GRC

Bailly

'adv. et prép. ;
A adv. :
   I (avec idée de lieu) :
      1 devant, p. opp. à ἐπί : ἐν δέ τε πολλὰ κύματα, πρὸ μέν τ' ἀλλ', αὐτὰρ ἐπ' ἄλλα, IL. 13, 799, et alors il y a beaucoup de vagues, les unes en avant, puis d’autres à la suite ; ὣς Τρῶες πρὸ μὲν ἄλλοι ἀρηρότες, αὐτὰρ ἐπ' ἄλλοι ἕποντο, IL. 13, 800, ainsi les Troyens s’avançaient en rangs serrés, les uns en avant, puis d’autres à la suite ; cf. HÉS. Sc. 303 ;
      2 en s’avançant, en avant, sans mouv. IL. 15, 360 ;
      3 en avant, càd. au dehors, avec mouv. IL. 19, 118 ;
   II (avec idée de temps) :
      1 auparavant, d’abord, avant ; OD. 1, 37 ;
      2 antérieurement, primitivement, HÉS. Th. 32, 38 ;
      3 prématurément, ESCHL. Pr. 696 ;
B prép. avec le gén. :
   I (avec idée de lieu) devant : πρὸ ἄστεος, IL. 15, 351 ; OD. 24, 468 ; πρὸ πτόλιος, IL. 19, 292 ; πρὸ πόληος, IL. 22, 110, devant la ville ; πρὸ τειχέων, ESCHL. Suppl. 740, devant les murs ; πρὸ πυλάων, IL. 10, 126 ; πρὸ θυρῶν, SOPH. El. 109, devant les portes ; πρὸ νεῶν, IL. 18, 172, devant les vaisseaux ; πρὸ ἄνακτος, IL. 24, 734, devant le maître, sous les yeux du maître ; πρὸ βασιλέως, XÉN. An. 1, 7, 11, devant le grand-roi ; πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν, ESCHN. 47, 42, devant les yeux, sous les yeux ; πρὸ ποδῶν, XÉN. An. 4, 6, 12 ; πρὸ τῶν ποδῶν, EL. N.A. 3, 16, à portée, tout près (propr. devant les pieds) ; πρὸ χειρῶν, SOPH. Ant. 1279 ; EUR. Tr. 1207, etc. à portée, sous la main (propr. devant les mains) ; précédé d’un gén. épq. adv. en -θι : Ἰλιόθι πρό, IL. 8, 561 ; 10, 12 ; 13, 349 ; OD. 8, 581, en avant d’Ilion, devant Ilion ; οὐρανόθι πρό, IL. 3, 3, en avant du ciel, jusqu’au ciel ; postér. pour marquer l’éloignement, la distance : πρὸ τριάκοντα σταδίων, STR. 382, à une distance de trente stades ; πρὸ πολλοῦ τῆς πόλεως, DH. 9, 35, à une grande distance de la ville ; particul. dans la locut. πρὸ ὁδοῦ, en avant sur le chemin : πρὸ ὁδοῦ γίγνεσθαι, être venu en avant sur le chemin, IL. 4, 382 ; ou aller en avant, càd. s’en aller, EL. N.A. 3, 16 ; πρὸ ὁδοῦ εἶναι, EL. N.A. 7, 29, être allé à qqe distance ; avec un verbe de mouv. : ἄγετε πρὸ δόμων, EUR. Hec. 59, menez-la devant la maison ; cf. IL. 10, 286, etc. ; OD. 19, 435, etc. ; SOPH. Tr. 960, etc. À ce sens se rattachent les sens figurés suiv. :
      1 pour la défense de, pour (propr. en se plaçant devant, en protégeant) : στῆναι πρὸ Τρώων, IL. 24, 215, se poster devant les Troyens, les protéger ; μάχεσθαι πρό et le gén. IL. 4, 156, 373 ; 8, 57, etc. ; HDT. 8, 74 ; 9, 48, etc. combattre pour ; πρὸ τῆς Ἑλλάδος ἀποθνῄσκειν, HDT. 9, 72, mourir pour la Grèce ; πρό τινος πράττειν, XÉN. Cyr. 4, 5, 44 ; βουλεύεσθαι, XÉN. An. 7, 6, 27, agir, délibérer dans l’intérêt de qqn ; πρὸ αὑτοῦ ἐργάζεσθαι, XÉN. Mem. 2, 4, 17, travailler dans son propre intérêt ; ἐρεῖν πρό τινος, SOPH. O.C. 811, parler au nom de qqn ;
