2.37 auf τἀ φρονέοντ' ἀνὰ θυμόν – folgt φῆ γὰρ ὅ γ' αἱρήσειν Πριάμου πόλιν. Il. 16.61 ἤτοι ἔφην γε οὐ πρὶν μηνιθμὸν καταπαυσέμεν, ich gedachte zu beenden, Scholl. Aristonic. ὅτι τὸ ἔφην γε ἀνεὶ τοῦ διενοήθην. Mehrmals bei Homer φαίης κε statt φαίη τις ἄν oder ἔφη τις ἄν, »es meint wohl Jemand«, oder »es meinte wohl Jemand«, oder »es würde wohl Jemand« ἔμμεναι, Scholl. Aristonic. ὅτι τὸ φαίης τὴν φαντασίαν ἔχει ὡς πρὸς τῆν Ἑλένην λεγόμενον· κατά γε μέντοι Ὁμηρικὴν συνήθειαν ἐκληπτέον ἐν ἴσῳ τῷ ἔφη τις ἄν, ὡς ἔχει τὸ, » ἔνθ' οὐκ ἂν βρίροντα ἴδοις (Il. 4.223)« ἀντὶ τοῦ ἴδοι τις ἄν, vgl. Scholl. Aristonic. Il. 3.392, 4.223, 429, 14.58, 15.697, Od. 7.293. An vielen Stellen bleibt es unentschieden, ob eine wirkliche Rede oder eine innerliche Meinung damit ausgedrückt ist, oder es fällt vielmehr beides zusammen, ἶσον ἐμοὶ φάσθαι, sich mir gleich zu stellen, Il. 1.187, 15.167. So τί φῄς ; πῶς φῄς ; was meinst du ? wie meinst du ? als Ausdruck des Erstaunens, vgl. Valcken Eur. Phoen. 923 ; Soph. O.R. 746, O.C. 536, El. 665 u. sonst ; οὐκ οἶδά πω τί φῄς Phil. 576 ; φράζε δὴ τί φῄς O.R. 655 ; μὴ φάθι λεύσσειν Theocr. 22.56 ; auch in Prosa, z.B. bei Plat. nicht selten. – Häufig wird bes. bei Prosaikern φησί u. φασί parenthetisch eingeschoben, wie unser sagt man, heißt es, sagt das Sprüchwort, vgl. Wolf Dem. Lept. p. 288 u. Schaefer Dion.Hal. C.V. p. 29. – So wird auch nach einem vorangegangenen λέγει oder εἶπεν bei Anführung der eigentlichen Rede völlig pleonastisch φησί oder ἔφη hinzugesetzt, vgl. Heind. Plat. Charm. 164e ; Crat. 408a ; Xen. Mem. 1.6.4 ; Jacobs AP p. 779. Aehnlich ist ἔφη λέγων oder ἔλεγεν φάς verbunden, bes. bei Her., s. 3.156, 5.36, 49 ; doch auch bei den Attikern.
2) bejahen, behaupten, zugeben, versichern, absolut mit dem acc., Hom. u. Folgende ; dagegen οὔ φημι oder selten φημὶ οὐχί, nein sagen, verneinen, leugnen, οὐκ ἔφα τις θεοὺς βροτῶν ἀξιοῦσθαι μέλειν Aesch. Ag. 1598 ; οὔ φημ' Ὀρέστην σ' ἐνδίκως ἀνδρηλατεῖν Eum. 212 ; φονέα σέ φημι τἀνδρὸς κυρεῖν Soph. O.R. 362, u. sonst ; καί φημι κἀπόφημι O.C. 318 ; φῂς ἢ καταρνεῖ μὴ δεδρακέναι τόδε Ant. 438 ; οὔ φησ' ἐάσειν τόνδε τὸν νεκρὸν ταφῆς ἄμοιρον Aj. 1305 ; Eur. Hec. 130 ; οὔ φημι Ar. Ran. 1165 ; φάναι (sc. χρή) Πέρσας λέγειν ἀληθέως, man muß zugeben, Her. 3.35 ; vgl. 6.86 ; φάναι τε καὶ ἀπαρνεῖσθαι Plat. Theaet. 165a. In dieser bestimmten Bdtg branchen die Attiker bes. das fut. φήσω und den aor. ἔφησα, während im praes., wenn φάναι zweideutig sein könnte, lieber φάσκειν gebraucht wird ; auch φάμενος, def. οὐ φάμενος, verneinend, leugnend ; selten so ἔφη, Xen. An. 1.6.7. – In der Antwort ist φημί »ja«, »ja wohl«, Plat. Phaedr. 270c ; ὁ δ' οὐκ ἔφη, er sagte nein, verneinte es, Phaed. 117e u. oft.
Das α ist kurz, mit Ausnahme von φασίν u. vom partic., φάς, φᾶσα, inf. lang Eubul. bei Ath. I.8c, φᾶναι, was jedoch verderbt scheint.

φημί
[in LXX chiefly for נָאַם, also for אָמַר; freq. in 2-4 Mac ;]
to declare, say: freq. in quoting the words of another, Mat.13:29 26:61, Luk.7:40 22:58, Jhn.1:23, al.; interjected into the recorded words (cl.), Mat.14:8, Act.23:35, al.; φησί, impersonal (Bl., § 30, 4), 1Co.6:16 (Lft., Notes, 217; but cf. Bl., l.with), 2Co.10:10 (WH, mg., φασίν), Heb.8:5; joined with syn. verb (cf. LS, see word, II, 2), ἀποκριθεὶς αὐτῷ ἔφη, Luk.23:3; before -πρός, Luk.22:70, al.; with accusative of thing(s), 1Co.10:15 10:19; accusative and inf., Rom.3:8; before ὅτι (Bl., § 70, 3), 1Co.10:19 15:50 (cf. σύν-φημι)
(AS)