ατος (τὸ) :
      1 habileté, adresse, XÉN. Hier. 1, 23 ;
      2 invention ingénieuse, expédient, PD. O. 13, 24 ; HDT. 3, 85 ; ESCHL. Pr. 459, etc. ; SOPH. Ph. 14, etc. ; PLAT. Conv. 214 a, Lach. 183 d, etc. ; en mauv. part : artifice, ruse, intrigue, THC. 6, 77 ; EUR. Bacch. 489, etc. ; DÉM. 924, 2 ; ARSTT. Pol. 5, 8, 4, d’où traquenard, AR. Ran. 17, etc. ;
      3 sophisme, PLAT. Rsp. 496 a ; DÉM. 775, 6 ; ARSTT. Pol. 4, 13, 5 ; p. opp. à un raisonnement juste (φιλοσόφημα ou ἐπιχείρημα) ARSTT. Top. 8, 11, 12 ; comiq. en parl. d’une pers. AR. Av. 431.

Étym. σοφίζω.

ατος, τό, acquired skill, method, in medicine, Hp. Loc. Hom. 41.
clever device, ingenious contrivance, Pi. O. 13.17 (pl.); σ. μηχανᾶσθαι Hdt. 3.85; σ. καὶ μηχαναί ib. 152; ἀριθμὸν ἔξοχον σοφισμάτων A. Pr. 459; οὐκ ἔχω σ. ὅτῳ… πημονῆς ἀπαλλαγῶ ib. 470; μὴ… κἀκχέω τὸ πᾶν σ. S. Ph. 14; τὸ Θεσσαλὸν σ.
a trick in fighting, v. Θεσσαλός· πολλαῖσι μορφαῖς οἱ θεοὶ σοφισμάτων σφάλλουσιν ἡμᾶς E. Fr. 972; τέχναι… καὶ σ. Ar. Pl. 160; τὸ γὰρ σ. δημοτικόν Id. Nu. 205; πρὸς μὲν Σωκράτη… τὸ σ. μοι οὐδέν Pl. Smp. 214a; τὸ σ. τὸ τοῦ δρεπάνου Id. La. 183d. in less good sense, sly trick, artifice, δίκην δοῦναι σ. κακῶν E. Ba. 489, cf. Hec. 258; ἐφ’ ἡμᾶς ταὐτὰ παρόντα σ. Th. 6.77, cf. D. 35.2; stage-trick, claptrap, Ar. Ra. 17, 872, 1104; of tricks in government, Arist. Pol. 1297a35, 1308a2; in cookery, X. Hier. 1.23 (pl.).
captious argument, quibble, sophism, Pl. R. 496a, D. 25.18, Epicur. Nat. 28.9, etc. ; περὶ σοφισμάτων, title of work by Chrysippus; σ. τῆς ῥητορικῆς Longin. 17.2; opp. a true logical argument (< φιλοσόφημα, ἐπιχείρημα), Arist. Top. 162a16; — Ar. calls a person σόφισμ’ ὅλον, Av. 431, cf. Ath. 1.11b.

τό, alles geschickt, fein, klug, listig Erfundene, kluger, listiger Gedanke ; ἀρχαῖα σοφίσματα, Pind. Ol. 13.17 ; ἀριθμὸν ἔξοχον σοφισμάτων ἐξεῦρον αὐτοῖς, Aesch. Prom. 457 ; οὐκ ἔχω σόφισμ' ὅτῳ τῆς νῦν παρούσης πημονῆς ἀπαλλαγῶ, 468 ; μὲ κἀκχέω τὸ πᾶν σόφισμα, Soph. Phil. 14 ; Eur. oft, wie Ar. Nub. 206, Ran. 17, 871 ; Her. 3.85, 152 ; Plat. Symp. 214a, Rep. VI.496a ; Thuc. 6.77 ; von ausgesuchter Zubereitung der Speisen, Xen. Hier. 1.23 ; σοφίσματα καὶ παραγραφάς, καὶ προφάσεις εὑρίσκουσιν ἀντὶ τοῦ ἀποδοῦναι, sie machen Ausreden, Winkelzüge, Dem. 35.2, vgl. 25.18 ; u. so bes. von verfänglichen Fragen und Redekünsteleien, deren sich die Sophisten zur Ueberredung und Täuschung zu bedienen pflegten, Sophisma, vgl. Arist. top. 8.11 u. S.Emp. pyrrh. 2.229 ff ; Plut. Alex. 74.