      2 de préférence à (propr. en mettant une personne ou une chose devant une autre) : πρὸ πάντων θεῶν τῇ Ἑστίᾳ πρώτῃ προθύειν, PLAT. Crat. 401 d, sacrifier à Hestia d’abord avant toutes les autres divinités ; κέρδος πρὸ δίκας αἰνῆσαι, PD. P. 4, 140, préférer le gain à la justice ; ἐπαινεῖν πρὸ δικαιοσύνης ἀδικίαν, PLAT. Rsp. 361 e, vanter l’injustice de préférence à la justice ; πρὸ πολλοῦ ποιεῖσθαι, ISOCR. 110 b, faire grand cas de ; κρίνειν τι πρό τινος, PLAT. Phil. 57 e ; αἱρεῖσθαί τι πρό τινος, THC. 5, 36 ; PLAT. Rsp. 366 b, etc. préférer une chose à une autre ; πρὸ πολλῶν χρημάτων τιμᾶσθαι, THC. 1, 33, estimer plus que de grandes sommes d’argent ; particul. après un cp. οἷσι ἡ τυραννὶς πρὸ ἐλευθερίης ἦν ἀσπαστότερον, HDT. 1, 62, auxquels la tyrannie était plus chère que la liberté ; περὶ πλείονος ποιεῖσθαί τινα ou τι πρό τινος, PLAT. Crit. 54 b, etc. préférer une personne ou une chose à une autre ; de même après ἄλλος : βασιλεὺς οὐδεὶς ἄλλος πρὸ σεῦ ἔσται, HDT. 3, 85, aucun autre que toi ne deviendra roi ; cf. HDT. 7, 3 ; ou avec πᾶς, ESCHL. Sept. 928, 996 ; PLAT. Menex. 249 e, etc. (cf. ci-dessus, PLAT. Crat. 401 d) ;
      3 p. suite, au lieu de, à la place de, en échange de, pour : πρὸ ἑωυτοῦ, HDT. 7, 3, à sa propre place ; avec idée de succession : γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνεσθαι, ESCHL. Pr. 682, échanger une terre pour une autre, aller de l’une dans l’autre ; cf. AR. Ach. 235 ;
      4 pour, à cause de, par suite de : πρὸ φόϐοιο, IL. 17, 667, par suite de leur épouvante ;
   II (avec idée de temps) avant : ἠῶθι πρό, OD. 5, 469, avant l’aube ; πρὸ ἡμέρας, XÉN. Cyr. 4, 5, 14, avant le jour ; πρὸ δείπνου, XÉN. Cyr. 5, 5, 39, avant le souper ; πρὸ τῶν Τρωϊκῶν, THC. 1, 3, avant la guerre de Troie ; πρὸ τῶν Περσικῶν, PLAT. Leg. 642 d, avant les guerres médiques ; πρὸ τοῦ θανεῖν, SOPH. Ant. 874, avant de mourir ; πρὸ τοῦ θανάτου, PLAT. Phæd. 57 a, etc., avant la mort ; πρὸ δίκης, PLUT. Fab. 9, avant la sentence ; adv., πρὸ πολλοῦ, HDT. 7, 130, avant un long temps, càd. il y a longtemps ; πρὸ μικροῦ, PLUT. Pomp. 73 ; πρὸ ὀλίγου, APP. Civ. 2, 116, avant peu, càd. il y a peu de temps ; ὁ πρὸ τοῦ χρόνος, ESCHL. Eum. 462 ; POL. 1, 72, 5, etc. le temps d’avant ; abs. πρὸ τοῦ ou προτοῦ, HDT. 1, 122 ; 3, 62 ; ESCHL. Ag. 1177, auparavant, avant ; τὸ πρὸ τούτου, THC. 2, 15, auparavant (propr. avant cela) ; πρὸ τούτων, THC. 2, 8, avant ces choses-ci, précédemment, antérieurement ; οἱ πρὸ ἡμῶν γενόμενοι, ISOCR. 295 a ; abs. οἱ πρὸ ἡμῶν, PLUT. M. 2 a, 1143 f, nos prédécesseurs ; οἱ πρὸ ἐμοῦ, THC. 1, 97, mes prédécesseurs ; πρὸ πολλοῦ τῆς ἑορτῆς, LUC. Cron. 14, longtemps avant la fête ; πρὸ ἐνιαυτοῦ, PLUT. Syll. 37, Cæs. 63, M. 147 f, une année avant ; πρὸ μιᾶς ἡμέρας, PLUT. M. 319 b, un jour avant, la veille. — Rem. :
      1 en composition, πρό signifie : en avant (προάστειον, πρόδομος, πρόθυρον, πρόχειρος, προάγω, προϐαίνω, προέρχομαι, etc.) ; p. suite, vers, en inclinant vers (πρόθυμος, πρόφρων, etc.) ; ou au dehors (προαιρέω, προέλκω, προφέρω, etc.) ; pour la défense de, en faveur de (προκινδυνεύω, προμάχομαι, προνοέω, προοράω) ; de préférence à, plutôt que (προαιρέομαι, προτιμάω) ; auparavant, avant (προπάτωρ, προειπεῖν) ; d’avance (προαγγέλλω, πρόμαντις) ; tout à fait, avec un adj. ou un adv. (πρόπαρ, προπάροιθε) ;
      2 πρό peut être séparé de son régime par plus. mots ; il ne se place après le rég. que si celui-ci est un gén. épq. adv. Ἰλιόθι πρό, οὐρανόθι πρό, ἠῶθι πρό, IL. 23, 115.

Étym. indo-europ. *pro, en avant ; cf. lat. pro, sscr. prá.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

before, forth; PREP. WITH GENIT. : of Place, before, in front of, ἠγερέθοντο π. ἄστεος Od. 24.468, cf. Il. 15.351, etc. ; π. πτόλιος δεδαϊγμένον 19.292; κείνους κιχησόμεθα π. πυλάων 10.126, cf. 6.80, etc. ; φύλοπις αἰνὴ ἕστηκε π. νεῶν 18.172; πυρὰ φαίνετο Ἰλιόθι π. 8.561, cf. 10.12, Od. 8.581, etc. ; κλαγγὴ γεράνων πέλει οὐρανόθι π. Il. 3.3; π. τειχέων Pi. O. 13.56; ἔμπροσθε π. (v.l.) τῆς ἀκροπόλιος, ὄπισθε δὲ τῶν πυλέων Hdt. 8.53, cf. 9.52; π. δόμων, π. δωμάτων, in front of, i.e.
outside the house, Pi. P. 2.18, 5.96, etc. ; π. θυρῶν S. El. 109 (anap.), etc. ; τὴν π. τοῦ Ἡραίου νῆσον before or off the Heraeum, Th. 3.75, cf. 7.22; π. ποδός, v. πούς 1.4a; π. χειρῶν at hand, S. Ant. 1279, E. Rh. 274, dub. in Tr. 1207; π. τῶν ὀφθαλμῶν προφαίνεσθαι Aeschin. 2.148. with Vbs. of motion, π. δ’ ἄρ’ αὐτῶν κύνες ἤϊσαν Od. 19.435, cf. Il. 23.115; π. Ἀχαιῶν ἄγγελος ᾔει 10.286, cf. 13.693; π. ἕθεν κλονέοντα φάλαγγας 5.96.
before, in front of, for the purpose of shielding or guarding, π. Τρώων ἑσταότ’ Il. 24.215; hence, in defence of, μάχεσθαι… π. τε παίδων καὶ π. γυναικῶν 8.57, cf. 4.156, 373, Hdt. 8.74, etc. ; ὀλέσθαι π. πόληος, Lat. pro patria mori, Il. 22.110; π. τῆς Σπάρτης ἀποθνῄσκειν Hdt. 7.134, cf. 172, 9.72, E. Alc. 18, 645, etc. ; π. τοῦ θανόντος… ἔθεσθ’ ἐπιστροφήν S. OT 134; διακινδυνεῦσαι π. βασιλέως X. Cyr. 8.8.4; βουλεύεσθαι, πράττειν π. τινός, ib. 1.6.42, 4.5.44, cf. Mem. 2.4.7; π. τοξευμάτων as a defence against arrows, Id. An. 7.8.18; hence also, for, on behalf of, instead of, ἀγρυπνῆσαι π. τινῶν ib. 7.6.36, cf. Leg. Gort. 1.43; of an advocate, π. τῶνδε φωνεῖν S. OT 10, cf. OC 811; ὄτι δέ κ’ αὐτὸς π. Ϝιαυτοῦ [ἀμάρτῃ] whatever offence he commits of his own volition, Kohler-Ziebarth Stadtrecht von Gortyn p. 34. π. ὁδοῦ ἐγένοντο further on the road, i.e.
