παρά·νομος, ος, ον, contraire à la loi ou à la justice, d’où :
      1 inique, criminel, méchant, en parl. de pers. PLAT. Rsp. 539 a ; joint à ἐξωλέστατος, PLUT. Flam. 13 ; en parl. de choses, EUR. Tr. 284 ; AR. fr. 344, 10 ;
      2 illégal, THC. 2, 17 ; joint à ἀνόσιος, AR. Th. 684 ; à δεινός, AR. Pl. 967 ; à ἄδικος, PLAT. Ap. 31 e, etc. ; au plur. τὰ παράνομα, décret ou loi contraire aux lois existantes, παράνομα γράφειν, DÉM. 573, 19, présenter une loi contraire à la législation présente ; p. suite, παρανόμων γράφεσθαί τινα, AND. 3, 8, accuser qqn de proposer une loi contraire aux lois existantes ; παρανόμων ἁλῶναι, ANTIPH. (ATH. 451 a) etc., être convaincu de ce crime ; γραφὴ παρανόμων, DÉM. 243, 12, etc. ; ESCHN. 82, 12, accusation ou poursuites pour ce crime ; au sg. τὸ παράνομον, ESCHN. 82, 15, etc. le crime de proposer une loi contraire aux lois existantes.

• Cp. -ώτερος, ANAXIL. (Com. fr. 3, 347) ; sup. -ώτατος, AR. fr. 344 Dind. ; PLUT. Flam. 13.

Étym. π. νόμος.

ον, lawless, violent, ὀργά, δάκος, E. Ba. 997 (lyr.), Tr. 284 (lyr.) ; π. δὴ… δόξει γεγονέναι ἐκ νομίμου Pl. R. 539a ; εἰς γυναῖκας καὶ εἰς τὴν ἄλλην δίαιταν Antisth. ap. Ath. 5.220c ; χειρὶ παρανομωτάτῃ Ar. Fr. 387.10 ; οὗ… τίς ἂν δύναιτο παρανομώτερον φράσαι ; Anaxil. 22.2. of things, unlawful, διὰ τὴν π. ἐνοίκησιν Th. 2.17 ; τὰ π. τά τ’ ἀνόσια Ar. Th. 684 ; πέπονθα δεινὰ καὶ π. Id. Pl. 967 ; ἄδικα καὶ π. Pl. Ap. 31e ; τὸ π.
illegality, Aeschin. 3.197. Adv. -μως illegally, Antipho 5.94, Th. 3.65 ; opp. κατὰ νόμους, Pl. Plt. 302e ; Comp. -ωτέρως And. 4.22 ; Sup. παρανομώτατα Antipho 5.8. in Law, παράνομα γράφειν, εἰπεῖν, to propose an illegal or unconstitutional measure, D. 21.182, 183 ; παρανόμων γράψασθαί τινα to indict one for proposing such a measure, And. 1.17 ; γράφοντα παράνομα παρανόμων γραφόμενος D. 18.13 ; παρανόμων γραφή Aeschin. 3.197, etc. ; παρανόμων φεύγειν, ἁλῶναι, Lys. 18.14, Antiph. 196.14 ; Sup., παρανομώτατα γεγραφότα Aeschin. 3.31.

wider Sitte und Gesetz ; ὀργή, δάκος, grausam, Eur. Bacch. 997 Troa. 284 ; neben ἀνόσια, Ar. Th. 684 ; gesetzwidrig, widerrechtlich, διὰ τὴν παράνομον οἴκησιν, Thuc. 2.17 ; παράνομος δὴ δόξει γεγονέναι ἐκ νομίμου, Plat. Rep. VII.539a ; Ggstz ἔννομος, Polit. 302e ; παράνομόν τι δρᾶσαι ἢ εἰπεῖν, Rep. VIII.538b ; διακωλύων πολλὰ ἄδικα καὶ παράνομα ἐν τῇ πόλει γίγνεσθαι, Apol. 31e ; παράνομα γράφειν, den bestehenden Gesetzen widerstreitende Vorschläge machen, Aesch. 3.196 ; ἐπειδὰν μὴ λυθῇ τὸ παράνομον, 197 ; γραφὴ παρανόμων u. παρανόμων γράφεσθαί τινα, Einen anklagen, daß er ein Gesetz vorgeschlagen habe, welches den alten, bestandenen zuwiderlaufe, 3.191, 194 u. oft ; auch τῶν παρανόμων, Lycurg. 7 ; Aesch. a.a.O. 196, 200 ; Dem. u. A.
• Adv. παρανόμως, auf gesetzwidrige, unerlaubte Weise ; Thuc. 3.65 ; ἄρχειν, Lys. 12.48, wie Plat. Polit. 302e, im Ggstz von κατὰ νόμους ; ὅστις δρᾷ τοιοῦτον παρανόμως, Legg. XII.941b.

1. acting contrary to law, lawless , [Euripides (Refs 5th c.BC), Plato Philosophus (5th/4th c.BC)]
2. of things, contrary to law, unlawful , [Aristophanes Comicus (5th/4th c.BC), Thucydides (Refs 5th c.BC)], etc.:—;adverb, παρανόμως, illegally , [Thucydides (Refs 5th c.BC)]
3. in attic law, παράνομα γράφειν, εἰπεῖν to propose an illegal measure , [Demosthenes Orator (Refs 4th c.BC)]; παρανόμων γράφεσθαί τινα to indict one for proposing such a measure , [Demosthenes Orator (Refs 4th c.BC)]: the indictment itself was παρανόμων γραφή [Aeschines Orator (Refs 4th c.BC)]:—;in superlative, παρανομώτατα γεγραφότα [Aeschines Orator (Refs 4th c.BC)] (ML)