GRC
παρά
JSON
Bailly
'[ᾰᾰ] adv. et prép. :
A adv., auprès, IL. 1, 611 ; OD. 3, 400 ; EUR. I.A. 201 ;
B prép. avec le gén., le dat. et l’acc. :
I Gén. :
1 d’auprès de, du côté de, en poésie qqf. avec un rég. de chose : παρὰ νηῶν, IL. 12, 114 ; παρὰ ναῦφιν, IL. 12, 225 ; πάρ (v. fin de l’art.) νηῶν, IL. 8, 533, etc. d’auprès des vaisseaux ; φάσγανον ἐρυσσάμενος παρὰ μηροῦ, IL. 1, 190, ayant tiré son épée du fourreau le long de sa cuisse ; cf. ESCHL. Sept. 605 ; EUR. Bacch. 118 ; d’ord. avec un rég. de pers. : ἐλθεῖν πὰρ Διός, IL. 2, 787, venir d’auprès de Zeus, càd. de la part de Zeus ; ἥκει παρὰ βασιλῆος ἀγγελίη, HDT. 8, 140, un message est arrivé de la cour du grand-roi ; ὁ παρά τίνος ἥκων, XÉN. Cyr. 4, 5, 53, celui qui vient de la part de qqn, le messager de qqn ; abs. οἱ παρά τίνος, THC. 7, 10, les envoyés de qqn ; ὁ παρ' ἐμοῦ, XÉN. Cyr. 3, 2, 30, mon envoyé ;
2 sans mouv. avec idée de point de départ, d’origine : τυχεῖν τινος παρά τινος, OD. 6, 290 ; 15, 158, obtenir qqe ch. de qqn ; δέχεσθαί τι παρά τινος, THC. 1, 20, ou λαμϐάνειν τι παρά τινος, SOPH. Aj. 647, Ph. 1216 ; XÉN. An. 3, 4, 8, etc. recevoir ou prendre qqe ch. des mains de qqn ; πρίασθαί τινα παρά τινος, OD. 14, 452, acheter qqn des mains de qqn ; παρ' ἑωυτοῦ διδούς, HDT. 2, 129 ; 8, 5, donnant de son propre bien ; particul. avec les verbes signifiant apprendre, savoir, connaître : ἀκούειν παρά τινος, ATT. ; μανθάνειν, HDT. 2, 104, etc. ; ATT. ; πυνθάνεσθαι, ATT. apprendre de qqn : παρ' αὑτοῦ τι ἐννοεῖν, εὑρίσκειν, etc. PLAT. Theæt. 150 d, Phædr. 235 c, etc. imaginer, trouver qqe ch. de soi-même ; avec un subst. : ἡ παρὰ τῶν ἀνθρώπων δόξα, PLAT. Phædr. 232 a, la gloire qui vient des hommes ; ἡ παρά τινος εὔνοια, XÉN. Mem. 3, 2, 12, etc. la bienveillance que qqn témoigne ;
3 p. suite après un verbe pass. par : τὰ παρὰ σοῦ λεγόμενα, XÉN. Cyr. 6, 1, 42, les choses dites par toi (propr. les paroles venant de toi) ; παρὰ πάντων ὁμολογεῖται, XÉN. An. 1, 9, 1, il est reconnu par tout le monde, tout le monde convient que, etc. ; κατηγορεῖται παρὰ τῶν Ἰουδαίων, NT. Ap. 22, 30, il est accusé par les Juifs ;
4 rar. auprès de : παρὰ Κυανεᾶν σπιλάδων, SOPH. Ant. 966, près des roches Cyanées ; cf. SOPH. Ant. 1123 ; DS. 13, 17 ;
II Dat. :
1 auprès, sans mouv. : στῆναι παρά τινι, IL. 4, 367, se tenir auprès de qqn ; παρ' ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι, OD. 5, 119, coucher avec des hommes, en parl. de déesses ; κεῖσθαι παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ, IL. 9, 556, être couché auprès de sa femme légitime ; δαίνυσθαι παρά τινι, OD. 8, 243, manger auprès de qqn ; ὁρμίζεσθαι παρὰ τῇ Χερρονήσῳ, XÉN. An. 6, 2, 2, être mouillé près de la Chersonèse ; d’où chez : μένειν παρά τινι, IL. 9, 427, rester auprès de qqn, chez qqn ; παιδεύεσθαι παρά τινι, XÉN. Cyr. 1, 2, 15, être élevé auprès de qqn, chez qqn ; οἱ παρ' ἐμοί, XÉN. Mem. 3, 11, 14, mes parents ou mes serviteurs, propr. ceux qui sont auprès de moi ; οἱ παρ' ἡμῖν, PLAT. Phæd. 64 b, etc. nos compatriotes ou nos contemporains ; rar. avec mouv. : φοιτᾶν παρά τινι, PLUT. Them. 5, aller souvent chez qqn, fréquenter chez qqn ; cf. OD. 3, 37 ; LUC. D. mer. 10 ;
2 chez, dans, en : ἡ παρ' ἡμῖν πολιτεία, DÉM. 196, 4, le gouvernement institué chez nous, notre gouvernement ; παρ' ἑαυτῷ, XÉN. Cyr. 3, 1, 69, chez soi ; fig. εἰ δ' οὖν ἐστι καὶ παρ' ἐμοί τις ἐμπειρία, DÉM. 18, 277 B, mais enfin s’il y a aussi chez moi qqe expérience ; παρ' ἑαυτῷ γενέσθαι, PLUT. Alex. 31, Brut. 15, rentrer en possession de soi-même, revenir à soi ; γιγνώσκειν παρ' ἑαυτῷ, DÉM. 10, 17 Baiter-Sauppe, juger par soi-même ; παρά τινι μέγα δύνασθαι, PLAT. Prot. 337 b, etc. être très puissant auprès de qqn, dans l’esprit de qqn ; παρ' Ὁμήρῳ, παρὰ Πλάτωνι, DH. Comp. 3, etc. chez Homère, chez Platon ;
3 durant, pendant : παρὰ τυραννίδι, PD. P. 2, 87, pendant le règne d’un tyran ; παρὰ τοῖς ἐμφυλίοις πολέμοις, PLUT. Oth. 14, durant les guerres civiles ;
III Acc. :
1 auprès de, vers, d’ord. avec mouv. : ἴτην παρὰ νῆας, IL. 1, 347, tous deux allaient vers les navires ; παρ' ἐμὲ εἴσοδος, XÉN. Cyr. 1, 3, 14, l’accès auprès de moi ; fig. παρὰ τοσοῦτον ἡ Μυτιλήνη ἦλθε κινδύνου, THC. 3, 49, c’est à un si grave danger que fut exposée Mytilène ; παρ' ὅσον, LUC. Nec. 17, etc. autant que ; sans mouv. : παρὰ τὴν ὁδὸν κρήνη ἦν, XÉN. An. 1, 2, 13, près de la route était une source ; καθήμενοι παρ' αὐτόν, IS. 8, 16 Baiter-Sauppe, assis près de lui ;
2 le long de, avec mouv. : βῆ δ' ἀκέων παρὰ θῖνα θαλάσσης, IL. 1, 34, il allait muet le long du rivage de la mer ; παρὰ τὴν θάλατταν περιπατεῖν, PLAT. Gorg. 511 e, se promener le long de la mer ; sans mouv. : κῶμαι παρὰ τὸν ποταμὸν ἦσαν, XÉN. An. 3, 5, 1, le long du fleuve il y avait des villages ; p. anal. avec idée de temps, durant, pendant : παρὰ πάντα τὸν βίον, PLAT. Rsp. 412 d, durant toute la vie ; παρὰ τὸν πόλεμον, ISOCR. 3, 24 Baiter-Sauppe, pendant la guerre ; παρὰ τὴν πόσιν, HDT. 2, 124 ; παρὰ πότον, XÉN. An. 2, 3, 15, pendant qu’on buvait ;
3 p. suite, à côté de, d’où fig. parallèlement à, en comparaison de : ὥστε τὸν Δαρείου στόλον παρὰ τοῦτον μηδὲν φαίνεσθαι, HDT. 7, 20, en sorte que la flotte de Darius à côté de celle-là n’avait l’air de rien ; παρὰ τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ οἱ ἄνθρωποι βιοτεύουσιν, XÉN. Mem. 1, 4, 14, comparé aux autres animaux, l’homme vit comme les dieux ; à ce sens se rattachent les locut. formées de παρά avec un compar. : ἀμείνονες παρὰ τὴν ἑαυτῶν φύσιν, HDT. 7, 103, meilleurs que leur nature (propr. en comparant leurs actes avec leur nature) ; ἐκλείψεις πυκνότεραι παρὰ τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου, THC. 1, 23, des éclipses plus fréquentes qu’auparavant ; avec un adj. ou un adv. de quantité : παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαι, XÉN. An. 6, 4, 11, faire peu de cas de ; παρ' ἔλαττον τοῦ δέοντος ἡγεῖσθαί τι, PLAT. Rsp. 546 d, faire de qqe ch. moins de cas qu’il ne faudrait ; παρ' οὐδὲν ἄγειν, SOPH. Ant. 35, ne faire aucun cas de ; avec un mot répété : πληγὴν παρὰ πληγήν, AR. Ran. 643, coup pour coup ; ἓν παρ' ἕν, PLUT. M. 329, une chose après une autre, ou sans répétit. : παρ' ἦμαρ, SOPH. O.C. 1455 ; παρ' ἑκάστην ἡμέραν, XÉN. Hell. 1, 4, 15 ; PLAT. Leg. 705 a, jour par jour ; παρ' ἐνιαυτόν, DS. 4, 65 ; PLUT. Cleom. 15, année par année ; ou à la suite de, par suite de, à cause de : οὐδεὶς παρὰ τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν, THC. 1, 141, personne ne croit devoir faire de tort par sa négligence ; ὀνομάζειν τι παρά τι, PLAT. Crat. 399 a, appeler une chose d’après telle circonstance ou telle particularité ; cf. ATH. 106 c, etc. ;
4 en restant auprès, càd. sans aller jusqu’à, d’où excepté : οὐκ ἔστι παρὰ ταῦτ' ἄλλα, AR. Nub. 698, Eccl. 110, sauf celles-là, il n’y en a pas d’autre ; παρὰ πάντα ταῦτα, DÉM. Lept. p. 329, tout cela excepté ; παρ' ὀλίγον διέφευγον, THC. 7, 71, (il leur semblait) qu’ils étaient sur le point d’échapper ; avec un n. de nombre : παρὰ ἓν πάλαισμα ἔδραμε νικᾶν Ὀλυμπιάδα, HDT. 9, 33, il s’en fallut d’une lutte qu’il ne remportât le prix aux jeux Olympiques ; Κίμωνα παρὰ τρεῖς μὲν ἀφεῖσαν ψήφους τῷ μὴ θανάτῳ ζημιῶσαι, DÉM. 23, 205 Baiter-Sauppe, Cimon fut absous, mais il s’en fallut de trois suffrages qu’il ne fût condamné à mort ; ou contrairement à : παρ' ἐλπίδα, ESCHL. Ag. 899 ; SOPH. Ph. 870, contre toute espérance ; παρὰ δόξαν, PLAT. Pol. 295 c, contre toute attente ; παρὰ φύσιν, PLAT. Rsp. 466 d, contre nature ; παρὰ τὰς σπονδάς, XÉN. An. 2, 4, 5, contrairement au traité ;
5 en passant le long de, d’où au delà de : παρὰ σκοπιήν, IL. 22, 145, au delà de la tour d’observation ; παρὰ τὴν Βαϐυλῶνα, XÉN. Cyr. 5, 2, 29, au delà de Babylone ;
C En composition παρά signifie :
1 auprès (v. παράκειμαι, παρατίθημι, etc.) ;
2 vers (v. παραδίδωμι, παρέχω, etc.) ;
3 le long de (v. παρατρέχω, παρέρχομαι, etc.) ; p. suite, en mauv. part pour marquer l’idée de négligence, d’omission (v. παραϐαίνω, παροράω, etc.), ou en b. part pour marquer l’idée de mettre en parallèle (v. παραϐάλλω, παράλληλοι, etc.) ;
4 contre (v. παρανομέω, etc.) ;
5 en détournant (v. παραπείθω, παρατεκταίνω, etc.).
A adv., auprès, IL. 1, 611 ; OD. 3, 400 ; EUR. I.A. 201 ;
B prép. avec le gén., le dat. et l’acc. :
I Gén. :
1 d’auprès de, du côté de, en poésie qqf. avec un rég. de chose : παρὰ νηῶν, IL. 12, 114 ; παρὰ ναῦφιν, IL. 12, 225 ; πάρ (v. fin de l’art.) νηῶν, IL. 8, 533, etc. d’auprès des vaisseaux ; φάσγανον ἐρυσσάμενος παρὰ μηροῦ, IL. 1, 190, ayant tiré son épée du fourreau le long de sa cuisse ; cf. ESCHL. Sept. 605 ; EUR. Bacch. 118 ; d’ord. avec un rég. de pers. : ἐλθεῖν πὰρ Διός, IL. 2, 787, venir d’auprès de Zeus, càd. de la part de Zeus ; ἥκει παρὰ βασιλῆος ἀγγελίη, HDT. 8, 140, un message est arrivé de la cour du grand-roi ; ὁ παρά τίνος ἥκων, XÉN. Cyr. 4, 5, 53, celui qui vient de la part de qqn, le messager de qqn ; abs. οἱ παρά τίνος, THC. 7, 10, les envoyés de qqn ; ὁ παρ' ἐμοῦ, XÉN. Cyr. 3, 2, 30, mon envoyé ;
2 sans mouv. avec idée de point de départ, d’origine : τυχεῖν τινος παρά τινος, OD. 6, 290 ; 15, 158, obtenir qqe ch. de qqn ; δέχεσθαί τι παρά τινος, THC. 1, 20, ou λαμϐάνειν τι παρά τινος, SOPH. Aj. 647, Ph. 1216 ; XÉN. An. 3, 4, 8, etc. recevoir ou prendre qqe ch. des mains de qqn ; πρίασθαί τινα παρά τινος, OD. 14, 452, acheter qqn des mains de qqn ; παρ' ἑωυτοῦ διδούς, HDT. 2, 129 ; 8, 5, donnant de son propre bien ; particul. avec les verbes signifiant apprendre, savoir, connaître : ἀκούειν παρά τινος, ATT. ; μανθάνειν, HDT. 2, 104, etc. ; ATT. ; πυνθάνεσθαι, ATT. apprendre de qqn : παρ' αὑτοῦ τι ἐννοεῖν, εὑρίσκειν, etc. PLAT. Theæt. 150 d, Phædr. 235 c, etc. imaginer, trouver qqe ch. de soi-même ; avec un subst. : ἡ παρὰ τῶν ἀνθρώπων δόξα, PLAT. Phædr. 232 a, la gloire qui vient des hommes ; ἡ παρά τινος εὔνοια, XÉN. Mem. 3, 2, 12, etc. la bienveillance que qqn témoigne ;
3 p. suite après un verbe pass. par : τὰ παρὰ σοῦ λεγόμενα, XÉN. Cyr. 6, 1, 42, les choses dites par toi (propr. les paroles venant de toi) ; παρὰ πάντων ὁμολογεῖται, XÉN. An. 1, 9, 1, il est reconnu par tout le monde, tout le monde convient que, etc. ; κατηγορεῖται παρὰ τῶν Ἰουδαίων, NT. Ap. 22, 30, il est accusé par les Juifs ;
4 rar. auprès de : παρὰ Κυανεᾶν σπιλάδων, SOPH. Ant. 966, près des roches Cyanées ; cf. SOPH. Ant. 1123 ; DS. 13, 17 ;
II Dat. :
1 auprès, sans mouv. : στῆναι παρά τινι, IL. 4, 367, se tenir auprès de qqn ; παρ' ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι, OD. 5, 119, coucher avec des hommes, en parl. de déesses ; κεῖσθαι παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ, IL. 9, 556, être couché auprès de sa femme légitime ; δαίνυσθαι παρά τινι, OD. 8, 243, manger auprès de qqn ; ὁρμίζεσθαι παρὰ τῇ Χερρονήσῳ, XÉN. An. 6, 2, 2, être mouillé près de la Chersonèse ; d’où chez : μένειν παρά τινι, IL. 9, 427, rester auprès de qqn, chez qqn ; παιδεύεσθαι παρά τινι, XÉN. Cyr. 1, 2, 15, être élevé auprès de qqn, chez qqn ; οἱ παρ' ἐμοί, XÉN. Mem. 3, 11, 14, mes parents ou mes serviteurs, propr. ceux qui sont auprès de moi ; οἱ παρ' ἡμῖν, PLAT. Phæd. 64 b, etc. nos compatriotes ou nos contemporains ; rar. avec mouv. : φοιτᾶν παρά τινι, PLUT. Them. 5, aller souvent chez qqn, fréquenter chez qqn ; cf. OD. 3, 37 ; LUC. D. mer. 10 ;
2 chez, dans, en : ἡ παρ' ἡμῖν πολιτεία, DÉM. 196, 4, le gouvernement institué chez nous, notre gouvernement ; παρ' ἑαυτῷ, XÉN. Cyr. 3, 1, 69, chez soi ; fig. εἰ δ' οὖν ἐστι καὶ παρ' ἐμοί τις ἐμπειρία, DÉM. 18, 277 B, mais enfin s’il y a aussi chez moi qqe expérience ; παρ' ἑαυτῷ γενέσθαι, PLUT. Alex. 31, Brut. 15, rentrer en possession de soi-même, revenir à soi ; γιγνώσκειν παρ' ἑαυτῷ, DÉM. 10, 17 Baiter-Sauppe, juger par soi-même ; παρά τινι μέγα δύνασθαι, PLAT. Prot. 337 b, etc. être très puissant auprès de qqn, dans l’esprit de qqn ; παρ' Ὁμήρῳ, παρὰ Πλάτωνι, DH. Comp. 3, etc. chez Homère, chez Platon ;
3 durant, pendant : παρὰ τυραννίδι, PD. P. 2, 87, pendant le règne d’un tyran ; παρὰ τοῖς ἐμφυλίοις πολέμοις, PLUT. Oth. 14, durant les guerres civiles ;
III Acc. :
1 auprès de, vers, d’ord. avec mouv. : ἴτην παρὰ νῆας, IL. 1, 347, tous deux allaient vers les navires ; παρ' ἐμὲ εἴσοδος, XÉN. Cyr. 1, 3, 14, l’accès auprès de moi ; fig. παρὰ τοσοῦτον ἡ Μυτιλήνη ἦλθε κινδύνου, THC. 3, 49, c’est à un si grave danger que fut exposée Mytilène ; παρ' ὅσον, LUC. Nec. 17, etc. autant que ; sans mouv. : παρὰ τὴν ὁδὸν κρήνη ἦν, XÉN. An. 1, 2, 13, près de la route était une source ; καθήμενοι παρ' αὐτόν, IS. 8, 16 Baiter-Sauppe, assis près de lui ;
2 le long de, avec mouv. : βῆ δ' ἀκέων παρὰ θῖνα θαλάσσης, IL. 1, 34, il allait muet le long du rivage de la mer ; παρὰ τὴν θάλατταν περιπατεῖν, PLAT. Gorg. 511 e, se promener le long de la mer ; sans mouv. : κῶμαι παρὰ τὸν ποταμὸν ἦσαν, XÉN. An. 3, 5, 1, le long du fleuve il y avait des villages ; p. anal. avec idée de temps, durant, pendant : παρὰ πάντα τὸν βίον, PLAT. Rsp. 412 d, durant toute la vie ; παρὰ τὸν πόλεμον, ISOCR. 3, 24 Baiter-Sauppe, pendant la guerre ; παρὰ τὴν πόσιν, HDT. 2, 124 ; παρὰ πότον, XÉN. An. 2, 3, 15, pendant qu’on buvait ;
3 p. suite, à côté de, d’où fig. parallèlement à, en comparaison de : ὥστε τὸν Δαρείου στόλον παρὰ τοῦτον μηδὲν φαίνεσθαι, HDT. 7, 20, en sorte que la flotte de Darius à côté de celle-là n’avait l’air de rien ; παρὰ τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ οἱ ἄνθρωποι βιοτεύουσιν, XÉN. Mem. 1, 4, 14, comparé aux autres animaux, l’homme vit comme les dieux ; à ce sens se rattachent les locut. formées de παρά avec un compar. : ἀμείνονες παρὰ τὴν ἑαυτῶν φύσιν, HDT. 7, 103, meilleurs que leur nature (propr. en comparant leurs actes avec leur nature) ; ἐκλείψεις πυκνότεραι παρὰ τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου, THC. 1, 23, des éclipses plus fréquentes qu’auparavant ; avec un adj. ou un adv. de quantité : παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαι, XÉN. An. 6, 4, 11, faire peu de cas de ; παρ' ἔλαττον τοῦ δέοντος ἡγεῖσθαί τι, PLAT. Rsp. 546 d, faire de qqe ch. moins de cas qu’il ne faudrait ; παρ' οὐδὲν ἄγειν, SOPH. Ant. 35, ne faire aucun cas de ; avec un mot répété : πληγὴν παρὰ πληγήν, AR. Ran. 643, coup pour coup ; ἓν παρ' ἕν, PLUT. M. 329, une chose après une autre, ou sans répétit. : παρ' ἦμαρ, SOPH. O.C. 1455 ; παρ' ἑκάστην ἡμέραν, XÉN. Hell. 1, 4, 15 ; PLAT. Leg. 705 a, jour par jour ; παρ' ἐνιαυτόν, DS. 4, 65 ; PLUT. Cleom. 15, année par année ; ou à la suite de, par suite de, à cause de : οὐδεὶς παρὰ τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν, THC. 1, 141, personne ne croit devoir faire de tort par sa négligence ; ὀνομάζειν τι παρά τι, PLAT. Crat. 399 a, appeler une chose d’après telle circonstance ou telle particularité ; cf. ATH. 106 c, etc. ;
4 en restant auprès, càd. sans aller jusqu’à, d’où excepté : οὐκ ἔστι παρὰ ταῦτ' ἄλλα, AR. Nub. 698, Eccl. 110, sauf celles-là, il n’y en a pas d’autre ; παρὰ πάντα ταῦτα, DÉM. Lept. p. 329, tout cela excepté ; παρ' ὀλίγον διέφευγον, THC. 7, 71, (il leur semblait) qu’ils étaient sur le point d’échapper ; avec un n. de nombre : παρὰ ἓν πάλαισμα ἔδραμε νικᾶν Ὀλυμπιάδα, HDT. 9, 33, il s’en fallut d’une lutte qu’il ne remportât le prix aux jeux Olympiques ; Κίμωνα παρὰ τρεῖς μὲν ἀφεῖσαν ψήφους τῷ μὴ θανάτῳ ζημιῶσαι, DÉM. 23, 205 Baiter-Sauppe, Cimon fut absous, mais il s’en fallut de trois suffrages qu’il ne fût condamné à mort ; ou contrairement à : παρ' ἐλπίδα, ESCHL. Ag. 899 ; SOPH. Ph. 870, contre toute espérance ; παρὰ δόξαν, PLAT. Pol. 295 c, contre toute attente ; παρὰ φύσιν, PLAT. Rsp. 466 d, contre nature ; παρὰ τὰς σπονδάς, XÉN. An. 2, 4, 5, contrairement au traité ;
5 en passant le long de, d’où au delà de : παρὰ σκοπιήν, IL. 22, 145, au delà de la tour d’observation ; παρὰ τὴν Βαϐυλῶνα, XÉN. Cyr. 5, 2, 29, au delà de Babylone ;
C En composition παρά signifie :
1 auprès (v. παράκειμαι, παρατίθημι, etc.) ;
2 vers (v. παραδίδωμι, παρέχω, etc.) ;
3 le long de (v. παρατρέχω, παρέρχομαι, etc.) ; p. suite, en mauv. part pour marquer l’idée de négligence, d’omission (v. παραϐαίνω, παροράω, etc.), ou en b. part pour marquer l’idée de mettre en parallèle (v. παραϐάλλω, παράλληλοι, etc.) ;
4 contre (v. παρανομέω, etc.) ;
5 en détournant (v. παραπείθω, παρατεκταίνω, etc.).
➳ Poét. παραί, IL. 11, 233, etc. ; ou dev. une cons. πάρ, PD. P. 10, 97, etc. ; ESCHL. Suppl. 533 ; SOPH. Ant. 966, Tr. 636, etc.
Étym. indo-europ. *prh₂-, *preh₂-, à côté de, auprès ; cf. πέρα², περί, πρίν, πρό, πρός.
'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
Ep. and Lyr. also παραί ; shortd. πάρ, in Hom., Lyr. (but rarely in Trag., in lyr. passages, A. Supp. 553, S. Tr. 636), and in all dial ects exc. Att., GDI 5434.8 (Paros), IG 5(2).3.14 (Tegea, iv BC), Inscr.Magn. 26.28 (Thess.), etc. ; — Prep. c. gen., dat., and acc., prop.
beside; hence,
WITH GEN. prop. denoting motion from the side of, from beside, from; of Place, πὰρ νηῶν ἔλθωμεν Il. 13.744; παρὰ ναῦφιν ἐλευσόμεθ’ 12.225, etc. ; παρ’ Ὠκεανοῖο ῥοάων… ἐπερχομένη Od. 22.197; πὰρ νηῶν ἀπώσεται Il. 8.533, etc. ; δῶρα π. νηὸς ἐνεικέμεν 19.194; φάσγανον ὀξὺ ἐρυσσάμενος π. μηροῦ 1.190, cf. 21.173; σπασσάμενος… ἄορ παχέος π. μηροῦ 16.473; πλευρὰ παρ’ ἀσπίδος ἐξεφαάνθη was exposed beside the shield, 4.468, cf. A. Th. 624. commonly of Persons, with Verbs of going or coming, bringing, etc., ἦλθε… πὰρ Διός Il. 2.787; παρ’ Αἰήταο πλέουσα Od. 12.70, etc. ; ἀγγελίη ἥκει π. βασιλέος Hdt. 8.140. αʹ; αὐτομολήσαντες π. βασιλέως X. An. 1.7.13; ἐξεληλυθὼς παρ’ Ἀριστάρχου D. 21.117; ὁ π. τινὸς ἥκων his messenger, X. Cyr. 4.5.53; so οἱ π. τινός Th. 7.10, Ev. Marc. 3.21, etc. ; ὅστις ἀφικνεῖτο τῶν π. βασιλέως πρὸς αὐτόν X. An. 1.1.5, etc. ; τεύχεα καλὰ φέρουσα παρ’ Ἡφαίστοιο from his workshop, Il. 18.137, cf. 617, etc. ; ἀπαγγέλλειν τι π. τινός X. An. 2.1.20; σὺ δὲ οἰμώζειν αὐτοῖς παρ’ ἐμοῦ λέγε Luc. DMort. 1.2.
issuing from a person, γίγνεσθαι π. τινός to be born from, Pl. Smp. 179b; λόγος (sc. ἐστί) π. Ἀθηναίων c. acc. et inf., Hdt. 8.55; freq. following a Noun, δόξα ἡ π. τῶν ἀνθρώπων glory from (given by) men, Pl. Phdr. 232a; ἡ π. τινὸς εὔνοια the favour from, i.e.
of, any one, X. Mem. 2.2.12; τὸ παρ’ ἐμοῦ ἀδίκημα done by me, Id. Cyr. 5.55.13; τὰ π. τινός all that issues from any one, as commands, commissions, Id. An. 2.3.4, etc. ; or promises, gifts, presents, Id. Mem. 3.11.13; τὰ παρ’ ἐμοῦ my opinions, Pl. Smp. 219a; παρ’ ἑωυτοῦ διδούς giving from oneself, i.e.
from one΄s own means, Hdt. 2.129, 8.5; παρ’ ἑαυτοῦ προσετίθει X. HG 6.1.3; νόμον θὲς παρ’ ἐμοῦ by my advice, Pl. Prt. 322d; αὐτοὶ παρ’ αὑτῶν of themselves, Id. Tht. 150d, cf. Phdr. 235c. with Verbs of receiving, obtaining, and the like, τυχεῖν τινος π. τινός Od. 6.290, 15.158; πὰρ δ’ ἄρα μιν Ταφίων πρίατο 14.452; ἀρέομαι πὰρ μὲν Σαλαμῖνος Ἀθαναίων χάριν Pi. P. 1.76; εὑρέσθαι τι π. τῶν θεῶν Isoc. 9.14, cf. IG1². 40.10; δέχεσθαι, λαμβάνειν, ἁρπάζειν π. τινός, Th. 1.20, X. Oec. 9.11, Hes. Th. 914; ἀντιάσαι, αἰτήσασθαι π. τινός, S. El. 870 (lyr.), X. HG 3.1.4; ἀξιοῖ π. τοῦ ἰατροῦ φάρμακον πιὼν ἐξεμέσαι τὸ νόσημα Pl. R. 406d; κόσμος τοῖς πράξασι γίγνεται π. τῶν ἀκουσάντων Id. Mx. 236e; without Verb, ὁ καρπὸς ὁ π. τῶν δημάρχων IG1². 76.27; with Verbs of learning, etc., μεμαθηκέναι π. τινῶν Hdt. 2.104, etc. with Pass. Verbs, πὰρ Διὸς… μῆνις ἐτύχθη Il. 15.122; π. θεῶν ἡ τοιαύτη μανία δίδοται Pl. Phdr. 245c, etc. ; τὰ π. τῶν θεῶν σημαινόμενα, συμβουλευόμενα, X. Cyr. 1.6.2; τὰ π. τινὸς λεγόμενα ib. 6.1.42; τὰ π. τῆς τύχης δωρηθέντα the presents of…, Isoc. 4.26; με π. σοῦ σοφίας πληρωθήσεσθαι Pl. Smp. 175e. rarely for παρά c. dat., by, near, πὰρ ποδός Pi. P. 10.62, 3.60; παρὰ δὲ κυανέων πελαγέων dub.l. in S. Ant. 966 (lyr.); τὸν Ῥειτὸν τὸν παρὰ τοῦ ἄστεως IG1². 81.5; πολλοὶ παρ’ ἀμφοτέρων ἔπιπτον, = ἀμφοτέρωθεν, D.S. 19.42. π. τῆς συγχωρήσεώς τινος without his consent, BCH 46.337 (Teos).