forwards, onward, Il. 4.382, cf. Ael. NA 3.16, 7.29 (v. φροῦδος); also to denote distance, π. πολλοῦ τῆς πόλεως D.H. 9.35; π. τριάκοντα σταδίων at a distance of 30 stades, Str. 8.6.24. π. ἠοῦς, π. ἑσπέρης τοῦ βωμοῦ, eastwards, westwards of…, IG 7.235.45 (Orop., iv BC). of Time, before, π. γάμοιο Od. 15.524; ἠῶθι π. 5.469; π. ὃ τοῦ ἐνόησεν one before the other, Il. 10.224; more freq. in later writers, π. τῶν Τρωικῶν Th. 1.3, cf. 1.1; π. τοῦ θανεῖν S. Ant. 883; π. τοῦ θανάτου Pl. Phd. 57a; π. τοῦ λοιμοῦ Id. Smp. 201d; π. δείπνου X. Cyr. 5.55.39; π. ἡμέρας ib. 4.5.14; π. τοῦ χρῆσθαι before one uses it, Id. Mem. 2.6.6; π. μοίρας τῆς ἐμῆς before my doom, A. Ag. 1266; π. τῆς εἱμαρμένης Antipho 1.21; π. τοῦ καθήκοντος χρόνου Aeschin. 3.126, cf. 124; π. πολλοῦ long before, Hdt. 7.130, etc. ; π. μικροῦ, π. ὀλίγου, Plu. Pomp. 73, App. BC 2.116; ὀλίγον π. τούτων Th. 2.8; τὸ π. τοῦ (v.l. τούτου) ib. 15; π. τοῦ (sts. written προτοῦ) A. Ag. 1204, Hdt. 1.122, 5.83, Ar. Th. 418, Pl. Smp. 173a; ὁ π. τοῦ χρόνος A. Eu. 462, Th. 2.58, etc. ; π. τοῦ ἤ, = πρὶν ἤ, IG 7.2225.22 (Thisbe); οἱ π. ἡμῶν γενόμενοι Isoc. 13.19; οἱ π. ἐμοῦ Th. 1.97. in later writers freq. with Numerals, π. τριάκοντα ἡμερῶν thirty days before, Ael. NA 5.52; π. μιᾶς ἡμέρας Plu. Caes. 63; π. ἐνιαυτοῦ Id. 2.147e; π. δυεῖν ἡμερῶν ἢ ἐτελεύτα Id. Sull. 37; freq. c. dupl. gen., π. δύο ἐτῶν τοῦ σεισμοῦ, π. δύο ὡρῶν τῆς ἐπιβολῆς, LXX Am. 1.1, Dsc. 1.64; π. ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα, π. μιᾶς ἡμέρας τῶν γενεθλίων, Ev. Jo. 12.1, Plu. 2.717d; π. πολλοῦ τῆς ἑορτῆς Luc. Sat. 14. in rendering Roman dates, τῇ π. μιᾶς Νωνῶν Ὀκτωβρίων, = pridie Non. Oct., Plu. 2.203a, etc. in other relations; of Preference, before, rather than, κέρδος αἰνῆσαι π. δίκας to praise sleight before right, Pi. P. 4.140, cf. Pl. R. 361e; πᾶν δὴ βουλόμενοι σφίσι εἶναι π. τῆς παρεούσης λύπης anything before, rather than, their actual trouble, Hdt. 7.152 (so, in order to avoid, π. τοῦ δεινοτάτου D. 54.19); πᾶν π. τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν Th. 5.100, cf. 4.59; ἑλέσθαι, αἱρεῖσθαι, or κρῖναί τι π. τινός to choose one before another, Id. 5.36, Pl. R. 366b, Phlb. 57e; π. πολλοῦ ποιήσασθαι to esteem above much, i.e. very highly, Isoc. 5.138; π. πολλῶν χρημάτων τιμήσασθαί τι Th. 1.33, cf. 6.10; π. ἄλλων more than others, Pl. Mx. 249e (v.l.), cf. A. Th. 1002; δυσδαίμων… π. πασᾶν γυναικῶν ib. 927 (codd., lyr.); π. πάντων θεῶν τῇ Ἑστίᾳ πρώτῃ προθύειν Pl. Cra. 401d; after a Comp. it is redundant, ἡ τυραννὶς π. ἐλευθερίης ἀσπαστότερον Hdt. 1.62, cf. 6.12, Pl. Ap. 28d, Cri. 54b, Phd. 99a; for ἤ after ἄλλος, οὐδεὶς ἄλλος π. σεῦ Hdt. 3.85, cf. 7.3. of Cause or Motive, for, from, π. φόβοιο for fear, Il. 17.667; ἀθλεύων π. ἄνακτος toiling before the face of, i.e.
in his service, 24.734; π. τῶνδε there fore, S. El. 495 (lyr.).
POSITION : words may be put between π. and its case, Il. 23.115; but it does not follow its case, exc. after Ep. forms in -θι, Ἰλιόθι πρό, οὐρανόθι πρό, ἠῶθι πρό (v. supr.).
πρό, abs. as ADV. : of Place, before, opp. ἐπί (after), Il. 13.799, 800; before, in front, 15.360; forth, forward, ἐκ δ’ ἄγαγε π. φόωσδε 19.118; χωρεῖν π. δόμων to come forth from, S. Tr. 960 (lyr.); ἄγειν τινὰ π. δόμων E. Hec. 59 (anap.); γῆν π. γῆς ἐλαύνομαι I am driven on from one land to another, A. Pr. 682; διώκειν γῆν π. γῆς Ar. Ach. 235. of Time, before, πρό οἱ εἴπομεν Od. 1.37; earlier, τά τ’ ἐσσόμενα π. τ’ ἐόντα Hes. Th. 32, 38. when joined with other Preps., ἀποπρό, διαπρό, ἐπιπρό, περιπρό, προπρό, it strengthens the first Prep., or adds to it the notion of forward, forth.
πρό IN COMPOS. with Substs., to denote position before or in front, πρόδομος, προάστιον, πρόθυρον, προπύλαια, etc.
priority of rank, πρόεδρος, προεδρία, etc. ; also priority of order, προάγων, πρόλογος, προοίμιον, προπάτωρ, etc. standing in another΄s place, πρόμαντις, πρόξενος. with Adjs., to denote proximity, πρόχειρος· and readiness, πρόθυμος, πρόφρων.
away (cf. III. 3 infr.), προθέλυμνος, πρόρριζος.
prematureness, πρόμοιρος, πρόωρος.
intensity, πρόπας, πρόπαρ, προπάροιθε· so also πρόκακος, πρόπαλαι. with Verbs, of Place, before, forwards, προβαίνω, προβάλλω, προτίθημι, etc. ; also, before, in defence, προκινδυνεύω, προμάχομαι, etc.
forth, προέλκω, προφέρω.
publicly, προγράφω, προειπεῖν, πρόκειμαι.
away, προδίδωμι, προϊάλλω, προϊάπτω, προΐημι, προλείπω, προρέω, προτέμνω, προτρέπομαι, προφεύγω, προχέω.
in preference, προαιροῦμαι, προτιμάω, etc.
before, beforehand, προαισθάνομαι, προγίγνομαι, προκαταλαμβάνω, etc. ; of foresight, προνοέω, προοράω.
Etymology : cf. Lat. pro-, Slav. pro-, Skt. pra-, etc., in compounds.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

vor.
I. Als adv., a) des Orts, vorn, als Ggstz von ἐπί, Il. 13.799, 800 ; Hes. Sc. 303 ; voran, οἵ γε προχέοντο φαλαγγηδόν, πρὸ δ' Ἀπόλλων, Il. 15.360 ; auch bei Verbis der Bewegung, hervor, ἐκ δ' ἄγαγε πρὸ φόωσδε, 19.118.
   b) der Zeit, vorher, voraus, zuvor, πρό οἱ εἴπομεν, Od. 1.37, was auch als Tmesis erklärt werden kann, wir sagten es ihm vorher ; früher, Hes. Th. 32, 38. – Die Zusammensetzungen mit Präpositionen, ἀποπρό, διαπρό, ἐπιπρό, περιπρό, προπρό, sind einzeln aufgeführt ; πρό behält in allen dendenselben seine ursprüngliche Bdtg, vorwärts, fort. – Die Vrbdgn mit den Ortsadverbien auf -θι sind unter II. aufgeführt.
