GRC
περί
JSON
Bailly
'[ῐ] adv. et prép. :
Adv.
1 tout autour : περί τ' ἀμφί τε, HH. Cer. 277, tout alentour ;
2 au-dessus, d’où fig. par-dessus tout, surtout (en ce sens on accentue πέρι) : πέρι μέν σε τίον Δαναοί, IL. 8, 161, les Grecs t’honoraient au-dessus de tous ; σὲ χρὴ πέρι μὲν φάσθαι ἔπος ἠδ' ἐπακοῦσαι, IL. 9, 100, il te faut plus que tous les autres parler et écouter ; πέρι κέρδεα οἶδεν, OD. 2, 88, elle s’entend par-dessus tout aux ruses ; τὸν πέρι Μοῦσ' ἐφίλησε, OD. 8, 63, que la Muse aima par-dessus tous les autres ; cf. OD. 1, 66 ; 2, 116 ; 3, 95, etc. ; particul. dans la locut. περὶ κῆρι (où malgré le sens περί s’accentue comme s’il était prépos. sans que pourtant il faille le joindre à κῆρι) : περὶ κῆρι φιλεῖν, IL. 13, 430, etc. aimer de tout cœur (litt. par-dessus tout de cœur) ; ἀπέχθεσθαι περὶ κῆρι, IL. 4, 53, haïr de tout cœur ; cf. IL. 4, 46, etc. ; OD. 5, 36, etc. ; de même dans les locut. περὶ φρεσίν, IL. 16, 157 ; OD. 14, 433, m. sign. ; περὶ θυμῷ, IL. 22, 70, etc. m. sign. ; περὶ σθένεϊ, IL. 17, 22, de toute sa force ;
Prép. avec le gén., le dat. et l’acc. :
Gén. :
I autour de (sens rare et poét.) avec ou sans mouvement : περὶ τρόπιος βεϐαῶτα, OD. 5, 130, nageant autour de la carène de son vaisseau ; τείχη περὶ Δαρδανίας, EUR. Tr. 824, les murs autour de Troie ; cf. OD. 5, 68 ; A.RH. 2, 1129, etc. ; p. suite, aux côtés de, auprès de, MOSCH. 3, 60 ; ANTH. App. 120 ;
II pour, càd. :
1 au sujet de (sens qui se rattache au préc. par l’usage primit. de περί avec les verbes marquant l’idée de combattre) μάχεσθαι περὶ νηός, IL. 15, 416, 707 ; 16, 1 ; ou περὶ θανόντος, IL. 8, 476, combattre autour d’un vaisseau, d’un mort, càd. pour un vaisseau, pour un mort (autour duquel luttent les deux partis) ; ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης, IL. 12, 243, combattre pour la terre des ancêtres ; περὶ ψυχῆς, περὶ τῶν μεγίστων ὁ ἀγών, XÉN. Cyr. 3, 3, 44, la lutte pour la vie, pour les plus grands intérêts ; μάχη περί τινος, PLAT. Theæt. 179 d, combat pour qqe ch. ; par ext. sans idée de combat : περὶ νόστου ἄκουσα, OD. 19, 270, j’ai entendu parler de son retour ; διαλέγεσθαι περί τινος, XÉN. An. 5, 5, 25, s’entretenir au sujet de qqe ch. ; λέγειν περί τινος, THC. 4, 22, etc. parler de qqn ou de qqe ch. ; λόγος περί τινος, PLAT. Prot. 347 b, etc. entretien au sujet de qqn ou de qqe ch. ; κινδυνεύειν περί τινος, HDT. 8, 74, ATT. courir un danger pour qqn ou pour qqe ch. ; περί τινος μερμηρίζειν, IL. 20, 17 ; φροντίζειν, HDT. 8, 36, s’inquiéter, se préoccuper de qqe ch. ; δεδιέναι περί τινος, PLAT. Prot. 320 a, craindre pour qqn ; en ce sens περί suivi ou précédé de son rég. se met souv. au commenc. de la phrase au sens de notre locut. quant à : περὶ μὲν δὴ βρώσεως καὶ πόσεως οὕτω παρεσκευασμένος ἦν, XÉN. Mem. 1, 3, 15, en ce qui regarde la nourriture et la boisson, telles étaient ses dispositions ; ἀριθμοῦ δὲ πέρι μὴ πύθῃ, ὅσοι, etc. HDT. 7, 102, quant au nombre, ne me demande pas combien, etc. Dans le même sens il se construit souv. avec un subst. ou avec l’art. : αἰτία περί τινος, PLAT. Phæd. 95 e, 97 e, accusation au sujet de qqe ch. ; τὰ περί τινος, XÉN. Hell. 1, 6, 28 ; 7, 4, 1, etc. ce qui concerne qqn ou qqe ch. ;
2 en vue de : τὴν ἀρχὴν τοῦ πολέμου γεγενημένην περὶ τοῦ τιμωρήσασθαι Φίλιππον, DÉM. 4, 43 Baiter-Sauppe, (voyant que) la guerre avait commencé en vue de se venger de Philippe ; τοῦ πέρι, PLAT. Prot. 312 b, en quel sens, de quelle façon ;
III par-dessus, au-dessus de, au propre : περὶ γᾶς μελαίνας, SAPPH. 1, 10 Bgk, sur la noire terre ; fig. au-dessus, plus que : περὶ πάντων ἔμμεναι ἄλλων, IL. 1, 287, être au-dessus de tous les autres ; souv. avec un superlat. ou, en gén., un adj. : περὶ δ' ἔγχει Ἀχαιῶν φέρτατός ἐσσι, IL. 7, 289, tu es le plus habile des Grecs pour lancer la javeline ; περὶ πάντων κρατερός, IL. 21, 566, fort par-dessus tous ; particul. dans les locut. περὶ πολλοῦ, περὶ πλείονος, περὶ πλείστου ποιεῖσθαι, ATT. faire grand cas, plus grand cas, très grand cas de, acc. ; περὶ ὀλίγου, ἐλάττονος ποιεῖσθαι, ATT. faire peu de cas, moins de cas de, acc. ; περὶ οὐδενὸς ἡγεῖσθαι, LYS. 189, 42, ne faire aucun cas de ; περὶ παντὸς ποιεῖσθαι, XÉN. Cyr. 1, 4, 1, estimer au plus haut point.
Dat. :
I autour de : ἔνδυνε περὶ στήθεσσι χιτῶνα, IL. 10, 21, il revêtit une tunique autour de sa poitrine ; περὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι εἶχον τιάρας, HDT. 7, 61, ils avaient une tiare autour de la tête ; θώρακα περὶ τοῖς στέρνοις ἔχειν, XÉN. Cyr. 1, 2, 13, avoir une cuirasse autour de la poitrine ; οἱ στρεπτοὶ οἱ περὶ τῇ δέρῃ καὶ τὰ ψέλια τὰ περὶ ταῖς χερσίν, XÉN. Cyr. 1, 3, 2, les colliers autour du cou et les bracelets autour des bras ; περὶ τῇ χειρὶ χρυσοῦν δακτύλιον, PLAT. Rsp. 359 e, un anneau d’or autour du bras ; κνημῖδας περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε, IL. 11, 17, il s’enveloppa les jambes de ses bottines ; particul. en parl. de la blessure que fait un fer de lance : περὶ δουρὶ πεπαρμένη, IL. 21, 577, percée d’une lance ; περὶ τοῖς δορατίοις διεφθείροντο, THC. 7, 84, ils périssaient percés de javelines. En ce sens περί se construit souv. avec les verbes qui marquent une idée de protection, de défense : ἑσταότες περὶ Πατρόκλῳ, IL. 17, 355, se tenant debout autour de Patrocle (pour le protéger) ; ἑστήκει ὥς τίς τε λέων περὶ οἷσι τέκεσσιν, IL. 17, 133, il se tenait debout comme un lion autour de ses petits (pour les défendre) ; fig. :
1 autour de, de manière à envelopper, p. suite, tout à fait, entièrement : περὶ κῆρι, IL. 4, 46, etc. ; ou περὶ θυμῷ, IL. 22, 70, etc. dans son cœur, de tout son cœur ;
2 aux environs de, dans le voisinage de, auprès de : μάρναντο περὶ Σκαιῇσι πύλῃσι, IL. 18, 453, ils combattaient autour des portes Scées ; κεῖται νεκρὸς περὶ νεκρῷ, SOPH. Ant. 1240, mort il est étendu près de la morte ; περὶ χειῇ, IL. 22, 95, auprès d’un trou (de serpent) ;
II pour, càd. :
1 au sujet de : περὶ οἷσι μαχειόμενος κτεάτεσσι, OD. 17, 471, combattant pour ses biens ; περὶ παιδὶ μάχης πόνος, IL. 16, 568, le rude combat pour son fils (propr. autour de son fils) ; p. anal. après les verbes exprimant l’idée de crainte ou de confiance : περί τινι δεδιέναι, IL. 5, 566 ; 9, 433, etc. ; THC. 1, 60, 67, etc. ; ou περί τινι δειμαίνειν, HDT. 8, 74 ; ou περί τινι φοϐεῖσθαι, THC. 2, 90, etc. craindre pour qqn ou qqe ch. ; θαρρεῖν περί τινι, PLAT. Phæd. 114 d, avoir confiance au sujet de qqe ch. ;
2 à cause de, par suite de : περὶ τάρϐει, ESCHL. Pers. 682 ; περὶ φόϐῳ, ESCHL. Ch. 35, par crainte ; περὶ χάρματι, HH. Cer. 430, dans un transport de joie ; cf. HDT. 9, 101 ; THC. 1, 69 ; 6, 33.
Acc. ;
A autour de :
I dev. un nom de lieu ou de pers. :
1 propr. autour de, avec ou sans mouv. : περὶ κεῖνον ὁμίλεον, OD. 24, 19, ils se rassemblaient autour de lui ; περὶ ἄστυ μάρνασθαι, IL. 6, 256, combattre autour de la ville ; περὶ τὸ στρατόπεδον εἶναι, XÉN. An. 5, 1, 9 (il faut) qu’il y ait des gardes autour du camp ;
2 au bord de, le long de, avec idée d’une ligne circulaire : ἡ ἀγορὰ ἡ περὶ τὰ ἀρχεῖα, XÉN. Cyr. 1, 2, 4, la place qui longe tout autour les édifices des magistrats ; ἡ περὶ Λέσϐον ναυμαχία, XÉN. Hell. 2, 3, 32, le combat naval près de Lesbos ; p. ext. au bord de : οἱ περὶ τὴν θάλατταν οἰκοῦντες, PLAT. Phæd. 109 b, ceux qui habitent au bord de la mer ; περὶ τὴν κρήνην εὕδειν, PLAT. Phædr. 259 a, dormir au bord de la fontaine ; en ce sens, qqf. renforcé par ἀμφί : περί τ' ἀμφί τε τάφρον, IL. 17, 760, tout autour du fossé ; περὶ πίδακας ἀμφί, THCR. Idyl. 7, 142, tout autour de sources jaillissantes ; cf. HÉS. Th. 848 ;
3 contre : περὶ λίθον πεσεῖν, AR. Ach. 1180, être tombé contre une pierre ; ταραχθεῖσαι αἱ νῆες περὶ ἀλλήλας, THC. 7, 23, les vaisseaux en désordre et s’étant embarrassés les uns au milieu des autres ;
4 p. suite, dans la région de : τὰ περὶ τὴν Αἴγυπτον γεγονότα, HDT. 3, 13, les événements accomplis en Égypte ; διατρίϐειν περὶ Πιερίην, HDT. 7, 131, passer son temps ou séjourner dans la région de la Piérie ; εὕροι δ' ἄν τις αὐτὰς οὐκ ἐλάττους περὶ τοὺς βαρϐάρους ἢ τοὺς Ἕλληνας, PLAT. Rsp. 544 d, on n’en trouverait pas moins chez les Barbares que chez les Grecs ;
II dev. un nom de personne : οἱ περί τινα, les personnes de l’entourage de qqn, particul. les gardes d’un prince, PLAT. Rsp. 467 ; les disciples d’un philosophe, PLAT. Crat. 440 c ; THC. 8, 63 ; XÉN. An. 1, 5, 8, etc. ; p. ext. l’entourage d’une personne avec cette personne même : οἱ περὶ Ἀρχίαν πολέμαρχοι, XÉN. Hell. 5, 4, 2, Arkhias et les polémarques ses collègues ; et même cette personne seule : οἱ περὶ Φαϐρίκιον, PLUT. Pyrrh. 20, Fabricius ; cf. PLUT. Tim. 13 ;
III dev. un n. de temps : περὶ λύχνων ἁφάς, HDT. 7, 215, vers l’heure où l’on allume les lampes ; περὶ πλήθουσαν ἀγοράν, XÉN. An. 2, 1, 7, vers l’heure où l’agora est remplie de foule ; περὶ τούτους τοὺς χρόνους, THC. 3, 89, vers ce temps ; περὶ μέσας νύκτας, XÉN. An. 1, 7, 1, vers le milieu de la nuit ; particul. avec un n. de nombre : περὶ ἑϐδομήκοντα, THC. 1, 54, soixante-dix environ ; περὶ ἔτη μάλιστα πέντε καὶ ἑξήκοντα, PLAT. Parm. 127 b, vers 65 ans ; περὶ ἑπτακοσίους, XÉN. Hell. 2, 4, 5, environ sept cents ; avec un n. de nombre ordinal : περὶ ἑξηκοστόν, DÉM. 1302, 1, environ le soixantième ;
B pour (avec un rég. désignant primitiv. un objet autour duquel on agit), particul. :
1 en vue de : περὶ δόρπα πονεῖσθαι, IL. 24, 244, se donner de la peine pour son repas (propr. autour de son repas), le préparer ; διατρίϐειν περί τι, XÉN. Cyr. 1, 2, 11, s’occuper de qqe ch. ; περί τι εἶναι, XÉN. An. 3, 5, 7 ; PLAT. Gorg. 450 b, être occupé à qqe ch. ; περί τι γίγνεσθαι, POL. 1, 41, 6, s’occuper de qqe ch. ; οἱ περὶ τὴν ποίησιν καὶ τοὺς λόγους ὄντες, ISOCR. 240 a, ceux qui s’occupent de poésie et d’éloquence, les poètes et les orateurs ; ou sans participe : οἱ περὶ τὰς τελετάς, PLAT. Phæd. 69 c, ceux qui président aux cérémonies des mystères ; ὁ περὶ τὸν ἵππον, XÉN. Eq. 6, 31, le palefrenier ; οἱ περὶ τὴν θήραν, PLAT. Soph. 220 d, ceux qui sont à la chasse ;
2 à l’égard de : εὐσεϐεῖν περὶ θεούς, PLAT. Conv. 193 b, être pieux envers les dieux ; τὰ προσήκοντα πράττειν περί τινα, PLAT. Gorg. 507 a, remplir ses devoirs à l’égard de qqn ; σκαιουργεῖν περί τινα, AR. Nub. 994, se mal conduire avec qqn ; ἄδικος περί τινα, XÉN. An. 1, 6, 8, injuste envers qqn ; p. suite, περί et l’acc. devient l’équivalent d’un gén. : οἱ περὶ Λυσίαν λόγοι, PLAT. Phædr. 279 a, les discours de Lysias ; ἡ περὶ Φίλιππον τυραννίς, XÉN. Hell. 5, 4, 2, le despotisme de Philippe ; τὰ περὶ ἐμὲ πράγματα (comme τὰ ἐμοῦ πρ.) ATT. les affaires qui me concernent, mes affaires ; τὰ περὶ Κῦρον, HDT. 1, 95, ce qui concerne Cyrus ; τὰ περὶ τὰς ναῦς, THC. 1, 13, les affaires navales, ce qui concerne la marine ; τὰ περὶ τὸν πόλεμον, PLAT. Rsp. 468 a, les choses de la guerre ; τὰ περὶ τοὺς θεούς, XÉN. Cyr. 8, 1, 23, ce qui concerne les dieux ; ou d’un adj. : οἱ νόμοι οἱ περὶ τοὺς γάμους, PLAT. Crit. 50 d, les lois sur le mariage ; ὄργανα ὅσα περὶ γεωργίαν, PLAT. Rsp. 370 d, tous les instruments propres à l’agriculture.
Adv.
1 tout autour : περί τ' ἀμφί τε, HH. Cer. 277, tout alentour ;
2 au-dessus, d’où fig. par-dessus tout, surtout (en ce sens on accentue πέρι) : πέρι μέν σε τίον Δαναοί, IL. 8, 161, les Grecs t’honoraient au-dessus de tous ; σὲ χρὴ πέρι μὲν φάσθαι ἔπος ἠδ' ἐπακοῦσαι, IL. 9, 100, il te faut plus que tous les autres parler et écouter ; πέρι κέρδεα οἶδεν, OD. 2, 88, elle s’entend par-dessus tout aux ruses ; τὸν πέρι Μοῦσ' ἐφίλησε, OD. 8, 63, que la Muse aima par-dessus tous les autres ; cf. OD. 1, 66 ; 2, 116 ; 3, 95, etc. ; particul. dans la locut. περὶ κῆρι (où malgré le sens περί s’accentue comme s’il était prépos. sans que pourtant il faille le joindre à κῆρι) : περὶ κῆρι φιλεῖν, IL. 13, 430, etc. aimer de tout cœur (litt. par-dessus tout de cœur) ; ἀπέχθεσθαι περὶ κῆρι, IL. 4, 53, haïr de tout cœur ; cf. IL. 4, 46, etc. ; OD. 5, 36, etc. ; de même dans les locut. περὶ φρεσίν, IL. 16, 157 ; OD. 14, 433, m. sign. ; περὶ θυμῷ, IL. 22, 70, etc. m. sign. ; περὶ σθένεϊ, IL. 17, 22, de toute sa force ;
Prép. avec le gén., le dat. et l’acc. :
Gén. :
I autour de (sens rare et poét.) avec ou sans mouvement : περὶ τρόπιος βεϐαῶτα, OD. 5, 130, nageant autour de la carène de son vaisseau ; τείχη περὶ Δαρδανίας, EUR. Tr. 824, les murs autour de Troie ; cf. OD. 5, 68 ; A.RH. 2, 1129, etc. ; p. suite, aux côtés de, auprès de, MOSCH. 3, 60 ; ANTH. App. 120 ;
II pour, càd. :
1 au sujet de (sens qui se rattache au préc. par l’usage primit. de περί avec les verbes marquant l’idée de combattre) μάχεσθαι περὶ νηός, IL. 15, 416, 707 ; 16, 1 ; ou περὶ θανόντος, IL. 8, 476, combattre autour d’un vaisseau, d’un mort, càd. pour un vaisseau, pour un mort (autour duquel luttent les deux partis) ; ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης, IL. 12, 243, combattre pour la terre des ancêtres ; περὶ ψυχῆς, περὶ τῶν μεγίστων ὁ ἀγών, XÉN. Cyr. 3, 3, 44, la lutte pour la vie, pour les plus grands intérêts ; μάχη περί τινος, PLAT. Theæt. 179 d, combat pour qqe ch. ; par ext. sans idée de combat : περὶ νόστου ἄκουσα, OD. 19, 270, j’ai entendu parler de son retour ; διαλέγεσθαι περί τινος, XÉN. An. 5, 5, 25, s’entretenir au sujet de qqe ch. ; λέγειν περί τινος, THC. 4, 22, etc. parler de qqn ou de qqe ch. ; λόγος περί τινος, PLAT. Prot. 347 b, etc. entretien au sujet de qqn ou de qqe ch. ; κινδυνεύειν περί τινος, HDT. 8, 74, ATT. courir un danger pour qqn ou pour qqe ch. ; περί τινος μερμηρίζειν, IL. 20, 17 ; φροντίζειν, HDT. 8, 36, s’inquiéter, se préoccuper de qqe ch. ; δεδιέναι περί τινος, PLAT. Prot. 320 a, craindre pour qqn ; en ce sens περί suivi ou précédé de son rég. se met souv. au commenc. de la phrase au sens de notre locut. quant à : περὶ μὲν δὴ βρώσεως καὶ πόσεως οὕτω παρεσκευασμένος ἦν, XÉN. Mem. 1, 3, 15, en ce qui regarde la nourriture et la boisson, telles étaient ses dispositions ; ἀριθμοῦ δὲ πέρι μὴ πύθῃ, ὅσοι, etc. HDT. 7, 102, quant au nombre, ne me demande pas combien, etc. Dans le même sens il se construit souv. avec un subst. ou avec l’art. : αἰτία περί τινος, PLAT. Phæd. 95 e, 97 e, accusation au sujet de qqe ch. ; τὰ περί τινος, XÉN. Hell. 1, 6, 28 ; 7, 4, 1, etc. ce qui concerne qqn ou qqe ch. ;
2 en vue de : τὴν ἀρχὴν τοῦ πολέμου γεγενημένην περὶ τοῦ τιμωρήσασθαι Φίλιππον, DÉM. 4, 43 Baiter-Sauppe, (voyant que) la guerre avait commencé en vue de se venger de Philippe ; τοῦ πέρι, PLAT. Prot. 312 b, en quel sens, de quelle façon ;
III par-dessus, au-dessus de, au propre : περὶ γᾶς μελαίνας, SAPPH. 1, 10 Bgk, sur la noire terre ; fig. au-dessus, plus que : περὶ πάντων ἔμμεναι ἄλλων, IL. 1, 287, être au-dessus de tous les autres ; souv. avec un superlat. ou, en gén., un adj. : περὶ δ' ἔγχει Ἀχαιῶν φέρτατός ἐσσι, IL. 7, 289, tu es le plus habile des Grecs pour lancer la javeline ; περὶ πάντων κρατερός, IL. 21, 566, fort par-dessus tous ; particul. dans les locut. περὶ πολλοῦ, περὶ πλείονος, περὶ πλείστου ποιεῖσθαι, ATT. faire grand cas, plus grand cas, très grand cas de, acc. ; περὶ ὀλίγου, ἐλάττονος ποιεῖσθαι, ATT. faire peu de cas, moins de cas de, acc. ; περὶ οὐδενὸς ἡγεῖσθαι, LYS. 189, 42, ne faire aucun cas de ; περὶ παντὸς ποιεῖσθαι, XÉN. Cyr. 1, 4, 1, estimer au plus haut point.
Dat. :
I autour de : ἔνδυνε περὶ στήθεσσι χιτῶνα, IL. 10, 21, il revêtit une tunique autour de sa poitrine ; περὶ μὲν τῇσι κεφαλῇσι εἶχον τιάρας, HDT. 7, 61, ils avaient une tiare autour de la tête ; θώρακα περὶ τοῖς στέρνοις ἔχειν, XÉN. Cyr. 1, 2, 13, avoir une cuirasse autour de la poitrine ; οἱ στρεπτοὶ οἱ περὶ τῇ δέρῃ καὶ τὰ ψέλια τὰ περὶ ταῖς χερσίν, XÉN. Cyr. 1, 3, 2, les colliers autour du cou et les bracelets autour des bras ; περὶ τῇ χειρὶ χρυσοῦν δακτύλιον, PLAT. Rsp. 359 e, un anneau d’or autour du bras ; κνημῖδας περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε, IL. 11, 17, il s’enveloppa les jambes de ses bottines ; particul. en parl. de la blessure que fait un fer de lance : περὶ δουρὶ πεπαρμένη, IL. 21, 577, percée d’une lance ; περὶ τοῖς δορατίοις διεφθείροντο, THC. 7, 84, ils périssaient percés de javelines. En ce sens περί se construit souv. avec les verbes qui marquent une idée de protection, de défense : ἑσταότες περὶ Πατρόκλῳ, IL. 17, 355, se tenant debout autour de Patrocle (pour le protéger) ; ἑστήκει ὥς τίς τε λέων περὶ οἷσι τέκεσσιν, IL. 17, 133, il se tenait debout comme un lion autour de ses petits (pour les défendre) ; fig. :
1 autour de, de manière à envelopper, p. suite, tout à fait, entièrement : περὶ κῆρι, IL. 4, 46, etc. ; ou περὶ θυμῷ, IL. 22, 70, etc. dans son cœur, de tout son cœur ;
2 aux environs de, dans le voisinage de, auprès de : μάρναντο περὶ Σκαιῇσι πύλῃσι, IL. 18, 453, ils combattaient autour des portes Scées ; κεῖται νεκρὸς περὶ νεκρῷ, SOPH. Ant. 1240, mort il est étendu près de la morte ; περὶ χειῇ, IL. 22, 95, auprès d’un trou (de serpent) ;
II pour, càd. :
1 au sujet de : περὶ οἷσι μαχειόμενος κτεάτεσσι, OD. 17, 471, combattant pour ses biens ; περὶ παιδὶ μάχης πόνος, IL. 16, 568, le rude combat pour son fils (propr. autour de son fils) ; p. anal. après les verbes exprimant l’idée de crainte ou de confiance : περί τινι δεδιέναι, IL. 5, 566 ; 9, 433, etc. ; THC. 1, 60, 67, etc. ; ou περί τινι δειμαίνειν, HDT. 8, 74 ; ou περί τινι φοϐεῖσθαι, THC. 2, 90, etc. craindre pour qqn ou qqe ch. ; θαρρεῖν περί τινι, PLAT. Phæd. 114 d, avoir confiance au sujet de qqe ch. ;
2 à cause de, par suite de : περὶ τάρϐει, ESCHL. Pers. 682 ; περὶ φόϐῳ, ESCHL. Ch. 35, par crainte ; περὶ χάρματι, HH. Cer. 430, dans un transport de joie ; cf. HDT. 9, 101 ; THC. 1, 69 ; 6, 33.
Acc. ;
A autour de :
I dev. un nom de lieu ou de pers. :
1 propr. autour de, avec ou sans mouv. : περὶ κεῖνον ὁμίλεον, OD. 24, 19, ils se rassemblaient autour de lui ; περὶ ἄστυ μάρνασθαι, IL. 6, 256, combattre autour de la ville ; περὶ τὸ στρατόπεδον εἶναι, XÉN. An. 5, 1, 9 (il faut) qu’il y ait des gardes autour du camp ;
2 au bord de, le long de, avec idée d’une ligne circulaire : ἡ ἀγορὰ ἡ περὶ τὰ ἀρχεῖα, XÉN. Cyr. 1, 2, 4, la place qui longe tout autour les édifices des magistrats ; ἡ περὶ Λέσϐον ναυμαχία, XÉN. Hell. 2, 3, 32, le combat naval près de Lesbos ; p. ext. au bord de : οἱ περὶ τὴν θάλατταν οἰκοῦντες, PLAT. Phæd. 109 b, ceux qui habitent au bord de la mer ; περὶ τὴν κρήνην εὕδειν, PLAT. Phædr. 259 a, dormir au bord de la fontaine ; en ce sens, qqf. renforcé par ἀμφί : περί τ' ἀμφί τε τάφρον, IL. 17, 760, tout autour du fossé ; περὶ πίδακας ἀμφί, THCR. Idyl. 7, 142, tout autour de sources jaillissantes ; cf. HÉS. Th. 848 ;
3 contre : περὶ λίθον πεσεῖν, AR. Ach. 1180, être tombé contre une pierre ; ταραχθεῖσαι αἱ νῆες περὶ ἀλλήλας, THC. 7, 23, les vaisseaux en désordre et s’étant embarrassés les uns au milieu des autres ;
4 p. suite, dans la région de : τὰ περὶ τὴν Αἴγυπτον γεγονότα, HDT. 3, 13, les événements accomplis en Égypte ; διατρίϐειν περὶ Πιερίην, HDT. 7, 131, passer son temps ou séjourner dans la région de la Piérie ; εὕροι δ' ἄν τις αὐτὰς οὐκ ἐλάττους περὶ τοὺς βαρϐάρους ἢ τοὺς Ἕλληνας, PLAT. Rsp. 544 d, on n’en trouverait pas moins chez les Barbares que chez les Grecs ;
II dev. un nom de personne : οἱ περί τινα, les personnes de l’entourage de qqn, particul. les gardes d’un prince, PLAT. Rsp. 467 ; les disciples d’un philosophe, PLAT. Crat. 440 c ; THC. 8, 63 ; XÉN. An. 1, 5, 8, etc. ; p. ext. l’entourage d’une personne avec cette personne même : οἱ περὶ Ἀρχίαν πολέμαρχοι, XÉN. Hell. 5, 4, 2, Arkhias et les polémarques ses collègues ; et même cette personne seule : οἱ περὶ Φαϐρίκιον, PLUT. Pyrrh. 20, Fabricius ; cf. PLUT. Tim. 13 ;
III dev. un n. de temps : περὶ λύχνων ἁφάς, HDT. 7, 215, vers l’heure où l’on allume les lampes ; περὶ πλήθουσαν ἀγοράν, XÉN. An. 2, 1, 7, vers l’heure où l’agora est remplie de foule ; περὶ τούτους τοὺς χρόνους, THC. 3, 89, vers ce temps ; περὶ μέσας νύκτας, XÉN. An. 1, 7, 1, vers le milieu de la nuit ; particul. avec un n. de nombre : περὶ ἑϐδομήκοντα, THC. 1, 54, soixante-dix environ ; περὶ ἔτη μάλιστα πέντε καὶ ἑξήκοντα, PLAT. Parm. 127 b, vers 65 ans ; περὶ ἑπτακοσίους, XÉN. Hell. 2, 4, 5, environ sept cents ; avec un n. de nombre ordinal : περὶ ἑξηκοστόν, DÉM. 1302, 1, environ le soixantième ;
B pour (avec un rég. désignant primitiv. un objet autour duquel on agit), particul. :
1 en vue de : περὶ δόρπα πονεῖσθαι, IL. 24, 244, se donner de la peine pour son repas (propr. autour de son repas), le préparer ; διατρίϐειν περί τι, XÉN. Cyr. 1, 2, 11, s’occuper de qqe ch. ; περί τι εἶναι, XÉN. An. 3, 5, 7 ; PLAT. Gorg. 450 b, être occupé à qqe ch. ; περί τι γίγνεσθαι, POL. 1, 41, 6, s’occuper de qqe ch. ; οἱ περὶ τὴν ποίησιν καὶ τοὺς λόγους ὄντες, ISOCR. 240 a, ceux qui s’occupent de poésie et d’éloquence, les poètes et les orateurs ; ou sans participe : οἱ περὶ τὰς τελετάς, PLAT. Phæd. 69 c, ceux qui président aux cérémonies des mystères ; ὁ περὶ τὸν ἵππον, XÉN. Eq. 6, 31, le palefrenier ; οἱ περὶ τὴν θήραν, PLAT. Soph. 220 d, ceux qui sont à la chasse ;
2 à l’égard de : εὐσεϐεῖν περὶ θεούς, PLAT. Conv. 193 b, être pieux envers les dieux ; τὰ προσήκοντα πράττειν περί τινα, PLAT. Gorg. 507 a, remplir ses devoirs à l’égard de qqn ; σκαιουργεῖν περί τινα, AR. Nub. 994, se mal conduire avec qqn ; ἄδικος περί τινα, XÉN. An. 1, 6, 8, injuste envers qqn ; p. suite, περί et l’acc. devient l’équivalent d’un gén. : οἱ περὶ Λυσίαν λόγοι, PLAT. Phædr. 279 a, les discours de Lysias ; ἡ περὶ Φίλιππον τυραννίς, XÉN. Hell. 5, 4, 2, le despotisme de Philippe ; τὰ περὶ ἐμὲ πράγματα (comme τὰ ἐμοῦ πρ.) ATT. les affaires qui me concernent, mes affaires ; τὰ περὶ Κῦρον, HDT. 1, 95, ce qui concerne Cyrus ; τὰ περὶ τὰς ναῦς, THC. 1, 13, les affaires navales, ce qui concerne la marine ; τὰ περὶ τὸν πόλεμον, PLAT. Rsp. 468 a, les choses de la guerre ; τὰ περὶ τοὺς θεούς, XÉN. Cyr. 8, 1, 23, ce qui concerne les dieux ; ou d’un adj. : οἱ νόμοι οἱ περὶ τοὺς γάμους, PLAT. Crit. 50 d, les lois sur le mariage ; ὄργανα ὅσα περὶ γεωργίαν, PLAT. Rsp. 370 d, tous les instruments propres à l’agriculture.
➳
I περί peut se construire en poésie et qqf. en prose après son rég. ; il s’accentue alors πέρι : τοῦδε πράγματος πέρι, ESCHL. Eum. 630, au sujet de cette affaire ; cf. ESCHL. Sept. 248, etc. ; ἣν πέρι, IL. 5, 739, autour d’elle ; ἄστυ πέρι, IL. 22, 173, autour de la ville ; de même en prose, HDT. 8, 36 ; PLAT. Phil. 49 a, etc. ; ARSTT. Poet. 22 ; il peut être séparé de son rég. par plus. mots, PLAT. Leg. 809 e, etc. ;
II περί s’élide qqf. en poésie dans les composés : περόδοις, PD. N. 11, 51 ; περιδαῖος, PD. fr. 126 ; περιών, AR. Eq. 1011 ; περίαχε, HÉS. Th. 678 ; Q. SM. 3, 601 ; 11, 382 ; περάπτων, PD. P. 3, 94, mais non περεϐάλοντο, ESCHL. Ag. 1106, leçon suspecte pour περιϐάλοντο, ni περεσκήνωσεν, ESCHL. Eum. 635, mauv. leç. p. παρεσκήνωσεν ; très rar. d’un mot à un autre, en dor. et en éol. : περ' ἀτλάτου, PD. O. 6, 65 ; περ' αὐτᾶς, PD. P. 4, 265 ; même dev. une consonne : περ σῶ, ALC. 74. Il devient περρ- dans πέρροχος p. περίοχος ; περρ' ἀπάλω, THCR. Idyl. 29, 25, est une mauv. leç. p. ὑπὲρ ἀπάλω ;
III En compos. περί signifie :
1 autour (περιϐαίνω, περιϐάλλω) ;
2 p. suite, après un circuit complet, retour au point de départ (περιάγω, περιϐαίνω, περιέρχομαι) ;
3 par-dessus, au-dessus (περιγίγνομαι, περιεργάζομαι) ;
4 tout à fait (περικαλλής) ;
5 l’idée d’une chose double (περιδέξιος).
Étym. indo-europ. locat. sg. *per-i, en traversant, de la R. *per-, au delà, à travers ; cf. πέρα², lat. per, per- dans les composés avec idée de superl. pergrātus, perpaucī ; sscr. pári, autour.
'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
Thess., Delph. περ IG 9(2).517.17 (iii BC), al., Schwyzer 323 A 4 (v/iv BC), also Aeol., v. infr. A. V ; Elean παρ ib. 413.4 ; Prep. with gen., dat., and acc. : — round about, all round (prop. different from ἀμφί, on both sides). (Cogn. with Skt. pári ΄round about΄.)
WITH GENITIVE, of Place, sts. in Poets, round about, around, τετάνυστο π. σπείους ἡ μερίς Od. 5.68 ; τείχη π. Δαρδανίας E. Tr. 818 (lyr., s.v.l.); εἴλυμα π. χροός A.R. 2.1129 ; rarely, like ἀμφί, on both sides, v. περιβαίνω 1 fin.
about near, π. σοῦ πάντα γένοιτο ῥόδα IG 14.2508 (Nemausus). to denote the object about or for which one does something; with Verbs of fighting or contending, π. τινός for an object — from the notion of the thing΄s lying in the middle to be fought about, π. τῶνδε for these prizes, Il. 23.659 ; π. πτόλιος… μαχήσεται 18.265 ; π. Πατρόκλοιο θανόντος ib. 195, cf. 17.120; π. σεῖο 3.137 ; π. νηὸς ἔχον πόνον 15.416; ἀμύνεσθαι π. πάτρης, π. νηῶν, π. τέκνων, 12.243, 142, 170, etc. ; δόλους καὶ μῆτιν ὕφαινον, ὥς τε π. ψυχῆς since it was for my life, Od. 9.423 ; π. ψυχῆς θέον Ἕκτορος Il. 22.161 ; π. ψυχέων ἐμάχοντο Od. 22.245; in Prose, τρέχειν π. ἑωυτοῦ, π. τῆς ψυχῆς, Hdt. 7.57, 9.37; ἀγῶνας δραμέονται π. σφέων αὐτῶν Id. 8.102; νεναυμάχηκε τὴν π. τῶν κρεῶν Ar. Ra. 191 ; <τὸν> π. τοῦ παντὸς δρόμον θέοντες Hdt. 8.74; κινδυνεύειν π. τινός ibid., etc. ; οὐ π. τῶν ἴσων ὁ κίνδυνός ἐστι X. HG 7.1.7; and without a Verb, π. γῆς ὅρων διαφοραί Th. 1.122; π. πάντων ἀγαθῶν ὁ ἀγών X. Cyr. 3.3.44, cf. S. Aj. 936 (lyr.), etc. ; μάχη π. τινός Pl. Tht. 179d ; ἐπειγόμενοι π. νίκης Il. 23.437, cf. 639, Hdt. 8.26 ; πεῖραν θανάτου π. καὶ ζωᾶς ἀναβάλλεσθαι Pi. N. 9.29 ; π. θανάτου φεύγειν Antipho 5.95 ; but ἐρίσσαι π. μύθων contend about speaking, i.e. who can speak best, Il. 15.284 ; καὶ ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον π. τόξων Od. 8.225, cf. 24.515. with words which denote care or anxiety, about, on account of, π. Τρώων… μερμηρίζειν Il. 20.17; ἄχος π. τινός Od. 21.249 ; φόνου π. βουλεύειν 16.234 ; φροντίζειν π. τινός Hdt. 8.36, etc. ; κήδεσθαι π. τ. S. Ph. 621 ; δεδιέναι π. τ. Pl. Prt. 320a, etc. ; ἀπολογεῖσθαι π. τ. X. Cyr. 2.2.13; κρίνειν, διαγιγνώσκειν π. τ., Pi. N. 5.40, Antipho 5.96; π. τ. ψηφίζεσθαι, διαψηφίζεσθαι, ψῆφον φέρειν, IG1². 57.42, X. HG 2.3.50, Lycurg. 11 ; βουλεύεσθαι π. τῆς κοινῆς σωτηρίας Isoc. 5.69 ; π. Μεθωναίων IG1². 57.49 ; διανοεῖσθαι, σκοπεῖν π. τινός, Pl. Phdr. 270d, Phd. 65e; μαντεύεσθαι π. τ. Hdt. 8.36, cf. S. Tr. 77 ; π. πότου γοῦν ἐστί σοι ; so with you it is a question of drink? Ar. Eq. 87, cf. Plu. 2.43b. with Verbs of hearing, knowing, speaking, etc., about, concerning, π. νόστου ἄκουσα Od. 19.270 ; οἶδα γὰρ εὖ π. κείνου 17.563 ; π. πομπῆς μνησόμεθα 7.191 ; π. πατρὸς ἐρέσθαι 1.135, 3.77 ; π. τινὸς ἐρέειν, λέγειν, λόγον ποιήσασθαι, etc., Hdt. 1.5, S. OT 707, X. Cyr. 1.6.13, etc. ; λέγειν καὶ ἀκούειν π. ἑκάστου Th. 4.22, etc. ; λόγος π. τινός Pl. Prt. 347b, etc. ; ἡ π. τινὸς φήμη Aeschin. 1.48 ; π. τινὸς ἀγγεῖλαι, κηρῦξαι, S. El. 1111, Ant. 193 ; π. τινὸς διελθεῖν, διεξελθεῖν, διηγεῖσθαι, Isoc. 9.2, Pl. Plt. 274b, Euthphr. 6c, etc. ; παίζειν π. τινός X. Mem. 1.3.8; ἐμπειροτέρως ἔχειν π. τινός Aeschin. 1.82; νόμον γράψαι π. τινός X. HG 2.3.52, etc. ; νόμῳ χρῆσθαι π. τινός S. Ant. 214. of impulse or motive rather than object, ἐμαρνάσθην ἔριδος πέρι fought for very enmity, Il. 7.301, cf. 16.476, 20.253.
about, in regard to, μεμηνυμένος π. τινός Th. 6.53 ; οὕτως ἔσχε π. τοῦ πρήγματος τούτου Hdt. 1.117; τὰ π. τῶν Πλαταιῶν γεγενημένα Th. 2.6; τὸ π. τούτου γεγονός Plb. 1.54.5 ; in Prose freq. without a Verb, ἡ π. τῶν Μαντινικῶν πρᾶξις Th. 6.88 ; τὰ π. τινός the circumstances of…, ib. 32, 8.14, 26, etc. (cf. infr. C. 1.5); οὕτω δὴ καὶ π. τῶν ἀρετῶν (sc. ἔχει) Pl. Men. 72c, cf. R. 534b, 551c, etc. ; π. τοῦ καταλειφθῆναι τὸν σῖτον as for reserving the corn, PMich. Zen. 28.5 (iii BC); without the Art., ἀριθμοῦ πέρι as to number, Hdt. 7.102; χρηστηρίων δὲ πέρι… Id. 2.54.
before, above, beyond, of superiority, chiefly in Ep., π. πάντων ἔμμεναι ἄλλων Il. 1.287; π. δ’ ἄλλων φασὶ γενέσθαι 4.375; τετιμῆσθαι π. πάντων 9.38; ὃν π. πάσης τῖεν ὁμηλικίης 5.325 ; ὃν… π. πάντων φίλατο παίδων 20.304; π. πάντων ἴδριες ἀνδρῶν Od. 7.108; κρατερὸς π. πάντων Il. 21.566, cf. 1.417, Od. 11.216; in this sense freq. divided from its gen., π. φρένας ἔμμεναι ἄλλων in understanding to be beyond them, Il. 17.171, cf. 1.258, Od. 1.66 ; π. μὲν εἶδος, π. δ’ ἔργα τέτυκτο τῶν ἄλλων Δαναῶν Il. 17.279 ; π. μὲν κρατέεις, π. δ’ αἴσυλα ῥέζεις ἀνδρῶν 21.214 ; π. δ’ ἔγχει Ἀχαιῶν φέρτατός ἐσσι 7.289, cf. Pi. O. 6.50, Theoc. 25.119. — In this sense π. is sts. adverbial, and the gen. is absent, v. infr. E. II. in Hdt. and Att. Prose, to denote value, ἡμῖν π. πολλοῦ ἐστι it is of much consequence, worth much, to us, Hdt. 1.120, cf. Antipho 6.3 ; π. πολλοῦ ποιεῖσθαί τινας to reckon them for, i.e.
worth, much, Hdt. 1.73, X. Mem. 2.3.10, etc. ; π. πλείονος, π. πλείστου ποιεῖσθαι, Id. An. 7.7.44, Cyr. 7.5.60 ; π. πλείστου ἡγεῖσθαι Th. 2.89 ; π. παντὸς ποιεῖσθαι X. Cyr. 1.4.1 ; π. ἐλάττονος ἡγούμενοι, π. οὐδενὸς ἡγήσασθαι, Lys. 2.71, 31.31. Aeol. περί and περ = ὑπέρ, στροῦθοι περὶ γᾶς… δίννεντες πτέρα Sappho 1.10; περ κεφάλας prob. in Alc. 93, cf. 18 ; περρ ἁπαλῶ στύματός σε πεδέρχομαι Theoc. 29.25; also Hellenistic, ὃ διέγραψε Προῖτος περί μου paid on my behalf, PCair. Zen. 790.23 (iii BC), cf. UPZ 57.12 (ii BC).
WITH DATIVE (in Att. Prose mostly in signf. 11, esp. in Th.), of Place, round about, around, of close-fitting dresses, armour, etc., ἔνδυνε π. στήθεσσι χιτῶνα Il. 10.21 ; χιτῶνα π. χροῒ δῦνεν Od. 15.60 ; δύσετο τεύχεα καλὰ π. χροΐ Il. 13.241 ; ἕσσαντο π. χροῒ χαλκόν Od. 24.467; κνημῖδας… π. κνήμῃσιν ἔθηκε Il. 11.17 ; βεβλήκει τελαμῶνα π. στήθεσσι 12.401 ; in Prose, π. τῇσι κεφαλῇσι εἶχον τιάρας Hdt. 7.61; θώρακα π. τοῖς στέρνοις ἔχειν X. Cyr. 1.2.13; οἱ στρεπτοὶ οἱ π. τῇ δέρῃ καὶ τὰ ψέλια π. ταῖς χερσί ib. 1.3.2. ; π. τῇ χειρὶ δακτύλιον ὄντα Pl. R. 359e, etc. ; χαλκὸς ἔλαμπε π. στήθεσσι Il. 13.245; χιτῶνα π. στήθεσσι δαΐξαι 2.416 ; πήληξ… κονάβησε π. κροτάφοισι 15.648; in other relations, π. δ’ ἔγχεϊ χεῖρα καμεῖται will grow weary by grasping the spear, 2.389 ; δράκων ἑλισσόμενος π. χειῇ 22.95 ; κνίση ἑλισσομένη π. καπνῷ 1.317; π. σταχύεσσιν ἐέρση 23.598; μάρναντο π. Σκαιῇσι πύλῃσιν 18.453 ; rarely in Trag., π. βρέτει πλεχθείς A. Eu. 259 (lyr.); κεῖται νεκρὸς π. νεκρῷ S. Ant. 1240. in Poets, also, around a weapon, i.e.
spitted upon it, transfixed by it, π. δουρὶ πεπαρμένη Il. 21.577; ἐρεικόμενος π. δουρί 13.441 ; κυλινδόμενος π. χαλκῷ 8.86 ; π. δουρὶ ἤσπαιρε 13.570; πεπτῶτα π. ξίφει S. Aj. 828; αἷμα ἐρωήσει π. δουρί Il. 1.303. of a warrior standing over a dead comrade so as to defend him, ἀμφὶ δ’ ἄρ’ αὐτῷ βαῖν΄, ὥς τις π. πόρτακι μήτηρ 17.4; ἑστήκει, ὥς τίς τε λέων π. οἷσι τέκεσσι ib. 133 ; Αἴας π. Πατρόκλῳ… βεβήκει ib. 137, cf. 355 ; π. σκύμνοισι βεβηκώς Ar. Eq. 1039. of an object for or about which one struggles (cf. supr. A. 11.1), π. οἷσι μαχειόμενος κτεάτεσσι Od. 17.471 ; μαχήσασθαι π. δαιτί 2.245 ; π. παιδὶ μάχης πόνος Il. 16.568 ; ἄνδρα π. ᾗ πατρίδι μαρνάμενον Tyrt. 10.2; π. τοῖς φιλτάτοις κυβεύειν Pl. Prt. 314a ; π. τῇ Σικελίᾳ ἔσται ὁ ἀγών Th. 6.34 codd. ; κινδυνεύειν π. αὑτῷ Antipho 5.6. with Verbs denoting care, anxiety, or the opposite (cf. supr. A. 11.2), π. γὰρ δίε ποιμένι λαῶν, μή τι πάθοι Il. 5.566 ; ἔδεισεν δὲ π. ξανθῷ Μενελάῳ 10.240, cf. 11.557; δεδιότες π. τῷ χωρίῳ Th. 1.60, cf. 74, 119, Ar. Eq. 27; θαρρεῖν π. τῇ ἑαυτοῦ ψυχῇ Pl. Phd. 114d, cf. Tht. 148c; π. πλέγματι γαθεῖ Theoc. 1.54. generally, of the cause or occasion, on account of, by reason of, ἀτύζεσθαι π. καπνῷ, v.l. for ὑπὸ καπνοῦ in Il. 8.183; μὴ π. Μαρδονίῳ πταίσῃ ἡ Ἑλλάς Hdt. 9.101; π. σφίσιν αὐτοῖς πταῖσαι Th. 6.33 ; π. αὑτῷ σφαλῆναι Id. 1.69 ; in Poets, π. δείματι for fear, Pi. P. 5.58 ; π. τιμᾷ in honour or praise, ib. 2.59; π. τάρβει, π. φόβῳ, A. Pers. 696 (lyr.), Ch. 35 (lyr.); π. χάρματι h.Cer. 429; — but π. θυμῷ is f.l. in Hdt. 3.50.
WITH ACCUSATIVE, of Place, prop. of the object round about which motion takes place, π. βόθρον ἐφοίτων came flocking round the pit, Od. 11.42 ; π. νεκρὸν ἤλασαν ἵππους Il. 23.13 ; π. τέρματα ἵπποι τρωχῶσι 22.162 ; ἄστυ πέρι… διώκειν ib. 173, 230 ; ἐρύσας π. σῆμα 24.16, cf. 51, etc. ; π. φρένας ἤλυθ’ ἰωή 10.139 ; π. φρένας ἤλυθε οἶνος Od. 9.362 ; also of extension round, ἑστάμεναι π. τοῖχον, π. βωμόν, Il. 18.374, Od. 13.187, etc. ; λέξασθαι π. ἄστυ Il. 8.519 ; μάρνασθαι π. ἄ. 6.256, etc. ; φυλάσσοντας π. μῆλα 12.303; οἳ π. Πηνειὸν… ναίεσκον, π. Δωδώνην… οἰκί’ ἔθεντο, 2.757, 750; σειρήν κεν π. ῥίον Οὐλύμποιο δησαίμην 8.25, cf. Od. 18.67; in Prose, ἰκριῶσαι π. τὼ ἀγάλματε IG1². 371.22; φυλακὰς δεῖ π. τὸ στρατόπεδον εἶναι X. An. 5.1.9; π. τὴν κρήνην εὕδειν somewhere near it, Pl. Phdr. 259a, cf. X. Cyr. 1.2.9; εἶναι π. τὸν λαγώ Id. Cyn. 4.4; π. λίθον πεσών upon it, Ar. Ach. 1180; π. αὑτὰ καταρρεῖν collapse upon themselves, D. 2.10; ταραχθεῖσαι [αἱ νῆες] π. ἀλλήλας Th. 7.23; πλεῦνες π. ἕνα many to one, Hdt. 7.103 ; π. τὸν ἄρξαντα… τὸ ἀδίκημά ἐστι is imputable to him who…, Antipho 4.44.2 ; freq. with a Subst. only, ἡ π. Λέσβον ναυμαχία the sea-fight off Lesbos, X. HG 2.3.32 ; οἱ π. τὴν Ἔφεσον Pl. Tht. 179e; στρατηγοὶ π. Πελοπόννησον IG1². 324.18 ; strengthd., π. τ’ ἀμφί τε τάφρον Il. 17.760; π. τ’ ἀμφί τε κύματα Hes. Th. 848 ; cf. ἀμφί c. 1.2. of persons who are about one, ἔχειν τινὰ π. αὑτόν X. HG 5.3.22 ; esp. οἱ π. τινά a person΄s attendants, connexions, associates, or colleagues, οἱ π. τὸν Πείσανδρον πρέσβεις Th. 8.63 ; οἱ π. Ἡράκλειτον his school, Pl. Cra. 440c, cf. X. An. 1.5.8, etc. ; οἱ π. Ἀρχίαν πολέμαρχοι Archias and his colleagues, Id. HG 5.44.2, cf. An. 2.4.2, etc. ; οἱ π. τινά so-and-so and his family, PGrenf. 1.21.16 (ii BC), etc. ; later οἱ π. τινά, periphr. for the person himself, οἱ π. Φαβρίκιον Fabricius, Plu. Pyrrh. 20, cf. Tim. 13, IGRom. 3.883.14 (Tarsus, ii/iii AD); cf. ἀμφί C. 1.3. of the object about which one is occupied or concerned, π. δόρπα πονεῖσθαι, π. δεῖπνον πένεσθαι, Il. 24.444, Od. 4.624 (but π. τεύχε’ ἕπουσι, tmesis for περιέπουσι, Il. 15.555); later mostly εἶναι π. τι, Th. 7.31, X. HG 2.2.4; γενέσθαι Isoc. 3.12; π. γυναῖκας γενέσθαι Vett.Val. 17.20; ὄντων ἡμῶν π. ταύτην τὴν πραγματείαν D. 48.6; διατρῖψαι π. τὴν θήραν X. Cyr. 1.2.11, etc. ; less freq. ἔχειν π. τινάς Id. HG 7.4.28, Gal. 15.442; in periphr. phrases, οἱ π. τὴν ποίησιν καὶ τοὺς λόγους ὄντες poets and orators, Isoc. 12.35 ; οἱ π. τὴν φιλοσοφίαν ὄντες Id. 9.8; οἱ π. τὴν μουσικήν ib. 4 ; οἱ π. τὰς τελετάς ministers of the mysteries, Pl. Phd. 69c ; ὁ π. τὸν ἵππον the groom, X. Eq. 6.3; cf. ἀμφί C. 1.6.
round or about a place, and so in, π. νῆσον ἀλώμενοι Od. 4.368, cf. 90; ἐμέμηκον π. σηκούς 9.439 ; ἃν π. ψυχὰν γάθησεν in his heart, Pi. P. 4.122 ; χρονίζειν π. Αἴγυπτον Hdt. 3.61, cf. 7.131; εὕροι ἄν τις [βασιλείας] π. τοὺς βαρβάρους Pl. R. 544d, etc. ; οἱ π. Φωκίδα τόποι Plb. 5.24.12, etc.
about, in the case of, τὰ π. τὴν Αἴγυπτον γεγονότα, τὰ π. Μίλητον γενόμενα, Hdt. 3.13, 6.26 ; εὐσεβεῖν π. θεούς Pl. Smp. 193a ; ἀσεβεῖν π. ξένους X. Cyr. 5.2.10 ; ἁμαρτάνειν π. τινάς Id. An. 3.2.20; ἀνήρ ἐστιν ἀγαθὸς π. τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων IG1². 59.10 ; ἄνδρ’ ἀγαθὸν ὄντα Μαραθῶνι π. τὴν πόλιν Ar. Ach. 696 ; τοιαύτην γνώμην ἔχειν π. τὸν πατέρα Lys. 10.21 ; οὐδεμία συμφορὴ… ἔσται… π. οἶκον τὸν σόν Hdt. 8.102 ; ποιέειν or πράττειν τι π. τινά, Id. 1.158, Pl. Grg. 507a; τὰ π. Πρηξάσπεα πρηχθέντα Hdt. 3.76 ; καινοτομεῖν π. τὰ θεῖα Pl. Euthphr. 3b ; π. θεοὺς μὴ σωφρονεῖν X. Mem. 1.1.20 ; σπουδάζειν π. τινά promote his cause, Isoc. 1.10; without a Verb, αἱ π. τοὺς παῖδας συμφοραί X. Cyr. 7.2.20; ἡ π. αὑτὸν ἐπιμέλεια Isoc. 9.2; ἡ π. ἡμᾶς ἡνιόχησις Pl. Phdr. 246b; generally, of all relations, about, concerning, in respect of, π. μὲν τοὺς ἰχθύας οὕτως ἔχει Hdt. 2.93, cf. 8.86; πονηρὸν π. τὸ σῶμα Pl. Prt. 313d; ἀκόλαστος π. ταῦτα Aeschin. 1.42 ; γελοῖος π. τὰς διατριβάς ib. 126 ; ξυνηνέχθη θόρυβος π. τὸν Ἀστύοχον Th. 8.84; as to (cf. A. 11.5), π. τὸ παρὸν πάθος Pl. Tht. 179c, cf. Phd. 65a ; freq. in place of an Adj., ὄργανα ὅσα π. γεωργίαν, i.e. γεωργικά, Id. R. 370d ; οἱ νόμοι οἱ π. τοὺς γάμους Id. Cri. 50d ; αἱ π. τὰ μαθήματα ἡδοναί Id. Phlb. 51e ; also in place of a gen., οἱ π. Λυσίαν λόγοι the speeches of L., Id. Phdr. 279a; ἡ π. Φίλιππον τυραννίς the despotism of P., X. HG 5.44.2 ; ἀκρασίας τῆς π. τὸν θυμόν Arist. EN 1149b19 ; in Prose, to denote circumstances connected with any person or thing, τὰ π. Κῦρον, τὰ π. Ἑλένην, τὰ π. Βάττον, Hdt. 1.95, 2.113, 4.154 ; τὰ π. τὸν Ἄθων the works at Mount Athos, Id. 7.37; τὰ π. τὰς ναῦς naval affairs, Th. 1.13; τὰ π. τὴν ναυμαχίαν (v.l. for τῆς ναυμαχίας) the events of…, Id. 8.63; τὰ π. τὸν πόλεμον Pl. R. 468a; τὰ π. τὸ σῶμα Id. Phdr. 246d; τὰ π. τοὺς θεούς X. Cyr. 8.1.23, etc. ; cf. ἀμφί c. 1.4. of Time, π. λύχνων ἁφάς about the time of lamp-lighting, Hdt. 7.215; π. μέσας νύκτας about midnight, X. An. 1.7.1; π. πλήθουσαν ἀγοράν ib. 2.1.7; π. ἡλίου δυσμάς ib. 6.5.32 ; π. τούτους τοὺς χρόνους Th. 3.89, etc. of round numbers, π. ἑβδομήκοντα about seventy, Id. 1.54; π. ἑπτακοσίους X. HG 2.4.5, etc. Position; π. may follow its Subst., when it suffers anastrophe, ἄστυ πέρι Il. 22.173; ἔριδος πέρι 16.476; most freq. with gen., τοῦδε πράγματος πέρι A. Eu. 630; τῶνδε βουλεύειν πέρι Id. Th. 248, etc. (S. only once uses it before its gen., Aj. 150 (anap.)); in Prose, σφέων αὐτῶν πέρι Hdt. 8.36; σοφίας πέρι Pl. Phlb. 49a; δικαίων τε πέρι καὶ ἀδίκων Id. Grg. 455a, etc. ; γραμμάτων εἴπομεν ὡς οὐχ ἱκανῶς ἔχεις πέρι Id. Lg. 809e, cf. Ap. 19c. περί abs., as ADV., around, about, also, near, by, freq. in Hom., γέλασσε δὲ πᾶσα π. χθών Il. 19.362, al. ; strengthd., περί τ’ ἀμφί τε κάλλος ἄητο round about, h.Cer. 276, cf. Call. Hec. 1.1.13.
before or above others (cf. A. 111), exceedingly, only Ep., in which case it commonly suffers anastrophe, Τυδεΐδη, πέρι μέν σε τίον Δαναοί Il. 8.161, cf. 9.53; σε χρὴ πέρι μὲν φάσθαι ἔπος ἠδ’ ἐπακοῦσαι ib. 100; τοι πέρι δῶκε θεὸς πολεμήϊα ἔργα 13.727; ἅ οἱ πέρι δῶκεν Ἀθήνη Od. 2.116, cf. 7.110; πέρι γάρ μιν ὀϊζυρὸν τέκε μήτηρ 3.95; πέρι κέρδεα οἶδεν 2.88; τὸν πέρι Μοῦσ’ ἐφίλησεν 8.63. π. does not suffer anastrophe in the Ep. phrase π. κῆρι right heartily, π. κῆρι φίλησε Il. 13.430, etc. (κῆρι φιλεῖν alone, 9.117); ἀπέχθωνται π. κῆρι 4.53; π. κῆρι τιέσκετο ib. 46, cf. Od. 5.36, 7.69; π. κῆρι… ἐχολώθη Il. 13.206; also π. φρεσὶν ἄσπετος ἀλκή 16.157; π. φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη Od. 14.433; ἀλύσσοντες π. θυμῷ Il. 22.70, cf. Od. 14.146; π. σθένεϊ Il. 17.22. for περὶ πρό, v. περιπρό. περὶ κάτω bottom upwards, δῖνος π. κάτω τετραμμένος Stratt. 34, cf. Phot. ; τὴν κόγχην στρέψας π. τὰ κάτω Ael. NA 9.34.
IN COMPOS. all its chief senses recur, esp. extension in all directions as from a centre, all round, as in περιβάλλω, περιβλέπω, περιέχω. completion of an orbit and return to the same point, about, as in περιάγω, περιβαίνω, περίειμι (εἶμι ibo), περιέρχομαι, περιστρέφω. a going over or beyond, above, before, as in περιβαίνω III, περιβάλλω V, περιγίγνομαι, περιεργάζομαι, περιτοξεύω. generally, a strengthening of the simple notion, beyond measure, very, exceedingly, as in περικαλλής, περίκηλος, περιδείδω, like Lat. per-. the notion of double-ness which belongs to ἀμφί is found in only one poetic compd., περιδέξιος.
PROSODY; περί never suffers elision in Il. or Od. (περ’ ἰγνύσι h.Merc. 152); once in Hes., περίαχε Th. 678 (cf. Q.S. 3.601, 11.382), v. ἰάχω fin. ; περ’ ἰγνύῃσι Theoc. 25.242 ; περ’ Ἠδάλιον Inscr.Cypr. 135.27 H. ; also in Pi., περάπτων P. 3.52 ; περόδοις N. 11.40; περιδαῖος Fr. 154 ; περ’ αὐτᾶς P. 4.265 ; ταύτας περ’ ἀτλάτου πάθας O. 6.38. not in Trag. (περεβάλοντο, περεσκήνωσεν are ff. ll. in A. Ag. 1147, Eu. 634); in Com. and codd. of Prose writers only in part. of περίειμι (εἶμι ibo); — π. stands before a word beginning with a vowel in Com., περὶ Ἀθηνῶν, περὶ ἐμοῦ, Ar. Eq. 1005 sq. ; — Aeol. περρ metri gr., v. A. 5.
WITH GENITIVE, of Place, sts. in Poets, round about, around, τετάνυστο π. σπείους ἡ μερίς Od. 5.68 ; τείχη π. Δαρδανίας E. Tr. 818 (lyr., s.v.l.); εἴλυμα π. χροός A.R. 2.1129 ; rarely, like ἀμφί, on both sides, v. περιβαίνω 1 fin.
about near, π. σοῦ πάντα γένοιτο ῥόδα IG 14.2508 (Nemausus). to denote the object about or for which one does something; with Verbs of fighting or contending, π. τινός for an object — from the notion of the thing΄s lying in the middle to be fought about, π. τῶνδε for these prizes, Il. 23.659 ; π. πτόλιος… μαχήσεται 18.265 ; π. Πατρόκλοιο θανόντος ib. 195, cf. 17.120; π. σεῖο 3.137 ; π. νηὸς ἔχον πόνον 15.416; ἀμύνεσθαι π. πάτρης, π. νηῶν, π. τέκνων, 12.243, 142, 170, etc. ; δόλους καὶ μῆτιν ὕφαινον, ὥς τε π. ψυχῆς since it was for my life, Od. 9.423 ; π. ψυχῆς θέον Ἕκτορος Il. 22.161 ; π. ψυχέων ἐμάχοντο Od. 22.245; in Prose, τρέχειν π. ἑωυτοῦ, π. τῆς ψυχῆς, Hdt. 7.57, 9.37; ἀγῶνας δραμέονται π. σφέων αὐτῶν Id. 8.102; νεναυμάχηκε τὴν π. τῶν κρεῶν Ar. Ra. 191 ; <τὸν> π. τοῦ παντὸς δρόμον θέοντες Hdt. 8.74; κινδυνεύειν π. τινός ibid., etc. ; οὐ π. τῶν ἴσων ὁ κίνδυνός ἐστι X. HG 7.1.7; and without a Verb, π. γῆς ὅρων διαφοραί Th. 1.122; π. πάντων ἀγαθῶν ὁ ἀγών X. Cyr. 3.3.44, cf. S. Aj. 936 (lyr.), etc. ; μάχη π. τινός Pl. Tht. 179d ; ἐπειγόμενοι π. νίκης Il. 23.437, cf. 639, Hdt. 8.26 ; πεῖραν θανάτου π. καὶ ζωᾶς ἀναβάλλεσθαι Pi. N. 9.29 ; π. θανάτου φεύγειν Antipho 5.95 ; but ἐρίσσαι π. μύθων contend about speaking, i.e. who can speak best, Il. 15.284 ; καὶ ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον π. τόξων Od. 8.225, cf. 24.515. with words which denote care or anxiety, about, on account of, π. Τρώων… μερμηρίζειν Il. 20.17; ἄχος π. τινός Od. 21.249 ; φόνου π. βουλεύειν 16.234 ; φροντίζειν π. τινός Hdt. 8.36, etc. ; κήδεσθαι π. τ. S. Ph. 621 ; δεδιέναι π. τ. Pl. Prt. 320a, etc. ; ἀπολογεῖσθαι π. τ. X. Cyr. 2.2.13; κρίνειν, διαγιγνώσκειν π. τ., Pi. N. 5.40, Antipho 5.96; π. τ. ψηφίζεσθαι, διαψηφίζεσθαι, ψῆφον φέρειν, IG1². 57.42, X. HG 2.3.50, Lycurg. 11 ; βουλεύεσθαι π. τῆς κοινῆς σωτηρίας Isoc. 5.69 ; π. Μεθωναίων IG1². 57.49 ; διανοεῖσθαι, σκοπεῖν π. τινός, Pl. Phdr. 270d, Phd. 65e; μαντεύεσθαι π. τ. Hdt. 8.36, cf. S. Tr. 77 ; π. πότου γοῦν ἐστί σοι ; so with you it is a question of drink? Ar. Eq. 87, cf. Plu. 2.43b. with Verbs of hearing, knowing, speaking, etc., about, concerning, π. νόστου ἄκουσα Od. 19.270 ; οἶδα γὰρ εὖ π. κείνου 17.563 ; π. πομπῆς μνησόμεθα 7.191 ; π. πατρὸς ἐρέσθαι 1.135, 3.77 ; π. τινὸς ἐρέειν, λέγειν, λόγον ποιήσασθαι, etc., Hdt. 1.5, S. OT 707, X. Cyr. 1.6.13, etc. ; λέγειν καὶ ἀκούειν π. ἑκάστου Th. 4.22, etc. ; λόγος π. τινός Pl. Prt. 347b, etc. ; ἡ π. τινὸς φήμη Aeschin. 1.48 ; π. τινὸς ἀγγεῖλαι, κηρῦξαι, S. El. 1111, Ant. 193 ; π. τινὸς διελθεῖν, διεξελθεῖν, διηγεῖσθαι, Isoc. 9.2, Pl. Plt. 274b, Euthphr. 6c, etc. ; παίζειν π. τινός X. Mem. 1.3.8; ἐμπειροτέρως ἔχειν π. τινός Aeschin. 1.82; νόμον γράψαι π. τινός X. HG 2.3.52, etc. ; νόμῳ χρῆσθαι π. τινός S. Ant. 214. of impulse or motive rather than object, ἐμαρνάσθην ἔριδος πέρι fought for very enmity, Il. 7.301, cf. 16.476, 20.253.
about, in regard to, μεμηνυμένος π. τινός Th. 6.53 ; οὕτως ἔσχε π. τοῦ πρήγματος τούτου Hdt. 1.117; τὰ π. τῶν Πλαταιῶν γεγενημένα Th. 2.6; τὸ π. τούτου γεγονός Plb. 1.54.5 ; in Prose freq. without a Verb, ἡ π. τῶν Μαντινικῶν πρᾶξις Th. 6.88 ; τὰ π. τινός the circumstances of…, ib. 32, 8.14, 26, etc. (cf. infr. C. 1.5); οὕτω δὴ καὶ π. τῶν ἀρετῶν (sc. ἔχει) Pl. Men. 72c, cf. R. 534b, 551c, etc. ; π. τοῦ καταλειφθῆναι τὸν σῖτον as for reserving the corn, PMich. Zen. 28.5 (iii BC); without the Art., ἀριθμοῦ πέρι as to number, Hdt. 7.102; χρηστηρίων δὲ πέρι… Id. 2.54.
before, above, beyond, of superiority, chiefly in Ep., π. πάντων ἔμμεναι ἄλλων Il. 1.287; π. δ’ ἄλλων φασὶ γενέσθαι 4.375; τετιμῆσθαι π. πάντων 9.38; ὃν π. πάσης τῖεν ὁμηλικίης 5.325 ; ὃν… π. πάντων φίλατο παίδων 20.304; π. πάντων ἴδριες ἀνδρῶν Od. 7.108; κρατερὸς π. πάντων Il. 21.566, cf. 1.417, Od. 11.216; in this sense freq. divided from its gen., π. φρένας ἔμμεναι ἄλλων in understanding to be beyond them, Il. 17.171, cf. 1.258, Od. 1.66 ; π. μὲν εἶδος, π. δ’ ἔργα τέτυκτο τῶν ἄλλων Δαναῶν Il. 17.279 ; π. μὲν κρατέεις, π. δ’ αἴσυλα ῥέζεις ἀνδρῶν 21.214 ; π. δ’ ἔγχει Ἀχαιῶν φέρτατός ἐσσι 7.289, cf. Pi. O. 6.50, Theoc. 25.119. — In this sense π. is sts. adverbial, and the gen. is absent, v. infr. E. II. in Hdt. and Att. Prose, to denote value, ἡμῖν π. πολλοῦ ἐστι it is of much consequence, worth much, to us, Hdt. 1.120, cf. Antipho 6.3 ; π. πολλοῦ ποιεῖσθαί τινας to reckon them for, i.e.
worth, much, Hdt. 1.73, X. Mem. 2.3.10, etc. ; π. πλείονος, π. πλείστου ποιεῖσθαι, Id. An. 7.7.44, Cyr. 7.5.60 ; π. πλείστου ἡγεῖσθαι Th. 2.89 ; π. παντὸς ποιεῖσθαι X. Cyr. 1.4.1 ; π. ἐλάττονος ἡγούμενοι, π. οὐδενὸς ἡγήσασθαι, Lys. 2.71, 31.31. Aeol. περί and περ = ὑπέρ, στροῦθοι περὶ γᾶς… δίννεντες πτέρα Sappho 1.10; περ κεφάλας prob. in Alc. 93, cf. 18 ; περρ ἁπαλῶ στύματός σε πεδέρχομαι Theoc. 29.25; also Hellenistic, ὃ διέγραψε Προῖτος περί μου paid on my behalf, PCair. Zen. 790.23 (iii BC), cf. UPZ 57.12 (ii BC).
WITH DATIVE (in Att. Prose mostly in signf. 11, esp. in Th.), of Place, round about, around, of close-fitting dresses, armour, etc., ἔνδυνε π. στήθεσσι χιτῶνα Il. 10.21 ; χιτῶνα π. χροῒ δῦνεν Od. 15.60 ; δύσετο τεύχεα καλὰ π. χροΐ Il. 13.241 ; ἕσσαντο π. χροῒ χαλκόν Od. 24.467; κνημῖδας… π. κνήμῃσιν ἔθηκε Il. 11.17 ; βεβλήκει τελαμῶνα π. στήθεσσι 12.401 ; in Prose, π. τῇσι κεφαλῇσι εἶχον τιάρας Hdt. 7.61; θώρακα π. τοῖς στέρνοις ἔχειν X. Cyr. 1.2.13; οἱ στρεπτοὶ οἱ π. τῇ δέρῃ καὶ τὰ ψέλια π. ταῖς χερσί ib. 1.3.2. ; π. τῇ χειρὶ δακτύλιον ὄντα Pl. R. 359e, etc. ; χαλκὸς ἔλαμπε π. στήθεσσι Il. 13.245; χιτῶνα π. στήθεσσι δαΐξαι 2.416 ; πήληξ… κονάβησε π. κροτάφοισι 15.648; in other relations, π. δ’ ἔγχεϊ χεῖρα καμεῖται will grow weary by grasping the spear, 2.389 ; δράκων ἑλισσόμενος π. χειῇ 22.95 ; κνίση ἑλισσομένη π. καπνῷ 1.317; π. σταχύεσσιν ἐέρση 23.598; μάρναντο π. Σκαιῇσι πύλῃσιν 18.453 ; rarely in Trag., π. βρέτει πλεχθείς A. Eu. 259 (lyr.); κεῖται νεκρὸς π. νεκρῷ S. Ant. 1240. in Poets, also, around a weapon, i.e.
spitted upon it, transfixed by it, π. δουρὶ πεπαρμένη Il. 21.577; ἐρεικόμενος π. δουρί 13.441 ; κυλινδόμενος π. χαλκῷ 8.86 ; π. δουρὶ ἤσπαιρε 13.570; πεπτῶτα π. ξίφει S. Aj. 828; αἷμα ἐρωήσει π. δουρί Il. 1.303. of a warrior standing over a dead comrade so as to defend him, ἀμφὶ δ’ ἄρ’ αὐτῷ βαῖν΄, ὥς τις π. πόρτακι μήτηρ 17.4; ἑστήκει, ὥς τίς τε λέων π. οἷσι τέκεσσι ib. 133 ; Αἴας π. Πατρόκλῳ… βεβήκει ib. 137, cf. 355 ; π. σκύμνοισι βεβηκώς Ar. Eq. 1039. of an object for or about which one struggles (cf. supr. A. 11.1), π. οἷσι μαχειόμενος κτεάτεσσι Od. 17.471 ; μαχήσασθαι π. δαιτί 2.245 ; π. παιδὶ μάχης πόνος Il. 16.568 ; ἄνδρα π. ᾗ πατρίδι μαρνάμενον Tyrt. 10.2; π. τοῖς φιλτάτοις κυβεύειν Pl. Prt. 314a ; π. τῇ Σικελίᾳ ἔσται ὁ ἀγών Th. 6.34 codd. ; κινδυνεύειν π. αὑτῷ Antipho 5.6. with Verbs denoting care, anxiety, or the opposite (cf. supr. A. 11.2), π. γὰρ δίε ποιμένι λαῶν, μή τι πάθοι Il. 5.566 ; ἔδεισεν δὲ π. ξανθῷ Μενελάῳ 10.240, cf. 11.557; δεδιότες π. τῷ χωρίῳ Th. 1.60, cf. 74, 119, Ar. Eq. 27; θαρρεῖν π. τῇ ἑαυτοῦ ψυχῇ Pl. Phd. 114d, cf. Tht. 148c; π. πλέγματι γαθεῖ Theoc. 1.54. generally, of the cause or occasion, on account of, by reason of, ἀτύζεσθαι π. καπνῷ, v.l. for ὑπὸ καπνοῦ in Il. 8.183; μὴ π. Μαρδονίῳ πταίσῃ ἡ Ἑλλάς Hdt. 9.101; π. σφίσιν αὐτοῖς πταῖσαι Th. 6.33 ; π. αὑτῷ σφαλῆναι Id. 1.69 ; in Poets, π. δείματι for fear, Pi. P. 5.58 ; π. τιμᾷ in honour or praise, ib. 2.59; π. τάρβει, π. φόβῳ, A. Pers. 696 (lyr.), Ch. 35 (lyr.); π. χάρματι h.Cer. 429; — but π. θυμῷ is f.l. in Hdt. 3.50.
WITH ACCUSATIVE, of Place, prop. of the object round about which motion takes place, π. βόθρον ἐφοίτων came flocking round the pit, Od. 11.42 ; π. νεκρὸν ἤλασαν ἵππους Il. 23.13 ; π. τέρματα ἵπποι τρωχῶσι 22.162 ; ἄστυ πέρι… διώκειν ib. 173, 230 ; ἐρύσας π. σῆμα 24.16, cf. 51, etc. ; π. φρένας ἤλυθ’ ἰωή 10.139 ; π. φρένας ἤλυθε οἶνος Od. 9.362 ; also of extension round, ἑστάμεναι π. τοῖχον, π. βωμόν, Il. 18.374, Od. 13.187, etc. ; λέξασθαι π. ἄστυ Il. 8.519 ; μάρνασθαι π. ἄ. 6.256, etc. ; φυλάσσοντας π. μῆλα 12.303; οἳ π. Πηνειὸν… ναίεσκον, π. Δωδώνην… οἰκί’ ἔθεντο, 2.757, 750; σειρήν κεν π. ῥίον Οὐλύμποιο δησαίμην 8.25, cf. Od. 18.67; in Prose, ἰκριῶσαι π. τὼ ἀγάλματε IG1². 371.22; φυλακὰς δεῖ π. τὸ στρατόπεδον εἶναι X. An. 5.1.9; π. τὴν κρήνην εὕδειν somewhere near it, Pl. Phdr. 259a, cf. X. Cyr. 1.2.9; εἶναι π. τὸν λαγώ Id. Cyn. 4.4; π. λίθον πεσών upon it, Ar. Ach. 1180; π. αὑτὰ καταρρεῖν collapse upon themselves, D. 2.10; ταραχθεῖσαι [αἱ νῆες] π. ἀλλήλας Th. 7.23; πλεῦνες π. ἕνα many to one, Hdt. 7.103 ; π. τὸν ἄρξαντα… τὸ ἀδίκημά ἐστι is imputable to him who…, Antipho 4.44.2 ; freq. with a Subst. only, ἡ π. Λέσβον ναυμαχία the sea-fight off Lesbos, X. HG 2.3.32 ; οἱ π. τὴν Ἔφεσον Pl. Tht. 179e; στρατηγοὶ π. Πελοπόννησον IG1². 324.18 ; strengthd., π. τ’ ἀμφί τε τάφρον Il. 17.760; π. τ’ ἀμφί τε κύματα Hes. Th. 848 ; cf. ἀμφί c. 1.2. of persons who are about one, ἔχειν τινὰ π. αὑτόν X. HG 5.3.22 ; esp. οἱ π. τινά a person΄s attendants, connexions, associates, or colleagues, οἱ π. τὸν Πείσανδρον πρέσβεις Th. 8.63 ; οἱ π. Ἡράκλειτον his school, Pl. Cra. 440c, cf. X. An. 1.5.8, etc. ; οἱ π. Ἀρχίαν πολέμαρχοι Archias and his colleagues, Id. HG 5.44.2, cf. An. 2.4.2, etc. ; οἱ π. τινά so-and-so and his family, PGrenf. 1.21.16 (ii BC), etc. ; later οἱ π. τινά, periphr. for the person himself, οἱ π. Φαβρίκιον Fabricius, Plu. Pyrrh. 20, cf. Tim. 13, IGRom. 3.883.14 (Tarsus, ii/iii AD); cf. ἀμφί C. 1.3. of the object about which one is occupied or concerned, π. δόρπα πονεῖσθαι, π. δεῖπνον πένεσθαι, Il. 24.444, Od. 4.624 (but π. τεύχε’ ἕπουσι, tmesis for περιέπουσι, Il. 15.555); later mostly εἶναι π. τι, Th. 7.31, X. HG 2.2.4; γενέσθαι Isoc. 3.12; π. γυναῖκας γενέσθαι Vett.Val. 17.20; ὄντων ἡμῶν π. ταύτην τὴν πραγματείαν D. 48.6; διατρῖψαι π. τὴν θήραν X. Cyr. 1.2.11, etc. ; less freq. ἔχειν π. τινάς Id. HG 7.4.28, Gal. 15.442; in periphr. phrases, οἱ π. τὴν ποίησιν καὶ τοὺς λόγους ὄντες poets and orators, Isoc. 12.35 ; οἱ π. τὴν φιλοσοφίαν ὄντες Id. 9.8; οἱ π. τὴν μουσικήν ib. 4 ; οἱ π. τὰς τελετάς ministers of the mysteries, Pl. Phd. 69c ; ὁ π. τὸν ἵππον the groom, X. Eq. 6.3; cf. ἀμφί C. 1.6.
round or about a place, and so in, π. νῆσον ἀλώμενοι Od. 4.368, cf. 90; ἐμέμηκον π. σηκούς 9.439 ; ἃν π. ψυχὰν γάθησεν in his heart, Pi. P. 4.122 ; χρονίζειν π. Αἴγυπτον Hdt. 3.61, cf. 7.131; εὕροι ἄν τις [βασιλείας] π. τοὺς βαρβάρους Pl. R. 544d, etc. ; οἱ π. Φωκίδα τόποι Plb. 5.24.12, etc.
about, in the case of, τὰ π. τὴν Αἴγυπτον γεγονότα, τὰ π. Μίλητον γενόμενα, Hdt. 3.13, 6.26 ; εὐσεβεῖν π. θεούς Pl. Smp. 193a ; ἀσεβεῖν π. ξένους X. Cyr. 5.2.10 ; ἁμαρτάνειν π. τινάς Id. An. 3.2.20; ἀνήρ ἐστιν ἀγαθὸς π. τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων IG1². 59.10 ; ἄνδρ’ ἀγαθὸν ὄντα Μαραθῶνι π. τὴν πόλιν Ar. Ach. 696 ; τοιαύτην γνώμην ἔχειν π. τὸν πατέρα Lys. 10.21 ; οὐδεμία συμφορὴ… ἔσται… π. οἶκον τὸν σόν Hdt. 8.102 ; ποιέειν or πράττειν τι π. τινά, Id. 1.158, Pl. Grg. 507a; τὰ π. Πρηξάσπεα πρηχθέντα Hdt. 3.76 ; καινοτομεῖν π. τὰ θεῖα Pl. Euthphr. 3b ; π. θεοὺς μὴ σωφρονεῖν X. Mem. 1.1.20 ; σπουδάζειν π. τινά promote his cause, Isoc. 1.10; without a Verb, αἱ π. τοὺς παῖδας συμφοραί X. Cyr. 7.2.20; ἡ π. αὑτὸν ἐπιμέλεια Isoc. 9.2; ἡ π. ἡμᾶς ἡνιόχησις Pl. Phdr. 246b; generally, of all relations, about, concerning, in respect of, π. μὲν τοὺς ἰχθύας οὕτως ἔχει Hdt. 2.93, cf. 8.86; πονηρὸν π. τὸ σῶμα Pl. Prt. 313d; ἀκόλαστος π. ταῦτα Aeschin. 1.42 ; γελοῖος π. τὰς διατριβάς ib. 126 ; ξυνηνέχθη θόρυβος π. τὸν Ἀστύοχον Th. 8.84; as to (cf. A. 11.5), π. τὸ παρὸν πάθος Pl. Tht. 179c, cf. Phd. 65a ; freq. in place of an Adj., ὄργανα ὅσα π. γεωργίαν, i.e. γεωργικά, Id. R. 370d ; οἱ νόμοι οἱ π. τοὺς γάμους Id. Cri. 50d ; αἱ π. τὰ μαθήματα ἡδοναί Id. Phlb. 51e ; also in place of a gen., οἱ π. Λυσίαν λόγοι the speeches of L., Id. Phdr. 279a; ἡ π. Φίλιππον τυραννίς the despotism of P., X. HG 5.44.2 ; ἀκρασίας τῆς π. τὸν θυμόν Arist. EN 1149b19 ; in Prose, to denote circumstances connected with any person or thing, τὰ π. Κῦρον, τὰ π. Ἑλένην, τὰ π. Βάττον, Hdt. 1.95, 2.113, 4.154 ; τὰ π. τὸν Ἄθων the works at Mount Athos, Id. 7.37; τὰ π. τὰς ναῦς naval affairs, Th. 1.13; τὰ π. τὴν ναυμαχίαν (v.l. for τῆς ναυμαχίας) the events of…, Id. 8.63; τὰ π. τὸν πόλεμον Pl. R. 468a; τὰ π. τὸ σῶμα Id. Phdr. 246d; τὰ π. τοὺς θεούς X. Cyr. 8.1.23, etc. ; cf. ἀμφί c. 1.4. of Time, π. λύχνων ἁφάς about the time of lamp-lighting, Hdt. 7.215; π. μέσας νύκτας about midnight, X. An. 1.7.1; π. πλήθουσαν ἀγοράν ib. 2.1.7; π. ἡλίου δυσμάς ib. 6.5.32 ; π. τούτους τοὺς χρόνους Th. 3.89, etc. of round numbers, π. ἑβδομήκοντα about seventy, Id. 1.54; π. ἑπτακοσίους X. HG 2.4.5, etc. Position; π. may follow its Subst., when it suffers anastrophe, ἄστυ πέρι Il. 22.173; ἔριδος πέρι 16.476; most freq. with gen., τοῦδε πράγματος πέρι A. Eu. 630; τῶνδε βουλεύειν πέρι Id. Th. 248, etc. (S. only once uses it before its gen., Aj. 150 (anap.)); in Prose, σφέων αὐτῶν πέρι Hdt. 8.36; σοφίας πέρι Pl. Phlb. 49a; δικαίων τε πέρι καὶ ἀδίκων Id. Grg. 455a, etc. ; γραμμάτων εἴπομεν ὡς οὐχ ἱκανῶς ἔχεις πέρι Id. Lg. 809e, cf. Ap. 19c. περί abs., as ADV., around, about, also, near, by, freq. in Hom., γέλασσε δὲ πᾶσα π. χθών Il. 19.362, al. ; strengthd., περί τ’ ἀμφί τε κάλλος ἄητο round about, h.Cer. 276, cf. Call. Hec. 1.1.13.
before or above others (cf. A. 111), exceedingly, only Ep., in which case it commonly suffers anastrophe, Τυδεΐδη, πέρι μέν σε τίον Δαναοί Il. 8.161, cf. 9.53; σε χρὴ πέρι μὲν φάσθαι ἔπος ἠδ’ ἐπακοῦσαι ib. 100; τοι πέρι δῶκε θεὸς πολεμήϊα ἔργα 13.727; ἅ οἱ πέρι δῶκεν Ἀθήνη Od. 2.116, cf. 7.110; πέρι γάρ μιν ὀϊζυρὸν τέκε μήτηρ 3.95; πέρι κέρδεα οἶδεν 2.88; τὸν πέρι Μοῦσ’ ἐφίλησεν 8.63. π. does not suffer anastrophe in the Ep. phrase π. κῆρι right heartily, π. κῆρι φίλησε Il. 13.430, etc. (κῆρι φιλεῖν alone, 9.117); ἀπέχθωνται π. κῆρι 4.53; π. κῆρι τιέσκετο ib. 46, cf. Od. 5.36, 7.69; π. κῆρι… ἐχολώθη Il. 13.206; also π. φρεσὶν ἄσπετος ἀλκή 16.157; π. φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη Od. 14.433; ἀλύσσοντες π. θυμῷ Il. 22.70, cf. Od. 14.146; π. σθένεϊ Il. 17.22. for περὶ πρό, v. περιπρό. περὶ κάτω bottom upwards, δῖνος π. κάτω τετραμμένος Stratt. 34, cf. Phot. ; τὴν κόγχην στρέψας π. τὰ κάτω Ael. NA 9.34.
IN COMPOS. all its chief senses recur, esp. extension in all directions as from a centre, all round, as in περιβάλλω, περιβλέπω, περιέχω. completion of an orbit and return to the same point, about, as in περιάγω, περιβαίνω, περίειμι (εἶμι ibo), περιέρχομαι, περιστρέφω. a going over or beyond, above, before, as in περιβαίνω III, περιβάλλω V, περιγίγνομαι, περιεργάζομαι, περιτοξεύω. generally, a strengthening of the simple notion, beyond measure, very, exceedingly, as in περικαλλής, περίκηλος, περιδείδω, like Lat. per-. the notion of double-ness which belongs to ἀμφί is found in only one poetic compd., περιδέξιος.
PROSODY; περί never suffers elision in Il. or Od. (περ’ ἰγνύσι h.Merc. 152); once in Hes., περίαχε Th. 678 (cf. Q.S. 3.601, 11.382), v. ἰάχω fin. ; περ’ ἰγνύῃσι Theoc. 25.242 ; περ’ Ἠδάλιον Inscr.Cypr. 135.27 H. ; also in Pi., περάπτων P. 3.52 ; περόδοις N. 11.40; περιδαῖος Fr. 154 ; περ’ αὐτᾶς P. 4.265 ; ταύτας περ’ ἀτλάτου πάθας O. 6.38. not in Trag. (περεβάλοντο, περεσκήνωσεν are ff. ll. in A. Ag. 1147, Eu. 634); in Com. and codd. of Prose writers only in part. of περίειμι (εἶμι ibo); — π. stands before a word beginning with a vowel in Com., περὶ Ἀθηνῶν, περὶ ἐμοῦ, Ar. Eq. 1005 sq. ; — Aeol. περρ metri gr., v. A. 5.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
um, herum,
A. Adverbium : περί τ' ἀμφί τε, ringsumher, H.h. Cer. 277 ; oft in tmesi, wie man Stellen erklärt wie περὶ δ' αὐλὴ ὑψηλὴ δέδμητο, ringsum, Od. 9.184, περὶ χεῖρε βαλοῦσα Aesch. Ag. 1540, wo aber die Präposition genauer als für sich stehendes Adverb betrachtet wird. – Bes. hat περί oft die Bdtg des Darüberhinausgehens (ὑπὲρ τὸ τῆς φύσεως μέτρον, περισσῶς erklären die Scholl. gewöhnlich), des Vorzüglichen, und bezeichnet einen hohen Grad, ist also durch sehr, gar sehr zu übersetzen, in welchem Falle mit zurückgezogenem Tone πέρι geschrieben wird, πέρι μέν σε τίον Δαναοί, sie ebrten dich ausgezeichnet, Il. 8.161 (an welcher Stelle Spitzner u. Bekker περί schreiben, wie Il. 11.557 auch Wolf περὶ γὰρ δίε νηυσὶν Ἀχαιῶν hat ; Od. 14.433 περὶ γὰρ φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη ; in welchen Stellen aber auch die Erkl. des περί als adv. vorzuziehen ist, wie auch 2.88, ἥ τοι πέρι κέρδεα οἶδεν); τῷ σε χρὴ πέρι μὲν φάσθαι ἔπος ἠδ' ἐπακοῦσαι, Il. 9.100, dir ziemt es vor Allen ; πέρι μὲν πολέμῳ ἔνι καρτερός ἐσσι, ib. 53 ; τὸ δὴ πέρι θαῦμα τέτυκτο, 18.549 ; περι δ' ἱρὰ θεοῖσιν ἀθανάτοισιν ἔδωκε, Od. 1.66, vgl. 4.722 ; τὸν πέρι μοῦσ' ἐφίλησε, 8.63, u. oft ; – πέρι κῆρι, gar sehr von Herzen, recht herzlich, z.B. τάων μοι πέρι κῆρι τιέσκετο Ἴλιος ἱρή, Il. 4.46, wo Spitzner u. Bekker wieder nach der Tradition der Alten περί schreiben ; vgl. 4.53, 13.119, 206, 430, 24.61, 423, 435, Od. 5.36 (zu welcher Stelle Nitzsch zu vgl.). 6.158, 7.69, 15.245, 19.280, 23.339 ; eben so πέρι θυμῷ, Il. 22.70 (Spitzner u. Bekker περί) Od. 14.146 ; u. so faßte Wolf auch Il. 17.22, θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι πέρι σθένεϊ βλεμεαίνει, weil sonst σθένεϊ βλεμεαίνει eine geläufige Vrbdg ist, Spitzner aber u. Bekker haben wieder περί als Präposition (s. B.2); – περὶ πρό wird richtiger als ein Wort geschrieben (s. unten), od. müßte wenigstens πέρι πρό geschrieben werden. – Steht in dem Satze εἶναι, so zieht man περί dazu und nimmt eine tmesis an (vgl. περιεῖναι); folgt ein gen., so wird es ebenfalls richtiger als Präposition betrachtet (s. B.1).
B. Als Präposition mit dem gen., dat. u. accus., um.
1) c. genitivo:
a) örtlich ; αὐτοῦ τετάνυστο περὶ σπείους γλαφυροῖο ἡμερίς, Od. 5.68 ; περὶ τρόπιος βεβαῶτα, ib. 130 ; τείχη περὶ Δαρδανίας, Eur. Troad. 824 ; Sapph. 1.10 ; einzeln bei sp.D., καὶ περὶ σοῦ πάντα γένοιτο ῥόδα, Ep.adesp. 705 (APP 120); δοῦναι ὅσον θ' εἵλυμα περὶ χροός, Ap.Rh. 2.1129 ; Mosch. 3.60 vrbdt sogar ἑσδομέναν περὶ σεῖο, än deiner Nähe, bei dir sitzend ; vgl. Schäfer zu Dion.Hal. C.V. p. 351. – So ist auch
b) περί zu fassen, wenn es den Gegenstand bezeichnet, um den eine Handlung stattfindet ; so bes. kämpfen, ἀμύνεσθαι περὶ νηῶν, eigentlich um die Schiffe herum sich wehren, den Feind abwehren, Il. 12.142 ; μάχεσθαι περὶ νηός, um das Schiff, das in der Mitte liegend gedacht wird, kämpfen, so daß sich die beiden Parteien dasselbe streitig machen, die Einen es erobern, die Andern es verteidigen wollen, Il. 15.416, 707, 16.1 ; περὶ θανόντος, um den Getöteten kämpfen, den die Feinde in ihre Gewalt zu bringen, die Freunde ihnen zu entreißen suchen, 8.476 ; δῆριν ἔχον περὶ πιπτόντων, Hes. Sc. 251 ; περὶ πτόλιος μαχησόμενος, Il. 17.147 ; περὶ ψυχῆς θέον, 22.161, sie liefen um das Leben, der Eine will es durch die Flucht retten, der Andere es ihm durch die Verfolgung entreißen ; vgl. Her. 9.37, τρέχειν περὶ τῆς ψυχῆς, u. ä. τρέχειν περὶ ἑωυτοῦ, zur Rettung des eigenen Lebens laufen, 7.57 ; auch δρόμον θέειν περὶ παντός, ἀγῶνας δραμέονται περὶ σφέων αὐτέων, 8.74, 102. Aehnlich περὶ νίκης ἐπείγεσθαι, ἀγάσσασθαι, um den noch unentschiedenen Sieg wetteifern, Il. 23.437, 639 ; περὶ ἴσης ἐρίζειν, 12.423, um gleiches Recht hadern, d.i. um gleiches Recht zu erlangen ; noch mehr an die ersten Beispiele erinnernd περὶ τρίποδος θεῖν, 11.700, vgl. 23.718, um den als Kampfpreis in der Mitte liegenden Dreifuß wettrennen ; auch ἐρίζειν περὶ μύθων, um die Worte wettstreiten, d.i. wetteifern, wer am besten sprechen könne, Il. 15.284 ; ἐρίζειν περὶ τόξων, um die größere Geschicklichkeit im Bogenschießen wetteifern, Od. 8.225, vgl. 24.515. – Daraus entwickelt sich der Gebrauch, den Gegenstand, um dessen Gewinnung, wenn er in den Händen des Feindes ist, oder zu dessen Schutz, wenn er ange. griffen wird, man kämpft, durch περί τινος zu bezeichnen, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης, Il. 12.243 u. oft ; περὶ πτόλιος, τείχεος, 18.265, 279, Od. 11.403, 24.113 ; μαχοῦνται περὶ σέθεν, Aesch. Suppl. 721 ; Her. 1.169 u. öfter ; Thuc. 6.69 ; Xen. An. 2.1.12 u. sonst ; περὶ τῶν ἐσχάτων κινδυνεύειν, Dem. 8.34. So auch περὶ παίδων θνήσκειν, Eur. Alc. 176, τυραννίδος πέρι ἀδικεῖν, Phoen. 527. – Daher
c) περί τινος den Gegenstand bezeichnet, auf den sich eine Tätigkeit bezieht, sehr gewöhnlich bei wissen, hören, sagen u. a. ä., im Deutschen durch um, gew. durch von, überzu übersetzen, περὶ νόστου ἄκουσα, ich habe von seiner Heimkehr gehört, Od. 19.270 ; κέκλυτέ μευ τοῦδε περὶ ξείνου, höret mich über diesen Fremden, 17.371 ; οἶδα περὶ κείνου, ib. 563 ; οὐδὲν σύ που κάτοισθα τῶν σαυτοῦ πέρι, Soph. Phil. 549 ; εἰδέναι περί τινος, Plat. Tim. 27a ; Lys. 14.23 u. sonst in Prosa ; γιγνώσκειν, Xen. An. 2.5.8 ; γνώμην ἔχειν, 2.2.10 ; ἔλεξα τῆς ἐμῆς περὶ ψυχῆς, Aesch. Eum. 114 ; Soph. O.R. 707 ; u. in Prosa sehr geläufig, Her. u. Folgde, wie Plat. Phaedr. 347c ; περὶ ἀληθείας λέγειν, Xen. u. A.; λῆρον τοῦ γνῶναι πέρι, Ar. Ran. 822 ; διαλέγεσθαι περί τινος, sich über eine Sache oder wegen einer Sache besprechen, Xen. An. 5.5.25 ; βουλεύειν περὶ φόνου, über den Mord ratschlagen, Od. 16.234 ; τῶνδε πέρι, Aesch. Spt. 230 u. öfter ; Soph. O.R. 738, βουλεύεσθαι, Xen. An. 2.3.20 ; γένεσθε τῶνδε σύμβουλοι πέρι, Aesch. Ch. 84 ; σιγὴν τῶνδε θήσομαι πέρι, Eur. Med. 66. – Auch ψήφῳ διαιρεῖν τοῦδε πράγματος πέρι, darüber entscheiden durch Abstimmung, Aesch. Eum. 600 ; ψῆφος ἐπῆκτο περὶ φυγῆς, Xen. An. 7.7.57. – Eben so bei den Zeitwörtern, in welchen ein Fürchten, Sorgen liegt, μερμηρίζειν περί τινος, Sorge um oder für Einen tragen, Il. 20.17 ; περὶ πομπῆς μνησόμεθα, wegen der Sendung wollen wir bedacht sein, Cd. 7.191 (ähnl. Dem. ὀνομαστὶ περί τινος μνησθῆναι, 24.132); auch ἄχος περί τινος, Leid um Einen, Od. 21.249 ; φροντίζειν περί τινος, Her. 8.36 ; περὶ ποτοῦ γοῦν ἐστί σοι ; also um den Trunk ist es dir zu tun ? um den Trunk also drehen sich alle deine Gedanken ? Ar. Eq. 87 ; δεδιὼς περὶ αὐτοῦ, μή –, Plat. Prot. 320a, wie φοβεῖσθαι, Xen. An. 5.5.7.
d) auch die bewegende Ursache u. die Absicht bei einer Tätigkeit wird dadurch ausgedrückt, περὶ ἔριδος μάχεσθαι, aus Streitsucht kämpfen, Il. 6.301 ; τὼ δ' αὖτις συνίτην ἔριδος πέρι, 16.476, was auch »um zu kämpfen« erklärt werden kann ; vgl. aber αἵτε χολωσάμεναι ἔριδος πέρι θυμοβόροιο νεικεῦσι, 20.253 ; in περὶ πτωχῶν ἐριδαίνομεν, Od. 18.403, liegt die Veranlassung, um die Bettler ; περὶ ὀργῆς, aus, vor Zorn, Thuc. 4.130 ; ἄνδρε δύω περὶ τῶνδε κελεύομεν, darum, hierüber, deswegen, Il. 23.659, 802 ; vgl. πέμπειν περὶ Ποτιδαίας, Thuc. 1.85 ; περὶ ὧν ἀφικόμην, Plat. Prot. 318a ; φεύγουσι περὶ τῆς νομοθεσίας, Legg. X.886e ; τοῦ πέρι ; Prot. 312b ; τὴν ἀρχὴν τοῦ πολέμου γεγενημένην περὶ τοῦ τιμωρήσασθαι Φίλιππον, Dem. 4.43.
e) wie Her. 7.102, ἀριθμοῦ δὲ πέρι μὴ πύθῃ, ὅσοι τινὲς ἐόντες ταῦτα ποιέειν οἷοί τέ εἰσι, περί vorausstellte : was die Zahl betrifft, so frage nicht, wieviel –, so steht zuweilen ohne einen Zusatz περί τινος im Anfange eines Satzes, was das betrifft, wie Plat. Phaedr. 250c, περὶ κάλλους, ὥσπερ εἴπομεν, μετ' ἐκείνων τε ἔλαμπεν ἰόν, vgl. Gorg. 467d, Men. 72c ; περὶ μὲν δὴ βρώσεως καὶ πόσεως οὕτω παρεσκευασμένος ἦν, Xen. Mem. 1.3.15 ; περὶ δὲ τῶν φιάλων –. τέως μὲν ᾤετο αὐτὸν ἀποίσειν τὰς φιάλας, Dem. 49.62 ; περὶ μὲν γὰρ μαρτυρίας, ὅτι ψευδῆ μεμαρτυρήκασιν, αὐτοί μοι δοκοῦσιν ἐξελέγχειν –, 47.4, vgl. 1.11. – Daher wird es auch ohne Verbum zu Substantiven gesetzt, αἰτία περί τινος, Plat. Phaed. 95e, 97d ; vgl. Schäfer zu Schol. Ap.Rh. 4.269 ; ὀλιγωρία περὶ τῶν ὅπλων, Pol. 11.9.2 ; ἐν ταῖς περὶ Ἡρακλέους πράξεσιν, DS. 5.35, wo es für den einfachen gen. gesetzt scheint ; u. dient zur Umschreibung einer Sache mit allen ihren Nebenumständen, πῶς ποτ' ἔχει τὰ περὶ τῆς ἀρετῆς, Plat. Prot. 360e, Alles, was sich auf die Tugend bezieht, die Tugend in allen ihren Beziehungen ; τὰ περὶ τῆς δίκης, Phaed. 67b ; Thuc. sagt μηδὲν νεώτερον ποιεῖν περὶ τῶν ἀνδρῶν,· in Ansehung der Männer, 2.6, u. ähnl. τὰ περὶ τῶν Πλαταιέων γεγενημένα, ibid., u. kürzer πιστευόντων τὰ περὶ τῆς στρατείας, 6.32 ; τὰ περί τινος, was Einen angeht, was er tut, seine Schicksale, od. seine Handlungen, Xen. Hell. 1.6.28, 7.4.1, vgl. 6.1.7 ; τὸ περὶ τούτου γεγονός, Pol. 1.54.5 ; τὰ περὶ Σινώπης ἐν τούτοις ἦν, 4.56.9. – ti bei Hom. bedeutet περὶ πάντων, περὶ ἄλλων, vor allen, über alle, mehr als alle andern, also einen Vorzug vor diesen, ein Darüberhinausgehen, περὶ πάντων ἔμμεναι ἄλλων, alle übertreffen, Il. 1.187 (vgl. περίειμι); u. so ist περὶ φρένας ἔμμεναι ἄλλων an Verstand vor den Andern sein, sie an Verstand übertreffen, 17.171, vgl. 1.258, 13.374, 631, 21.214, Od. 1.66, 24.24 ; auch mit dem superl., περὶ δ' ἔγχει Ἀχαιῶν φέρτατός ἐσσι, mit dem Speere bist du der Trefflichste unter den Achäern, Il. 7.289 ; ὃς περὶ μὲν εἶδος, περὶ δ' ἔργα τέτυκτο τῶν ἄλλων Δαναῶν, 17.279, Od. 11.550, wo Wolf u. Bekker es als adv. fassend πέρι schreiben (s. oben A.). – Daran reiht sich die von Her. an, bes. bei den Attikern sehr geläufige Vrbdg περὶ πολλοῦ, πλείονος, πλείστου ποιεῖσθαι, ἡγεῖσθαι, hoch, höher, am höchsten halten, περὶ ὀλίγου, ἐλάττονος ποιεῖσθαι, gering, geringer achten, περὶ οὐδενὸς ἡγεῖσθαι, Lys. 12.7 u. sonst, für Nichts achten, περὶ παντὸς ποιεῖσθαι u. ä., die unter den bezüglichen adj. u. verb. nachzusehen sind.
2) cum dativo, um ; gew.
a) in rein örtlicher Bdtg, um Etwas herum, ringsum, ἀσπαίρειν περὶ δουρί, Il. 13.570 ; ἐρεικόμενος περὶ δουρί, 13.441, u. περὶ δουρὶ πεπαρμένη, um den Spieß gesteckt, eigtl. an den Spieß gesteckt, so daß dieser rings umgeben ist, 21.577 ; vgl. κυλίνδεσθαι περὶ χαλκῷ, sich um das Erz wälzen, d.i. am Erze steckend sich wälzen, 8.86, 183 ; u. ähnl. πεπτῶτα τῷδε περὶ νεορράντῳ ξίφει, Soph. Aj. 815 ; μάρνατο περὶ Σκαιῇσι πύλῃσι, Il. 18.453 ; so περὶ στήθεσσιν, 2.416, 10.21 u. oft ; περὶ χροΐ, um den Leib, um die Haut, 8.43, 13.25 u. sonst ; περὶ κροτάφοισι, 15.648 ; περὶ δ' ἔγχεϊ χεῖρα καμεῖται, 2.389 ; Od. 11.424 ; auch bei Verbis der Bewegung, κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκεν, Il. 11.17, wie θώρακα περὶ στήθεσσιν ἔδυνεν, eigtl. er zog einen Panzer an, so daß er um die Brust saß, wie περὶ χροῒ ἕσσατο τεύχεα, er legte die Rüstung an, so daß sie um den Leib saß ; περὶ βρέτει πλεχθείς, Aesch. Eum. 248 ; μαντεῖα περὶ δέρῃ στέφη, Ag. 1238, Kränze um den Hals, wie περὶ τῇ χειρὶ χρυσοῦν δακτύλιον, Plat. Rep. II.359d, einen goldenen Ring um den Finger haben ; χιτῶνες περὶ τοῖς στέρνοις καὶ μηροῖς, Xen. An. 7.4.4 ; περὶ μὲν τῇσι κεφάλῃσι εἶχον τιάρας, Her. 7.61, wo er hinzusetzt περὶ δὲ τὸ σῶμα κιθῶνας ; – κεῖται νεκρὸς περὶ νεκρῷ, bei od. auf dem Toten, eigtl. den Toten umgebend, umschließend, Soph. Ant. 1225 ; u. so eine unbestimmte Nähe andeutend, neben, bei, περὶ δαιτί, Od. 2.245, περὶ χειῇ, Il. 22.95 ; περὶ φρεσὶν ἀλκή, Kraft um das Herz, 16.157, wobei das Herz gleichsam als mit Kraft umpanzert dargestellt wird. Ueber περὶ κῆρι s. A. – Hierher kann man noch ziehen τί νέον περὶ σοί ; Eur. I.A. 43, was Neues ist um dich, umgibt dich, stößt dir zu ?
b) aus dem noch örtlich zu nehmenden ἑσταότες περὶ Πατρόκλῳ, Il. 17.355, wie ἑστήκει ὥς τίς τε λέων περὶ οἷσι τέκεσσιν, ib. 133, um Einen zur Verteidigung sich stellen, wird es ähnlich wie mit dem gen. bei den Zeitwörtern des Kämpfens gebraucht, πόνος μάχης περὶ παιδί, Kampf um den Sohn, zu seiner Verteidigung, 16.568 ; μάχεσθαι περὶ οἷσι κτεάτεσσι, um Hab und Gut, zur Verteidigung seines Eigentums kämpfen, Od. 17.471 ; vgl. Ar. Eq. 1034, μαχεῖται ὥσπερ περὶ σκύμνοισι βεβηκώς ; selten auch in Prosa, wie μὴ περὶ τοῖς φιλτάτοις κυβεύῃς, Plat. Prot. 313e ; häufiger bei Fürchten, Sorgen, wie man das homerische περὶ γὰρ δίε ποιμένι λαῶν, Il. 5.566, ohne Tmesis erklären kann, περὶ γὰρ δίε νηυσίν 9.433, wenn man 10.240 ἔδδεισεν δὲ περὶ ξανθῷ Μενελάῳ vergleicht ; περὶ ἑωυτῷ δειμαίνοντα, Her. 3.35 ; so φοβεῖσθαι περί τινι, Thuc. 4.123 ; Plat. Euthyd. 273b ; δείσας περὶ τῷ γένει ἡμῶν, Prot. 322c ; auch θαρρεῖν περί τινι, gutes Mutes sein wegen Etwas, Phaed. 114d u. öfter.
c) ἀτύζεσθαι περὶ καπνῷ, Il. 8.183, heißt seit Wolf ὑπὸ καπνοῦ ; doch drückt es sonst auch, wie das lat. prae, die Veranlassung, Ursache aus, vor, aus, σέβομαι δ' ἀντία λέξαι σέθεν ἀρχαίῳ περὶ τάρβει, aus Furcht, Aesch. Pers. 682 ; vgl. Ilgen H.h. Cer. 429 ; so περὶ πλέγματι γαθεῖ, er freut sich über, Theocr. 1.54 ; λύπα περὶ παρθένῳ, Eur. Hel. 1358.
3) cum accusativo, um ; zunächst
a) bei Verbis der Bewegung, den Gegenstand bezeichnend, um den sich Etwas herum bewegt, περὶ βόθρον ἐφοίτων, Od. 11.42 ; περὶ κεῖνον ὁμίλεον, 24.19 ; περὶ φρένας ἤλυθ' ἰωή, Il. 10.139, vgl. 11.89, wie περὶ φρένας ἤλυθεν οἶνος, Od. 9.362, der Wein περὶ λίθον πεσών, Ar. Ach. 1195 ; λεύσσων περὶ πᾶν, Soph. O.C. 134 ; περὶ τὰ μνήματα κυλινδομένη, Plat. Phaed. 81c. – Häufiger
b) bei Verbis, die eine Ruhe, ein Verweilen bezeichnen, wenn ein größerer Umkreis bezeichnet werden soll, περὶ ἄστυ μάρνασθαι, Il. 6.256 u. oft ; περὶ σῆμα, τέρματα, 24.16, 22.162 u. oft ; ἑστάμεναι περὶ τοῖχον, an der Wand rings herumstehen, 18.374 ; περὶ Πηνειὸν ναίεσκον, 2.757, wie περὶ Δωδώνην οἰκί' ἔθεντο, 2.750 ; νῦν ὀΐω περὶ γούνατ' ἐμὰ στήσεσθαι Ἀχαιούς, 11.609 ; φυλάσσοντες περὶ μῆλα, um die Herden, 12.303 ; ἑλισσόμενοι περὶ δίνας, um die Strudel oder in den Strudeln sich herumdrehend, 21.11, u. in ähnlichen Beziehungen oft ; auch περί τ' ἀμφί τε τάφρον, verstärkt, 17.760 ; περί τ' ἀμφί τε κύματα, Hes. Th. 848 ; u. περὶ πίδακας ἀμφί, Theocr. 7.142, rings herum ; ὃ καὶ περὶ πρύμναν πόλεως καχλάζει, Aesch. Spt. 742, von den Wellen, wie 108 ; περὶ τεῖχος θήκας Ἰλιάδος γῆς εὔμορφοι κατέχουσιν, Ag. 440 ; οὓς πέρι πᾶσα χθὼν στένεται, Pers. 61 ; περὶ τὴν θάλασσαν οἰκοῦντες, Plat. Phaed. 109b, vgl. Tim. 40a, Theaet. 208d ; περὶ τὸ βασίλειον, Xen. Cyr. 2.4.4 ; περὶ τοὺς πόδας περιειλεῖν, um die Füße umwickeln, An. 4.5.36 ; – Plat. sagt auch περὶ τὴν κρήνην εὕδειν, an der Quelle schlafen, Phaedr. 259a. – Oft wird nur im Allgemeinen ein Umkreis damit bezeichnet, χρονίζειν περὶ Αἴγυπτον, Her. 3.61, wie διατρίβειν περὶ Πιερίην, 7.131, u. öfter, wo wir es durch in dem Lande übersetzen müssen ; vgl. ᾤκουν περὶ πᾶσαν τὴν Σικελίαν, sie wohnten in ganz Sizilien umher, Thuc. 6.2 ; εὕροι δ' ἄν τις οὐκ ἐλάττους περὶ τοὺς βαρβάρους ἢ τοὺς Ἕλληνας, bei den Barbaren, Plat. Rep. VIII.547b ; Φίλιππος περὶ Ἑλλήσποντον ὤν, Dem. 8.3 ; οἱ περὶ Φωκίδα τόποι, Pol. 5.24.12 ; vgl. Schäfer zu Schol. Par. Ap.Rh. 4.132.
c) oft von Personen, die zu Jemandes Umgebung oder Gefolge gehören, οἱ περί τινα, τῶν περὶ ἑαυτὸν δορυφόρων, die Trabanten seines Gefolges, Plat. Rep. VIII.567e, wobei aber gew. die Person selbst mitgerechnet wird, so daß οἱ περὶ Ἡράκλειτον, Crat. 440c, den Heraklit und seine Anhänger, die man als ein Ganzes zu betrachten gewohnt ist, bedeutet ; vgl. Phil. 44c ; Xen. An. 1.5.7, 2.4.2 ; Sp., wie Pol. u. Folgde bezeichnen damit auch wohl die Person allein, ohne weitere Beziehung auf die Umgebung, doch so, daß man dabei weniger an die wirkliche Persönlichkeit der Einzelnen, als an ihre Eigenschaften, den Umfang aller Eigentümlichkeiten dachte (vgl. e).
d) wie schon Hom. vrbdt περὶ δόρπα πονεῖσθαι, περὶ δεῖπνον πένεσθαι, sich um die Mahlzeit beschäftigen, Il. 24.244, Od. 4.624, vgl. περὶ τεύχεα ἕπουσι, sie sind geschäftig um die Waffen her, Il. 15.555, wo noch an ein eigentliches Umherlaufen zu denken ist, u. αἰεὶ περὶ κεῖνον ὀΐζυε, 3.408, bei ihm sitzend, trauernd um ihn, – so ist περί τι εἶναι, γίγνεσθαι = um Etwas sein, sich damit beschäftigen, drückt also das Beziehen der Tätigkeit auf einen Gegenstand aus, der als der Mittelpunkt derselben betrachtet wird, ἣ ἂν ᾖ περὶ λόγους, Plat. Gorg. 450b, οἱ περὶ ταῦτα ὄντες, Phaedr. 273a ; und so sind οἱ περὶ τὴν θήραν die sich mit der Jagd beschäftigen, die Jäger, Soph. 220d ; οἱ περὶ τὰς τελετάς, Phaed. 69c ; vgl. Xen. οἱ μὲν περὶ τὰ ἐπιτήδεια ἦσαν, An. 3.5.7 ; περὶ τὸ βοηθεῖν ἐγίγνοντο, Pol. 1.41.6 ; ὁ περὶ τὰς πράξεις, 9.1.4.
e) daher überhaupt sich auf Etwas beziehen, αἱ νομοθεσίαι καὶ τὸ ὠφέλιμον περὶ τὸ μέλλον ἐστίν, Plat. Theaet. 179a ; περὶ λόγου δύναμίν ἐστι πᾶσα αὕτη ἡ πραγματεία, Crat. 408a ; auch λέγειν περὶ τὰ σιτία, Gorg. 490c, vgl. Soph. 232b. So bei vielen andern Verbis ; εὐσέβει περὶ ξένους, Eur. Alc. 1151, wie εὐσεβεῖν περὶ θεούς, Plat. Symp. 193b, fromm sein in Beziehung auf die Götter, gegen die Götter ; κακουργεῖν περί τινα, Ar. Nub. 994 ; ὅσια περὶ θεούς, Eur. Suppl. 367 ; τὰ προσήκοντα πράττοι ἄν τις περὶ θεοὺς καὶ περὶ ἀνθρώπους, Plat. Gorg. 507a ; τὸ περὶ σὲ ἄριστον, das Beste in Beziehung auf dich, für dich, Legg. X.903d ; ὅ, τι χρηστὸν ἢ πονηρὸν περὶ τὸ σῶμα, Prot. 313d ; τοιοῦτος περὶ ἐμέ, so gegen mich, Xen. Cyr. 5.4.12 ; ἄδικος, κακὸς περί τινα, An. 1.6.8, 4.8 ; προθυμία περί τι, 7.6.11 ; ἁμαρτάνειν περί τινα, 3.2.20 ; vgl. Her. περὶ τούτους οὕτως εἶχε, 8.85. – Auch ἐγκωμιαζόντων αὐτὸν περὶ τὴν μάχην, Plat. Theaet. 142b, loben in Beziehung auf den Kampf, um oder über den Kampf, wie ἄγασθαί τινα περί τι, Legg. XII.948b ; οὐ γὰρ σμικροὶ περὶ αὐτὰ φθόνοι τε γίγνονται καὶ ἄλλαι δυσμένειαι, Prot. 316d. – Daher dient es zu Umschreibungen, wo der Genitiv oder ein Adjectivum in der Uebersetzung bequemer ist, ἡ περὶ ἡμᾶς ἡνιόχησις, Plat. Phaedr. 246b, = ἡμῶν ; τὰ περὶ τὸ σῶμα, was sich auf den Körper bezieht, das Körperliche, 246d ; τὸ περὶ ἀνδρείαν γένος, Polit. 310d ; τοῦ περὶ Φωκέας ὀλέθρου, welches die Phoceer betroffen, Dem. 19.76 ; τὰ περὶ τὸν Ἄππιον προτερήματα, Pol. 1.16.1 ; τὸ γεγονὸς σύμπτωμα περὶ τὸν Γναῖον, 1.22.1 ; δειλία περὶ τὸν ἡγεμόνα γενομένη, 3.81.7, ist die Feigheit des Feldherrn selbst ; vgl. Antiph. 4 δ 2, δοκεῖ μοι περὶ τὸν ἄρξαντα τῆς πληγῆς τὸ ἀδίκημα εἶναι, d.i. der angefangen hat zu schlagen, hat Unrecht getan ; – τὰ περὶ τὸν Κῦρον u. ä. oft bei Her., Alles, was den Kyrus betrifft ; τὰ περὶ τὴν ἀρετήν, was zur Tugend gehört, daher die Tugend selbst.
f) bei Zeitbestimmungen wird ein nur ungefähr bestimmter Abschnitt angegeben, περὶ τὰ μηδικά, um die Zeit der Perserkriege, περὶ τούτους τοὺς χρόνους, um diese Zeit, Thuc. 3.89 ; περὶ μέσας νύκτας, Xen. An. 1.7.1, Cyr. 4.5.13 u. öfter ; περὶ ἀρίστου ὥραν, Hell. 1.1.12 ; περὶ τοὺς καιροὺς τούτους, Isocr. 4.73 ; Sp.
g) auch bei unbestimmten, ungefähren Zahlenangaben wird περί gebraucht, περὶ ἔτη μάλιστα πέντε καὶ ἑξήκοντα, Plat. Parm. 127b ; Xen. u. Folgde ; zuweilen ist es dann ohne Einfluß auf den Casus, vgl. Lobeck zu Phryn. 410.
Seinem Casus wird περί in allen Verbindungen nachgestellt und erleidet dann die Anastrophe, πέρι ; Beispiele aus Dichtern und aus der Prosa sind schon oben mit angeführt ; auffallend ist Plat. Legg. VII.809e, γραμμάτων εἴπομεν ὡς οὐχ ἱκανῶς ἔχεις πέρι. S. auch Arist. poet. 22.
In der Zusammensetzung bedeutet περί bes.
a) um, rings um, περιβάλλω, περιβλέπω u. ä., – herum, Vollendung eines Kreislaufes und Rückkehr zu demselben Punkte, von dem die Bewegung ausgegangen war, περιβαίνω, περιέρχομαι.
b) ein Darüberhinausgehen, Ueberschreiten, Uebertreffen, über, περιγίγνομαι, περίειμι, περιτοξεύω.
c) bes. bei adj. eine Verstärkung des einfachen Begriffs, περικαλλής.
d) in περιδέξιος drückt es wie ἀμφί den Begriff der Zweiheit aus.
Das ι wird bei περί in der Regel vor einem Vokal nicht elidirt ; nur im Aeolischen kam diese Elision vor, u. so sagt Pind. Ol. 6.38 ταύτας περ' ἀτλάτου πάθας, nach Böckh ; περίαχε für περιΐαχε Hes. Th. 678, nachgeahmt von Qu.Sm. 3.601, 11.382. – In der attischen Komödie folgt auf περί ein mit einem Vokal anfangendes Wort, ohne daß dies als Hiatus gilt, Ar. Eq. 1011 st, u. sonst oft.
A. Adverbium : περί τ' ἀμφί τε, ringsumher, H.h. Cer. 277 ; oft in tmesi, wie man Stellen erklärt wie περὶ δ' αὐλὴ ὑψηλὴ δέδμητο, ringsum, Od. 9.184, περὶ χεῖρε βαλοῦσα Aesch. Ag. 1540, wo aber die Präposition genauer als für sich stehendes Adverb betrachtet wird. – Bes. hat περί oft die Bdtg des Darüberhinausgehens (ὑπὲρ τὸ τῆς φύσεως μέτρον, περισσῶς erklären die Scholl. gewöhnlich), des Vorzüglichen, und bezeichnet einen hohen Grad, ist also durch sehr, gar sehr zu übersetzen, in welchem Falle mit zurückgezogenem Tone πέρι geschrieben wird, πέρι μέν σε τίον Δαναοί, sie ebrten dich ausgezeichnet, Il. 8.161 (an welcher Stelle Spitzner u. Bekker περί schreiben, wie Il. 11.557 auch Wolf περὶ γὰρ δίε νηυσὶν Ἀχαιῶν hat ; Od. 14.433 περὶ γὰρ φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη ; in welchen Stellen aber auch die Erkl. des περί als adv. vorzuziehen ist, wie auch 2.88, ἥ τοι πέρι κέρδεα οἶδεν); τῷ σε χρὴ πέρι μὲν φάσθαι ἔπος ἠδ' ἐπακοῦσαι, Il. 9.100, dir ziemt es vor Allen ; πέρι μὲν πολέμῳ ἔνι καρτερός ἐσσι, ib. 53 ; τὸ δὴ πέρι θαῦμα τέτυκτο, 18.549 ; περι δ' ἱρὰ θεοῖσιν ἀθανάτοισιν ἔδωκε, Od. 1.66, vgl. 4.722 ; τὸν πέρι μοῦσ' ἐφίλησε, 8.63, u. oft ; – πέρι κῆρι, gar sehr von Herzen, recht herzlich, z.B. τάων μοι πέρι κῆρι τιέσκετο Ἴλιος ἱρή, Il. 4.46, wo Spitzner u. Bekker wieder nach der Tradition der Alten περί schreiben ; vgl. 4.53, 13.119, 206, 430, 24.61, 423, 435, Od. 5.36 (zu welcher Stelle Nitzsch zu vgl.). 6.158, 7.69, 15.245, 19.280, 23.339 ; eben so πέρι θυμῷ, Il. 22.70 (Spitzner u. Bekker περί) Od. 14.146 ; u. so faßte Wolf auch Il. 17.22, θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι πέρι σθένεϊ βλεμεαίνει, weil sonst σθένεϊ βλεμεαίνει eine geläufige Vrbdg ist, Spitzner aber u. Bekker haben wieder περί als Präposition (s. B.2); – περὶ πρό wird richtiger als ein Wort geschrieben (s. unten), od. müßte wenigstens πέρι πρό geschrieben werden. – Steht in dem Satze εἶναι, so zieht man περί dazu und nimmt eine tmesis an (vgl. περιεῖναι); folgt ein gen., so wird es ebenfalls richtiger als Präposition betrachtet (s. B.1).
B. Als Präposition mit dem gen., dat. u. accus., um.
1) c. genitivo:
a) örtlich ; αὐτοῦ τετάνυστο περὶ σπείους γλαφυροῖο ἡμερίς, Od. 5.68 ; περὶ τρόπιος βεβαῶτα, ib. 130 ; τείχη περὶ Δαρδανίας, Eur. Troad. 824 ; Sapph. 1.10 ; einzeln bei sp.D., καὶ περὶ σοῦ πάντα γένοιτο ῥόδα, Ep.adesp. 705 (APP 120); δοῦναι ὅσον θ' εἵλυμα περὶ χροός, Ap.Rh. 2.1129 ; Mosch. 3.60 vrbdt sogar ἑσδομέναν περὶ σεῖο, än deiner Nähe, bei dir sitzend ; vgl. Schäfer zu Dion.Hal. C.V. p. 351. – So ist auch
b) περί zu fassen, wenn es den Gegenstand bezeichnet, um den eine Handlung stattfindet ; so bes. kämpfen, ἀμύνεσθαι περὶ νηῶν, eigentlich um die Schiffe herum sich wehren, den Feind abwehren, Il. 12.142 ; μάχεσθαι περὶ νηός, um das Schiff, das in der Mitte liegend gedacht wird, kämpfen, so daß sich die beiden Parteien dasselbe streitig machen, die Einen es erobern, die Andern es verteidigen wollen, Il. 15.416, 707, 16.1 ; περὶ θανόντος, um den Getöteten kämpfen, den die Feinde in ihre Gewalt zu bringen, die Freunde ihnen zu entreißen suchen, 8.476 ; δῆριν ἔχον περὶ πιπτόντων, Hes. Sc. 251 ; περὶ πτόλιος μαχησόμενος, Il. 17.147 ; περὶ ψυχῆς θέον, 22.161, sie liefen um das Leben, der Eine will es durch die Flucht retten, der Andere es ihm durch die Verfolgung entreißen ; vgl. Her. 9.37, τρέχειν περὶ τῆς ψυχῆς, u. ä. τρέχειν περὶ ἑωυτοῦ, zur Rettung des eigenen Lebens laufen, 7.57 ; auch δρόμον θέειν περὶ παντός, ἀγῶνας δραμέονται περὶ σφέων αὐτέων, 8.74, 102. Aehnlich περὶ νίκης ἐπείγεσθαι, ἀγάσσασθαι, um den noch unentschiedenen Sieg wetteifern, Il. 23.437, 639 ; περὶ ἴσης ἐρίζειν, 12.423, um gleiches Recht hadern, d.i. um gleiches Recht zu erlangen ; noch mehr an die ersten Beispiele erinnernd περὶ τρίποδος θεῖν, 11.700, vgl. 23.718, um den als Kampfpreis in der Mitte liegenden Dreifuß wettrennen ; auch ἐρίζειν περὶ μύθων, um die Worte wettstreiten, d.i. wetteifern, wer am besten sprechen könne, Il. 15.284 ; ἐρίζειν περὶ τόξων, um die größere Geschicklichkeit im Bogenschießen wetteifern, Od. 8.225, vgl. 24.515. – Daraus entwickelt sich der Gebrauch, den Gegenstand, um dessen Gewinnung, wenn er in den Händen des Feindes ist, oder zu dessen Schutz, wenn er ange. griffen wird, man kämpft, durch περί τινος zu bezeichnen, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης, Il. 12.243 u. oft ; περὶ πτόλιος, τείχεος, 18.265, 279, Od. 11.403, 24.113 ; μαχοῦνται περὶ σέθεν, Aesch. Suppl. 721 ; Her. 1.169 u. öfter ; Thuc. 6.69 ; Xen. An. 2.1.12 u. sonst ; περὶ τῶν ἐσχάτων κινδυνεύειν, Dem. 8.34. So auch περὶ παίδων θνήσκειν, Eur. Alc. 176, τυραννίδος πέρι ἀδικεῖν, Phoen. 527. – Daher
c) περί τινος den Gegenstand bezeichnet, auf den sich eine Tätigkeit bezieht, sehr gewöhnlich bei wissen, hören, sagen u. a. ä., im Deutschen durch um, gew. durch von, überzu übersetzen, περὶ νόστου ἄκουσα, ich habe von seiner Heimkehr gehört, Od. 19.270 ; κέκλυτέ μευ τοῦδε περὶ ξείνου, höret mich über diesen Fremden, 17.371 ; οἶδα περὶ κείνου, ib. 563 ; οὐδὲν σύ που κάτοισθα τῶν σαυτοῦ πέρι, Soph. Phil. 549 ; εἰδέναι περί τινος, Plat. Tim. 27a ; Lys. 14.23 u. sonst in Prosa ; γιγνώσκειν, Xen. An. 2.5.8 ; γνώμην ἔχειν, 2.2.10 ; ἔλεξα τῆς ἐμῆς περὶ ψυχῆς, Aesch. Eum. 114 ; Soph. O.R. 707 ; u. in Prosa sehr geläufig, Her. u. Folgde, wie Plat. Phaedr. 347c ; περὶ ἀληθείας λέγειν, Xen. u. A.; λῆρον τοῦ γνῶναι πέρι, Ar. Ran. 822 ; διαλέγεσθαι περί τινος, sich über eine Sache oder wegen einer Sache besprechen, Xen. An. 5.5.25 ; βουλεύειν περὶ φόνου, über den Mord ratschlagen, Od. 16.234 ; τῶνδε πέρι, Aesch. Spt. 230 u. öfter ; Soph. O.R. 738, βουλεύεσθαι, Xen. An. 2.3.20 ; γένεσθε τῶνδε σύμβουλοι πέρι, Aesch. Ch. 84 ; σιγὴν τῶνδε θήσομαι πέρι, Eur. Med. 66. – Auch ψήφῳ διαιρεῖν τοῦδε πράγματος πέρι, darüber entscheiden durch Abstimmung, Aesch. Eum. 600 ; ψῆφος ἐπῆκτο περὶ φυγῆς, Xen. An. 7.7.57. – Eben so bei den Zeitwörtern, in welchen ein Fürchten, Sorgen liegt, μερμηρίζειν περί τινος, Sorge um oder für Einen tragen, Il. 20.17 ; περὶ πομπῆς μνησόμεθα, wegen der Sendung wollen wir bedacht sein, Cd. 7.191 (ähnl. Dem. ὀνομαστὶ περί τινος μνησθῆναι, 24.132); auch ἄχος περί τινος, Leid um Einen, Od. 21.249 ; φροντίζειν περί τινος, Her. 8.36 ; περὶ ποτοῦ γοῦν ἐστί σοι ; also um den Trunk ist es dir zu tun ? um den Trunk also drehen sich alle deine Gedanken ? Ar. Eq. 87 ; δεδιὼς περὶ αὐτοῦ, μή –, Plat. Prot. 320a, wie φοβεῖσθαι, Xen. An. 5.5.7.
d) auch die bewegende Ursache u. die Absicht bei einer Tätigkeit wird dadurch ausgedrückt, περὶ ἔριδος μάχεσθαι, aus Streitsucht kämpfen, Il. 6.301 ; τὼ δ' αὖτις συνίτην ἔριδος πέρι, 16.476, was auch »um zu kämpfen« erklärt werden kann ; vgl. aber αἵτε χολωσάμεναι ἔριδος πέρι θυμοβόροιο νεικεῦσι, 20.253 ; in περὶ πτωχῶν ἐριδαίνομεν, Od. 18.403, liegt die Veranlassung, um die Bettler ; περὶ ὀργῆς, aus, vor Zorn, Thuc. 4.130 ; ἄνδρε δύω περὶ τῶνδε κελεύομεν, darum, hierüber, deswegen, Il. 23.659, 802 ; vgl. πέμπειν περὶ Ποτιδαίας, Thuc. 1.85 ; περὶ ὧν ἀφικόμην, Plat. Prot. 318a ; φεύγουσι περὶ τῆς νομοθεσίας, Legg. X.886e ; τοῦ πέρι ; Prot. 312b ; τὴν ἀρχὴν τοῦ πολέμου γεγενημένην περὶ τοῦ τιμωρήσασθαι Φίλιππον, Dem. 4.43.
e) wie Her. 7.102, ἀριθμοῦ δὲ πέρι μὴ πύθῃ, ὅσοι τινὲς ἐόντες ταῦτα ποιέειν οἷοί τέ εἰσι, περί vorausstellte : was die Zahl betrifft, so frage nicht, wieviel –, so steht zuweilen ohne einen Zusatz περί τινος im Anfange eines Satzes, was das betrifft, wie Plat. Phaedr. 250c, περὶ κάλλους, ὥσπερ εἴπομεν, μετ' ἐκείνων τε ἔλαμπεν ἰόν, vgl. Gorg. 467d, Men. 72c ; περὶ μὲν δὴ βρώσεως καὶ πόσεως οὕτω παρεσκευασμένος ἦν, Xen. Mem. 1.3.15 ; περὶ δὲ τῶν φιάλων –. τέως μὲν ᾤετο αὐτὸν ἀποίσειν τὰς φιάλας, Dem. 49.62 ; περὶ μὲν γὰρ μαρτυρίας, ὅτι ψευδῆ μεμαρτυρήκασιν, αὐτοί μοι δοκοῦσιν ἐξελέγχειν –, 47.4, vgl. 1.11. – Daher wird es auch ohne Verbum zu Substantiven gesetzt, αἰτία περί τινος, Plat. Phaed. 95e, 97d ; vgl. Schäfer zu Schol. Ap.Rh. 4.269 ; ὀλιγωρία περὶ τῶν ὅπλων, Pol. 11.9.2 ; ἐν ταῖς περὶ Ἡρακλέους πράξεσιν, DS. 5.35, wo es für den einfachen gen. gesetzt scheint ; u. dient zur Umschreibung einer Sache mit allen ihren Nebenumständen, πῶς ποτ' ἔχει τὰ περὶ τῆς ἀρετῆς, Plat. Prot. 360e, Alles, was sich auf die Tugend bezieht, die Tugend in allen ihren Beziehungen ; τὰ περὶ τῆς δίκης, Phaed. 67b ; Thuc. sagt μηδὲν νεώτερον ποιεῖν περὶ τῶν ἀνδρῶν,· in Ansehung der Männer, 2.6, u. ähnl. τὰ περὶ τῶν Πλαταιέων γεγενημένα, ibid., u. kürzer πιστευόντων τὰ περὶ τῆς στρατείας, 6.32 ; τὰ περί τινος, was Einen angeht, was er tut, seine Schicksale, od. seine Handlungen, Xen. Hell. 1.6.28, 7.4.1, vgl. 6.1.7 ; τὸ περὶ τούτου γεγονός, Pol. 1.54.5 ; τὰ περὶ Σινώπης ἐν τούτοις ἦν, 4.56.9. – ti bei Hom. bedeutet περὶ πάντων, περὶ ἄλλων, vor allen, über alle, mehr als alle andern, also einen Vorzug vor diesen, ein Darüberhinausgehen, περὶ πάντων ἔμμεναι ἄλλων, alle übertreffen, Il. 1.187 (vgl. περίειμι); u. so ist περὶ φρένας ἔμμεναι ἄλλων an Verstand vor den Andern sein, sie an Verstand übertreffen, 17.171, vgl. 1.258, 13.374, 631, 21.214, Od. 1.66, 24.24 ; auch mit dem superl., περὶ δ' ἔγχει Ἀχαιῶν φέρτατός ἐσσι, mit dem Speere bist du der Trefflichste unter den Achäern, Il. 7.289 ; ὃς περὶ μὲν εἶδος, περὶ δ' ἔργα τέτυκτο τῶν ἄλλων Δαναῶν, 17.279, Od. 11.550, wo Wolf u. Bekker es als adv. fassend πέρι schreiben (s. oben A.). – Daran reiht sich die von Her. an, bes. bei den Attikern sehr geläufige Vrbdg περὶ πολλοῦ, πλείονος, πλείστου ποιεῖσθαι, ἡγεῖσθαι, hoch, höher, am höchsten halten, περὶ ὀλίγου, ἐλάττονος ποιεῖσθαι, gering, geringer achten, περὶ οὐδενὸς ἡγεῖσθαι, Lys. 12.7 u. sonst, für Nichts achten, περὶ παντὸς ποιεῖσθαι u. ä., die unter den bezüglichen adj. u. verb. nachzusehen sind.
2) cum dativo, um ; gew.
a) in rein örtlicher Bdtg, um Etwas herum, ringsum, ἀσπαίρειν περὶ δουρί, Il. 13.570 ; ἐρεικόμενος περὶ δουρί, 13.441, u. περὶ δουρὶ πεπαρμένη, um den Spieß gesteckt, eigtl. an den Spieß gesteckt, so daß dieser rings umgeben ist, 21.577 ; vgl. κυλίνδεσθαι περὶ χαλκῷ, sich um das Erz wälzen, d.i. am Erze steckend sich wälzen, 8.86, 183 ; u. ähnl. πεπτῶτα τῷδε περὶ νεορράντῳ ξίφει, Soph. Aj. 815 ; μάρνατο περὶ Σκαιῇσι πύλῃσι, Il. 18.453 ; so περὶ στήθεσσιν, 2.416, 10.21 u. oft ; περὶ χροΐ, um den Leib, um die Haut, 8.43, 13.25 u. sonst ; περὶ κροτάφοισι, 15.648 ; περὶ δ' ἔγχεϊ χεῖρα καμεῖται, 2.389 ; Od. 11.424 ; auch bei Verbis der Bewegung, κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκεν, Il. 11.17, wie θώρακα περὶ στήθεσσιν ἔδυνεν, eigtl. er zog einen Panzer an, so daß er um die Brust saß, wie περὶ χροῒ ἕσσατο τεύχεα, er legte die Rüstung an, so daß sie um den Leib saß ; περὶ βρέτει πλεχθείς, Aesch. Eum. 248 ; μαντεῖα περὶ δέρῃ στέφη, Ag. 1238, Kränze um den Hals, wie περὶ τῇ χειρὶ χρυσοῦν δακτύλιον, Plat. Rep. II.359d, einen goldenen Ring um den Finger haben ; χιτῶνες περὶ τοῖς στέρνοις καὶ μηροῖς, Xen. An. 7.4.4 ; περὶ μὲν τῇσι κεφάλῃσι εἶχον τιάρας, Her. 7.61, wo er hinzusetzt περὶ δὲ τὸ σῶμα κιθῶνας ; – κεῖται νεκρὸς περὶ νεκρῷ, bei od. auf dem Toten, eigtl. den Toten umgebend, umschließend, Soph. Ant. 1225 ; u. so eine unbestimmte Nähe andeutend, neben, bei, περὶ δαιτί, Od. 2.245, περὶ χειῇ, Il. 22.95 ; περὶ φρεσὶν ἀλκή, Kraft um das Herz, 16.157, wobei das Herz gleichsam als mit Kraft umpanzert dargestellt wird. Ueber περὶ κῆρι s. A. – Hierher kann man noch ziehen τί νέον περὶ σοί ; Eur. I.A. 43, was Neues ist um dich, umgibt dich, stößt dir zu ?
b) aus dem noch örtlich zu nehmenden ἑσταότες περὶ Πατρόκλῳ, Il. 17.355, wie ἑστήκει ὥς τίς τε λέων περὶ οἷσι τέκεσσιν, ib. 133, um Einen zur Verteidigung sich stellen, wird es ähnlich wie mit dem gen. bei den Zeitwörtern des Kämpfens gebraucht, πόνος μάχης περὶ παιδί, Kampf um den Sohn, zu seiner Verteidigung, 16.568 ; μάχεσθαι περὶ οἷσι κτεάτεσσι, um Hab und Gut, zur Verteidigung seines Eigentums kämpfen, Od. 17.471 ; vgl. Ar. Eq. 1034, μαχεῖται ὥσπερ περὶ σκύμνοισι βεβηκώς ; selten auch in Prosa, wie μὴ περὶ τοῖς φιλτάτοις κυβεύῃς, Plat. Prot. 313e ; häufiger bei Fürchten, Sorgen, wie man das homerische περὶ γὰρ δίε ποιμένι λαῶν, Il. 5.566, ohne Tmesis erklären kann, περὶ γὰρ δίε νηυσίν 9.433, wenn man 10.240 ἔδδεισεν δὲ περὶ ξανθῷ Μενελάῳ vergleicht ; περὶ ἑωυτῷ δειμαίνοντα, Her. 3.35 ; so φοβεῖσθαι περί τινι, Thuc. 4.123 ; Plat. Euthyd. 273b ; δείσας περὶ τῷ γένει ἡμῶν, Prot. 322c ; auch θαρρεῖν περί τινι, gutes Mutes sein wegen Etwas, Phaed. 114d u. öfter.
c) ἀτύζεσθαι περὶ καπνῷ, Il. 8.183, heißt seit Wolf ὑπὸ καπνοῦ ; doch drückt es sonst auch, wie das lat. prae, die Veranlassung, Ursache aus, vor, aus, σέβομαι δ' ἀντία λέξαι σέθεν ἀρχαίῳ περὶ τάρβει, aus Furcht, Aesch. Pers. 682 ; vgl. Ilgen H.h. Cer. 429 ; so περὶ πλέγματι γαθεῖ, er freut sich über, Theocr. 1.54 ; λύπα περὶ παρθένῳ, Eur. Hel. 1358.
3) cum accusativo, um ; zunächst
a) bei Verbis der Bewegung, den Gegenstand bezeichnend, um den sich Etwas herum bewegt, περὶ βόθρον ἐφοίτων, Od. 11.42 ; περὶ κεῖνον ὁμίλεον, 24.19 ; περὶ φρένας ἤλυθ' ἰωή, Il. 10.139, vgl. 11.89, wie περὶ φρένας ἤλυθεν οἶνος, Od. 9.362, der Wein περὶ λίθον πεσών, Ar. Ach. 1195 ; λεύσσων περὶ πᾶν, Soph. O.C. 134 ; περὶ τὰ μνήματα κυλινδομένη, Plat. Phaed. 81c. – Häufiger
b) bei Verbis, die eine Ruhe, ein Verweilen bezeichnen, wenn ein größerer Umkreis bezeichnet werden soll, περὶ ἄστυ μάρνασθαι, Il. 6.256 u. oft ; περὶ σῆμα, τέρματα, 24.16, 22.162 u. oft ; ἑστάμεναι περὶ τοῖχον, an der Wand rings herumstehen, 18.374 ; περὶ Πηνειὸν ναίεσκον, 2.757, wie περὶ Δωδώνην οἰκί' ἔθεντο, 2.750 ; νῦν ὀΐω περὶ γούνατ' ἐμὰ στήσεσθαι Ἀχαιούς, 11.609 ; φυλάσσοντες περὶ μῆλα, um die Herden, 12.303 ; ἑλισσόμενοι περὶ δίνας, um die Strudel oder in den Strudeln sich herumdrehend, 21.11, u. in ähnlichen Beziehungen oft ; auch περί τ' ἀμφί τε τάφρον, verstärkt, 17.760 ; περί τ' ἀμφί τε κύματα, Hes. Th. 848 ; u. περὶ πίδακας ἀμφί, Theocr. 7.142, rings herum ; ὃ καὶ περὶ πρύμναν πόλεως καχλάζει, Aesch. Spt. 742, von den Wellen, wie 108 ; περὶ τεῖχος θήκας Ἰλιάδος γῆς εὔμορφοι κατέχουσιν, Ag. 440 ; οὓς πέρι πᾶσα χθὼν στένεται, Pers. 61 ; περὶ τὴν θάλασσαν οἰκοῦντες, Plat. Phaed. 109b, vgl. Tim. 40a, Theaet. 208d ; περὶ τὸ βασίλειον, Xen. Cyr. 2.4.4 ; περὶ τοὺς πόδας περιειλεῖν, um die Füße umwickeln, An. 4.5.36 ; – Plat. sagt auch περὶ τὴν κρήνην εὕδειν, an der Quelle schlafen, Phaedr. 259a. – Oft wird nur im Allgemeinen ein Umkreis damit bezeichnet, χρονίζειν περὶ Αἴγυπτον, Her. 3.61, wie διατρίβειν περὶ Πιερίην, 7.131, u. öfter, wo wir es durch in dem Lande übersetzen müssen ; vgl. ᾤκουν περὶ πᾶσαν τὴν Σικελίαν, sie wohnten in ganz Sizilien umher, Thuc. 6.2 ; εὕροι δ' ἄν τις οὐκ ἐλάττους περὶ τοὺς βαρβάρους ἢ τοὺς Ἕλληνας, bei den Barbaren, Plat. Rep. VIII.547b ; Φίλιππος περὶ Ἑλλήσποντον ὤν, Dem. 8.3 ; οἱ περὶ Φωκίδα τόποι, Pol. 5.24.12 ; vgl. Schäfer zu Schol. Par. Ap.Rh. 4.132.
c) oft von Personen, die zu Jemandes Umgebung oder Gefolge gehören, οἱ περί τινα, τῶν περὶ ἑαυτὸν δορυφόρων, die Trabanten seines Gefolges, Plat. Rep. VIII.567e, wobei aber gew. die Person selbst mitgerechnet wird, so daß οἱ περὶ Ἡράκλειτον, Crat. 440c, den Heraklit und seine Anhänger, die man als ein Ganzes zu betrachten gewohnt ist, bedeutet ; vgl. Phil. 44c ; Xen. An. 1.5.7, 2.4.2 ; Sp., wie Pol. u. Folgde bezeichnen damit auch wohl die Person allein, ohne weitere Beziehung auf die Umgebung, doch so, daß man dabei weniger an die wirkliche Persönlichkeit der Einzelnen, als an ihre Eigenschaften, den Umfang aller Eigentümlichkeiten dachte (vgl. e).
d) wie schon Hom. vrbdt περὶ δόρπα πονεῖσθαι, περὶ δεῖπνον πένεσθαι, sich um die Mahlzeit beschäftigen, Il. 24.244, Od. 4.624, vgl. περὶ τεύχεα ἕπουσι, sie sind geschäftig um die Waffen her, Il. 15.555, wo noch an ein eigentliches Umherlaufen zu denken ist, u. αἰεὶ περὶ κεῖνον ὀΐζυε, 3.408, bei ihm sitzend, trauernd um ihn, – so ist περί τι εἶναι, γίγνεσθαι = um Etwas sein, sich damit beschäftigen, drückt also das Beziehen der Tätigkeit auf einen Gegenstand aus, der als der Mittelpunkt derselben betrachtet wird, ἣ ἂν ᾖ περὶ λόγους, Plat. Gorg. 450b, οἱ περὶ ταῦτα ὄντες, Phaedr. 273a ; und so sind οἱ περὶ τὴν θήραν die sich mit der Jagd beschäftigen, die Jäger, Soph. 220d ; οἱ περὶ τὰς τελετάς, Phaed. 69c ; vgl. Xen. οἱ μὲν περὶ τὰ ἐπιτήδεια ἦσαν, An. 3.5.7 ; περὶ τὸ βοηθεῖν ἐγίγνοντο, Pol. 1.41.6 ; ὁ περὶ τὰς πράξεις, 9.1.4.
e) daher überhaupt sich auf Etwas beziehen, αἱ νομοθεσίαι καὶ τὸ ὠφέλιμον περὶ τὸ μέλλον ἐστίν, Plat. Theaet. 179a ; περὶ λόγου δύναμίν ἐστι πᾶσα αὕτη ἡ πραγματεία, Crat. 408a ; auch λέγειν περὶ τὰ σιτία, Gorg. 490c, vgl. Soph. 232b. So bei vielen andern Verbis ; εὐσέβει περὶ ξένους, Eur. Alc. 1151, wie εὐσεβεῖν περὶ θεούς, Plat. Symp. 193b, fromm sein in Beziehung auf die Götter, gegen die Götter ; κακουργεῖν περί τινα, Ar. Nub. 994 ; ὅσια περὶ θεούς, Eur. Suppl. 367 ; τὰ προσήκοντα πράττοι ἄν τις περὶ θεοὺς καὶ περὶ ἀνθρώπους, Plat. Gorg. 507a ; τὸ περὶ σὲ ἄριστον, das Beste in Beziehung auf dich, für dich, Legg. X.903d ; ὅ, τι χρηστὸν ἢ πονηρὸν περὶ τὸ σῶμα, Prot. 313d ; τοιοῦτος περὶ ἐμέ, so gegen mich, Xen. Cyr. 5.4.12 ; ἄδικος, κακὸς περί τινα, An. 1.6.8, 4.8 ; προθυμία περί τι, 7.6.11 ; ἁμαρτάνειν περί τινα, 3.2.20 ; vgl. Her. περὶ τούτους οὕτως εἶχε, 8.85. – Auch ἐγκωμιαζόντων αὐτὸν περὶ τὴν μάχην, Plat. Theaet. 142b, loben in Beziehung auf den Kampf, um oder über den Kampf, wie ἄγασθαί τινα περί τι, Legg. XII.948b ; οὐ γὰρ σμικροὶ περὶ αὐτὰ φθόνοι τε γίγνονται καὶ ἄλλαι δυσμένειαι, Prot. 316d. – Daher dient es zu Umschreibungen, wo der Genitiv oder ein Adjectivum in der Uebersetzung bequemer ist, ἡ περὶ ἡμᾶς ἡνιόχησις, Plat. Phaedr. 246b, = ἡμῶν ; τὰ περὶ τὸ σῶμα, was sich auf den Körper bezieht, das Körperliche, 246d ; τὸ περὶ ἀνδρείαν γένος, Polit. 310d ; τοῦ περὶ Φωκέας ὀλέθρου, welches die Phoceer betroffen, Dem. 19.76 ; τὰ περὶ τὸν Ἄππιον προτερήματα, Pol. 1.16.1 ; τὸ γεγονὸς σύμπτωμα περὶ τὸν Γναῖον, 1.22.1 ; δειλία περὶ τὸν ἡγεμόνα γενομένη, 3.81.7, ist die Feigheit des Feldherrn selbst ; vgl. Antiph. 4 δ 2, δοκεῖ μοι περὶ τὸν ἄρξαντα τῆς πληγῆς τὸ ἀδίκημα εἶναι, d.i. der angefangen hat zu schlagen, hat Unrecht getan ; – τὰ περὶ τὸν Κῦρον u. ä. oft bei Her., Alles, was den Kyrus betrifft ; τὰ περὶ τὴν ἀρετήν, was zur Tugend gehört, daher die Tugend selbst.
f) bei Zeitbestimmungen wird ein nur ungefähr bestimmter Abschnitt angegeben, περὶ τὰ μηδικά, um die Zeit der Perserkriege, περὶ τούτους τοὺς χρόνους, um diese Zeit, Thuc. 3.89 ; περὶ μέσας νύκτας, Xen. An. 1.7.1, Cyr. 4.5.13 u. öfter ; περὶ ἀρίστου ὥραν, Hell. 1.1.12 ; περὶ τοὺς καιροὺς τούτους, Isocr. 4.73 ; Sp.
g) auch bei unbestimmten, ungefähren Zahlenangaben wird περί gebraucht, περὶ ἔτη μάλιστα πέντε καὶ ἑξήκοντα, Plat. Parm. 127b ; Xen. u. Folgde ; zuweilen ist es dann ohne Einfluß auf den Casus, vgl. Lobeck zu Phryn. 410.
Seinem Casus wird περί in allen Verbindungen nachgestellt und erleidet dann die Anastrophe, πέρι ; Beispiele aus Dichtern und aus der Prosa sind schon oben mit angeführt ; auffallend ist Plat. Legg. VII.809e, γραμμάτων εἴπομεν ὡς οὐχ ἱκανῶς ἔχεις πέρι. S. auch Arist. poet. 22.
In der Zusammensetzung bedeutet περί bes.
a) um, rings um, περιβάλλω, περιβλέπω u. ä., – herum, Vollendung eines Kreislaufes und Rückkehr zu demselben Punkte, von dem die Bewegung ausgegangen war, περιβαίνω, περιέρχομαι.
b) ein Darüberhinausgehen, Ueberschreiten, Uebertreffen, über, περιγίγνομαι, περίειμι, περιτοξεύω.
c) bes. bei adj. eine Verstärkung des einfachen Begriffs, περικαλλής.
d) in περιδέξιος drückt es wie ἀμφί den Begriff der Zweiheit aus.
Das ι wird bei περί in der Regel vor einem Vokal nicht elidirt ; nur im Aeolischen kam diese Elision vor, u. so sagt Pind. Ol. 6.38 ταύτας περ' ἀτλάτου πάθας, nach Böckh ; περίαχε für περιΐαχε Hes. Th. 678, nachgeahmt von Qu.Sm. 3.601, 11.382. – In der attischen Komödie folgt auf περί ein mit einem Vokal anfangendes Wort, ohne daß dies als Hiatus gilt, Ar. Eq. 1011 st, u. sonst oft.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
περί,
prep. with genitive, accusative (in cl. also with dative; cf. M, Pr., 105f.),
with radical sense round about (as distinct from ἀμφί, on both sides).
__I. C. genitive,
__1. of place, about (poët.).
__2. Causal, about, on account of, concerning, in reference to: Mat.2:8, Mrk.1:44, Luk.4:38, Jhn.16:26, Act.28:21, al. mult.; τὰ περί, with genitive, the things concerning one, one's state or case: Mrk.5:27, Act.1:3 28:15, Eph.6:22, al.; at the beginning of a sentence, περί, regarding, as to, 1Co.7:1, al.; in the sense on account of (Mat.26:28, 1Co.1:13, al.), often with ὑπέρ as variant (cf. M, Pr., 105).
__II. C. accusative,
__1. of place, about, around: Mat.3:4, Mrk.1:6, Luk.13:8, Act.22:6, al.; οἱ περί, with accusative of person(s), of one's associates, friends, etc., Mrk.4:10, Luk.22:49, Jhn.11:19, Act.13:13; οἱ περὶ τ. τοιαῦτα ἐργάται, Act.19:25; metaph., about, as to, concerning: 1Ti.1:19 6:4 2Ti.2:18 3:8, Tit.2:7; τὰ περὶ ἐμέ, Php.2:23; αἱ περὶ τ. λοιπὰ ἐπιθυμίαι, Mrk.4:19.
__2. Of time, in a loose reckoning, about, near: Mat.20:3, 5 6, 9 27:46, Mrk.6:48, Act.10:3, 9 22:6.
__III. In composition: round about (περιβάλλω, περίκειμαι), beyond, over and above (περιποιέω, περιλείπω), to excess (περιεργάζομαι, περισσεύω).
(AS)
prep. with genitive, accusative (in cl. also with dative; cf. M, Pr., 105f.),
with radical sense round about (as distinct from ἀμφί, on both sides).
__I. C. genitive,
__1. of place, about (poët.).
__2. Causal, about, on account of, concerning, in reference to: Mat.2:8, Mrk.1:44, Luk.4:38, Jhn.16:26, Act.28:21, al. mult.; τὰ περί, with genitive, the things concerning one, one's state or case: Mrk.5:27, Act.1:3 28:15, Eph.6:22, al.; at the beginning of a sentence, περί, regarding, as to, 1Co.7:1, al.; in the sense on account of (Mat.26:28, 1Co.1:13, al.), often with ὑπέρ as variant (cf. M, Pr., 105).
__II. C. accusative,
__1. of place, about, around: Mat.3:4, Mrk.1:6, Luk.13:8, Act.22:6, al.; οἱ περί, with accusative of person(s), of one's associates, friends, etc., Mrk.4:10, Luk.22:49, Jhn.11:19, Act.13:13; οἱ περὶ τ. τοιαῦτα ἐργάται, Act.19:25; metaph., about, as to, concerning: 1Ti.1:19 6:4 2Ti.2:18 3:8, Tit.2:7; τὰ περὶ ἐμέ, Php.2:23; αἱ περὶ τ. λοιπὰ ἐπιθυμίαι, Mrk.4:19.
__2. Of time, in a loose reckoning, about, near: Mat.20:3, 5 6, 9 27:46, Mrk.6:48, Act.10:3, 9 22:6.
__III. In composition: round about (περιβάλλω, περίκειμαι), beyond, over and above (περιποιέω, περιλείπω), to excess (περιεργάζομαι, περισσεύω).
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
This web service is provided and maintained by TELOTA - IT/DH