WITH DAT. denoting rest by the side of any person or thing, answering the question where ? of Places, κατ’ ἂρ ἕζετ’… πὰρ πυρί, ἔκειτο π. σηκῷ, Od. 7.154, 9.319; νέμονται π. πέτρῃ 13.408; ἑσταότες παρ ὄχεσφιν Il. 8.565; πὰρ ποσὶ μαρναμένων ἐκυλίνδετο at their feet, 14.411, etc. ; π. θύρῃσι at the door, 7.346; π. ῥηγμῖνι θαλάσσης 2.773; δεῖπνον… εἵλοντο παρ’ ὄχθῃσιν ποταμοῖο Od. 6.97, cf. Il. 4.475, 20.53, etc. ; κεῖσθαι παρ’ ᾍδῃ S. OT 972; παρ’ οἴνῳ over wine, ib. 780, etc. of persons, beside, πὰρ δὲ οἷ αὐτῷ εἷσε Θεοκλύμενον Od. 15.285; κεῖτο παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ Il. 9.556, cf. 6.246, etc. ; παρ’ ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι Od. 5.119; δαίνυσθαι π. τινί 8.243; πὰρ δέ οἱ ἑστήκει stood by him, Il. 4.367.
at one΄s house or place, with one, μένειν π. τισί 9.427; θητευέμεν ἄλλῳ, ἀνδρὶ παρ’ ἀκλήρῳ Od. 11.490; φιλέεσθαι π. τινί Il. 13.627; παρ’ ἑωυτοῖσι at their own house, Hdt. 1.105, cf. 86; παιδευθῆναι π. τινί X. Cyr. 1.2.15; καταλύειν π. τινί D. 18.82 (but παρά τινα καταλῦσαι Th. 1.136), etc. ; hence οἱ παρ’ ἐμοί those of my household, X. Mem. 2.7.4, etc. ; τὰ παρ’ ἐμοί life with me, Id. An. 1.7.4; οἱ παρ’ ἡμῖν ἄνθρωποι our people, Pl. Phd. 64b; ἡ παρ’ ἡμῖν πολιτεία, ὁ παρ’ ὑμῖν δῆμος, D. 15.19; ὁ παρ’ αὑτῷ βίοτος one΄s own life, S. OT 612; τὸ παρ’ ἡμῖν πῦρ Pl. Phlb. 29f; ὅσος παρ’ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεται S. OT 382; τὸ παρ’ ἡμῖν σῶμα Pl. Phlb. 29f; also, in one΄s hands, τὰ π. τοῖς Ἑλληνοταμίαις ὄντα IG1². 91.6; ἔχειν παρ’ ἑωυτῷ Hdt. 1.130, etc. ; οὔπω παρ’ ἐμοὶ τότ’ ἦν λέγειν I had no right to speak then, Men. Epit. 98.
before, in the presence of, ἤειδε π. μνηστῆρσιν Od. 1.154; before a judge, δίκας γίγνεσθαι π. τῷ πολεμάρχῳ IG1². 16.9; π. Δαρείῳ κριτῇ Hdt. 3.160; π. τῷ βασιλέϊ Id. 4.65; παρὰ δικασταῖς Th. 1.73; εἰς κρίσιν καθιστάναι τινὰ π. τισί D. 18.13; hence παρ’ ἐμοί in my judgement, Hdt. 1.32, cf. S. Tr. 589, E. Heracl. 881, 1 Ep. Cor. 3.19; π. τούτῳ μέγα δυνήσεται with him, Pl. Grg. 510e. in quoting authors, παρ’ Ἐφόρῳ, παρ’ Αἰσχίνῃ, π. Θουκυδίδῃ, in Ephorus, etc., Plb. 9.2.4, D.H. Comp. 9, 18. Arc., = π. c. gen., from, καθὰ εἶχον τὰς ἰντολὰς π. τᾷ ἰδίᾳ πόλι SIG 559.9 (Megalop., iii BC), cf. 558.10 (Ithaca, iii BC).
WITH ACCUS. in three main senses, beside, near, by, along, past, beyond. beside, near, by; with Verbs of coming, going, etc., to the side of, to, ἴτην π. νῆας Il. 1.347, cf. 8.220, etc. ; βῆ… π. θῖνα 1.34, cf. 327, etc. ; τρέψας πὰρ ποταμόν to the side of…, 21.603, cf. 3.187; more freq. of persons, εἶμι παρ’ Ἥφαιστον to the chamber of H., 18.143, cf. Od. 1.285, etc. ; ἐσιόντες π. τοὺς φίλους Th. 2.51, etc. ; φοιτᾶν π. τὸν Σωκράτη Pl. Phd. 59d; πέμπειν ἀγγέλους, πρέσβεις π. τινά, Hdt. 1.141, Th. 1.58, etc. ; ἄγειν π. τινά Hdt. 1.86; καταφυγὴ π. φίλων τινάς Th. 2.17. with Verbs of rest, beside, near, by, sts. with ref. to past motion (expressed in such phrases as ἧσο παρ’ αὐτὸν ἰοῦσα Il. 3.406, cf. 11.577), ἔς ῥα θρόνους ἕζοντο παρ’ Ἀτρεΐδην Μενέλαον Od. 4.51, cf. 13.372; κεῖται ποταμοῖο παρ’ ὄχθας lies stretched beside…, Il. 4.487, cf. 12.381; παρ’ ἔμ’ ἵστασο come and stand by me, 11.314, cf. 592, 20.49, etc. ; π. πυθμέν’ ἐλαίης θῆκαν Od. 13.122; καταθέτω π. τὰ ἴκρια IG1². 94.28; κοιμήσαντο π. πρυμνήσια they lay down by…, Od. 12.32, cf. 3.460; ὁ παρ’ ἐμὲ καθήμενος Pl. Euthd. 271b, cf. Phd. 89b; ἐκάθητο π. τὴν πύλην, π. τὴν ὁδόν, LXX Ge. 19.1, Ev. Marc. 10.46; παρ’ αὐτὸν τὸν καλέσαντα κατακείμενος δειπνῆσαι Thphr. Char. 21.2, cf. Pl. Smp. 175c; ἐκαθέζετο π. τὸν Λύσιν Id. Ly. 211a, cf. R. 328c; στὰς παρ’ αὐτόν Id. Phd. 116c; τέμενος νεμόμεσθα… παρ’ ὄχθας Il. 12.313, cf. 6.34, IG1². 943.45; τοῦ Εὐρίπου, παρ’ ὃν ᾤκει Aeschin. 3.90; κατελείφθη π. τὸν νηόν Hdt. 4.87; τὴν παρ’ ἐμὲ ἐοῦσαν δύναμιν Id. 8.140. αʹ (v.l. ἐμοί)· εἶπεν αὐτῷ μένειν παρ’ ἑαυτόν X. Cyr. 1.4.18, cf. An. 1.9.31, Ar. Fr. 451, Is. 8.16, Alex. 248, Demetr. Com. Nov. 1.5, IG2². 654.23 (iii BC), Plb. 3.26.1, 11.14.3, 28.14.3; ἡ π. θάλασσαν Μακεδονία Th. 2.99, cf. S. El. 184 (lyr.), Tr. 636 (lyr.); Καρβασυανδῆς π. Καῦνον IG1². 204.52; τὸ κουρεῖον τὸ π. τοὺς Ἑρμᾶς Lys. 23.3, cf. And. 1.62, Is. 6.20, 8.35, Aeschin. 1.182, 3.88, Lycurg. 112; τᾶς παστάδος τᾶς παρ’ Ἀπόλλωνα IG4²(1).109 iii 146 (Epid.); παρ’ ὄμμα before one΄s eyes, E. Supp. 484; π. πόδας on the spot, Phld. Ir. p. 78 W., Rh. 2.2 S. ; immediately thereafter, Plb. 1.7.5, 1.8.2, al. Dor., Boeot., and Thess., = supr. B. 11.2, at the house of…, with a person, IG 7.3171.7 (Orchom. Boeot.), GDI 1717 (Delph.); παρ’ ἁμὲ πολυτίματος [ὁ σῖτος] Ar. Ach. 759 (Megar.); τοῖς κατοικέντεσσι πὰρ ἀμμέ IG 9(2).517.18 (Larissa, iii BC); τοῖ πὰρ ἀμμὲ πολιτεύματος ib. 13; πεπολιτευκὼρ πὰρ ἁμέ Schwyzer 425.5 (Elis, iii/ii BC); so in Att., θέμενος π. γυναῖκας depositing with…, Pl. R. 465c. with Verbs of striking, wounding, etc., βάλε στῆθος π. μαζόν Il. 4.480, etc. ; τὸν δ’ ἕτερον… κληῗδα παρ’ ὦμον πλῆξε 5.146; τύψε κατὰ κληῗδα παρ’ αὐχένα 21.117, cf. 4.525, 8.325, etc. ; αἰχμὴ δ’ ἐξελύθη παρὰ νείατον ἀνθερεῶνα 5.293, cf. 17.310; δησάμενος τελαμῶνι π. σφυρόν ib. 290. with Verbs of placing, examining, etc., side by side with…, ὁ ἔλεγχος π. τὸν ἔλεγχον παραβαλλόμενος Pl. Grg. 475e, cf. Hp. Mi. 369c, Smp. 214c, R. 348a; ἐξέτασον παρ’ ἄλληλα τὰ σοὶ κἀμοὶ βεβιωμένα D. 18.265; ἄλλα παρ’ ἄλλατιθέμενα… τῶν χρωμάτων Arist. Mete. 375a24.
Geom., παραβάλλειν π. apply an area to (i.e.
along) a finite straight line, Euc. 1.44, Archim. Aequil. 2.1; π. τὴν δοθεῖσαν αὐτοῦ γραμμὴν παρατείναντα Pl. Men. 87a; ἡ[εὐθεῖα] παρ’ ἣν δύνανται αἱ καταγόμεναι τεταγμένως the line to which are applied the squares of the or dinates, etc., Apollon. Perg. Con. 1.11; hence, Arith., παραβάλλειν τι π. τι divide by… (v. παραβάλλω A. VII. 2); μερίζω τι π. τι Dioph. 4.33; ἐπὶ γ’ π. ιʹ multiply by 3 and divide by 10, PLond. 5.1718.2 (vi AD).
Geom., parallel to…, Democr. 155, Arist. Top. 158b31, Archim. Sph. Cyl. 1.12, al. metaph in Gramm., like, as a parody of…, π. τὸ Σοφόκλειον, π. τὰ ἐν Τεύκρῳ Σοφοκλέους, Sch. Ar. Av. 1240, Nu. 584.