II. Als Präposition, mit dem gen. vrbdn, vor.
1) vom Orte ; Hom. oft, u. Hes.; gew. bei Verbis der Ruhe, selten der Bewegung, πρὸ ἄστεος, πρὸ πυλάων u. dgl.; σταθεὶς πρὸ τειχέων, Aesch. Suppl. 740 ; νύκτα πρό τ' ὀμμάτων σκότον φέρεις, Ch. 804 ; πρὸ πυλῶν ἥδ' Ἰσμήνη, Soph. Ant. 522 ; ἄγετε πρὸ δόμων, Eur. Hec. 59, u. sonst ; ἔμπροσθε πρὸ τῆς ἀκροπόλιος, ὄπισθε δὲ τῶν πυλέων, Her. 8.53, vgl. 9.52, u. sonst in Prosa überall ; πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν ἔχειν, wie wir sagen, vor den Augen haben, Xen. An. 4.5.13 ; auch πρὸ ποδῶν, 4.6.12 ; auch πρὸ ποδός, von dem zunächst, unmittelbar Vorliegenden (s. πούς); πρὸ χειρῶν, Soph. Ant. 1264 ; πρὸ οἴκου, πρὸ δόμων, πρὸ δωμάτων, Pind. u. a. D., wie in Prosa, vor dem Hause, außerhalb desselben, im Ggstz von ἐν. – Auch voran, vor Einem her, vom Anführer einer Schar, πρὸ Φθίων δὲ μέδων, Il. 13.693, vgl. 5.96, 10.286. – Daher πρὸ ὁδοῦ, fürder des Weges, vorwärts auf dem Wege, weiter, Il. 4.382 ; vgl. Strab. 8.3.17 ; Ael. H.A. 3.16, 7.29 ; förderlich, Arist. Pol. 8.3 ; s. das daraus entstandene φροῦδος. – So ist es auch bei den Ortsadverbien auf -θι zu nehmen, οὐρανόθι πρό, Ἰλιόθι πρό, eigtl. vorwärts von Ilios, Il. 3.3, 8.561, 10.12, Od. 8.581 ; u. so ἠῶθι πρό, 5.469, = πρὸ ἠοῦς. – Dah.
2) übertr., wie ὑπέρ, zu Jemandes Schutz od. Verteidigung, indem man sich vor ihn stellt, um die gegen ihn geführten Hiebe od. auf ihn gerichteten Geschosse aufzufangen u. abzuwehren, vor, στῆναι πρὸ Τρώων, als Verteidiger vor den Troern stehen, Il. 24.215 ; übh. wie unser für, zu Jemandes Rettung, Bestem, bes. μάχεσθαι πρὸ Ἀχαιῶν, πρὸ παίδων, πρὸ γυναικῶν, 4.156, 8.57 ; ἀθλεύειν, 24.734 ; auch ὀλέσθαι πρὸ πόληος, für die Vaterstadt sterben, 22.110 ; καί τε πρὸ ὁ τοῦ ἐνόησεν, 10.224 ; πρὸ δεσποτῶν θανεῖν, Eur. Hel. 1656, wie πρὸ παιδὸς χθονὶ κρύψας δέμας, Alc. 476 ; ναυμαχέειν πρὸ τῆς Πελοποννήσου, Her. 8.49, mehr noch im eigtl. Sinne, vor dem Pelop., u. deswegen freilich auch zu seinem Schutze ; εἴ τις βούλοιτο πρὸ τῆς Σπάρτης ἀποθνήσκειν, 7.134 ; πρὸ χώρης δορυαλώτου μάχεσθαι, 8.74, 9.48 ; πρό τινος βουλεύεσθαι, Xen. Cyr. 1.6.42 ; διακινδυνεύειν, 8.8.4 ; μάχεται πρὸ τοῦ ζεύγους, An. 5.9.8 ; Folgde : ὅταν ἀμύνῃ τις πρὸ πάντων ἐν τοῖς δεινοῖς, Pol. 6.6.8. – Dah. auch = für, zum Vorteil, πρὸ αὑτοῦ ἐργάζεσθαι, Xen. Mem. 2.4.7.
