GRC

τιταίνω

download
JSON

Bailly

(seul. part. prés.) [ῑ] se venger de, acc. HÉS. Th. 209.

Étym. *τιτός, vb. de τίω.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

Bailly

(seul. prés., impf. et ao. ἐτίτηνα) [ῐ]
      1 tendre : τόξα, IL. 8, 266 ; HH. Ap. 4, un arc ;
      2 étendre, allonger : τραπέζας, OD. 10, 354, des tables ; χεῖρε, IL. 13, 534, étendre les deux mains ; δόρυ, Q. SM. 1, 592, brandir une javeline ; οἴηκας, ORPH. Arg. 1185, mettre le gouvernail en mouvement ; fig. ὄμμα ἔς τι, NONN. D. 7, 283, diriger son regard sur qqe ch. ;
      3 tirer : τ. ἅρμα, IL. 2, 390 ; 12, 58 ; ou abs. τ. IL. 23, 403, tirer un char ; ἄροτρον, IL. 13, 704, tirer une charrue ;
      4 produire en tirant, en faisant effort : ψιθύρισμα, NONN. D. 1, 31, un sifflement ; ἆσθμά τινι, NONN. Jo. 5, 101, donner du souffle à qqn ;

Moy. (ao. ἐτιτηνάμην) :
   I tr. :
      1
tendre pour soi : τόξα, IL. 5, 97 ; 11, 370 ; OD. 21, 259, tendre son arc ; φόρμιγγα, ORPH. Arg. 249, les cordes de sa lyre ;
      2 tendre qqe ch. de soi : τ. γυῖα, A. PL. 105, 2, étendre ses membres ;
   II intr. :
      1
se tendre, se raidir, en parl. de la peau, HPC. 1153 f ; NIC. Th. 722 ; ARÉT. p. 84, 25, 56 ; 104, 58 ; fig. faire effort, s’efforcer pour travailler, OD. 11, 599 ; particul. s’élancer ou courir de toutes ses forces, en parl. de l’homme, HÉS. Sc. 229 ; ou, plus souv., des animaux, de chevaux, IL. 22, 403 ; 23, 518 ; de chiens, A.RH. 2, 280, etc. ; devenir intense, prendre de la force, HPC. 652, 47 ;
      2 s’étendre, s’allonger : πτερύγεσσιν, OD. 2, 149, déployer ses ailes ; en parl. de plaines, DH. 637 ; d’eaux qui se répandent, DP. 92, 116 ; OPP. H. 1, 22 ; p. anal., avec idée de temps, se développer, s’approcher, NONN. Jo. 19, 67.

Étym. τείνω, avec redoubl.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

Ep. redupl. for τείνω, τανύω, only used in pres., impf., and aor. Act., impf. and aor. Med., pres. and impf. Pass. : — stretch, τόξα τιταίνων bending his bow, Il. 8.266; ἕτερος δ’ ἐπὶ πάσι (παισὶ Pap. ; v. πᾶσις) ποικίλον τόξον τιταίνει B. 9.43; so in Med., ἐτιταίνετο καμπύλα τόξα Il. 5.97, cf. Od. 21.259; Τυδεΐδῃ ἔπι τόξα τιταίνετο Il. 11.370; φόρμιγγα τιτηνάμενος having tuned my harp, Orph. A. 251 codd. ; hence τιταίνει… νόμον plays a tune on the strings, Ar. Fr. 671 (troch.).
stretch out, περὶ μέσσῳ χεῖρε τιτήνας Il. 13.534; χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα held them out, 8.69; προπάροιθε θρόνων ἐτίταινε τραπέζας Od. 10.354; — Pass., extend, τῇ καὶ τῇ D.P. 637, cf. 92, 116, al.
draw at full stretch, ἅρμα τ. Il. 2.390; βόε οἴνοπε πηκτὸν ἄροτρον… τιταίνετον 13.704; abs., τιταίνετον haste along, 23.403. Pass., strain or exert oneself, chiefly in part., ἂψ ὤσασκε τιταινόμενος with vehement effort, Od. 11.599; γυῖα τιταινόμενος APl. 4.105; of a horse galloping, τιταινόμενος πεδίοιο stretching over the plain, Il. 22.23; ἵππος ἄνακτα ἕλκῃσιν πεδίοιο τιταινόμενος σὺν ὄχεσφι 23.518; of birds, τιταινομένω πτερύγεσσιν Od. 2.149; of a man running at full speed, Hes. Sc. 229; of rivers, τ. κατ’ ὄρεσφι Oppian. H. 1.22. in Hp., Aret., and late Ep., strain, ὄμμα τ. Man. 4.496, etc. ; τ. ὄμμα εἴς τι Nonn. D. 7.283; τ. ψιθύρισμα whistle loudly, ib. 1.31, etc. ; — Pass., to be strained or stretched, as in convulsions, Hp. Epid. 5.47, Nic. Th. 722, Aret. CA 1.5, etc. ; metaph, ἡ ὀδύνη τ.
becomes intense, Hp. Mul. 2.134 (unless τὰ σκέλεα is the subject). Hes. attempts to derive the name Τιτῆνες from τιταίνω (lengthd.
ad hoc, but retaining its usual sense) and at the same time from τισις, Th. 207 sqq. ; v. Τιτάν.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

aor. ἐτίτηνα, episch gedehnte Form für τείνω (Τα),
1) spannen, anspannen ; τόξα, Il. 8.266 ; h.Apoll. 4 ; auch im med., τόξα τιταίνεσθαι, Il. 5.97, 11.370, Od. 21.259. – Auch φόρμιγγα τιτηνάμενος μετὰ χερσίν, Orph. Arg. 253.
2) wie τείνω, τανύω, ausbreiten, ausstrecken ; τραπέζας, der Länge nach vor Einen hinstellen, Od. 10.351 ; τάλαντα, Il. 8.69, 22.209 ; χεῖρε τιτήνας, 13.534 ; u. med., τιταινομένω πτερύγεσσιν, sich mit den Flügeln ausbreiten, Od. 2.149 ; überh. sich verbreiten, ὑπέρ τινος, τῇ καὶ τῇ, Dion.Per. 637.
3) in die Länge dehnen, ziehen ; ἅρμα τιταίνειν, einen Wagen entlang ziehen, Il. 2.390, 12.58 ; ἄροτρον, 13.704 ; δρόμον, den Lauf in die Länge ziehen, d.i. eine lange Strecke laufen, u. so auch ohne Zusatz, τιταίνετον, streckt euch aus, laufet, eilet, 23.403 ; häufiger so im med., ἵππος θέει τιταινόμενος πεδίοιο, das Roß rennt im gestreckten Lauf durch das Gefilde hin, 22.23 ; ἵππος ἄνακτα ἕλκει πεδίοιο τιταινόμενος σὺν ὄχεσφιν, 23.518 ; Hes. Sc. 229 ; auch vom Manne, der sich im Laufe anstrengt, 299 ; γυῖα τιταινόμενος, Ep.adesp. 292 (Plan. 105); überh. sich anstrengen, ὅγ' ἂψ ὤσασκε (λίθον) τιταινόμενος, Od. 11.599.
Bei Hes. Th. 209 wird der Name der Titanen davon abgeleitet, daß Uranus φάσκε δέ, τιταίνοντας ἀτασθαλίῃ μέγα ῥέξαι ἔργον, er sagte aber, daß sie, die Hände ausstreckend, im Frevelmut ein großes Werk vollbracht hätten, wo, weil in Τ, τάν das ι lang ist, Hes. auch ι lang gebraucht hat, man aber nicht eine eigne Bdtg von τῑταίνω, rächen, annehmen darf. S. nom. propr.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory