προσ·κυνέω-ῶ (f. -ήσομαι, rar. -ήσω, ao. προσεκύνησα, pf. προσκεκύνηκα) [ῠ] saluer en se prosternant, ou p.-ê. en portant la main à sa bouche comme pour la baiser, HDT. 2, 121, etc. ; avec un rég. θεόν, SOPH. Ph. 657, etc., postér. θεῷ, NT. Matth. 2, 2 et 11 ; Joh. 4, 23, etc. se prosterner devant un dieu, devant la divinité ; de même, se prosterner devant un lieu sacré, acc. SOPH. El. 1374 ; PLAT. Rsp. 469 a, etc. ; particul. en parl. de suppliants, SOPH. O.R. 327 ; EUR. Or. 1507, etc. ; ou des Perses devant le grand roi, HDT. 1, 119, etc. ; d’où conjurer (la jalousie des dieux) SOPH. Ph. 776.

➳ Ao. poét. προσέκυσα [ῠ] AR. Eq. 640 ; impér. πρόσκυσον, SOPH. Ph. 776, etc. ; inf. προσκύσαι, SOPH. Ph. 657 ; part. προσκύσας, SOPH. Ph. 533, 1408 ; pf. réc. προσκεκύνηκα, PLUT. Alex. 54, etc.

fut. -ήσω Hippon. 32 (tm.), Pl. R. 469a; aor. προσεκύνησα X. Cyr. 5.3.18; poet. προσέκυσα Ar. Eq. 640, imper. πρόσκυσον ib. 156, S. Ph. 776, inf. -κύσαι ib. 657, part. -κύσας ib. 533, 1408 (troch.); pf. -κεκύνηκα LXX Ex. 32.8, OGI 196.2 (Egypt, i BC); — Pass., pres. inf. προσκυνεῖσθαι E. Tr. 1021; aor. προσεκυνήθην Arr. An. 4.11.9 : — make obeisance to the gods or their images, fall down and worship, c. acc., Hdt. 2.121, etc. ; γῆν τε π. ἅμα καὶ τὸν θεῶν Ὄλυμπον S. OC 1654, cf. A. Pers. 499, Ar. Eq. 156; prov., οἱ κυνοῦντες τὴν Ἀδράστειαν σοφοί, of deprecating the wrath of Nemesis, A. Pr. 936, cf. Pl. R. 451a; τὸν φθόνον δὲ πρόσκυσον S. Ph. 776; στεῖχε προσκύσας χθόνα, to avert divine wrath, ib. 1408 (troch.); of sacred places, do reverence to, πατρῷα ἕδη θεῶν Id. El. 1374; τὰς θήκας Pl. R. 469b; τὴν θόλον D. 19.314; abs., Ar. Eq. 640. esp. of the Oriental fashion of prostrating oneself before kings and superiors, abs., Hdt. 1.119, 8.118; c. acc., π. τὸν Δαρεῖον make obeisance to him, Id. 3.86; προσκυνεῖν διδάσκονται τὸν βασιλέα [οἱ ἐλέφαντες] Arist. HA 630b20; προσπίπτων π. Hdt. 1.134, cf. 7.136; πάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ’ ἱκτήριοι S. OT 327; προσκυνῶ σ΄, ἄναξ, προσπίτνων E. Or. 1507 (troch.), cf. X. Cyr. 5.3.18, 8.3.14, Plu. Them. 27, Arr. l.c., etc. ; κύψας ὁ λαὸς προσεκύνησεν LXX Ex. 12.27; οὐδένα ἄνθρωπον δεσπότην ἀλλὰ τοὺς θεοὺς π. X. An. 3.2.13; π. τοὺς ὑβρίζοντας ὥσπερ ἐν τοῖς βαρβάροις D. 21.106; ironically, π. τινὰ ὡς ἱερὸν καὶ θαυμαστόν Pl. R. 398a; later c. dat., LXX Ge. 24.26, al., Ev. Matt. 2.2, 11, Ev. Jo. 4.23, D.C. 67.13; τῳ θεῷ J. AJ 9.13.2. (Orig. perh.
throw a kiss to the god, cf. Apul. Met. 4.28; the gesture is probably represented in Sumerian and Babylonian art monuments.) later, kiss, σοῦ προσκυνήσω τὴν χεῖρα BGU 423.15 (ii AD); τὸ πρόσωπον, τὴν ὄψιν, τοὺς πόδας, PLond. 3.1244.4 (iv AD), PGiss. 22.5 (ii AD), PGen. 91.6 (vi/vii AD).
greet, σπουδάζουσα ῆσαί σε (by letter) BGU 615.8 (ii AD); ἔλθω πρὸς ὑμᾶς ἵνα ὑμᾶς προσκυνήσω διὰ πολλοῦ χρόνου PLips. 110.19 (iii/iv AD), cf. PGiss. 17.11 (ii AD).
welcome respectfully, respect, προσεκύνησά σου τὰ γράμματα POxy. 237 vi 37 (ii AD), cf. PTeb. 286.22 (ii AD), etc. ; τὴν θείαν ἀντιγραφὴν ὑπὸ πάντων προσκυνουμένην OGI 262.27 (Baetocaece, iii AD).

(κυνέω), die Hand an den Mund legen, sie mit einem Kusse gegen einen andern ausstrecken u. diesem dadurch seine Ehrfurcht bezeigen, Her. 1.134 ; verehren, οἱ προσκυνοῦντες τὴν Ἀδράστειαν σοφοί, Aesch. Prom. 938 ; Pers. 491 ; γῆν τε προσκυνοῦνθ' ἅμα καὶ τὸν θεῶν Ὄλυμπον, Soph. O.C. 1650 ; προσκύσαι θ' ὥσπερ θεόν, Phil. 657 ; und zugleich begrüßen, προσκύσαντε τὴν ἔσω ἄοικον εἰς οἴκησιν, 529 ; von den Hilfeflehenden, πάντες σε προσκυνοῦμεν οἵδ' ἱκτήριοι, O.R. 327 ; προσκυνεῖσθαι βαρβάρων ὕπ' ἤθελες, Eur. Troad. 1021 ; πρόσκυσον τὴν γῆν, Ar. Eq. 156, u. öfter ; u. in Prosa, bes. von der abgöttischen Verehrung der Perser gegen ihre Könige, vor denen sie sich niederwerfen u. die Erde küssen, fußfällig verehren, was die Griechen immer als eine nur den Göttern gebührende Ehre betrachteten, βασιλῆα, Her. 3.66, 7.136, 8.118 ; Xen. Cyr. 8.3.14 ; Arr. An. 4.11.16 ; καὶ θεραπεύειν, Plat. Rep. V.469b ; προσκυνοῖμεν ἂν αὐτὸν ὡς ἱερὸν καὶ θαυμαστόν, III.398a ; θνητὸν ἄνδρα, Isocr. 4.151 ; Folgende, wie Pol. τούτους προσεκύνει καθαπερανεὶ δαίμονας, 18.37.10. Bei Sp. auch mit dem dat., u. so gew. im NT, z.B. Matth. 2.2, 8 ; vgl. Lobeck Phryn. 463.

προσ-κυνέω, -ῶ
(< κυνέω, to kiss), [in LXX chiefly for שָׁחָה hith. ;]
to make obeisance, do reverence to, worship;
__(a) prop. (as in cl., of the gods: Hdt., Æsch., Plat., al.), of God, Christ and supra-mundane beings: absol., Jhn.4:20 12:20, Act.8:27 24:11, Heb.11:21 (Westc., in l), Rev.11:1; πίπτειν καὶ π., Rev.5:14; with dative (of the significance of this constr. as com­pared with the usual cl., with accusative, see Abbott, JG, 78 f.; JV, 133 ff.), Jhn.4:21, 23, Act.7:43, 1Co.14:25, Heb.1:6, Rev.4:10 7:11 11:16 13:4, 15 14:7 16:2 19:4, 10 19:20 22:8-9; with accusative (see supr.), Mat.4:10, Luk.4:8 24:52 (WH, R, mg., om.), Jhn.4:22, 24, Rev.9:20 13:4, 8 13:12 14:9, 11 20:4; Seq. ἐπώπιον, Luk.4:7, Rev.15:4;
__(b) as in cl., of homage to human superiors (cf. MM, xxi): absol., Mat.20:20, Act.10:25; with dative (see supr.), Mat.2:2, 8 8:2 9:18 14:33 15:25 18:26 28:9, Mrk.15:19, Jhn.9:38; πεσὼν., Mat.2:11 4:9; ἐνώπιον τ. ποδῶν, Rev.3:9; with accusative, Mrk.5:6 (dative T).†
(AS)