3) von der Zeit, vor, im Ggstz von μετά, Od. 15.524 ; σὲ μὲν πρὸ μοίρας τῆς ἐμῆς διαφθερῶ, Aesch. Ag. 1239 ; πρὸ τοῦ θανεῖν, Soph. Ant. 874 ; ὀλίγον πρὸ τοῦ θανάτου, Plat. Theaet. 142c ; πρὸ τῆς εἱμαρμένης, Antiph. 1.21 ; πρὸ μοίρας τελευτήσας, Isocr. 19.29 ; πρὸ τοῦ λοιμοῦ, Plat. Symp. 201d ; πρὸ δείπνου, Xen. Cyr. 5.5.39 ; πρὸ ἡμέρας, vor Tage, vor Tagesanbruch, 4.5.14. Bes. häufig πρὸ τοῦ, vordem, auch als ein Wort, προτοῦ geschrieben, wo der gen. als neutr. zu nehmen u. nicht χρόνου notwendig zu ergänzen ist ; Aesch. Ag. 1177, der auch τὸν πρὸ τοῦ φεύγων χρόνον Eum. 440 vrbdt ; τοῦτον ἔτι χρόνον καὶ πρὸ τοῦ, Her. 5.83, u. öfter ; μᾶλλον ἢ πρὸ τοῦ, 5.35 ; vgl. Plat. Prot. 315d ; im Ggstz von νῦν, Soph. 244a ; τὰ πρὸ τούτου πάθη, Tim. 48b ; ὁ πρὸ τοῦ χρόνος, wie ὁ πρὶν χρόνος, Thuc. u. Folgde ; τὸν πρὸ τοῦ χρόνον, Pol. 1.72.5 ; ἐν τοῖς πρὸ τούτων ἐδηλώσαμεν, 3.48.6. – Plut. vrbdt auch πρὸ ἐνιαυτοῦ, vor einem Jahre, ein Jahr vorher, wie πρὸ μιᾶς ἡμέρας, amator. 3, wie das lat. pridie, ἡ πρὸ μιᾶς νόνων Ὀκτοβρίων, pridie nonas Oct., Lucull. 27.
4) wie πρὸ πάντων θεῶν τῇ Ἑστίᾳ πρώτῃ προθύειν, Plat. Crat. 401d, zunächst auf die Zeit geht, aber auch einen Vorrang bedeutet, u. der Platz vor einem Andern gew. der geehrtere ist, so ist πρό auch vor, mehr als, lieber ; κέρδος πρὸ δίκας αἰνῆσαι, List vor Recht preisen, höher als Recht preisen, Pind. P. 4.140 ; vgl. ἐπαινεῖν πρὸ δικαιοσύνης ἀδικίαν, Plat. Rep. II.361e ; πρὸ πάντων δ' ἐμοί, Aesch. Spt. 987 ; δυσδαίμων σφιν ἁ τεκοῦσα πρὸ πασῶν γυναικῶν, 910, unglücklich vor allen Weibern, unglücklicher als alle ; ἐπεὶ πρέπων ἔφυς πρὸ τῶνδε φωνεῖν, Soph. O.R. 10, nicht sowohl »für sie zu sprechen«, als »mehr als ihnen ziemt es dir zu sprechen« ; εἶναι πρὸ τῆς παρεούσης λύπης, den Vorzug haben vor dem gegenwärtigen Jammer, Her. 7.152 ; πρὸ πολλῶν χρημάτων τιμήσασθαι, πρὸ πολλοῦ ποιεῖσθαι, d.i. vor Vielem, höher als Vieles, sehr hoch schätzen, Isocr. 13.11 ; Thuc. 6.10 u. A., τὸν σμικρότατον οὐδὲν ἠτίμακε πρὸ τοῦ μείζονος, Plat. Polit. 266d ; εἴ τινα πρὸ αὐτῆς ἄλλην κρίναιμεν, Phil. 57e, d.i. vorziehen ; so αἱρεῖσθαί τι πρό τινος, vorziehen, πρὸ τούτου τεθνάναι ἂν πολλάκις ἕλοιτο, Symp. 179a ; μὴ πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐπεξελθεῖν, Thuc. 5.100. – So auch bei Kompar., οἷσι ἡ τυραννὶς πρὸ ἐλευθερίης ἦν ἀσπαστότερον, Her. 1.62, πρὸ τούτων τῶν κακῶν ἡμῖν κρέσσον παθέειν, 6.12 ; εἰ μὴ δικαιότερον ᾤμην καὶ κάλλιον εἶναι πρὸ τοῦ φεύγειν, Plat. Phaed. 99a, schöner und gerechter als das Fliehen ; μήτε παῖδας περὶ πλέονος ποιοῦ μήτε τὸ ζῆν μήτε ἄλλο μηδὲν πρὸ τοῦ δικαίου, Crit. 48d.