Gramm., of words which differ as compared with other words, π. τὸ τοῦ ἔρωτος ὄνομα σμικρὸν παρηγμένον ἐστίν… [τὸ ἥρως] Pl. Cra. 398d, cf. 399a, Lg. 654a; hence, derived from…, π. τὸ ἔδαφος, δάπεδον, A.D. Pron. 31.16; π. τὸ δρῶ δρᾶμα Sch. A.R. 2.624; σύγκειται [τὸ αὐθέντης] π. τὸ εἷναι… καὶ π. τὸ αὐτός Phryn. PS p. 24 B. generally, of Comparison, alongside of, compared with, usu. implying superiority, δοκέοντες π. ταῦτα οὐδ’ ἂν τοὺς σοφωτάτους ἀνθρώπων Αἰγυπτίους οὐδὲν ἐπεξευρεῖν Hdt. 2.160, cf. 7.20, 103; ἡλίου ἐκλείψεις αἳ πυκνότεραι π. τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου μνημονευόμενα ξυνέβησαν Th. 1.23, cf. 4.6; τῶν ἁπάντων ἀπερίοπτοί εἰσι π. τὸ νικᾶν Id. 1.41; π. τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ ἄνθρωποι βιοτεύουσι X. Mem. 1.4.14; φαίνεται π. τὸ ἀλγεινὸν ἡδὺ καὶ π. τὸ ἡδὺ ἀλγεινὸν ἡ ἡσυχία Pl. R. 584a, cf. Phdr. 236d, La. 183c, al. ; εὐδαίμων μᾶλλον π. πάντας BCH 26.332 (Halae); προετέρει π. πάντας PSI 4.422.34 (iii BC); sts. implying inferiority or defect, ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ’ ἀγγέλους a little lower than the angels, LXX Ps. 8.6; μιᾷ ἡμέρᾳ ὑστεροῦσι π. τὸν ἥλιον lag one day behind the sun, Gem. 8.19; so perh. παρ’ αὐτόν, ὑπὲρ αὐτόν (has passed the ball?) short of him, beyond him, Antiph. 234; μέγα τοι ἡμέρα παρ’ ἡμέραν γιγνομένη γνώμην ἐξ ὀργῆς μεταστῆσαι one day compared with another is important…, a day΄s delay makes a difference, Antipho 5.72; τί γὰρ παρ’ ἦμαρ ἡμέρα τέρπειν ἔχει προσθεῖσα κἀναθεῖσα τοῦ γε κατθανεῖν ; what joy has one day compared with another to offer, since it only brings us nearer to, or farther from, death (which is neither good nor evil)? S. Aj. 475; ὃς μὲν κρίνει (prefers) ἡμέραν παρ’ ἡμέραν, ὃς δὲ κρίνει (approves) πᾶσαν ἡμέραν Ep. Rom. 14.5. with Verbs of estimating, to set at so and so much, hence π. = equivalent to…, ταρβῶ μὴ… θῆται παρ’ οὐδὲν τὰς ἐμὰς ἐπιστολάς set at nought, E. IT 732, cf. A. Ag. 229 (lyr.); παρ’ οὐδὲν ἄγειν S. Ant. 35; π. μικρὸν ἡγεῖσθαι or ποιεῖσθαί τι hold of small account, Isoc. 5.79, D. 61.51; παρ’ ὀλίγον ποιεῖσθαί τινα X. An. 6.6.11; so with εἶναι, etc., παρ’ οὐδέν ἐστι are as nothing, S. OT 983, cf. Ant. 466; παρ’ οὐδὲν αὐταῖς ἦν ἂν ὀλλύναι πόσεις E. Or. 569; οὐ π. μέγα ἔσεσθαι τὸ πταῖσμα Arr. An. 1.18.6; so perh. π. σμικρὰ κεχώρηκε have turned out of little account, have amounted to little, Hdt. 1.120. in Accountancy, without a verb, π. τὴν καταλλαγήν on account of κ., PHib. 1.100.4 (iii BC). of correspondence, ὀφείλειν στατῆρα π. στατῆρα stater for stater (one to each of two creditors), BCH 50.214 (Thasos, v BC); πληγὴν π. πληγὴν ἑκάτερον Ar. Ra. 643; συνεῖναι ἑκατέρῳ ἡμέραν παρ’ ἡμέραν stayed day for day with each, D. 59.46; hence of alternation, ποιεῖσθαι ἁγνείας καὶ θυσίας δύο π. δύο, of four priests acting two and two alternately, BGU 1198.12 (i BC); τοῦ καθημερινοῦ ἢ μίαν π. μίαν (sc. ἡμέραν) [πυρετοῦ] quotidian or tertian fever, ib. 956.3 (iii AD); sts. without doubling of the Noun, παρ’ ἡμέρην, opp. καθ’ ἡμέρην, tertian, opp. quotidian, Hp. Aph. 1.12; καθ’ ἡμέραν, παρ’ ἡμέραν, π. δύο, π. τρεῖς every day, every second day, every third (fourth) day, Arr. Epict. 2.18.13; π. μίαν every second day, Plb. 3.110.4; παρ’ ἐνιαυτόν every second year, Plu. Cleom. 15; παρ’ ἔτος year and year about, Arist. GA 757a7; every second year, Paus. 8.15.2; π. μέρος by turns (v. μέρος II. 2); ὁ ἀνὰ μέρος παρ’ ἓξ μῆνας ὑπὲρ γῆν τε καὶ ὑπὸ γῆν γινόμενος Ἄδωνις Corn. ND 28; π. μῆνα τρίτον every third month, Arist. HA 582b4, cf. Plu. 2.942e; but π. τρία [ἔτεα] prob. every fourth year, IG 5(2).422 (Phigalea), cf. Arr. Epict. l.c. ; ἕνα παρ’ ἕνα παραλειπτέον every second one, Nicom. Ar. 1.18; ἕνα π. δύο (< τρεῖς) every third (fourth) one, ibid. ; παρὰ δ’ ἄλλαν ἄλλα μοῖρα διώκει now one now another, E. Heracl. 611.
precisely at the moment of, παρ’ αὐτὰ τἀδικήματα flagrante delicto, D. 18.13, 21.26; ἀποδώσω π. τὸν εὔθυνον τὸ καθῆκον IG1². 188.31; π. τοιοῦτον καιρόν, π. τὰς χρείας, D. 20.41, 46; π. τὰ δεινά in the midst of danger, Plu. Ant. 63; π. τὴν πρώτην γένεσιν Jul. Or. 1.10b; π. τὴν πρώτην (sc. ἐπίθεσιν) at the first attack, Hld. 9.2; π. γε τὴν πρώτην ὁρμήν Ael. NA 14.10. distributively, whether of Time, π. τὰ ἑβδομήκοντα ἔτεα in each complete period of seventy years, Hdt. 1.32; ἐν ταῖς ὁδοιπορίαις π. στάδια διακόσια… τοῖς ἑκατὸν σταδίοις διήνεγκαν ἀλλήλων X. Oec. 20.18; πὰρ Ϝέτος each year, every year, Tab.Heracl. 1.101; π. τὸν ἐνιαυτὸν ἕκαστον IG 12(7).5.14 (Amorgos); παρ’ ἆμάρ τε καὶ νύκτα day and night, B. Fr. 7; or more generally, πὰρ τὰν ἐλαίαν in respect of each olive plant, Tab.Heracl. 1.122; παρ’ ἡμέραν αἱ ἀμίαι πολὺ ἐπιδήλως αὐξάνονται from day to day, per day, Arist. HA 571a21; τὸ παρ’ ἑκάστην βάσιν γινόμενον μικρὸν πολὺ γίνεται π. πολλάς Id. Pr. 881b26; ἡ παρ’ ἡμέραν χάρις D. 8.70; τὸ παρ’ ἑκάστην ἡμέραν ἡδύ Pl. Lg. 705a. παρ’ ἆμαρ on (this) day, to-day, τὸ μὲν πὰρ ἆμαρ, τὸ δέ… to-day and to-morrow, Pi. P. 11.63; but παρ’ ἦμαρ to-morrow, S. OC 1455 (lyr.).
throughout a period of time, π. τὴν ζόην Hdt. 7.46; π. τὸν βίον ἅπαντα Pl. Lg. 733a; π. πάντα τὸν χρόνον D. 18.10; also more loosely, during, π. τὴν πόσιν while they were drinking, Hdt. 2.121. δ’ ; π. τὸν πότον Aeschin. 2.156; π. τὴν κύλικα Plu. Ant. 24; π. δεῖπνον or π. τὸ δεῖπνον, Id. 2.737a, 674f.
along, ὄνος παρ’ ἄρουραν ἰών Il. 11.558; βῆ δὲ θέειν π. τεῖχος 12.352; π. ῥόον Ὠκεανοῖο ᾔομεν Od. 11.21; ἔπλεον π. τὴν ἤπειρον Hdt. 7.193; π. πᾶσαν τὴν ὁδόν Isoc. 4.148; ὀρθὴν παρ’ οἶμον… τύμβον κατόψει straight along the road, E. Alc. 835; παρ’ ὅλην τὴν φάραγγα Plb. 10.30.3; παρ’ αὐτὴν τὴν χαράδραν παραπορευομένων ib. 9; for παραβάλλειν π., v. supr. C. I. 4b.
strictly according to, without deviating from, εἶμι π. στάθμην ὀρθὴν ὁδόν Thgn. 945, cf. S. Fr. 474.5; ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ π. στάθμην, i.e. too strict, A. Ag. 1045; π. τὸν λόγον ὃν ἀποφέρουσιν… ἐπιδείξω I will prove to you strictly according to the accounts which they themselves submit, D. 27.34.
