'ποιέω-ῶ (impf. ἐποίουν, f. ποιήσω, ao. ἐποίησα, pf. πεποίηκα ; pass. f. ποιηθήσομαι, ao. ἐποιήθην ; pf. πεποίημαι) faire, càd. :
   I fabriquer, exécuter, confectionner, en parl. d’ouvrages manuels : π. δῶμα θεῶν ἑκάστῳ, IL. 1, 608, bâtir une demeure pour chacun des dieux ; τεῖχος, IL. 20, 147, construire un mur ; πύλας ἐν πύργοις, IL. 7, 339, faire des portes dans des tours ; βωμὸν καὶ ναόν, XÉN. An. 5, 3, 9, construire un autel et un temple ; σάκος, IL. 7, 222, etc. fabriquer un bouclier ; particul. en parl. d’œuvres d’art : εἴδωλον, OD. 4, 796, fabriquer une statue ; d’où comme formule d’inscription sur les œuvres d’art : (ὁ δεῖνα) ἐποίει, ἐποίησε, un tel a fait (cette statue, etc.) ; avec le nom de matière au gén. avec ou sans prép. : ποιεῖν τι ἔκ τινος ou τί τινος, confectionner qqe ch. avec qqe ch. : πλοῖα ἐκ τῆς ἀκάνθης ποιεύμενα, HDT. 2, 96, embarcations faites en bois d’épine ; cf. XÉN. An. 4, 5, 14, etc. ; φοίνικος θύραι πεποιημέναι, XÉN. Cyr. 7, 5, 22, portes en bois de palmier ; cf. THC. 4, 31 ; rar. avec le dat. : ἀγάλματα λίθοις ἐπεποίητο, LGS 1, 4, les statues étaient faites de pierres ;
   II créer, produire :
      1 en parl. de l’homme, engendrer, PLUT. M. 312 a, 315 f (d’ord. en ce sens le moyen) ;
      2 en parl. de la femme, enfanter, PLUT. M. 145 d, 315 f ;
      3 en parl. du sol, des plantes, etc. π. κριθάς, AR. Pax 1322, produire de l’orge ; καρπόν, NT. Matth. 3, 10, produire des fruits ; οὐδὲν π. ἐκ τῆς γῆς, XÉN. Ath. 2, 12, ne rien tirer de la terre ;
      4 p. anal. en parl. de choses : π. ἀργύριον, DÉM. 10, 76 Baiter-Sauppe, produire ou rapporter de l’argent ;
      5 faire naître, causer, en gén. : π. ὕδωρ, AR. Vesp. 261, faire pleuvoir ; π. στόνον, SOPH. Ph. 752, faire naître des gémissements ; π. φόϐον, IL. 12, 432, faire naître la peur ; π. γέλωτα, PLAT. Charm. 155 b, faire naître le rire ; π. σιωπήν, XÉN. Hell. 6, 3, 5, faire taire ; π. νόσους καὶ πενίας, PLAT. Prot. 353 d, faire naître les maladies et la pauvreté ; d’où en gén. mettre dans : π. νόημα ἐνὶ φρεσίν, OD. 14, 274 ; ou abs. ἐνὶ φρεσὶ π. IL. 13, 55, mettre une pensée dans l’âme ; ἐν αἰσχύνῃ π. τὴν πόλιν, DÉM. 272, 18, couvrir la ville de honte ; π. τινα ἐπί τινι, DÉM. 1341, 15, mettre qqn au pouvoir de qqn ; p. suite, mettre dans tel ou tel état, faire devenir, rendre : ποιεῖν ἐπὶ τοῦ ξηροῦ τὰς ναῦς, THC. 1, 109, mettre les vaisseaux à sec ; π. τινα ἐς φυλακήν, THC. 3, 3, mettre qqn en prison ; π. εἴσω, XÉN. Eq. 6, 8, mettre dedans ; π. ἔξω, XÉN. Cyr. 4, 1, 3, etc. mettre dehors, etc. ; avec une prop. inf. : θεοί σε ποίησαν ἱκέσθαι ἐς οἶκον, OD. 23, 258, les dieux ont permis que tu revinsses chez toi ; ἡ Ἀθηνᾶ ἔμψυχα ποιεῖ εἶναι τὰ πλάσματα, LUC. Prom. 3, Athèna donne la vie aux statues ; π. αἰσχύνεσθαί τινα, XÉN. Cyr. 4, 5, 48, faire que qqn ait honte ; π. κλαίειν τινά, XÉN. Cyr. 2, 2, 13, faire pleurer qqn ; avec ὥστε et l’inf. XÉN. Cyr. 3, 2, 29 ; Ages. 1, 37 ; An. 1, 6, 2 ; avec ὅπως et le fut. ποιῶ ὅκως ἔσται ἡ Ἰωνίη ἐλευθέρη, HDT. 5, 109, je fais en sorte que l’Ionie soit libre ; avec ὡς ἄν et l’opt. XÉN. Cyr. 6, 3, 18 ; avec un acc. accompagné d’un adj. ou d’un subst. : π. τινα ἄφρονα, OD. 23, 12, rendre qqn insensé ; πάντων ἑαυτὸν δεσπότην, XÉN. Cyr. 1, 3, 18, se rendre maître de tout ; π. τινα βασιλῆα, OD. 1, 387, faire qqn roi ; θνητῷ θεὰν ἄκοιτιν π. IL. 24, 537, faire d’une déesse l’épouse d’un mortel ; avec double rég. : π. ἐκ πενήτων πλουσίους, PLAT. Ep. 332 a, rendre les pauvres riches ; π. ἐξ ἀχρήστων χρησίμους, PLAT. Rsp. 441 b, rendre utiles ceux qui ne le sont pas ; ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον π. HDT. 3, 135, faire en même temps qu’on dit ; π. τὸ προσταχθέν, SOPH. Ph. 1010, faire ce qui a été ordonné ; π. τὰ τεταγμένα τῇ πόλει, XÉN. Cyr. 1, 3, 18, faire ce que l’État prescrit ; π. τὰ δέοντα, XÉN. Cyr. 5, 1, 29, faire ce qu’il faut ; π. πολλὰ χρηστὰ περὶ τὴν πόλιν, AR. Eq. 808, rendre beaucoup de services à la cité ; particul. en parl. d’actes de la vie publique ou religieuse : π. ἱρά, HDT. 9, 19, faire des sacrifices ; π. μυστήρια, THC. 6, 28, accomplir des mystères ; πάντα π. τοῖς ἀποθανοῦσιν, XÉN. An. 4, 2, 23, rendre aux morts tous les honneurs dus ; π. Ἴσθμια, XÉN. Hell. 4, 5, 2 ; Πύθια, XÉN. Hell. 4, 7, 28, célébrer les jeux Isthmiques, Pythiques ; π. πόλεμόν τινι, IS. 89, 12, provoquer une guerre contre qqn ; p. opp. à πόλεμον ποιεῖσθαι, XÉN. An. 5, 5, 24, faire la guerre ; π. εἰρήνην, AR. Pax 1199, faire la paix pour d’autres, p. opp. à ποιεῖσθαι εἰρήνην, THC. 1, 28, conclure la paix pour soi ou l’un avec l’autre ; p. suite, ποιεῖν avec un subst. forme une locut. équival. à un verbe de même radical que ce subst. : ποιεῖν θυσίαν, XÉN. An. 5, 3, 9 = θύειν, faire un sacrifice ; π. ἐκκλησίαν, THC. 1, 139 ; XÉN. Hell. 2, 2, 19 = ἐκκλησιάζειν, tenir une assemblée ; π. θήραν, XÉN. Cyr. 1, 4, 16 = θηρᾶν, aller à la chasse ; π. ἀριθμόν, XÉN. An. 1, 2, 9 = ἀριθμεῖν, compter ; π. κραυγήν, XÉN. An. 2, 2, 17 ; Cyr. 3, 1, 4 = κράζειν, crier ; avec un acc. de temps : π. πολὺν χρόνον, ANTH. 11, 85, 330, passer beaucoup de temps ; οὐδ' ἐποίησαν χρόνον οὐδένα, DÉM. 392, 17, ils ne causèrent aucune prolongation de temps, ils ne mirent aucun retard ; abs. faire, agir, se tirer d’une difficulté, avec un adv. : πῶς ποιήσεις ; SOPH. O.C. 652, comment feras-tu? comment agiras-tu? πῶς δεῖ ποιεῖν περὶ θυσίας ; XÉN. Mem. 1, 3, 1, comment faut-il se comporter au sujet d’un sacrifice? ποίει ὅπως βούλει, XÉN. Cyr. 1, 4, 9, fais comme tu voudras ; ὀρθῶς π. εἰ, PLAT. Rsp. 403 e, faire bien en faisant qqe ch. ; avec un adv. et un part. : εὖ ἐποίησας ἀφικόμενος, HDT. 5, 24, tu as bien fait de venir ; εὖ ἐποίησας ἀναμνήσας με, PLAT. Phæd. 60 c, tu as bien fait de me rappeler cela ; καλῶς ποιεῖς προνοῶν, XÉN. Cyr. 7, 4, 13, tu fais bien de prendre garde ; avec ποιεῖν au part. : καλῶς γ', ἔφη, ποιῶν σύ, PLAT. Conv. 174 e, tu as bien fait, dit-il ; ou réuni au verbe à un mode pers. par καί : εἰσὶ πλούσιοι καὶ καλῶς ποιοῦσι, DÉM. 582, 20, ils sont riches et tant mieux pour eux! avec deux accus. ou avec un accus. de pers. et un adv. : π. τί τινα, HDT. 1, 115 ; 3, 75, etc. ; AR. Vesp. 697, etc. faire qqe ch. à qqn ; π. πολλὰ ἀγαθὰ τὴν πόλιν, PLAT. Gorg. 519 b, faire beaucoup de bien à la ville ; π. φίλους πλεῖστα ἀγαθά, XÉN. Cyr. 5, 3, 9, faire beaucoup de bien à ses amis ; κακῶς π. τινα, PLAT. Crit. 50 a, faire du mal à qqn ; τινὰ εὖ π. PLAT. Phæd. 62 a, faire du bien à qqn ; rar. en ce sens avec un dat. de pers. : π. μεγάλα τῇ πόλει ἀγαθά, DIN. 92, 17, faire grandement du bien à la ville, rendre de grands services à la ville ; cf. PLAT. Ap. 30 a ; IS. 48, 24 ; ISOCR. 357 b, etc. ; p. suite, sans adj. ni adv. faire du bien ou du mal à qqn, càd. agir sur qqn : τὸ ἐμὲ ποιοῦν, PLAT. Theæt. 160 c, ce qui me fait qqe ch., càd. ce qui m’affecte, ce qui m’émeut ;
      6 abs. agir p. opp. à πάσχω, être passif, HDT. 7, 11 ; PLAT. Theæt. 159 a ;
   III agir, être efficace ; ἡ εὔνοια τῶν ἀνθρώπων ἐποίει μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους, THC. 2, 8, la faveur du public se portait (litt. agissait) plutôt dans le sens des Lacédémoniens ; cf. ARR. An. 2, 2, 3 ; en parl. de remèdes, agir, être efficace, PLAT. Phæd. 117 b ; π. πρὸς νόσους, STR. 234, être efficace contre les maladies ;
   IV composer un poème, en parl. de l’activité de l’artiste, du poète : π. Θεογονίην Ἕλλησι, HDT. 2, 53, faire aux Grecs la généalogie de leurs dieux, càd. créer, inventer, composer une Théogonie ; π. κωμῳδίαν καὶ τραγῳδίαν, PLAT. Conv. 223 d, composer une comédie et une tragédie ; p. suite, composer en gén. : π. ποιήματα, PLAT. Phæd. 60 d ; π. ἔπη, PLAT. Hipp. mi. 365 d, composer des poèmes, des vers ; d’où abs. composer en vers : π. εἴς τινα, PLAT. Phæd. 61 b, etc. composer des vers en l’honneur de qqn ; μῦθον π. PLAT. Phæd. 61 b ; LYCURG. 24, 3 Baiter-Sauppe, mettre une fable en vers ; περὶ θεῶν λέγειν καὶ π. PLAT. Rsp. 383 a, parler en prose et en vers sur les dieux ; ὁ τὰ Κυπριακὰ πεποιηκώς, ARSTT. Poet. 23, l’auteur du poème des Cypriaques ; particul. :
      1 représenter, peindre en poète : τὸν Ἀγαμέμνονα ἀγαθὸν ἄνδρα, PLAT. Conv. 174 b, représenter en poète Agamemnon comme un homme bon ;
      2 p. suite, imaginer, inventer, créer : καινοὺς θεούς, PLAT. Euthyphr. 3 b, de nouveaux dieux ; ὀνόματα, ARSTT. Rhet. 3, 2, créer des mots ;
      3 faire avec art, travailler : ὀνόματα πεποιημένα, mots recherchés, p. opp. à αὐτοφυῆ, DH. Is. 7 ; à κύρια, DH. Pomp. 2 ; abs. τὸ περιττὸν καὶ πεποιημένον, LGN 3, 4, expression maniérée, affectée ;
      4 supposer, HDT. 7, 184, 186, etc. ; ποιήσωμεν avec une prop. inf. PLAT. Theæt. 197 d, supposons que, etc. ; πεποιήσθω δή, PLAT. Theæt. 197 e, eh bien donc, admettons, soit ; ποιῶ δ' ὑμᾶς, avec un inf., XÉN. An. 5, 7, 9, je suppose que vous, etc. ;
      5 p. suite, regarder comme, prendre comme, estimer, juger, THC. 5, 42, etc. ; δεινὰ π. HDT. 2, 151, prendre mal qqe ch., être mécontent ;
   V procurer, produire : ἄδειαν, THC. 8, 76, assurer l’impunité ; τὴν κληρονομίαν τινί, IS. 83, 5, l’héritage à qqn ; ἀργύριόν τινι π. DÉM. 151, 23, rapporter de l’argent à qqn ; en prose, à la place d’un autre verbe déjà exprimé ; comme en franç. le verbe faire : ἐρώτησον αὐτούς· μᾶλλον δ' ἐγὼ τοῦθ' ὑπὲρ σοῦ ποιήσω (càd. ἐρωτήσω) DÉM. 242, 28, demande-leur ; ou plutôt je ferai cela moi-même (càd. je le demanderai) à ta place ; cf. HDT. 5, 97 ; THC. 5, 70 ;

Moy. (f. ποιήσομαι, ao. ἐποιησάμην) :
   I faire pour soi, fabriquer dans son intérêt, selon son goût, par soi-même : σχεδίην, ἱστία, OD. 5, 251, 259, se construire un radeau, des mâts ; οἰκία, IL. 12, 168, se bâtir des demeures, en parl. d’abeilles ; πέπλον, IL. 8, 386, se confectionner un péplum ; δεῖπνον, HÉS. O. 207, se préparer un repas ; αὑτῷ ἄροτρον, PLAT. Rsp. 370 c, se fabriquer pour soi-même une charrue ; σύγγραμμα, PLAT. Phædr. 258 a, composer un écrit ;
   II se faire faire ou confectionner :
      1 en gén. ὅπλα, XÉN. Cyr. 2, 1, 9, des armes ; τὸ μὲν ἀνάθημα ποιησάμενος, XÉN. An. 5, 3, 5, après en avoir fait faire une offrande ;
      2 créer pour soi, se procurer, acquérir : π. παῖδα, XÉN. Cyr. 5, 3, 19, etc. créer un enfant ; π. φίλον, XÉN. An. 5, 5, 22, se procurer un ami ; π. τινα ἄκοιτιν ou ἀκοίτην, IL. 3, 409 ; 9, 397 ; OD. 5, 120 ; 7, 66, prendre qqn pour épouse ou pour époux ; π. τινα υἱόν, IL. 9, 495 ; θυγατέρα π. τινα, HDT. 4, 180, adopter qqn pour son fils, pour sa fille ; τινὰ π. μαθητήν, PLAT. Crit. 428 b, adopter qqn pour disciple ; π. τὸν θεὸν ἀρωγόν, SOPH. O.C. 1287, se concilier la protection de la divinité ; de même ὑπ' ἑωυτῷ π. τινα ou τι, HDT. 1, 201 ; 5, 103, etc. s’assurer la soumission de qqn ou la possession de qqe ch. ; ὑφ' ἑαυτὸν π. τινα ou τι, PLAT. Rsp. 348 d, m. sign. ; ἑωυτοῦ π. τινα ou τι, HDT. 1, 109, m. sign. ;
      3 faire pour soi ou faire soi-même ; en ce sens ποιεῖσθαι forme avec son rég. une locut. équival. à un verbe de même radic. que ce rég. : π. ὁδόν, HDT. 7, 110, 112, 121, etc., ou π. ὁδοιπορίην, HDT. 2, 29 = ὁδοιπορεῖν, faire une marche, un trajet ; π. πλόον, HDT. 6, 95 = πλεῖν, naviguer ; ἅμιλλαν π. ISOCR. 5, 85 Baiter-Sauppe = ἁμιλλᾶσθαι, livrer un combat, combattre ; ἀπόκρισιν π. PLAT. Leg. 897 e = ἀποκρίνεσθαι, faire une réponse, répondre ; π. βουλήν, HDT. 6, 101 = βουλεύεσθαι, délibérer ; σπουδήν, PLAT. Leg. 628 e = σπουδάζειν, montrer de l’empressement ; βοηθείας τινὶ π. ISOCR. 4, 125 Baiter-Sauppe = βοηθεῖν, porter secours à qqn ; θώϋμα π. HDT. 1, 68 = θαυμάζειν, s’étonner, admirer ; θήραν π. XÉN. An. 5, 3, 10 = θηρᾶν, chasser ; λόγους π. ISOCR. 4, 12 Baiter-Sauppe = λέγειν, parler ; μάχας π. SOPH. El. 294 = μάχεσθαι, combattre ; ὀργὴν π. HDT. 3, 25, etc. THC. 4, 124, etc. s’irriter ; στρατηΐην π. HDT. 1, 171, faire une expédition, etc. ; de même avec διά: π. δι' ἀγγέλου, HDT. 6, 4, traiter avec qqn ; π. διὰ χρηστηρίων, HDT. 8, 34, faire répondre ou annoncer par des oracles ;
      4 apprécier, juger, regarder comme, propr. se faire l’idée que, se figurer : συμφορὰν ποιεῖσθαί τι, HDT. 1, 83 ; 6, 61, 80, regarder qqe ch. comme un malheur ; εὕρημά τι ποιεῖσθαι, XÉN. An. 2, 3, 18, regarder qqe ch. comme une découverte ; μέγα ποιεῖσθαί τι, HDT. 3, 42 ; ou μεγάλα ποιεῖσθαί τι, HDT. 1, 119, regarder qqe ch. comme grand ou important ; δεινὸν ποιεῖσθαί τι, THC. 6, 60, regarder qqe ch. comme fâcheux, le supporter avec peine ; avec un inf. τοῦτο ποιοῦμαι δεινὸς εἶναι, PLAT. Theag. 128 b, je crois être fort en cela ; avec une prép. : περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαι, HDT. 1, 73 ; LYS. 91, 1, etc. faire grand cas de, etc. ; περὶ πλείονος ποιεῖσθαι, LYS. 143, 29, etc. faire plus de cas de, estimer plus ; περὶ πλείστου ποιεῖσθαι, PLAT. Phædr. 232 c, etc. faire très grand cas ou le plus grand cas de, etc. ; περὶ ὀλίγου ποιεῖσθαι, ISOCR. 370 c, etc. faire peu de cas de, etc. ; rar. sans prép. : πολλοῦ ποιεῖσθαί τι, PLAT. Prot. 328 d, faire grand cas de, etc. ; ἐλάττονος ποιεῖσθαι, ISOCR. 383 b, etc. faire moins de cas de, etc. ; avec ἐν : ἐν μεγάλῳ ποιεῖσθαι, HDT. 7, 138, tenir grand compte de ; ἐν ἐλαφρῷ ποιεῖσθαι, HDT. 1, 118, faire peu de cas de, traiter légèrement ; ἐν νόμῳ ποιεῖσθαί τι, HDT. 1, 131, avoir pour coutume de, etc. ; avec διά : δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαί τι, SOPH. O.C. 584, ne tenir aucun compte de qqe ch. (v. διά) ; avec παρά : παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαί τινα, XÉN. An. 6, 6, 11, faire peu de cas de qqn ; παρ' οὐδὲν ποιεῖσθαί τι, DC. 71, 25, ne faire aucun cas de, etc., considérer comme rien, etc.

➳ Act. impf. épq. ποίεον, IL. 20, 147 ; 3 sg. ποίει, IL. 18, 47 ; impf. ion. ἐποίευ, HDT. 8, 64. Impf. itér. ποιέεσκον, HDT. 1, 36 ; 4, 78. Fut. inf. épq. ποιησέμεν, OD. 21, 399. Ao. sbj. 1 pl. épq. ποιήσομεν, IL. 7, 339. Pl.q.pf. 3 sg. ion. ἐπεποιήκεε, HDT. 5, 69. Pass. pf. πεποίημαι, au sens moy. AND. 32, 7 ; DÉM. 235, 6 (décr.). Moy. prés. 3 pl. ion. ποιεῦνται, HDT. 1, 193. Impf. ion. ἐποιεύμην, HDT. 1, 118, épq. ποιεύμην, IL. 9, 495 ; 3 sg. ion. ἐποιέετο, HDT. 7, 17 ; 3 pl. ion. ἐποιεῦντο, HDT. 7, 138. Impf. itér. 3 sg. ποιεέσκετο, HDT. 7, 5, 119. Fut. moy. ποιήσομαι, au sens pass. HPC. 24, 37 ; ARSTT. Meteor. 4, 15, 7 ; ποι- bref dans ποιῶ, ποιεῖν, etc. SOPH. Aj. 1395 ; O.R. 537, O.C. 1018, etc. ; ποιήσω, SOPH. Ph. 120.

Étym. indo-europ. *k^wi-eu-, *k^wei-u-, entasser, arranger ; cf. sscr. cinóti.

'

Dor. ποιϜέω IG 4.800 (Troezen), etc. ; Ep. impf. ποίεον Il. 20.147; contr. ποίει 18.482; Ion. ποιέεσκον Hdt. 1.36, 4.78; fut. ποιήσω ; aor. ἐποίησα, Ep. ποίησα Il. 18.490; pf. πεποίηκα ; — Med., Ion. impf. ποιεέσκετο Hdt. 7.119; fut. ποιήσομαι Il. 9.397; in pass. sense, Hp. Decent. 11, Arist. Metaph. 1021a23; aor. ἐποιησάμην, Ep. ποι- Od. 5.251, al. ; pf. πεποίημαι in med. sense, And. 4.22, Decr. ap. D. 18.29; — Pass., fut. ποιηθήσομαι (μετα-) D. 23.62, v. supr. ; πεποιήσομαι Hp. Mul. 1.11, 37; aor. ἐποιήθην Hdt. 2.159, etc. (used as Med. only in compd. προσ-); pf. πεποίημαι Il. 6.56, etc. ; — Att. ποῶ (EM 679.24), etc., is guaranteed by metre in Trag. and Com., as ποῶ S. OT 918, ποεῖν Id. Tr. 385, ποεῖς Ar. Ach. 410, etc., and found in cod. Laur. of S., cod. Rav. of Ar., also IG1². 39.6 (< ποήσω), 82.9 (< ποεῖ), 154.7 (< ἐποησάτην), etc. ; but ποι- is always written before -οι, ου, -ω in Inscrr. ; πο- also in Aeol. πόημι πόης πόει PBouriant 8.71, 75, Sappho Supp. 1.9, al., and Arc. ποέντω, = ποιούντων, IG 5(2).6.9 (Tegea, iv BC); cf. ποιητής. Used in two general senses, make and do. make, produce, first of something material, as manufactures, works of art, etc. (opp. πράττειν, Pl. Chrm. 163b), in Hom. freq. of building, π. δῶμα, τύμβον, Il. 1.608, 7.435; εἴδωλον Od. 4.796; π. πύλας ἐν [πύργοις] Il. 7.339; of smith΄s work, π. σάκος ib. 222; ἐν [σάκεϊ] ποίει δαίδαλα πολλά 18.482, cf. 490, 573; freq. in Inscrr. on works of art, Πολυμήδης ἐποίϜηh’ (= ἐποίησε) Ἀργεῖος SIG 5 (vi BC, cf. Class.Phil. 20.139); Θεόπροπος ἐποίει Αἰγινάτας SIG 18 (vi/v BC), etc. ; ἐποίησε Τερψικλῆς ib. 3b (Milet., vi BC), etc. ; τίς… τὴν λίθον ταύτην τέκτων ἐποίει; Herod. 4.22; εἵματα ἀπὸ ξύλων πεποιημένα made from trees, i.e. of cotton, Hdt. 7.65; ναὸν ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ ἀργυρίου X. An. 5.3.9; πλοῖα ἐκ τῆς ἀκάνθης ποιεύμενα Hdt. 2.96; καρβάτιναι πεποιημέναι ἐκ βοῶν X. An. 4.5.14; c. gen. materiae, πωρίνου λίθου π. τὸν νηόν Hdt. 5.62; ἔρυμα λίθων λογάδην πεποιημένον Th. 4.31; φοίνικος αἱ θύραι πεποιημέναι X. Cyr. 7.5.22; rarely ποιεῖσθαί τινι to be made with…, Longus 1.4; also τῶν τὰ κέρεα… οἱ πήχεες ποιεῦνται the horns of which are made into the sides of the lyre, Hdt. 4.192; also δέρμα εἰς περικεφαλαίας πεποίηται Sch. Patm. D. in BCH 1.144; — Med., make for oneself, as of bees, οἰκία ποιήσωνται build them houses, Il. 12.168, cf. 5.735, Od. 5.251, 259, Hes. Op. 503; [ῥεῖθρον] π., of a river, Thphr. HP 3.1.5; also, have a thing made, get it made, ὀβελούς Hdt. 2.135; στεφάνους οὓς ἐποιησάμην τῷ χορῷ D. 21.16, cf. X. An. 5.3.5; τὸν Ἀπόλλω, i.e. a statue of A., Pl. Ep. 361a; αὑτοῦ εἰκόνας Plu. Them. 5, cf. Inscr.Prien. 25.9 (iii BC ?).
create, bring into existence, γένος ἀνθρώπων χρύσεον Hes. Op. 110, cf. Th. 161, 579, etc. ; ὁ ποιῶν the creator, Pl. Ti. 76c; ἕτερον Φίλιππον ποιήσετε D. 4.11; — Med., beget, υἱόν And. 1.124; ἔκ τινος Id. 4.22; παῖδας ποιεῖσθαι, = παιδοποιεῖσθαι, X. Cyr. 5.3.19, D. 57.43; conceive, παιδίον π. ἔκ τινος Pl. Smp. 203b; — Act. in this sense only in later Gr., Plu. 2.312a; of the woman, παιδίον ποιῆσαι ib. 145d. generally, produce, ὕδωρ π., of Zeus, Ar. V. 261; impers., ἐὰν πλείω ποιῇ ὕδατα, = ἐὰν ὕη, Thphr. CP 1.19.3; π. γάλα, of certain kinds of food, Arist. HA 522b32; ἄρρεν π., of an egg, Ael. VH 1.15; μέλι ἄριστον π., of Hymettus, Str. 9.1.23; π. καρπόν, of trees, Ev. Matt. 3.10 (metaph in religious sense, ib. 8); of men, κριθὰς π.
grow barley, Ar. Pax 1322; π. σίτου μεδίμνους D. 42.20; π. πενίαν, πλοῦτον, of the stars, Plot. 2.3.1.
Math., make, produce, τομήν, σχῆμα, ὀρθὰς γωνίας, Archim. Sph. Cyl. 1.16, 38, Con. Sph. 12; ὁ Α τὸν Γ πολλαπλασιάσας τὸν Η πεποίηκεν Euc. 7.19; — Pass., πεποιήσθω ὡς… let it be contrived that…, Archim. Sph. Cyl. 2.6.
postulate, imply, ἡ προσθήκη ἀφαίρεσιν καὶ ἔλλειψιν ποιεῖ Plot. 3.9.3. π. τὸ πρόβλημα effect a solution of the problem, Apollon. Perg. Con. 2.49, 51; π. τὸ ἐπίταγμα fulfil, satisfy the required condition, Archim. Sph. Cyl. 1.2, 3. after Hom., of Poets, compose, write, π. διθύραμβον, ἔπεα, Hdt. 1.23, 4.14; π. θεογονίην Ἕλλησι Id. 2.53; π. Φαίδραν, Σατύρους, Ar. Th. 153, 157; π. κωμῳδίαν, τραγῳδίαν, etc., Pl. Smp. 223d; παλινῳδίαν Isoc. 10.64, Pl. Phdr. 243b, etc. ; ποιήματα Id. Phd. 60d; abs., write poetry, write as a poet, ὀρθῶς π. Hdt. 3.38; ἐν τοῖσι ἔπεσι π. Id. 4.16, cf. Pl. Ion 534b; folld. by a quotation, ἐπόησάς ποτε… Ar. Th. 193; εἴς τινα Pl. Phd. 61b; περὶ θεῶν Id. R. 383a, etc.
represent in poetry, Ὅμηρον Ἀχιλλέα πεποιηκέναι ἀμείνω Ὀδυσσέως Pl. Hp. Mi. 369c, cf. 364c, Smp. 174b; ποιήσας τὸν Ἀχιλλέα λέγοντα having represented Achilles saying, Plu. 2.105b, cf. 25d, Pl. Grg. 525d, 525e, Arist. Po. 1453b29.
describe in verse, θεὸν ἐν ἔπεσιν Pl. R. 379a; ἐποίησα μύθους τοὺς Αἰσώπου put them into verse, Id. Phd. 61b; μῦθον Lycurg. 100.
invent, καινοὺς θεούς Pl. Euthphr. 3b; ὑπὸ ποιητέω τινὸς ποιηθὲν [τοὔνομα] Hdt. 3.115; πεποιημένα ὀνόματα Arist. Rh. 1404b29, cf. Po. 1457b2; opp. αὐτοφυῆ, κύρια, D.H. Is. 7, Pomp. 2.
bring about, cause, τελευτήν Od. 1.250; γαλήνην 5.452; φόβον Il. 12.432; σιωπὴν παρὰ πάντων X. HG 6.3.10; τέρψιν τοῖς θεωμένοις Id. Mem. 3.10.8; αἰσχύνην τῇ πόλει Isoc. 7.54, etc. ; also of things, ἄνεμοι αὐτοὶ μὲν οὐχ ὁρῶνται· ἃ δὲ ποιοῦσι φανερά X. Mem. 4.3.14; ταὐτὸν ἐποίει αὐτοῖς νικᾶν τε μαχομένοις καὶ μηδὲ μάχεσθαι Th. 7.6, cf. 2.89. c. acc. et inf., cause or bring about that…, σε θεοὶ ποίησαν ἱκέσθαι [ἐς] οἶκον Od. 23.258; π. τινὰ κλύειν S. Ph. 926; π. τινὰ βλέψαι Ar. Pl. 459, cf. 746; π. τινὰ τριηραρχεῖν Id. Eq. 912, cf. Av. 59; π. τινὰ αἰσχύνεσθαι, κλάειν, ἀπορεῖν, etc., X. Cyr. 4.5.48, 2.2.13, Pl. Tht. 149a, etc. ; with ὥστε inserted, X. Cyr. 3.2.29, Ar. Eq. 351, etc. ; folld. by a relat. clause, π. ὅκως ἔσται ἡ Κύπρος ἐλευθέρη Hdt. 5.109, cf. 1.209; ὡς ἂν… εἰδείην ἐποίουν X. Cyr. 6.3.18; — also Med., ἐποιήσατο ὡς ἐν ἀσφαλεῖ εἶεν ib. 6.1.23.
procure, π. ἄδειάν τε καὶ κάθοδόν τινι Th. 8.76; ὁ νόμος π. τὴν κληρονομίαν τισί Is. 11.1; λόγος ἀργύριον τῷ λέγοντι π.
gets him money, D. 10.76; — Med., procure for oneself, gain, κλέος αὐτῇ ποιεῖτ’ Od. 2.126; ἄδειαν Th. 6.60; τιμωρίαν ἀπό τινων Id. 1.25; τὸν βίον ἀπὸ γεωργίας X. Oec. 6.11, cf. Th. 1.5. of sacrifices, festivals, etc., celebrate, π. ἱρά Hdt. 9.19, cf. 2.49 (Act. and Pass.); π. τὴν θυσίαν τῷ Ποσειδῶνι X. HG 4.5.1; π. Ἴσθμια ib. 4.5.2; τῇ θεῷ ἑορτὴν δημοτελῆ π. Th. 2.15; παννυχίδα π. Pl. R. 328a; π. σάββατα observe the Sabbath, LXX Ex. 31.16; π. ταφάς, of a public funeral, Pl. Mx. 234b; π. ἐπαρήν SIG 38.30 (Teos, v BC); also of political assemblies, π. ἐκκλησίαν Ar. Eq. 746, Th. 1.139; π. μυστήρια Id. 6.28 (Pass.); ξύλλογον σφῶν αὐτῶν Id. 1.67; — Med., ἀγορὴν ποιήσατο Il. 8.2; ἢν θυσίην τις ποιῆται Hdt. 6.57 (v.l.); δημοσίᾳ ταφὰς ἐποιήσαντο Th. 2.34; π. ἀγῶνα Id. 4.91; π. ἐκκλησίαν τοῖς Γρᾳξὶ περὶ μισθοῦ Ar. Ach. 169. of war and peace, πόλεμον π.
cause or give rise to a war, πόλεμον ἡμῖν ἀντ’ εἰρήνης πρὸς Λακεδαιμονίους π. Is. 11.48; but π. ποιησόμενοι about to make war (on one΄s own part), X. An. 5.55.24; εἰρήνην π.
bring about a peace (for others), Ar. Pax 1199; σπονδὰς π. X. An. 4.3.14; ξυμμαχίαν ποιῆσαι Th. 2.29; but εἰρήνην ποιεῖσθαι make peace (for oneself), And. 3.11; σπονδὰς ποιήσασθαι Th. 1.28, etc. ; — Pass., ἐπεποίητο συμμαχίη Hdt. 1.77, etc. freq. in Med. with Nouns periphr. for the Verb derived from the Noun, μύθου ποιήσασθαι ἐπισχεσίην submit a plea, Od. 21.71; ποιέεσθαι ὁδοιπορίην, for ὁδοιπορέειν, Hdt. 2.29; π. ὁδόν Id. 7.42, 110, 112, etc. ; π. πλόον, for πλέειν, Id. 6.95, cf. Antipho 5.21; π. κομιδήν, for κομίζεσθαι, Hdt. 6.95; θῶμα π. τὴν ἐργασίην, for θωμάζειν, Id. 1.68; ὀργὴν π., for ὀργίζεσθαι, Id. 3.25; λήθην π. τι, for λανθάνεσθαί τινος, Id. 1.127; βουλὴν π., for βουλεύεσθαι, Id. 6.101; συμβολὴν π., for συμβάλλεσθαι, Id. 9.45; τὰς μάχας π., for μάχεσθαι, S. El. 302, etc. ; καταφυγὴν π., for καταφεύγειν, Antipho 1.4; ἀγῶνα π., for ἀγωνίζεσθαι, Th. 2.89; π. λόγον [τινός] make account of…, Hdt. 7.156; but τοὺς λόγους π.
hold a conference, Th. 1.128; also simply for λέγειν, Lys. 25.2, cf. Pl. R. 527a, etc. ; also π. δι’ ἀγγέλου, π. διὰ χρηστηρίων, communicate by a messenger, an oracle, Hdt. 6.4, 8.134. with Adj. as predic., make, render so and so, ποιῆσαί τινα ἄφρονα make one senseless, Od. 23.12; [δῶρα] ὄλβια ποιεῖν make them blest, i.e. prosper them, 13.42, cf. Il. 12.30; τοὺς Μήδους ἀσθενεῖς π. X. Cyr. 1.5.2, etc. ; χρήσιμον ἐξ ἀχρήστου π. Pl. R. 411b; with a Subst., ποιῆσαι ἀθύρματα make into playthings, Il. 15.363; ποιεῖν τινα βασιλῆα Od. 1.387; ταμίην ἀνέμων 10.21; γέροντα 16.456; ἄκοιτίν τινι Il. 24.537; γαμβρὸν ἑόν Hes. Th. 818; [μύρμηκας] ἄνδρας π. [καὶ] γυναῖκας Id. Fr. 76.5; πολιήτας π. τινάς Hdt. 7.156; Ἀθηναῖον π. τινά Th. 2.29, etc. ; π. τινὰ παράδειγμα Isoc. 4.39; hence, appoint, instal, τὸν Μωϋσῆν καὶ τὸν Ἀαρών LXX 1 Ki. 12.6; δώδεκα Ev. Marc. 3.14; — Med., ποιεῖσθαί τινα ἑταῖρον make him one΄s friend, Hes. Op. 707, cf. 714; π. τινὰ ἄλοχον or ἄκοιτιν take her to oneself as wife, Il. 3.409, 9.397, cf. Od. 5.120, etc. ; π. τινὰ παῖδα make him one΄s son, i.e.
adopt him as son, Il. 9.495, etc. ; θετὸν παῖδα π.
adopt a son, Hdt. 6.57; without υἱόν, adopt, ἐπειδὴ οὐκ ἦσαν αὐτῷ παῖδες ἄρρενες, π. Λεωκράτη D. 41.3, cf. 39.6, 33, 44.25, Pl. Lg. 923c, etc. ; π. τινὰ θυγατέρα Hdt. 4.180; generally, ἅπαντας ἢ σῦς ἠὲ λύκους π. Od. 10.433; π. τινὰ πολίτην Isoc. 9.54; μαθητήν Pl. Cra. 428b; τὰ κρέα π. εὔτυκα Hdt. 1.119; τὰ ἔπεα ἀπόρρητα π.
making them a secret, Id. 9.45, etc. ; also ἑωυτοῦ ποιέεται τὸ… ἔργον makes it his own, Id. 1.129; μηδ’ ἃ μὴ ΄θιγες ποιοῦ σεαυτῆς S. Ant. 547.
put in a certain place or condition, etc., ἐμοὶ Ζεὺς… ἐνὶ φρεσὶν ὧδε νόημα ποίησ’ Od. 14.274; σφῶϊν ὧδε θεῶν τις ἐνὶ φρεσὶ ποιήσειεν Il. 13.55; αἲ γὰρ τοῦτο θεοὶ ποιήσειαν ἐπὶ νόον νησιώτῃσι Hdt. 1.27, cf. 71; ἐν αἰσχύνῃ π. τὴν πόλιν D. 18.136; τὰς ναῦς ἐπὶ τοῦ ξηροῦ π. Th. 1.109; ἔξω κεφαλὴν π. Hdt. 5.33; ἔξω βελῶν τὴν τάξιν π. X. Cyr. 4.1.3; ἐμαυτὸν ὡς πορρωτάτω π. τῶν ὑποψιῶν Isoc. 3.37; of troops, form them, ὡς ἂν κράτιστα… X. An. 5.2.11, cf. 3.4.21; in politics, ἐς ὀλίγους τὰς ἀρχὰς π. Th. 8.53; and in war, π. Γετταλίαν ὑπὸ Φιλίππῳ bring it under his power, D. 18.48; μήτε τοὺς νόμους μήθ’ ὑμᾶς αὐτοὺς ἐπὶ τοῖς λέγουσι π. Id. 58.61; — Med., ποιέεσθαι ὑπ’ ἑωυτῷ Hdt. 1.201, cf. 5.103, etc. ; ὑπὸ χεῖρα X. Ages. 1.22; π. τινὰς ἐς φυλακήν, τὰ τῶν ξυμμάχων ἐς ἀσφάλειαν, Th. 3.3, 8.1; τινὰς ἐς τὸ συμμαχικόν Hdt. 9.106; τὰ λεπτὰ πλοῖα ἐντὸς π.
put the small vessels in the middle, Th. 2.83, cf. 6.67; π. τινὰ ἐκποδών (v. ἐκποδών)· ὄπισθεν π. τὸν ποταμόν X. An. 1.10.9.
Math., multiply, π. τὰ ιβ’ ἐπὶ τὰ έ, τὰ ζ’ ἐφ’ ἑαυτὰ π., Hero Metr. 1.8, 2.14. Med., deem, consider, reckon a thing as…, συμφορὴν ποιέεσθαί τι take it for a misfortune, Hdt. 1.83, 6.61; δεινὸν π. τι esteem it a grievous thing, take it ill, Id. 1.127, etc. (rarely in Act., δεινὰ π. 2.121. εʹ, Th. 5.42); μέγα π. c. inf., deem it a great matter that…, Hdt. 8.3, cf. 3.42, etc. ; μεγάλα π. ὅτι… Id. 1.119; ἑρμαῖον π. τι count it clear gain, Pl. Grg. 489c; οὐκέτι ἀνασχετὸν π. τι Th. 1.118; freq. with Preps., δι’ οὐδενὸς π.
deem of no account, S. OC 584; ἐν ἐλαφρῷ, ἐν ὁμοίῳ π., Hdt. 1.118, 7.138; ἐν σμικρῷ μέρει S. Ph. 498; ἐν ὀλιγωρίᾳ Th. 4.5; ἐν ὀργῇ D. 1.16; ἐν νόμῳ π.
consider as lawful, Hdt. 1.131; ἐν ἀδείῃ π.
consider as safe, Id. 9.42; παρ’ ὀλίγον π. τι X. An. 6.6.11; περὶ πολλοῦ π., Lat. magni facere, Lys. 1.1, etc. ; περὶ πλείονος, περὶ πλείστου π., Id. 14.40, Pl. Ap. 21e, etc. ; περὶ ὀλίγου, περὶ ἐλάττονος, Isoc. 17.58, 18.63; περὶ παντός Id. 2.15 (rarely πολλοῦ π. τι Pl. Prt. 328d); πρὸ πολλοῦ π. c. inf., Isoc. 5.138.
put the case, assume that…, ποιήσας ἀν’ ὀγδώκοντα ἄνδρας ἐνεῖναι Hdt. 7.184, cf. 186, X. An. 5.7.9; without inf., ἐν ἑκάστῃ ψυχῇ ποιήσωμεν περιστερεῶνά τινα (sc. εἶναι) Pl. Tht. 197d; — Pass., πεποιήσθω δή be it assumed then, ib. e; οἱ φιλοσοφώτατοι ποιούμενοι those who are reputed…, Id. R. 498a, cf. 538c, 573b; — but for τὸν φιλόσοφον ποιώμεθα νομίζειν ib. 581d read τί οἰώμεθα…; of Time, οὐ π. χρόνον make no long time, i.e. not to delay, D. 19.163 codd. ; μακρότερον ποιεῖς you are taking too long, PCair. Zen. 48.4 (iii BC); μέσας π. νύκτας let midnight come, Pl. Phlb. 50d, cf. AP 11.85 (Lucill.); ἔξω μέσων νυκτῶν π. τὴν ὥραν put off the time of business to past midnight, D. 54.26; τὴν νύκτα ἐφ’ ὅπλοις ποιεῖσθαι spend it under arms, Th. 7.28 (s.v.l.); ποιήσουσιν ἐν πλούτῳ ἔτη πολλά LXX Pr. 13.23, cf. To. 10.7; δύο ἡμέρας ποιεῖ ἐν τῷ Ἀνουβιείῳ UPZ 70.21 (ii BC), cf. PSI 4.362.15 (iii BC); τὰς ἡμέρας ἐν τοῖς ὕδασι π. D.S. 1.35; tarry, stay, μῆνας τρεῖς Act. Ap. 20.3, cf. AP 11.330 (Nicarch.). in later Greek, sacrifice, μοσχάριον LXX Ex. 29.36; καρπώσεις ὑπέρ τινος ib. Jb. 42.8; without acc., π. Ἀστάρτῃ sacrifice to Ashtoreth, ib. 3 Ki. 11.33.
make ready, prepare, as food, μοσχάριον ib. Ge. 18.7 sq. ; π. τὸν μύστακα trim it, ib. 2 Ki. 19.24 (25). ποιεῖν βασιλέα play the king, ib. 3 Ki. 20 (21).7.
do, much like πράσσω, οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν D. 4.5; περὶ ὧν πράττει καὶ μέλλει ποιεῖν Id. 8.2, cf. 18.62; ἄριστα πεποίηται Il. 6.56; πλείονα χρηστὰ περὶ τὴν πόλιν Ar. Eq. 811; τὰ δίκαια τοῖς εὐεργέταις D. 20.12; ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Hdt. 3.134 fin. ; ποιέειν Σπαρτιητικά act like a Spartan, Id. 5.40; οὗτος τί ποιεῖς· A. Supp. 911, etc. ; τὸ προσταχθὲν π. S. Ph. 1010; π. τὴν μουσικήν practise it, Pl. Phd. 60e, etc. ; πᾶν or πάντα π., v. πᾶς D. 111.2, etc. ; Math., ὅπερ ἔδει ποιῆσαι, = Q. E. F., Euc. 1.1, etc. c. dupl. acc., do something to another, κακά or ἀγαθὰ ποιεῖν τινα, first in Hdt. 3.75, al. ; ἀγαθόν, κακὸν π. τινά, Isoc. 16.50, etc. ; μεγάλα τὴν πόλιν ἀγαθά Din. 1.17; also εὖ ποιεῖν τὸν εὖ ποιοῦντα X. Mem. 2.3.8; τὴν ἐκείνου (sc. χώραν) κακῶς π. D. 1.18; in LXX with Prep., π. κακὸν μετά τινων Ge. 26.29; ταῦτα τοῦτον ἐποίησα Hdt. 1.115; κοὐκ οἶδ’ ὅ τι χρῆμά με ποιεῖς Ar. V. 697, cf. Nu. 259; also of things, ἀργύριον τωὐτὸ τοῦτο ἐποίεε he did this same thing with silver, Hdt. 4.166; less freq. c. dat. pers., τῷ τεθνεῶτι μηδὲν τῶν νομιζομένων π. Is. 4.19; ἵππῳ τἀναντία X. Eq. 9.12 codd., cf. Ar. Nu. 388, D. 29.37; c. dat. rei, τί ποιήσωμεν κιβωτῷ· LXX 1 Ki. 5.8; — in Med., φίλα ποιέεσθαί τισι Hdt. 2.152, 5.37. with an Adv., ὧδε ποίησον do thus, Id. 1.112; πῶς ποιήσεις· how will you act? S. OC 652; πῶς δεῖ ποιεῖν περὶ θυσίας X. Mem. 1.3.1; ποίει ὅπως βούλει Id. Cyr. 1.4.9; μὴ ἄλλως π. Pl. R. 328d; πρὸς τοὺς πολεμίους πῶς ποιήσουσιν· ib. 469b; ὀρθῶς π. ib. 403e; εὖ, κακῶς π. τινά, v. supr. 2; freq. c. part., εὖ ἐποίησας ἀπικόμενος Hdt. 5.24, cf. Pl. Phd. 60c; καλῶς ποιεῖς προνοῶν X. Cyr. 7.4.13; οἷον ποιεῖς ἡγούμενος Pl. Chrm. 166c; καλῶς ποιῶν almost Adverbial, καλῶς γ΄, ἔφη, ποιῶν σύ Id. Smp. 174e; καλῶς ποιοῦντες… πράττετε D. 20.110, cf. 1.28; εὖ ποιοῦν fortunately, Id. 23.143. in Prose (rarely in Poetry, A. Pr. 935), used in the second clause, to avoid repeating the Verb of the first, ἐρώτησον αὐτούς· μᾶλλον δ’ ἐγὼ τοῦθ’ ὑπὲρ σοῦ ποιήσω I will do this for you, D. 18.52, cf. 292, Hdt. 5.97, Is. 7.35. abs., to be doing, act, ποιέειν ἢ παθεῖν πρόκειται ἀγών Hdt. 7.11; ποιεῖν, as a category, opp. πάσχειν, Arist. Cat. 2a3, cf. GC 322b11, Ph. 225b13. of medicine, operate, be efficacious, Pl. Phd. 117b; λουτρὰ κάλλιστα ποιοῦντα πρὸς νόσους Str. 5.3.6; πρὸς στραγγουρίαν, πρὸς τοὺς δαιμονιζομένους, Thphr. HP 7.14.1, Ps.-Plu. Fluv. 16.2; freq. in Dsc., πρὸς ἐπιλημπτικούς 1.6, al. ; εἰς τὰ αὐτά 2.133; c. dat., στομαχικοῖς Gal. 13.183; abs., ἄκρως π. ib. 265; also of charms, PMag. Osl. 1.361. Th. has a peculiar usage, ἡ εὔνοια παρὰ πολὺ ἐποίει μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους good-will made greatly for, on the side of, the L., 2.8; impers., ἐπὶ πολὺ ἐποίει τῆς δόξης τοῖς μὲν ἠπειρώταις εἶναι, τοῖς δέ… it was the general character of the one to be landsmen, of the others…, 4.12; the former passage is imitated by Arr. An. 2.2.3, App. BC 1.82, D.C. 57.6. Med., = προσποιέομαι, pretend, c. inf., Zos. 2.14.1, Procop. Arc. 10.
(ποιϜέω perh. from ΠοιϜό-ς (in κλινοποιός, νεωποιός, τραπεζοποιός, etc.) ΄builder΄, ΄maker΄, cf. Skt. cinóti, cáyati ΄arrange in order΄, ΄build΄.)

1) Activ., machen, verfertigen, bereiten zu Stande bringen, hervorbringen ; zunächst
   a) von jeder äußerlichen Tätigkeit, die sich in Hervorbringung irgendeines in die Sinne fallenden Produkts kundgibt, also bes. von Handwerkern, Künstlern ; schon bei Hom. u. Hes., bes. bauen, τεῖχος, Il. 20.147, συφεούς. Od. 14.13, u. so δῶμα, ναούς, θάλαμον, αὐλήν, θεμείλια u. ä.; πύλας ἐν πύργοις, Tore darin machen, anbringen, Il. 7.339 ; εἴδωλον, Od. 4.796 ; vom Hephästus bes. Il. 18.478 ff.; so auch bei Folgenden, ναόν, Xen. An. 5.3.9 ; καρβατίνας, 4.5.14 ; ὄνους ἀλέτας, An. 1.5, 5 ; bei Kunstwerken ist ἐποίησε ὁ δεῖνα gewöhnliche Bezeichnung des Künstlers, der sie verfertigt hat ; τί τινος, Etwas aus einem Stoffe, φοίνικος αἱ θύραι πεποιημέναι, Xen. Cyr. 7.5.22 ; vgl. Her. 5.28 ; auch ἔκ τινος, Her. 2.96 ; u. ἀπό τινος, 7.65, Sp. auch ἀγάλματα λίθοις πεποίηται, Long. 1.4, ὁ ποιῶν, der Schöpfer, Plat. Tim. 76c ; schaffen, wie bei Hes. O. 110, 130, 146, γένος ἀνθρώπων χρύσειον, ἀργύρεον, χάλκειον ; vgl. Theog. 161, 579. – Dah. auch zeugen, erzeugen, υἱόν (s. med.), auch κριθάς, οἶνον, Gerste, Wein bauen, produzieren, Ar. Pax 1322, vgl. Dem. 42.20, 31 ; ὁ Χῖος ἁμαμηλίδας ποιεῖ, Aristomen. com. bei Ath. XIV.650d. So καρπόν, vom Baume, Matth. 3.10. Bei B.A. 111 auch γεωργεῖν erkl.; daher ποιεῖν τι ἐκ τῆς γῆς, Etwas aus dem Lande erzielen, gewinnen, Xen. Ath. 2.12. – Auch
   b) von unkörperlichen Dingen und Zuständen, zu Stande bringen, veranlassen, veranstalten, verursachen, τελευτὴν ποιῆσαι, ein Ende machen, Od. 1.250, 16.127, φόβον ποιῆσαι, Furcht machen, erregen, Il. 12.432, wie φόβον ποιεῖν τοῖς ἵπποις Xen. An. 1.8.18 ; ἰυγὴν καὶ στόνον, Soph. Phil. 752 ; νόσους καὶ πενίας, Plat. Prot. 353d ; σφάλματα ποιοῦντες ἐν τοῖς πελάγεσιν, Polit. 298b ; γέλωτα πολύν, Charm. 155b ; ἃ ἐμοὶ πεποίηκε τό τε ὄνομα καὶ τὴν διαβολήν, Apol. 20d ; u. Sp., θυμὸν ποιῆσαι, Mut machen, αἷμα καὶ φόνον, Mord anstiften, Pol. 15.33.1, ἧτταν, Verlust machen, Niederlage erleiden, 11.2.7 ; μέσας ποιήσας νύκτας, es Mitternacht werden lassen, Plat. Phil. 50d ; ἐπὶ τοῦ ξηροῦ τὰς ναῦς, die Schiffe aufs Trockne bringen, Thuc. 1.109 ; auch übertr., σφῶϊν δ' ὧδε θεῶν τις ἐνὶ φρεσὶ ποιήσειεν, Il. 13.55, möge es in den Sinn geben, eingeben, vgl. Od. 14.274. – Bes. von Opfern, wie ῥέζω u. ἔρδω, ἱρά, Opfer veranstalten, opfern, Her. 9.19 ; τὰ ποιεύμενα τῷ θεῷ, 2.49, wie θυσίαν, Xen. An. 5.3.9 ; öfter auch θυσίαν ποιεῖσθαι, 6.2.6, u. ähnl. πομπάς, 5.5.5 ; daher πάντα ποιεῖν τοῖς ἀποθανοῦσιν, d.i. die gebührenden Ehren erweisen, 4.2.23 ; u. von den Spielen, ποιεῖν Πύθια, Ἴσθμια, sie veranstalten oder feiern ; auch ἀθύρματα ποιῆσαι, Spiele vornehmen, spielen, Id. 15.363 ; – ἐκκλησίαν, eine Volksversammlung veranstalten, = ἐκκλησιάζειν, Thuc. 1.139 ; Xen. Hell. 2.2.19 ; ἀριθμόν, ἐξέτασιν, = ἀριθμεῖν, eine Zählung, Musterung veranstalten, An. 1.2.9, 1.7.9 u. öfter ; auch κραυγήν, 2.2.17, νίκας, 3.1.42 ; πόλεμόν τινι, Krieg gegen Einen anstiften ; θήραν, eine Jagd halten, Cyr. 1.4.14. – Dah. auch
   c) machen, daß Etwas geschieht, tun lassen, bewirken, mit folgendem accus. c. infin., θεοί σε ποίησαν ἱκέσθαι ἐς οἶκον, die Götter bewirkten, daß du nach Hause kamst, sie ließen dich nach Hause gelangen, Od. 23.358 ; ποιῶ λανθάνειν τινά, Ar. Plut. 1140 ; oft in Prosa, ποιῶ τοὺς ἀνθρώπους ἀπορεῖν, Plat. Theaet. 149a ; ἡ σωφροσύνη ποιήσει αὐτὸν γιγνώσκειν, Charm. 170d ; ποιῶ εὖ ἀσκεῖσθαι ἕκαστα, ich lasse Alles gut üben, Xen. Cyr. 1.6.18 ; ποιῶ τινα μάλα αἰσχύνεσθαι, 4.5.48, mache, daß er sich sehr schämt ; εἰ βούλοιο ξένον ποιῆσαι ὑποδέχεσθαι ἑαυτόν, Mem. 2.3.13 ; u. Sp., ἡ Ἀθηνᾶ ἔμψυχα ποιεῖ εἶναι τὰ πλάσματα, Luc. Prom. 3. – Eben so mit ὡς, ὅπως, ποιῶ, ὅκως ἔσται ἡ Ἰωνίη ἐλευθέρη, Her. 5.109, vgl. 1.209 ; πᾶν ποιοῦσιν, ὅπως τοιοῦτος ἔσται, Plat. Phaedr. 252c ; Rep. VI.488c ; ἐποίουν, ὡς ἂν ἀσφαλέστατα εἰδείην, Xen. Cyr. 6.3.18. – Daran reiht sich
   d) Einen wozu machen, τινὰ ἄφρονα, Od. 23.12 ; δῶρα ὄλβια ποιεῖν, Gaben gesegnet machen, sie segnen, 13.42 ; u. mit subst., ποιεῖν τινα βασιλῆα, ταμίην ἀνέμων, γέροντα, Einen zum König, zum Verwalter der Winde, zum Greise machen, 1.387, 10.21, 16.456 ; θνητῷ θεὰν ἄκοιτιν ποιῆσαι, einem Sterblichen eine Göttin zur Gattin machen, geben, Il. 24.537 ; λαοὺς λίθους ποίησε, 24.611, wie μύρμηκας ἄνδρας ποίησε, Hes. frg. 37.5 ; τὴν πόλιν ἀσθενεστέραν, Soph. O.C. 1037 ; ἐπείπερ ἡμᾶς Ζεὺς ἐποίησεν θεούς, Eur. Hel. 1675 ; u. pass., τῶν τὰ κέρεα τοῖσι Φοίνιξι οἱ πήχεες ποιεῦνται, sie werden zu Zitherarmen gemacht, Her. 4.192 ; ἐάν τινα μοχθηρὸν ποιήσω τῶν ξυνόντων, Plat. Apol. 25e, der auch vrbdt ἐκ πενήτων πλουσίους, Ep. II.332a, wie ἐξ ἀχρήστων χρησίμους, Rep. III.411b ; σχολαίαν τὴν πορείαν, Xen. An. 4.1.13 ; τοὺς πολεμίους θρασυτέρους, 5.4.18. Aber
   e) τινά τι, Einem Etwas antun, κακά, ἀγαθὰ ποιεῖν τινα, Einem Böses, Gutes zufügen, erweisen, ἐγὼ ταῦτα τοῦτον ἐποίησα σὺν δίκῃ u. ä., Her. 1.115, 3.75, 7.156 ; οὐκ οἶδ' ὅτι χρῆμά με ποιεῖς, Ar. Vesp. 697 ; πάντα ταῦτα τοὺς τελουμένους, Nub. 259 ; πολλὰ καὶ ἀγαθὰ τὴν πόλιν, Plat. Gorg. 519b ; φίλους πλεῖστα ἀγαθά, Xen. Cyr. 5.3.9 ; τὴν πόλιν ἀγαθόν τι, Isocr. 4.79 ; μηδέν ἐστιν, ὃ μὴ πεποίηκάς με, Luc. D.D. 2.1 ; auch mit adv., κακῶς ποιεῖν τινα, Plat. Crit. 50a, αὐτοὺς ἑαυτοὺς εὖ ποιεῖν, Phaed. 62a ; von Sachen, ἀργύριον τωὐτὸ τοῦτο ἐποίεε, dasselbe tat er, nahm er mit dem Silber vor, Her. 4.166 ; Plat. sagt auch οὐκ ἐμὲ μόνον ταῦτα πεποίηκεν, er hat mir nicht allein das angetan, mich so gestimmt, Symp. 222b. Selten ist ποιεῖν τινί τι, für od. gegen Einen Etwas tun ; Her. vrbdt so das med., φίλα ποιεῖσθαί τινι, 5.37.
   f) Nachhomerisch von der künstlerischen Tätigkeit des Dichters, dichten, ἔπη, μέλη, τραγῳδίας, θεογονίην, Her. 2.53, 116, 3.38, 4.16, wie Plat. Symp. 223d u. öfter ; Ar. oft, Φαίδραν, Σατύρους, Thesm. 153, 157, 193 ; ἐν ἔπεσιν, Plat. Rep. II.379a ; ὕμνον πεποιημένον ἔπαινον εἰς τοὺς ἱερέας, Legg. XII.947b ; περὶ θεοῦ λέγειν καὶ ποιεῖν, Rep. II.383a ; εἰς θεόν, Phaed. 61b ; denselben Gegensatz macht Isocr. 4.186 zwischen Dichtern und Rednern ; auch c. partic., βασιλέας πεποίηκε τοὺς ἐν ᾍδου τιμωρουμένους, Plat. Gorg. 525d, er hat in seinen Gedichten Könige, die im Hades bestraft werden, aufgeführt ; Ὅμηρος ἐποίησε τὸν Ἀχιλλέα λέγοντα, Homer stellte den Achilles dar als Einen, der da sagte, d.i. er ließ ihn sagen ; überh. dichterisch darstellen, Σωκράτης ἐποίησε μῦθον αἰσώπειον, er brachte eine äsopische Fabel in poetische Form, in Verse, vgl. μῦθον ποιῆσαι, Lycurg. Leocr. 100, einen Mythos poetisch bearbeiten, behandeln ; – erdichten, καινοὺς θεούς, Plat. Euthyphr. 3b ; so wird τὸ πεποιημένον dem πεφυκός, das künstlich Gemachte, Erdichtete dem von Natur Daseienden entgeggstzt, Rep. X.601d u. öfter ; τὸ ποιούμενον καὶ γιγνόμενον, Phil. 26e. – Dah. auch annehmen, einen Fall setzen, ἐν ἑκάστῃ ψυχῇ ποιήσωμεν περιστερεῶνά τινα παντοδαπῶν ὀρνίθων, Plat. Theaet. 197d ; πεποιήσθω δή, ib.e ; ποιῶ δ' ὑμᾶς ἥκειν, Xen. An. 5.7.9 ; vgl. καὶ δή σφεας ποιέω ἴσους ἐκείνοισι εἶναι Her. 7.186, u. 184. Uebh.
   g) bedeutet es eine fortgesetzte Handlung od. Tätigkeit, ohne Rücksicht auf das Verfertigen, also mehr dem πράσσειν entsprechend, handeln, tätig, wirksam sein. So Hom. κακόν, ἀγαθόν u. κακά, ἀγαθὰ ποιεῖν, schlecht, gut handeln, Schlechtes oder Gutes tun, ἄριστα πεποίηται, die trefflichsten Taten sind getan ; πολλὰ χρηστὰ περὶ τὴν πόλιν, Ar. Eq. 808 ; Σπαρτιητικὰ ποιέειν, spartanisch handeln, sich wie ein Spartaner benehmen, Her. 5.40 ; Aesch. vrbdt τοὺς δ' ἕν τι ποιεῖν, τοὺς δὲ μή τι δρᾷν λέγων, Ch. 546 ; dem παθεῖν entgeggstzt, Her. 7.11, wie Plat. τὰ ποιοῦντα im Ggstz von πάσχοντα, Theaet. 159a ; Dem. vrbdt ὅτι πράξει ταῦτα καὶ ποιήσει, 19.102. – Bes. ein Gebot ausrichten, seine Pflicht tun, τὸ προσταχθέν, Soph. Phil. 998 ; τί δῆτ' ἀφαυρῷ φωτὶ προστάσσεις ποιεῖν, O.C. 1022 ; εἰσόμεσθα ἃ χρὴ ποιεῖν, 1041 ; ἐβουλεύοντο, ὅ τι χρὴ αὐτοὺς ποιῆσαι, Plat. Symp. 190c ; οὐ μὴν ἁνδάνοντά μοι ποιεῖς, Eur. Alc. 1111 ; τὰ δέοντα, Xen. Cyr. 5.1.29 ; οὐδέν, Nichts ausrichten, 3.3.31 ; oft οὗτος τί ποιεῖς ; was tust, machst du ? Aesch. Suppl. 889 ; Ar. Nub. 723 u. öfter ; Plat. εὖ ἐποίησας ἀναμνήσας με, du hast recht daran getan, daß du mich erinnertest, gut, daß du mich erinnertest, Phaed. 60c ; Theaet. 185e. Auch von leblosen Dingen, οὕτως αὐτὸ ποιήσει, es wird von selbst wirken, Phaed. 117b ; u. so Sp. vom Wirken der Arzneien, φάρμακον ποιεῖ, die Arznei schlägt an ; damit vergleiche man ποιεῖ τοῦτο πρός τι, dies dient, ist geschickt wozu, ἡ εὔνοια τῶν ἀνθρώπων ἐποίει μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους, Thuc. 2.8, sie neigte sich mehr zu den Lazedämoniern, hielt es mehr mit ihnen, wie lat. facere cum aliquo ; vgl. Arr. An. 2.2.5 ; App. B.C. 1.82 ; ἄν σοι ποιῇ, wenn es dir dient, Arr. Epict.; – ποιήσω ταῦτα πεντήκοντα μνᾶς, ich werde dies rechnen zu fünfzig Minen, Dem. 27.37, u. öfter Sp.; λόγος ἀργύριον τῷ λέγοντι ποιήσων, der Geld einbringen soll, Dem. 10.76 ; – ποιεῖν τινα εἰς φυλακήν, Einen in die Wache tun, setzen, Thuc. 3.3 u. Sp.; ποιεῖν εἴσω, hineintun, bringen, ἔξω, hinaustun, wegschaffen, wegtun, bes. Sp. (s. auch oben a); – ποιεῖν τι, Etwas tun, das man näher zu bezeichnen sich schämt, bes. euphemistisch von Liebeswerken ; – πολὺν χρόνον ποιῆσαι, viel Zeit darauf verwenden, oder machen, daß die Zeit lang wird, viel Zeit vergeht, vgl. οὐδ' ἐποίησαν χρόνον οὐδένα Dem. 19.163 ; ἐν ταύτῃ πεποίηκα πολὺν χρόνον, Nicarch. 35 (XI.330); vgl. Jacobs AP p. 710.
Bei den Attikern dient es auch im zweiten Gliede eines Satzes, um die Wiederholung desselben Verbums zu vermeiden, so daß ποιέω nur den allgemeinen Begriff eines transitiven Verbums ausdrückt u. seine nähere Bestimmung aus dem vorigen Satzgliede empfängt, vgl. Thuc. 5.70 u. Her. 5.97.
2) Med. eigtl. für sich machen, in den oben angeführten Bdtgn des Aktivs ; οἰκία ποιήσασθαι, sich Häuser machen, bauen, Il. 12.168 ; πέπλον, ὅν ῥ' αὐτὴ ποιήσατο καὶ κάμε χερσίν, 5.735, vgl. 8.2, 386, 16.171, 18.371, Od. 5.251, 259, 21.71, u. sonst ; eben so καλιὰς ποιεῖσθαι, sich Nester bauen, Hes. O. 505, πάντ' ἄρμενα ποιήσασθαι, 409, δεῖπνον ποιεῖσθαι, sich das Mahl bereiten, 211, dah. τὸν βίον, sich herbeischaffen, Thuc. 1.5, wie ἀπὸ γεωργίας τὸν βίον ποιεῖσθαι, davon leben, Xen. Oec. 6.11 ; θυμὸν ποιήσασθαι, sich Mut machen, d.i. Mut fassen, Francke Callin. p. 184 ; κλέος ποιεῖται αὐτῇ, sie erwirbt, bereitet sich selbst Ruhm, Od. 2.126, wie δόξαν Pol. 32.11.8, u. oft ; ἐπί τινι, 35.4.8 ; συνθήκας σφίσι αὐτοῖσι ποιέεσθαι, Her. 6.42, ληΐην, 1.161 ; Σαμίους ἐς τὸ συμμαχικόν, in ihr Bündnis, 9.106 ; ἴσως ἄν σε ποιησαίμην μαθητήν, vielleicht möchte ich dich zu meinem Schüler machen, Plat. Crat. 428b ; φίλον, sich zum Freunde machen, Xen. An. 5.5.22 ; ἡμᾶς φίλους πεποίησαι, Cyr. 5.3.10 ; vgl. Hes. O. 709, 715 ; γαμβρόν, Th. 818 ; ποιεῖσθαί τινα ἄκοιτιν, ἀκοίτην, sich ein Weib zur Gattin, einen Mann zum Gatten machen, nehmen, wählen, Il. 3.409, 9.397, Od. 5.120, 7.66 ; Hes. Th. 921, 946, 999 ; ποιεῖσθαί τινα υἱόν, sich Einen zum Sohne machen, d.i. ihn an Sohnes Statt annehmen, adoptieren, Il. 9.495 ; eben so θυγατέρα ποιήσασθαί μιν, Her. 4.180 ; auch θετὸν υἱὸν ποιεῖσθαι, 6.57 ; sehr gew. bei den Attikern, Plat. Legg. XI.923c ff.; παῖδα, Xen. Cyr. 4.6.2 ; τὸν ἐμὲ ποιησάμενον, Isae. 7.5 u. öfter ; u. pass., εἴ τις καὶ ἄλλος ἐποιήθη ὑπό τινος, wenn auch ein anderer von Einem adoptiert ist, 2.1 ; selten vom Zeugen leiblicher Kinder, wie Xen. Cyr. 5.3.19 ; Luc. sacrific. 5 ; Sp. so auch im act., bes. Plut.; – τὸν θεὸν ποιούμενος ἀρωγόν, Soph. O.C. 1287. – So auch ὑπ' ἑωυτῷ ποιεῖσθαι, unter sich bringen, sich unterwerfen, Her. 1.201, 5.103, 7.157 ; ὑφ' ἑαυτοὺς ποιεῖσθαι, Plat. Rep. I.348d, u. oft bei Folgdn ; – ἑωυτοῦ ποιεῖσθαί τι, Etwas zu dem Seinigen machen, sich Etwas aneignen, Her. 1.109. – Wo für halten, annehmen, schätzen, συμφορὰν ποιεῖσθαί τι, eigtl. sich Etwas (in seiner Vorstellung) zur göttlichen Schickung machen, es für eine Schickung nehmen, Her. 6.61, 80. Vgl. τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος, gering achtend, Soph. Phil. 496 ; καὶ μὴ θεοὺς τιμῶντες εἶτα τοὺς θεοὺς μοῖραν ποιεῖσθαι μηδαμῶς, O.C. 279 ; μέγα ποιεύμενος ταῦτα, Her. 3.42 u. oft, sich nach eigener Beurteilung Etwas groß machen, d.i. es hochachten, schätzen, vgl. 8.3, 9.111 ; auch μεγάλα ποιεῖσθαί τι, 1.119 ; Xen. Cyr. 5.3.19 ; οὐκέτι ἀνάσχετον ἐποιοῦντο, Her. 1.118, wie Sp., z.B. Plut. Sert. 5 ; οὐκ ὅσιον ποιεύμενοι, Her. 2.86 ; δεινὸν ποιεῖσθαί τι, Etwas für schrecklich halten, Thuc. 6.60 ; auch act., 5.42, wie Her. 2.121.5, 7.1, d.i. es sehr übel aufnehmen, wie aegre ferre ; ἕρμαιον τοῦτο ποιούμενος, Etwas als einen guten Fund ansehen, Plat. Gorg. 489c u. Sp., s. Bast ep. cr. p. 120 ; auch εὕρημά τι ποιεῖσθαι, Xen. An. 2.3.18 ; Philostr. – Häufig auch so mit Präpositionen, bes. περὶ πολλοῦ, πλείονος, πλείστου ποιεῖσθαι, hoch, höher, am höchsten halten, schätzen, Her. 1.73, 6.104, 7.181, 8.40 u. überall bei den Attikern ; περὶ παντός, ὀλίγου, περὶ ἐλαχίστου, Isae. 1.21 u. dgl.; auch mit andern Präpositionen, δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαι, Etwas für Nichts achten, οὐκ ἐν ἐλαφρῷ ἐποιεύμην, Her. 1.118, ich achtete es nicht für leicht, wie auch ἐν μεγάλῳ, ἐν ὀλίγῳ, ἐν ὁμοίῳ, Etwas für groß, gering, gleich achten, z.B. 7.138 (vgl. τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος Soph. Phil. 496); παρὰ φαῦλον ποιεῖσθαι, Etwas für schlecht halten ; ἐν ἀδείῃ ποιεῖσθαί τι, Etwas in Sicherheit glauben, 9.42 ; ἐν νόμῳ ποιεῖσθαί τι, Etwas in der Art oder zur Sitte haben, 1.131 ; ἐν αἰσχύνῃ ποιεῖσθαί τι, sich Etwas zur Schande anrechnen ; auch τὸν κοινὸν πόλεμον ἴδιον κίνδυνον, Isocr. 4.86 ; wo überall eine Subjektivität der Schätzung od. Beurteilung ausgedrückt wird. – Zuweilen hat das med. auch die Bedeutung sich machen lassen, Her. 2.135 Xen. An. 5.3.5 u. sonst. – Am häufigsten ist nach Hom. das med. in Verbindung mit subst. zur Umschreibung eines Verbums. Diese sehr gewöhnlichen Ausdrücke sind bei den entsprechenden subst. angegeben, doch mögen hier einige der gewöhnlichsten zusammengestellt werden : ἄγερσιν ποιεῖσθαι = ἀγείρειν, Her. 7.5 ; ἅμιλλαν π. = ἁμιλλᾶσθαι, Isocr. 5.85 ; ἀναβολὴν π. = ἀναβάλλειν, Isae. 6.13 ; Her. u. A.; ἀποδημίαν, Din. 1.81 ; ἀπόκρισιν π. = ἀποκρίνεσθαι, Plat. Legg. X.897e ; ἀπολογίαν, Lyc. 63 ; ἀπόφασιν, Din. 2.1 ; ἀποχώρησιν, Lycurg. 96 ; ἀρὰς ποιεῖσθαι = ἀρᾶσθαι, Isocr. 4.157 ; ἀρχήν, 15 ; βλασφημίας εἴς τινα, Aesch. 1.167 ; βοηθείας τινὶ π. = βοηθεῖν, Isocr. 4.125 ; βουλὴν π. = βουλεύεσθαι, Her. 6.101, 8.40, wie συμβουλήν, Plat. Prot. 313b ; διαθήκας, Isae. 1.10 ; διαλλαγὰς π., Eur. Phoen. 519, wie σύμβασιν, Suppl. 739 ; οὐ δόσιν ἀλλ' ἐμπορίαν π., Isocr. 2.1 ; διατριβάς 3.1 ; vgl. σκῆψιν, πρόσχημα, σπουδὴν π., Her. 5.30, 7.157, 8.21 ; εἰσαγγελίαν, Lycurg. 30 ; ἐξέτασιν, 28 u. sonst oft ; ἐπίδειξιν, 102 ; ἐνέδραν, Thuc. 3.90 ; ἔπαινον, Aesch. 1.169 ; ἐπιμέλειαν, Plat. Rep. VIII.556c, oft ; ἐπιγαμίας, Xen. Cyr. 1.5.3 ; θαῦμαπ. = θαυμάζειν, Her. 1.68 ; θήραν π. = θηρᾷν, Xen. An. 5.3.10 ; ἱκετείας τινὶ π. = ἱκετεύειν, Isocr. 4.54 ; καταφυγὰς π., Eur. Or. 566 ; κατηγόρημα π. = κατηγορεῖν, Dem. 24.19, wie κατηγορίαν, Lycurg. 11 ; καταφυγάς, Eur. Or. 566 ; κινδύνους π., Isocr. 3.24 ; πρός τινα, 4.173 ; κοῖτον π. = κεῖσθαι, Her. 7.17, κρίσεις, Isocr. 4.40 Lycurg. 12, λήθην π. = λανθάνεσθαι, Her. 1.127, λόγους π. = λέγειν, Isocr. 4.12, Plut. u. A.; μάχας π. = μάχεσθαι, Soph. El. 294 ; μνείαν περί τινος, Aesch. 1.160, wie μνήμην π., = μιμνήσκειν, Pol. 1.20.8 u. A.; νομήν, Luc. Prom. 2 ; ὁδόν, ὁδοιπορίην π. = ὁδοιπορεῖν, Her. 2.29, 7.110, 112, 121 ; ὁμολογίας, Pol. 3.29 ; ὀργὴν π. = ὀργίζεσθαι, Her. 3.25, 7.105, Thuc. 4.124, wie Eur. Med. 909 u. A.; περιήγησιν, Luc. Char. 27 ; παραλογισμούς, Lycur, 31, πλόον π. = πλεῖν, Her. 6.95 ; πρόνοιαν π., Isocr. 4.2, τινός, ib. 136, wie Luc. Nigr. 26 u. A.; πλεονεξίας π. = πλεονεκτεῖν, Isocr. 4.17 ; πορείαν π. = πορεύεσθαι, Xen. Cyr. 5.2.31, Pol. 1.7.20 ; στρατηΐην π. = στρατεύεσθαι, Her. 1.171 ; στρατείας, Isocr. 4.34, 117 ; συμμαχίαν, 4.128 ; τιμωρίαν, ib. 182 ; ὑποσχέσεις, ib. 14 ; ὠφελίας ἔκ τινος, ib. 173. – Anders δι' ἀγγέλου, διὰ χρηστηρίων π., = ἀγγέλλειν, χρηστηριάζεσθαι, Her. 6.4, 8.134. S. auch ἐκποδών. Dor. ist ποιέν = ποιεῖν, Sp., bes. alexandrinisch, ἐποιοῦσαν = ἐποίησαν, z.B. LXX.
Bei den attischen Dichtern, bes. den Komikern ist die erste Silbe häufig kurz gebraucht, was auch spätere Epiker zuweilen nachahmten. hieraus folgerten echon alte Gramm, wie EM. p. 679.24, eine eigentümlich attische Form ποῶ, der nur ι wieder eingeschoben sei, wo der Vers eine lange Silbe erforderte, u. dem sind Neuere gefolgt, vgl. Koen Greg.Cor. p. 75, Schweigh. Ath. XI p. 472a, XIV.649b, Dind. comm. Ar. T. VI p. 602, Buttmann Ausf. gr. Gramm. II p. 384 ; man führt dafür das lat. poesis, pŏeta an ; gegen diese Schreibung erklärt sich aber schon Schol. Ar. Plut. 14, und da sich die ähnliche Verkürzung auch in οἷος, τοῖος, γεραιός u. ä. findet, ohne daß man das ι wegläßt, so wird auch ποιῶ beizubehalten, und die Verkürzung der ersten Silbe, die in der Sprache des gemeinen Lebens gewöhnlich gewesen zu sein scheint, nur im Lesen bemerklich zu machen sein.

ποιέω, -ῶ,
[in LXX for a great variety of words, but chiefly for עשׂה ;]
__1. to make, produce, create, cause: with accusative of thing(s), Mat.17:4, Mrk.9:5, Jhn.9:11, Act.9:39, Rom.9:20, al.; of God as Creator (with accusative of person(s) also), Mat.19:4, Mrk.10:6, Luk.11:40, Act.4:24, Heb.1:2, al.; like Heb. עשׂה, absol. = ἐργάζομαι, to work, Mat.20:12 (cf. Rut.2:19; so AV, but see infr.), Rev.13:5, R, mg. (but see infr.); σκάνδαλα, Rom.16:17; εἰρεήνην, Eph.2:15, Jas.3:18; ἐπίστασιν, Act.24:12; συστροφήν, Act.23:12; with accusative of thing(s) and dative of person(s), Luk.1:68, Act.15:3; with nouns expressing action or its accomplishment, forming a periphr. for the cogn. verb: ὁδόν π. (cl. ὁ ποιεῖσθαι), to go on, advance, Mrk.2:23; πόλεμον, Rev.11:7, al.; ἐκδίκησιν, Luk.18:7, 8; ἐνέδραν, Act.25:3; κρίσιν, Jhn.5:27, Ju 15; ἔργα, Jhn.5:36, al.; (σημεῖα), Jhn.2:23 and freq., Act.2:22, al.; so also mid. ποιεῖσθαι: μονήν, Jhn.14:23; πορείαν, Luk.13:22; κοινωνίαν, Rom.15:26; of food, to make ready, prepare: δεῖπνον, Mrk.6:21, al.; δοχήν, Luk.5:29 14:13; γάμους, Mat.22:2; of time, to spend (cl.): ὥραν, Mat.20:12, RV (but see supr. and cf. McN, in l.); μῆνας, Rev.13:5, R, txt. (cf. Swete, in l.; but see supr.); ἐνιαυτόν, Jas.4:13; with accusative before ἐκ, Jhn.2:15, al.; with accusative and accusative pred., Mat.3:3 12:16, Mrk.1:3 3:12, Jhn.5:11, al.; with adv., καλῶς, Mrk.7:37; ἑορτὴν π. (Dem., Exo.23:16, al.), Act.18:21, Rec.; πάσχα, Mat.26:18; to make or offer a sacrifice (Plat., Xen., al.; Job.42:8, 3Ki.11:33; so some understand τοῦτο ποιεῖτε, Luk.22:19, but see Abbott, Essays, 110ff.); before ἵνα (WM, 422f.; M, Pr., 228), Jhn.11:37, Col.4:16, Rev.3:9.
__2. to do, perform, carry out, execute: absol., with adv., καλῶς π., Mat.12:12, 1Co.7:37, 38 Jas.2:19; id. before ptcp. (cl.; see M, Pr., 228), Act.10:33, Php.4:14, 2Pe.1:19, 3Jo.6; οὕτως, Mat.24:46, Luk.9:15, al.; ὡς (καθώς), Mat.1:24 2:16, al.; ὁμοίως, Luk.3:11; ὡσαύτως, Mat.20:5; with ptcp., ἀγνοῶν ἐποίησα, 1Ti.1:13; with accusative of thing(s): τί interrog., Mat.12:3, Mrk.2:25, Luk.6:2, al.; τοῦτο, Mat.13:28, Mrk.5:32, Luk.22:19 (WH om.; see supr., ref. to Abbott, Essays), Rom.7:20, al.; with nouns expressing command or regulation: τ. νόμον (not as in cl., to make a law), Jhn.7:19, Gal.5:3 (cf. in LXX, Jos.22:5, 1Ch.22:12, al.); τ. ἐντολάς, Mat.5:19; similarly with other nouns expressing conduct: τ. δικαιοσύνην, Mat.6:1, al.; τ. ἀλήθειαν, Jhn.3:21, al., etc.; with dupl. accusative, Mat.27:22, Mrk.15:12; with accusative of thing(s) and dative of person(s) (commod., incomm.; rare in cl.), Mat.7:12, Mrk.5:19, 20 Luk.1:49, Jhn.9:26, al.
SYN.: πράσσω, which see The general distinction between the two words is that between particular action and its habitual performance (cf. Tr., Syn., §xcvi; Westc. on Jhn.3:21; ICC on Rom.1:32). (AS)