5) auch von der Stellvertretung, statt. anstatt, eine Gleichschätzung ausdrückend, ὥς σοι πρὸ πολλῶν ἀσπίδων ἀλκὴν ὅδε δορός τ' ἐπακτοῦ γειτόνων ἀεὶ τιθῇ, Soph. O.R. 1521 ; πρὸ ἑωυτοῦ, für in, an seiner Statt, Her. 7.3. – Dah. γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνεσθαι, διώκειν, Land vor Land durchirren, verfolgen, d.i. aus einem Lande ins andere, Aesch. Prom. 685, Ar. Ach. 223.
6) Auch von der Veranlassung od. Ursache, prae, vor, aus, wegen, πρὸ φόβοιο, vor Furcht, Il. 17.667 ; u. so erkl. man auch die unter 2) angeführte Stelle, 24.734, ἀεθλεύειν πρὸ ἄνακτος, auf des Herrn Geheiß ; πρὸ τῶνδε, deshalb, Soph. El. 495.
Seinem Casus wird πρό nie nachgesetzt (vgl. jedoch Ἰλιόθι πρό), aber durch dazwischen geschobene Wörter weit davon getrennt, vgl. z.B. Il. 23.115.
In der Zusammensetzung bedeutet es
1) vom Orte, vor, vorn, auch vorwärts, fort, προβαίνω, προέρχομαι, προτίθημι ; auch zum Schutze, προκινδυνεύω, προμάχομαι, s. Valcken Eur. Phoen. 1005.
2) von der Zeit, vorher, zuvor, früher, προαγγέλλω, προειπεῖν, προπάτωρ.
3) einen Vorzug, mehr, lieber, προαιρέομαι, προτιμάω.
4) oft verstärkt es das simplex, wie πρόπας, πρόπαλαι u. ä.
Vgl. noch Hermann Vig. p. 862.
Verwandt mit πρό sind nicht bloß die diese Wurzel noch deutlich zu erkennen gebenden πρότερος, πρῶτος u. πρωΐ, πρώην nebst abgeleiteten, sondern auch προτί, πρός, u. wahrscheinlich auch πρηνής, πρήν, πρών, wie auch πρίν.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

πρό
prep. with genitive, [in LXX chiefly for פָּנִים ;]
before;
__(a) of place: Act.12:6, 14 14:13, Jas.5:9; π. προσώπου (= Heb. פָּנִים, Deu.3:18, Mal.3:1, al.; Bl., § 40, 9), Mat.11:10, Mrk.1:2, Luk.1:76 7:27 9:52 10:1, Act.14:13;
__(b) of time: Mat.8:29 24:38, Luk.11:38 21:12, Jhn.11:55 13:1 17:24, Act.5:36 21:38, 1Co.2:7 4:5, Eph.1:4, Col.1:17, 2Ti.1:9 4:21, Tit.1:2, Heb.11:5, 1Pe.1:20, Ju 25; π. ἐτῶν δεκατεσσάρων, fourteen years ago, 2Co.12:2; π. προσώπου (see supr.), Act.13:24; with genitive of person(s), Mat.5:12, Jhn.5:7 10:8, Rom.16:7, Gal.1:17; with genitive art. inf. (= πρίν; M, Pr., 100; Bl., § 69, 7), Mat.6:8 Luk.2:21 22:15, Jhn.1:49 13:19 17:5, Act.23:15, Gal.2:12 3:23; as in late writers (resembling a Latin idiom but indepen­dent of it; B1., § 40, 5; M, Pr., 100 f.; of. Am 2Ma.15:36, and for other exx., Soph., Lex., see word), πρὸ ἓξ ἡμέρας τοῦ πάσχα, on the sixth day before the Passover, Jhn.12:1;
__(with) of preference: π. πάντων, Jas.5:12, 1Pe.4:8;
__(d) in compos.,
__α with subst., of position before: προαύλιον, πρόδρομος; priority of rank or order, προπάτωρ; anticipation, πρό γνωσις, πρό νοια;
__β with adj., intensity, πρόδηλος;
__γ with verb., of place, προάγω, προβαίνω; of preference, προαιρέομαι.†
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory