ατος (τὸ) :
   I corps, p. opp. à l’âme (ψυχή) PLAT. Gorg. 493 a, Phæd. 91 c ; à l’esprit (εἴδωλον) PD. fr. 96 ; αἱ τοῦ σώματος ἡδοναί, XÉN. Mem. 1, 5, 6, les plaisirs du corps ; τὰ τοῦ σώματος ἔργα, XÉN. Mem. 2, 8, 2, les travaux ou exercices corporels ; particul. corps d’un homme ou d’un animal, p. opp. aux plantes, PLAT. Rsp. 564 a ; particul. :
      1 dans Hom. corps mort, cadavre (en parl. d’un corps vivant, δέμας) : en parl. de l’homme, IL. 7, 79 ; 22, 342 ; OD. 11, 53 ; 12, 67 ; 24, 187 ; PD. N. 9, 55 ; en parl. d’un animal, cadavre, charogne, IL. 3, 23 ; 18, 161 ; 23, 169 ; HÉS. Sc. 426 ; PD. N. 3, 82, etc. ;
      2 postér. corps vivant, en parl. de l’homme, HÉS. O. 538 ; THGN. 650 ; PD. O. 6, 93 ; SIM. fr. 183 Bgk ; SOPH. Ph. 51, etc. ; XÉN. Hell. 6, 1, 6, etc. ; en parl. d’un animal, BATR. 61 ; τὸ σῶμα σῴζειν, THC. 1, 136 ; διασῴζειν, XÉN. An. 5, 5, 13, sauver sa vie ; περὶ τοῦ σώματος κινδυνεύειν, ISOCR. 365 c, exposer sa vie ; p. suite, être animé, homme ou animal ; τὸ σὸν σῶμα, EUR. Hec. 301, ta personne, càd. toi ; σῶμα ἀνικάτου θηρός, SOPH. O.C. 1568, le corps du monstre invincible, pour le monstre invincible, càd. Cerbère ; τὰ πολλὰ σώματα, SOPH. Ant. 676, c. οἱ πολλοί, la plupart ; δοῦλα καὶ ἐλεύθερα σώματα, XÉN. Hell. 2, 1, 19, êtres esclaves et libres ; au sg. en parl. de plus. pers. νεκύων σῶμα, EUR. Suppl. 62, les morts ; particul. avec idée de dédain en parl. de prisonniers ou d’esclaves : σώματα αἰχμάλωτα, DÉM. 480, 10, prisonniers ; σώματα οἰκετικά, ESCHN. 3, 19, serviteurs ; abs. σῶμα, au sens de « esclave », POL. 12, 16, 5, emploi blâmé par POLL. 3, 78 ;
      3 p. suite, matière, objet tangible, p. opp. à ce qui est insaisissable (comme un souffle, une ombre, etc.) PLAT. Pol. 288 d ; LUC. V. auct. 25 ; SEXT. M. 10, 215, etc. ; d’où le point capital, le fondement : τῆς πίστεως, ARSTT. Rhet. 1, 1, le corps de la preuve ; cf. LUC. H. conscr. 23 ;
      4 t. de math. corps solide, p. opp. à surface, ARSTT. Cæl. 1, 1, 2, etc. ;
      5 corps, ensemble, masse : τοῦ κόσμου, PLAT. Tim. 31 b ; τοῦ παντός, PLAT. Tim. 32 c, l’ensemble du monde, de l’univers ; en parl. d’un recueil d’écrits, CIC. Att. 2, 1, 4 ;
   II partie du corps, organe, avec l’indication de l’organe dont on veut parler : τὸ σῶμα τῶν νεφρῶν, ARSTT. H.A. 2, 17, les reins ; σ. παιδοποιόν, EL. N.A. 17, 62, le membre génital.

➳ Dat. pl. poét. σωμάτεσσι, PD. P. 8, 118.

Étym. inconnue.

ατος, τό (Arc. dat. pl. σωμάτεσι IG 5(2).357.156 (Stymphalus, iii BC)), body of man or beast, but in Hom., as Aristarch. remarks (v. Apollon.Soph. Lex.), always dead body, corpse (whereas the living body is δέμας), ὥς τε λέων ἐχάρη μεγάλῳ ἐπὶ σώματι κύρσας Il. 3.23, cf. 18.161; σ. δὲ οἴκαδ’ ἐμὸν δόμεναι πάλιν 7.79; σ. κατελείπομεν ἄθαπτον Od. 11.53; ὦν… σώματ’ ἀκηδέα κεῖται 24.187; so also in Hes. Sc. 426, Simon. 119, Pi. O. 9.34, Hdt. 7.167, Posidon. 14 J., Ev. Marc. 15.43, etc. ; τὸ σ. τοῦ τεθνεῶτος Pl. R. 469d, cf. Grg. 524c, D. 43.65; σ. νεκρόν POxy. 51.7 (ii AD); νεκρὸν σ. Gal. 18(2).93, cf. νεκρός II. 1; μέγιστον σ.… σποδου, = σ. μέγιστον ὃ νῦν σποδός ἐστι, S. El. 758; also later, Wilcken Chr. 499 (ii/iii AD). the living body, Hes. Op. 540, Batr. 44, Thgn. 650, Pi. O. 6.56, P. 8.82, Hdt. 1.139, etc. ; δόμοι καὶ σώματα A. Th. 896 (lyr.); γενναῖος τῷ σ. S. Ph. 51; εὔρωστος τὸ σ. X. HG 6.1.6; τὸ σ. σῴζειν or -εσθαι save one΄s life, D. 22.55, Th. 1.136; διασῴζειν or -εσθαι Isoc. 6.46, X. An. 5.55.13; περὶ πολλῶν σ. καὶ χρημάτων βουλεύειν Th. 1.85; περὶ τοῦ σ. ἀγωνίζεσθαι for one΄s life, Lys. 5.1; ἔχειν τὸ σ. κακῶς, ὡς βέλτιστα, etc., to be in a bad, a good state of bodily health, X. Mem. 3.12.1, 3.12.5.
body, opp.
spirit (< εἴδωλον), Pi. Fr. 131; opp.
soul (< ψυχή), Pl. Grg. 493a, Phd. 91d; τὰ τοῦ σ. ἔργα bodily labours, X. Mem. 2.8.2; αἱ τοῦ σ. ἡδοναί, αἱ κατὰ τὸ σ. ἡδ., ib. 1.5.6, Pl. R. 328d; τὰ εἰς τὸ σ. τιμήματα bodily punishments, Aeschin. 2.139; τὰ εἰς τὸ σ. ἀδικήματα PHal. 1.193 (iii BC).
animal body, opp. plants, Pl. R. 564a (pl.); but of plants, 1 Ep. Cor. 15.38.
civic rights (like Lat. caput), Lys. 23.12; ἄτιμοι τὰ σ. And. 1.74; μέρος ἠτιμῶσθαι τοῦ σ. D. 51.12. in NT, of the sacramental body of Christ, τοῦτό ἐστι τὸ σ. μου Ev. Matt. 26.26, cf. 1 Ep. Cor. 10.16. of the body of Christ΄s church, οἱ πολλοὶ ἓν σ. ἐσμεν ἐν Χριστῷ Ep. Rom. 12.5; ἡ ἐκκλησία ἥτις ἐστὶ τὸ σ. [τοῦ Χριστοῦ] Ep. Eph. 1.23. periphr., ἀνθρώπου σ. ἓν οὐδέν, = ἄνθρωπος οὐδὲ εἷς, Hdt. 1.32; esp. in Trag., σῶμα θηρός, = θήρ, S. OC 1568 (lyr.); τεκέων σώματα, = τέκνα, E. Tr. 201 (lyr.); τὸ σὸν σ., = σύ, Id. Hec. 301; rarely in sg. of many persons, σῶμα τέκνων Id. Med. 1108 (anap.).
a person, human being, τὰ πολλὰ σ., = οἱ πολλοί, S. Ant. 676; λευκὰ γήρᾳ σ. E. HF 909 (lyr.); σ. ἄδικα Id. Supp. 223, cf. Pl. Lg. 908a, PSI 4.359.9 366.7 (iii BC), etc. ; ἑκάστου τοῦ σώματος, IG1². 22.14; κατὰ σῶμα per person, PRev. Laws 50.9 (iii BC); καταστήσαντες τὸ σ. ἀφείσθωσαν τῆς ἐγγύης PMich. Zen. 70.12 (iii BC); ἐργαζομένη αὑτῇ τῷ ἰδίῳ σ. working for herself, earning her own living, PEnteux. 26.7 (iii BC); τὰ φίλτατα σ., of children, Aeschin. 3.78; freq. of slaves, αἰχμάλωτα σ. D. 20.77, IG 12(7).386.25 (Amorgos, iii BC), SIG 588.64 (Milet., ii BC), etc. ; οἰκετικὰ σ. Lex ap. Aeschin. 1.16, cf. SIG 633.88 (Milet., ii BC); δοῦλα Poll. 3.78; ἐλεύθερα σ. X. HG 2.1.19, Plb. 2.6.6, etc. ; later, σῶμα is used abs. for a slave, PHib. 1.54.20 (iii BC), Plb. 12.16.5, Apoc. 18.13, etc. ; σ. γυναικεῖον, ᾇ ὄνομα… GDI 2154.6 (Delph., ii BC); a usage censured by Poll. l.c. and Phryn. 355; also of troops, τὴν τῶν σ. σύνταξιν Aen.Tact. 1.1; μηχανήμασιν ἢ σώμασιν ἐναντιοῦσθαι ὧδε Id. 32.1. generally, a body, i.e.
any corporeal substance, δεῖ αὐτὸ (sc. τὸ ὄν) σ. μὴ ἔχειν Meliss. 9; ἢ μέγεθός ἐστιν ἢ σ. ἐστιν Gorg. 3; σ. ἄψυχον, ἔμψυχον, Pl. Phdr. 245e, cf. Plt. 288e, Arist. Ph. 265b29, al. ; ὁ λίθος σ. ἐστι Luc. Vit. Auct. 25; φασὶν οἱ μὲν σ. εἶναι τὸν χρόνον, οἱ δὲ ἀσώματον S.E. M. 10.215; κυκλικὸν σ., of one of the spheres, Jul. Or. 5.162b, al. ; τὸ πέμπτον σ. the fifth element, Philol. 12, Placit. 1.3.22, Jul. Or. 4.132c; metallic substance, Olymp.Alch. p. 71 B.
Math., figure of three dimensions, solid, opp. a surface, etc., Arist. Top. 142b24, Metaph. 1020a14, al.
the body or whole of a thing, esp. of complete parts of the body, τὸ σ. τῶν νεφρῶν Id. HA 497a9; τὰ σ. τῶν αἰσθητηρίων Id. GA 744b24; τὸ σ. τῆς γαστρός, τῆς κοιλίας, Gal. 15.667, 806; σ. παιδοποιόν Ael. NA 17.42; generally, the whole body or frame of a thing, ὑπὸ σώματι γᾶς A. Th. 947 (lyr.); τὸ σ. τοῦ παντός, τοῦ κόσμου, Pl. Ti. 31b. 32c; ὕδωρ, ποταμοῦ σ. Chaerem. 17; τὸ σ. τῆς πίστεως the body of the proof, i.e. arguments, Arist. Rh. 1354a15; τῆς λέξεως Longin. Rh. p. 188 H. ; of a body of writings, Cic. Att. 2.1.4; text of a document, opp. ὑπογραφή, BGU 187.12 (ii AD), cf. PFay. 34.20 (ii AD); of a will, POxy. 494.30 (ii AD). ξύλα σώματα logs, opp. κλάδοι, POxy. 1738.3 (iii AD); σ. μέγα περσέας CPHerm. 7 ii 27, cf. iii 8 (iii AD).

τό, der Leib, sowohl von Menschen als von Tieren ; bei Hom. immer der tote Leib, der Leichnam, Apollon. Lex.Hom. ed. Bekker p. 148.23, Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 86. Das Wort erscheint übrigens bei Hom. nur an acht Stellen, Il. 3.23, 7.79, 18.161, 22.342, 23.169, Od. 11.53, 12.67, 24.187, während νέκυς und νεκρός weit häufiger sind. In dem Ἀγὼν Ἡσιόδου καὶ Ὁμήρου kommt σῶμα dreimal vor ; zweimal läßt der Verfasser den Homer das Wort vom lebendigen Leibe gebrauchen, Hes. ed. 2 Goettl. p. 317.8, 320.17, während an der dritten Stelle er selbst, in eigner Person redend, es vom toten Leibe gebraucht, p. 323.8. – Homerisch ist σῶμα gebraucht Pind. N. 9.23, O. 9.34 Aeschyl. Pers. 275 Soph. Ant. 1198, Aj. 1063. – »Die Beziehung von σῶμα zu σάος, σῶς, σαόω, σῴζω«, meint G. Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 2. Aufl. S. 340, »sei deshalb schwierig, weil σῶμα nach Aristarchs Beobachtung bei Homer nur cadaver bedeute«. Allein dieser Umstand möchte vielmehr umgekehrt »die Beziehung« gerade erst ermöglichen. Denn warum könnte σῶμα wohl nicht »das Gerettete« sein, »das Davongebrachte«, »das Uebriggebliebene«, das, was den Freunden und Verwandten von dem Toten blieb, nachdem die Seele entflohen ? Nennt man doch z.B. die übriggebliebenen Bruchstücke einer verloren gegangenen Schrift τὰ σῳζόμενα ! Zuerst dürfte σῶμα von den Leichen im Kampfe gefallener Krieger gebraucht sein, welche durch die Genossen dem Feinde entrissen und aus dem Schlachtgetümmel hinweggerettet waren ; dies νεκροὺς ἐρύειν spielt im Homer eine große Rolle ; Il. 17.692 ἀλλὰ σύ γ' αἶψ' Ἀχιλῆϊ εἰπεῖν, αἴ κε τάχιστα νέκυν ἐπὶ νῆα σαώσῃ γυμνόν ; vgl. 24.35. Von Menschen wird σῶμα bei Hom. Il. 7.79, 22.342, Od. 11.53, 12.67, 24.187 gebraucht, von Tieren Il. 3.23, 23.169 und wahrscheinlich auch Il. 18.161. – Vom lebendigen Leibe scheint das Wort zuerst bei Hes. O. 540 gebraucht zu sein, vgl. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 160. Zweifelhaft kann die Bedeutung in der einzigen sonst noch bekannten Hesiodeischen Stelle erscheinen, Sc. 426. – Vom lebendigen Leibe Pind. O. 6.56, P. 8.82 Aeschyl. Pers. 199 Soph. O.C. 200 Herodot. 1.32, 139. So bei Att. oft ; im Ggstz der Seele, des Geistes, ψυχὴ καὶ σῶμα Plat. Phaedr. 246c ; αἱ κατὰ τὸ σῶμα ἡδοναί Rep. I.328d ; τὰ εἰς τὸ σῶμα τιμήματα, Leibesstrafen, Aesch. 2.139 ; – der ganze Mensch, die Person, rein körperlich gefaßt, Plat. Legg. X.908a ; Xen. Cyr. 7.5.73 ; σώματα δοῦλα, ἐλεύθερα, Xen. Hell. 2.1.12 ; Mem. 3.5.2 ; Sp., wie Pol., oft ; – von Leibeignen, Sklaven, σώματα αἰχμάλωτα δεῦρ' ἤγαγε Dem. Lept. 76 ; vgl. Lobeck Phryn. 378 ; – wie wir Leib und Leben, Gut und Blut sagen, so Griechisch σώματα καὶ χρήματα ; τὰ ἑαυτῶν σώματα προέσθαι Xen. An. 1.9.12 ; σωμάτων στερηθῆναι 2.1.12. – Auch ein einzelnes Glied, bes. das Zeugungsglied, σῶμα παιδοποιόν, Ael. H.A. 17.62. – Uebh. jedes Ganze, jede Gesammtheit, bes. ein aus mehrern Gliedern oder Teilen zusammengesetztes Ganzes, τὸ τοῦ κόσμου σῶμα Plat. Tim. 32c.

σῶμα, -τος, τό,
[in LXX for גְּוִיָּה ,בָּשָׂר, etc., and for Aram. נְבֵלָה ;]
a body.
__1. Prop., of the human body,
__(a) as always in Hom. (opp. to δέμας), of the dead body: Mat.27:58, 59 Mrk.15:43, al.;
__(b) of the living body: Luk.11:34, 1Co.6:13, al.; ἐν σ. εἶναι, Heb.13:3; as the instrument of the soul, τὰ διὰ τοῦ σ., 2Co.5:10; opp. to πνεῦμα, Rom.8:10, 1Co.5:3 7:4, Jas.2:26; to ψυχή, Mat.6:25 10:28, Luk.12:22 (cf. Wis.1:1, al.); to τὸ π. καὶ ἡ ψ., 1Th.5:23; σ. ψυχικόν, opp. to σ. πνευματικόν, 1Co.15:44; ὁ ναὸς τοῦ σ. αὐτοῦ (genitive epexeg.), Jhn.2:21; τὸ σ. τ. ταπεινώσεως (Hebraistic 'genitive of definition'; M, Pr., 73f.; Bl., §35, 5), opp. to τὸ σ. τ. δοξῆς αὐτοῦ, Php.3:21; similarly, τὸ σ. τ. σαρκός, Col.1:22; σ. τοῦ θανάτου (subject to death), Rom.7:24; σ. τ. ἁμαρτίας, Rom.6:6;
__(with) periphr., ἀνθρώπου, then absol., σῶμα (Soph., Xen., al.), a person, and in later writers (Polyb., al.), a slave: Rev.18:13 (cf. MM, i, ii, xxiv; Deiss., BS, 160).
__2. Of the bodies of animals: living, Jas.3:3; dead, Heb.13:11 ( Exo.29:14, al.).
__3. Of inanimate objects (cf. Eng. 'heavenly bodies'): 1Co.15:37, 38 40 (Diod., al.).
__4. Of any corporeal substance (Plat., al.): opp. to σκιά, Col.2:17. Metaph., of a number of persons united by a common bond; in NT, of the Church as the spiritual body of Christ: Rom.12:5, 1Co.10:16, 17 12:13, 27, Eph.1:23 2:16 4:4, 12, 16 5:23, 30, Col.1:18, 24 2:19 3:15; ἓν σ. κ. ἓν πνεῦμα, Eph.4:4.
(AS)