past, beyond, παρὰ σκοπιὴν καὶ ἐρινεὸν ἠνεμόεντα… ἐσσεύοντο Il. 22.145, cf. Od. 3.172, 24.12; βῆ δὲ π. Κρουνούς h.Ap. 425; π. τὴν Βαβυλῶνα παριέναι pass by Babylon, X. Cyr. 5.2.29; παρ’ αὐτὴν τὴν χύτραν ἄκραν ὁρῶντες looking over the edge of…, Ar. Av. 390. metaph, over and above, in addition to, οὐκ ἔστι π. ταῦτ’ ἄλλα Id. Nu. 698; π. ταῦτα πάντα ἕτερόν τι Pl. Phd. 74a, cf. R. 337d, D. 18.139, X. HG 1.5.5; ἑκὼν ἐπόνει π. τοὺς ἄλλους more than the others, Id. Ages. 5.3, cf. Mem. 4.44.1, Oec. 20.16; ἃ τῷ ῥαψῳδῷ προσήκει καὶ σκοπεῖσθαι καὶ διακρίνειν π. τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους Pl. Ion 539e. metaph, in excess over, πὰρ δύναμιν beyond one΄s strength, Il. 13.787, cf. Th. 1.70, Hyp. Lyc. 16, Arist. Rh. Al. 1423b29; π. τὴν δ. Id. Po. 1451b38. metaph, in transgression or violation of, π. μοῖραν Od. 14.509; π. μοῖραν Δίος Alc. Supp. 14.10; παρ’ αἶσαν, παρὰ δίκαν, Pi. P. 8.13, O. 2.16, etc. ; π. τὸ δίκαιον Th. 5.90, etc. ; π. τὰς σπονδάς, τὸν νόμον, Id. 1.67, X. HG 1.7.14; π. φύσιν Th. 6.17, cf. Pl. Lg. 747b; π. τὴν στήλην prob. in IG1². 45.20; π. καιρόν out of season, Pi. O. 8.24, etc. ; π. γνώμαν ib. 12.10, cf. A. Supp. 454; π. δόξαν, π. τὸ δοκοῦν ἡμῖν, π. λόγον, Th. 3.93, 1.84, Plb. 2.38.5; παρ’ ἐλπίδα or ἐλπίδας, A. Ag. 899, S. Ant. 392, etc. ; πὰρ μέλος out of tune, Pi. N. 7.69; π. τὴν ἀξίαν Th. 7.77, etc. ; π. τὸ εἰωθός, τὸ καθεστηκός, Id. 4.17, 1.98. π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, = παρῆλθε τοσοῦτον κινδύνου, passed over so much ground within the sphere of danger, i.e. incurred such imminent peril, Id. 3.49, cf. 7.2; in such phrases the tmesis was forgotten, and the acc. came to be governed by παρά, which thus came to mean ΄by such and such a margin΄, ΄with so much to spare΄, ἐνίκησαν π. πολύ, ἡσσηθέντες π. πολύ, Id. 1.29, 2.89, cf. Pl. Ap. 36a; παρὰ δ’ ὀλίγον ἀπέφυγες only just, E. IT 870 (lyr.); παρ’ ὀλίγον ἢ διέφευγον ἢ ἀπώλλυντο Th. 7.71; δεινότατον π. πολύ by far, Ar. Pl. 445; παρ’ ὅσον quatenus, Luc. Nec. 17, etc. ; π. δύο ψήφους ἀπέφυγε by two votes, Hyp. Eux. 28, cf. D. 23.205; π. τέτταρας ψήφους μετέσχε τῆς πόλεως Is. 3.37; π. τοσοῦτον ἐγένετο αὐτῷ μὴ περιπεσεῖν by so much (= little) he missed falling in with…, Th. 8.33; π. πέντε ναῦς πλέον ἀνδρὶ ἑκάστῳ ἢ τρεῖς ὀβολοὶ ὡμολογήθησαν ib. 29; οὐ π. μικρὸν ἐποίησαν they made no little difference, Isoc. 4.59. in phrases like π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, τοσοῦτον was sts. understood of the interval from danger, etc., and παρά came to mean ΄by so much short of’ (τὸ π. μικρὸν ὥσπερ οὐδὲν ἀπέχειν δοκεῖ Arist. Ph. 197a29), within such and such a distance of, so near to, τὴν Ἠϊόνα π. νύκτα ἐγένετο (sc. αὐτῷ) λαβεῖν he was within one night of taking E., Th. 4.106; π. μικρὸν ἦλθον ἀποθανεῖν I came within a little of…, Isoc. 19.22, cf. Plb. 1.43.7, Plu. Caes. 39; παρ’ ἐλάχιστον ἦλθε… ἀφελέσθαι was within an ace of taking away, Th. 8.76; παρ’ οὐδὲν μὲν ἦλθον ἀποκτεῖναι (were within a mere nothing, within an ace of killing him), ἐξεκήρυξαν δ’ ἐκ πόλεως Aeschin. 3.258, cf. Plu. Pyrrh. 14, Alex. 62; π. τοσοῦτον ἦλθε διαφυγεῖν so near he came to escaping, Luc. Cat. 4; παρὰ ἓν πάλαισμα ἔδραμε νικᾶν Ὀλυμπιάδα Hdt. 9.33; παρ’ οὐδὲν ἐλθόντες τοῦ ἀποβαλεῖν Plb. 1.45.14, cf. 2.55.4, D.S. 17.42; hence without ἐγένετο or ἐλθεῖν, π. μίαν μονάδα (less) by one, i.e.
less one, Nicom. Ar. 1.8; τεσσαράκοντα π. μίαν, = 39, 2 Ep. Cor. 11.24; παρ’ ἕνα τοσοῦτοι the same number less one, Plu. Publ. 9; σύ μοι παρ’ ἕνα ἥκεις ἄγων you have brought me one too few, Luc. Cat. 4; δύναται π. δύο συλλαβὰς εἶναι τὸ καταληκτόν Heph. 4.2; τὰ ὁλοκόττινα ηὑρέθησαν π. ἑπτὰ κεράτια seven carats short, PMasp. 70.2 (vi AD); πάντες παρ’ ἕνα, πάντες παρ’ ὀλίγους, all save one (a few), Plu. Cat. Mi. 20, Ant. 5; ἔτη δύο π. ἡμέρας δύο IG 5(1).801 (Laconia); of one Μάρκος, θηρίον εἶ π. γράμμα you are a bear (< ἄρκος) all but a letter, AP 11.231 (Ammian.); ὡς π. τι καὶ τὰς ὄψεις ἀφανίσαι so that he all but (lit.
less something) lost his sight, Vett.Val. 228.6; π. τι βυθίζεσθαι v.l. in Ev. Luc. 5.7; τὸ π. τοῦτο the figure less that, i.e. the remainder or difference, PTeb. 99.10 (ii BC), cf. POxy. 264.4 (i AD), PAmh. 2.148.5 (v AD); hence of any difference whether of excess or defect, οὐδὲν π. τοῦτο ποιούμενοι τοὺς… Λευκανούς τε καὶ τοὺς… Σαυνίτας making no difference between…, Str. 6.1.3, cf. 14.5.11, Plu. 2.24c. hence of the margin by which anything increases or decreases, and so of the cause according to which anything comes into existence or varies, τὸ εὖ π. μικρὸν διὰ πολλῶν ἀριθμῶν γίνεται Polyclit. 2 (cf. μικρός III. 5 c); διαφέρει π. τὰς τῶν παθημάτων ἐναντιώσεις according to…, Arist. HA 486b5; μεταπίπτει π. τὰ κλίματα Gem. 5.29, cf. 11.5, al. ; π. τὰ πράγματα cj. in Apollod. Car. 11. more generally of the margin by which an event occurs, i.e. of the necessary and sufficient cause or motive (τὸ μὴ π. τοῦτο γίνεσθαι τότε λέγομεν, ὅταν ἀναιρεθέντος τούτου μηδὲν ἧττον περαίνηται ὁ συλλογισμός Arist. APr. 65b6, cf. 48a24, al.), κεινὰν π. δίαιταν just for the sake of unsatisfying food, Pi. O. 2.65; ἕκαστος οὐ π. τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν each thinks that his own negligence will not suffice to cause injury, Th. 1.141, cf. Isoc. 3.48; π. τὴν αὑτοῦ ἁμαρτίαν all through his own fault, Antipho 3.4.5, cf. Isoc. 6.52, D. 4.11, 18.232; πολλὰ… ἐστιν αἴτια τούτων, καὶ οὐ παρ’ ἓν οὐδὲ δύ’ εἰς τοῦτο τὰ πράγματ’ ἀφῖκται not from one or two causes only, Id. 9.2; οὐ π. τοῦτο οὐκ ἔστι it does not follow that it is not…, 1 Ep. Cor. 12.15; π. τὸ τὴν ἀρίθμησιν ποιήσασθαι ἐξ ἑτοίμου τοὺς ἐργώνας οὐκ ὀλίγα χρήματα περιεποίησε τῇ πόλει by the simple fact of prompt payment, IPE 1². 32B35 (Olbia, iii BC); οὐδὲν ἂν παρ’ ἕνα ἄνθρωπον ἐγένετο τούτων Lycurg. 63, cf. Plb. 3.103.2, 18.28.6, al. ; οὐδεὶς παρ’ ἑαυτόν ἐστι βασιλεύς thanks to himself alone, Aristeas 224; παρ’ αὑτὸν ἀτυχεῖ Arr. Epict. 3.24.2, cf. Phld. Rh. 2.16 S. ; παρ’ ἡμᾶς ἡ τῶν ἀγαθῶν ἀπόστασις Hierocl. in CA 25 p. 477M. ; εἶναι π. τοῦτο σωτηρίαν τε πόλει καὶ τοὐναντίον, i.e.
on this depends…, Pl. Lg. 715d, cf. X. Eq. Mag. 1.5, D.C. Fr. 36.5; π. μίαν ἡμέραν καὶ ἓν πρᾶγμα καὶ ἀπόλλυται προκοπὴ καὶ σῴζεται Epict. Ench. 51.2; π. τὸ Ἕλληνά με εἶναι just because I am a Greek, UPZ 7.13 (ii BC); π. τὸ ἀγαπᾶν αὐτὸν αὐτήν LXX Ge. 29.20, cf. Ex. 14.11; later more loosely, because of…, Phld. Rh. 1.158 S., Gem. 6.24, etc. ; οὐδὲν π. σὲ γέγονε it is no fault of yours, PRyl. 243.6 (ii AD), cf. POxy. 1420.7 (ii AD). of a limit of possibility, εἴπερ ἐνεδέχετο π. τοὺς παρόντας καιρούς D. 18.239; πεῖσαι τό γε παρ’ αὑτόν to persuade (the judges) so far as in you lies, Arr. Epict. 2.2.20; οἴμωζε παρ’ ἐμέ as far as I am concerned, for all I care, Ar. Av. 846.
POSITION; παρά may follow its Subst. in all three cases, but then becomes by anastrophe πάρα ; when the ult. is elided, the practice varies, τῇσι παρ’ Il. 18.400; but Ἡφαίστοιο πάρ’ ib. 191.
παρά abs., as ADV., near, together, Il. 1.611, al., E. IA 201 (lyr.). πάρα (with anastrophe) stands for πάρεστι and πάρεισι, Il. 1.174, Hes. Op. 454, A. Pers. 167, Hdt. 1.42, al., S. El. 285, Ar. Ach. 862, etc.
IN COMPOS., alongside of, beside, of rest, παράκειμαι, παράλληλοι, παρέζομαι, πάρειμι¹ (εἰμί), παρίστημι ; of motion, παραπλέω, πάρειμι² (< εἶμι).
to the side of, to, παραδίδωμι, παρέχω.
to one side of, by, past, παρέρχομαι, παροίχομαι, παραπέμπω, παρακμάζω, παρατρέχω. metaph, aside or beyond, i.e.
amiss, wrong, παραβαίνω, παράγω, παροράω, παρορκέω, παρακούω, παραγιγνώσκω. of comparison, as in παραβάλλω, παρατίθημι. of alteration or change, as in παραλλάσσω, παραπείθω, παραπλάσσω, παρατεκταίνω, παραυδάω, παράφημι. of a side-issue, παραπόλλυμι. (Cogn. with Goth. faúr ΄along΄, Lat. por-.)
beside; hence,
WITH GEN. prop. denoting motion from the side of, from beside, from; of Place, πὰρ νηῶν ἔλθωμεν Il. 13.744; παρὰ ναῦφιν ἐλευσόμεθ’ 12.225, etc. ; παρ’ Ὠκεανοῖο ῥοάων… ἐπερχομένη Od. 22.197; πὰρ νηῶν ἀπώσεται Il. 8.533, etc. ; δῶρα π. νηὸς ἐνεικέμεν 19.194; φάσγανον ὀξὺ ἐρυσσάμενος π. μηροῦ 1.190, cf. 21.173; σπασσάμενος… ἄορ παχέος π. μηροῦ 16.473; πλευρὰ παρ’ ἀσπίδος ἐξεφαάνθη was exposed beside the shield, 4.468, cf. A. Th. 624. commonly of Persons, with Verbs of going or coming, bringing, etc., ἦλθε… πὰρ Διός Il. 2.787; παρ’ Αἰήταο πλέουσα Od. 12.70, etc. ; ἀγγελίη ἥκει π. βασιλέος Hdt. 8.140. αʹ; αὐτομολήσαντες π. βασιλέως X. An. 1.7.13; ἐξεληλυθὼς παρ’ Ἀριστάρχου D. 21.117; ὁ π. τινὸς ἥκων his messenger, X. Cyr. 4.5.53; so οἱ π. τινός Th. 7.10, Ev. Marc. 3.21, etc. ; ὅστις ἀφικνεῖτο τῶν π. βασιλέως πρὸς αὐτόν X. An. 1.1.5, etc. ; τεύχεα καλὰ φέρουσα παρ’ Ἡφαίστοιο from his workshop, Il. 18.137, cf. 617, etc. ; ἀπαγγέλλειν τι π. τινός X. An. 2.1.20; σὺ δὲ οἰμώζειν αὐτοῖς παρ’ ἐμοῦ λέγε Luc. DMort. 1.2.
issuing from a person, γίγνεσθαι π. τινός to be born from, Pl. Smp. 179b; λόγος (sc. ἐστί) π. Ἀθηναίων c. acc. et inf., Hdt. 8.55; freq. following a Noun, δόξα ἡ π. τῶν ἀνθρώπων glory from (given by) men, Pl. Phdr. 232a; ἡ π. τινὸς εὔνοια the favour from, i.e.
of, any one, X. Mem. 2.2.12; τὸ παρ’ ἐμοῦ ἀδίκημα done by me, Id. Cyr. 5.55.13; τὰ π. τινός all that issues from any one, as commands, commissions, Id. An. 2.3.4, etc. ; or promises, gifts, presents, Id. Mem. 3.11.13; τὰ παρ’ ἐμοῦ my opinions, Pl. Smp. 219a; παρ’ ἑωυτοῦ διδούς giving from oneself, i.e.
from one΄s own means, Hdt. 2.129, 8.5; παρ’ ἑαυτοῦ προσετίθει X. HG 6.1.3; νόμον θὲς παρ’ ἐμοῦ by my advice, Pl. Prt. 322d; αὐτοὶ παρ’ αὑτῶν of themselves, Id. Tht. 150d, cf. Phdr. 235c. with Verbs of receiving, obtaining, and the like, τυχεῖν τινος π. τινός Od. 6.290, 15.158; πὰρ δ’ ἄρα μιν Ταφίων πρίατο 14.452; ἀρέομαι πὰρ μὲν Σαλαμῖνος Ἀθαναίων χάριν Pi. P. 1.76; εὑρέσθαι τι π. τῶν θεῶν Isoc. 9.14, cf. IG1². 40.10; δέχεσθαι, λαμβάνειν, ἁρπάζειν π. τινός, Th. 1.20, X. Oec. 9.11, Hes. Th. 914; ἀντιάσαι, αἰτήσασθαι π. τινός, S. El. 870 (lyr.), X. HG 3.1.4; ἀξιοῖ π. τοῦ ἰατροῦ φάρμακον πιὼν ἐξεμέσαι τὸ νόσημα Pl. R. 406d; κόσμος τοῖς πράξασι γίγνεται π. τῶν ἀκουσάντων Id. Mx. 236e; without Verb, ὁ καρπὸς ὁ π. τῶν δημάρχων IG1². 76.27; with Verbs of learning, etc., μεμαθηκέναι π. τινῶν Hdt. 2.104, etc. with Pass. Verbs, πὰρ Διὸς… μῆνις ἐτύχθη Il. 15.122; π. θεῶν ἡ τοιαύτη μανία δίδοται Pl. Phdr. 245c, etc. ; τὰ π. τῶν θεῶν σημαινόμενα, συμβουλευόμενα, X. Cyr. 1.6.2; τὰ π. τινὸς λεγόμενα ib. 6.1.42; τὰ π. τῆς τύχης δωρηθέντα the presents of…, Isoc. 4.26; με π. σοῦ σοφίας πληρωθήσεσθαι Pl. Smp. 175e. rarely for παρά c. dat., by, near, πὰρ ποδός Pi. P. 10.62, 3.60; παρὰ δὲ κυανέων πελαγέων dub.l. in S. Ant. 966 (lyr.); τὸν Ῥειτὸν τὸν παρὰ τοῦ ἄστεως IG1². 81.5; πολλοὶ παρ’ ἀμφοτέρων ἔπιπτον, = ἀμφοτέρωθεν, D.S. 19.42. π. τῆς συγχωρήσεώς τινος without his consent, BCH 46.337 (Teos).
WITH DAT. denoting rest by the side of any person or thing, answering the question where ? of Places, κατ’ ἂρ ἕζετ’… πὰρ πυρί, ἔκειτο π. σηκῷ, Od. 7.154, 9.319; νέμονται π. πέτρῃ 13.408; ἑσταότες παρ ὄχεσφιν Il. 8.565; πὰρ ποσὶ μαρναμένων ἐκυλίνδετο at their feet, 14.411, etc. ; π. θύρῃσι at the door, 7.346; π. ῥηγμῖνι θαλάσσης 2.773; δεῖπνον… εἵλοντο παρ’ ὄχθῃσιν ποταμοῖο Od. 6.97, cf. Il. 4.475, 20.53, etc. ; κεῖσθαι παρ’ ᾍδῃ S. OT 972; παρ’ οἴνῳ over wine, ib. 780, etc. of persons, beside, πὰρ δὲ οἷ αὐτῷ εἷσε Θεοκλύμενον Od. 15.285; κεῖτο παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ Il. 9.556, cf. 6.246, etc. ; παρ’ ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι Od. 5.119; δαίνυσθαι π. τινί 8.243; πὰρ δέ οἱ ἑστήκει stood by him, Il. 4.367.
at one΄s house or place, with one, μένειν π. τισί 9.427; θητευέμεν ἄλλῳ, ἀνδρὶ παρ’ ἀκλήρῳ Od. 11.490; φιλέεσθαι π. τινί Il. 13.627; παρ’ ἑωυτοῖσι at their own house, Hdt. 1.105, cf. 86; παιδευθῆναι π. τινί X. Cyr. 1.2.15; καταλύειν π. τινί D. 18.82 (but παρά τινα καταλῦσαι Th. 1.136), etc. ; hence οἱ παρ’ ἐμοί those of my household, X. Mem. 2.7.4, etc. ; τὰ παρ’ ἐμοί life with me, Id. An. 1.7.4; οἱ παρ’ ἡμῖν ἄνθρωποι our people, Pl. Phd. 64b; ἡ παρ’ ἡμῖν πολιτεία, ὁ παρ’ ὑμῖν δῆμος, D. 15.19; ὁ παρ’ αὑτῷ βίοτος one΄s own life, S. OT 612; τὸ παρ’ ἡμῖν πῦρ Pl. Phlb. 29f; ὅσος παρ’ ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεται S. OT 382; τὸ παρ’ ἡμῖν σῶμα Pl. Phlb. 29f; also, in one΄s hands, τὰ π. τοῖς Ἑλληνοταμίαις ὄντα IG1². 91.6; ἔχειν παρ’ ἑωυτῷ Hdt. 1.130, etc. ; οὔπω παρ’ ἐμοὶ τότ’ ἦν λέγειν I had no right to speak then, Men. Epit. 98.
before, in the presence of, ἤειδε π. μνηστῆρσιν Od. 1.154; before a judge, δίκας γίγνεσθαι π. τῷ πολεμάρχῳ IG1². 16.9; π. Δαρείῳ κριτῇ Hdt. 3.160; π. τῷ βασιλέϊ Id. 4.65; παρὰ δικασταῖς Th. 1.73; εἰς κρίσιν καθιστάναι τινὰ π. τισί D. 18.13; hence παρ’ ἐμοί in my judgement, Hdt. 1.32, cf. S. Tr. 589, E. Heracl. 881, 1 Ep. Cor. 3.19; π. τούτῳ μέγα δυνήσεται with him, Pl. Grg. 510e. in quoting authors, παρ’ Ἐφόρῳ, παρ’ Αἰσχίνῃ, π. Θουκυδίδῃ, in Ephorus, etc., Plb. 9.2.4, D.H. Comp. 9, 18. Arc., = π. c. gen., from, καθὰ εἶχον τὰς ἰντολὰς π. τᾷ ἰδίᾳ πόλι SIG 559.9 (Megalop., iii BC), cf. 558.10 (Ithaca, iii BC).
WITH ACCUS. in three main senses, beside, near, by, along, past, beyond. beside, near, by; with Verbs of coming, going, etc., to the side of, to, ἴτην π. νῆας Il. 1.347, cf. 8.220, etc. ; βῆ… π. θῖνα 1.34, cf. 327, etc. ; τρέψας πὰρ ποταμόν to the side of…, 21.603, cf. 3.187; more freq. of persons, εἶμι παρ’ Ἥφαιστον to the chamber of H., 18.143, cf. Od. 1.285, etc. ; ἐσιόντες π. τοὺς φίλους Th. 2.51, etc. ; φοιτᾶν π. τὸν Σωκράτη Pl. Phd. 59d; πέμπειν ἀγγέλους, πρέσβεις π. τινά, Hdt. 1.141, Th. 1.58, etc. ; ἄγειν π. τινά Hdt. 1.86; καταφυγὴ π. φίλων τινάς Th. 2.17. with Verbs of rest, beside, near, by, sts. with ref. to past motion (expressed in such phrases as ἧσο παρ’ αὐτὸν ἰοῦσα Il. 3.406, cf. 11.577), ἔς ῥα θρόνους ἕζοντο παρ’ Ἀτρεΐδην Μενέλαον Od. 4.51, cf. 13.372; κεῖται ποταμοῖο παρ’ ὄχθας lies stretched beside…, Il. 4.487, cf. 12.381; παρ’ ἔμ’ ἵστασο come and stand by me, 11.314, cf. 592, 20.49, etc. ; π. πυθμέν’ ἐλαίης θῆκαν Od. 13.122; καταθέτω π. τὰ ἴκρια IG1². 94.28; κοιμήσαντο π. πρυμνήσια they lay down by…, Od. 12.32, cf. 3.460; ὁ παρ’ ἐμὲ καθήμενος Pl. Euthd. 271b, cf. Phd. 89b; ἐκάθητο π. τὴν πύλην, π. τὴν ὁδόν, LXX Ge. 19.1, Ev. Marc. 10.46; παρ’ αὐτὸν τὸν καλέσαντα κατακείμενος δειπνῆσαι Thphr. Char. 21.2, cf. Pl. Smp. 175c; ἐκαθέζετο π. τὸν Λύσιν Id. Ly. 211a, cf. R. 328c; στὰς παρ’ αὐτόν Id. Phd. 116c; τέμενος νεμόμεσθα… παρ’ ὄχθας Il. 12.313, cf. 6.34, IG1². 943.45; τοῦ Εὐρίπου, παρ’ ὃν ᾤκει Aeschin. 3.90; κατελείφθη π. τὸν νηόν Hdt. 4.87; τὴν παρ’ ἐμὲ ἐοῦσαν δύναμιν Id. 8.140. αʹ (v.l. ἐμοί)· εἶπεν αὐτῷ μένειν παρ’ ἑαυτόν X. Cyr. 1.4.18, cf. An. 1.9.31, Ar. Fr. 451, Is. 8.16, Alex. 248, Demetr. Com. Nov. 1.5, IG2². 654.23 (iii BC), Plb. 3.26.1, 11.14.3, 28.14.3; ἡ π. θάλασσαν Μακεδονία Th. 2.99, cf. S. El. 184 (lyr.), Tr. 636 (lyr.); Καρβασυανδῆς π. Καῦνον IG1². 204.52; τὸ κουρεῖον τὸ π. τοὺς Ἑρμᾶς Lys. 23.3, cf. And. 1.62, Is. 6.20, 8.35, Aeschin. 1.182, 3.88, Lycurg. 112; τᾶς παστάδος τᾶς παρ’ Ἀπόλλωνα IG4²(1).109 iii 146 (Epid.); παρ’ ὄμμα before one΄s eyes, E. Supp. 484; π. πόδας on the spot, Phld. Ir. p. 78 W., Rh. 2.2 S. ; immediately thereafter, Plb. 1.7.5, 1.8.2, al. Dor., Boeot., and Thess., = supr. B. 11.2, at the house of…, with a person, IG 7.3171.7 (Orchom. Boeot.), GDI 1717 (Delph.); παρ’ ἁμὲ πολυτίματος [ὁ σῖτος] Ar. Ach. 759 (Megar.); τοῖς κατοικέντεσσι πὰρ ἀμμέ IG 9(2).517.18 (Larissa, iii BC); τοῖ πὰρ ἀμμὲ πολιτεύματος ib. 13; πεπολιτευκὼρ πὰρ ἁμέ Schwyzer 425.5 (Elis, iii/ii BC); so in Att., θέμενος π. γυναῖκας depositing with…, Pl. R. 465c. with Verbs of striking, wounding, etc., βάλε στῆθος π. μαζόν Il. 4.480, etc. ; τὸν δ’ ἕτερον… κληῗδα παρ’ ὦμον πλῆξε 5.146; τύψε κατὰ κληῗδα παρ’ αὐχένα 21.117, cf. 4.525, 8.325, etc. ; αἰχμὴ δ’ ἐξελύθη παρὰ νείατον ἀνθερεῶνα 5.293, cf. 17.310; δησάμενος τελαμῶνι π. σφυρόν ib. 290. with Verbs of placing, examining, etc., side by side with…, ὁ ἔλεγχος π. τὸν ἔλεγχον παραβαλλόμενος Pl. Grg. 475e, cf. Hp. Mi. 369c, Smp. 214c, R. 348a; ἐξέτασον παρ’ ἄλληλα τὰ σοὶ κἀμοὶ βεβιωμένα D. 18.265; ἄλλα παρ’ ἄλλατιθέμενα… τῶν χρωμάτων Arist. Mete. 375a24.
Geom., παραβάλλειν π. apply an area to (i.e.
along) a finite straight line, Euc. 1.44, Archim. Aequil. 2.1; π. τὴν δοθεῖσαν αὐτοῦ γραμμὴν παρατείναντα Pl. Men. 87a; ἡ[εὐθεῖα] παρ’ ἣν δύνανται αἱ καταγόμεναι τεταγμένως the line to which are applied the squares of the or dinates, etc., Apollon. Perg. Con. 1.11; hence, Arith., παραβάλλειν τι π. τι divide by… (v. παραβάλλω A. VII. 2); μερίζω τι π. τι Dioph. 4.33; ἐπὶ γ’ π. ιʹ multiply by 3 and divide by 10, PLond. 5.1718.2 (vi AD).
Geom., parallel to…, Democr. 155, Arist. Top. 158b31, Archim. Sph. Cyl. 1.12, al. metaph in Gramm., like, as a parody of…, π. τὸ Σοφόκλειον, π. τὰ ἐν Τεύκρῳ Σοφοκλέους, Sch. Ar. Av. 1240, Nu. 584.
Gramm., of words which differ as compared with other words, π. τὸ τοῦ ἔρωτος ὄνομα σμικρὸν παρηγμένον ἐστίν… [τὸ ἥρως] Pl. Cra. 398d, cf. 399a, Lg. 654a; hence, derived from…, π. τὸ ἔδαφος, δάπεδον, A.D. Pron. 31.16; π. τὸ δρῶ δρᾶμα Sch. A.R. 2.624; σύγκειται [τὸ αὐθέντης] π. τὸ εἷναι… καὶ π. τὸ αὐτός Phryn. PS p. 24 B. generally, of Comparison, alongside of, compared with, usu. implying superiority, δοκέοντες π. ταῦτα οὐδ’ ἂν τοὺς σοφωτάτους ἀνθρώπων Αἰγυπτίους οὐδὲν ἐπεξευρεῖν Hdt. 2.160, cf. 7.20, 103; ἡλίου ἐκλείψεις αἳ πυκνότεραι π. τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου μνημονευόμενα ξυνέβησαν Th. 1.23, cf. 4.6; τῶν ἁπάντων ἀπερίοπτοί εἰσι π. τὸ νικᾶν Id. 1.41; π. τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ ἄνθρωποι βιοτεύουσι X. Mem. 1.4.14; φαίνεται π. τὸ ἀλγεινὸν ἡδὺ καὶ π. τὸ ἡδὺ ἀλγεινὸν ἡ ἡσυχία Pl. R. 584a, cf. Phdr. 236d, La. 183c, al. ; εὐδαίμων μᾶλλον π. πάντας BCH 26.332 (Halae); προετέρει π. πάντας PSI 4.422.34 (iii BC); sts. implying inferiority or defect, ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ’ ἀγγέλους a little lower than the angels, LXX Ps. 8.6; μιᾷ ἡμέρᾳ ὑστεροῦσι π. τὸν ἥλιον lag one day behind the sun, Gem. 8.19; so perh. παρ’ αὐτόν, ὑπὲρ αὐτόν (has passed the ball?) short of him, beyond him, Antiph. 234; μέγα τοι ἡμέρα παρ’ ἡμέραν γιγνομένη γνώμην ἐξ ὀργῆς μεταστῆσαι one day compared with another is important…, a day΄s delay makes a difference, Antipho 5.72; τί γὰρ παρ’ ἦμαρ ἡμέρα τέρπειν ἔχει προσθεῖσα κἀναθεῖσα τοῦ γε κατθανεῖν ; what joy has one day compared with another to offer, since it only brings us nearer to, or farther from, death (which is neither good nor evil)? S. Aj. 475; ὃς μὲν κρίνει (prefers) ἡμέραν παρ’ ἡμέραν, ὃς δὲ κρίνει (approves) πᾶσαν ἡμέραν Ep. Rom. 14.5. with Verbs of estimating, to set at so and so much, hence π. = equivalent to…, ταρβῶ μὴ… θῆται παρ’ οὐδὲν τὰς ἐμὰς ἐπιστολάς set at nought, E. IT 732, cf. A. Ag. 229 (lyr.); παρ’ οὐδὲν ἄγειν S. Ant. 35; π. μικρὸν ἡγεῖσθαι or ποιεῖσθαί τι hold of small account, Isoc. 5.79, D. 61.51; παρ’ ὀλίγον ποιεῖσθαί τινα X. An. 6.6.11; so with εἶναι, etc., παρ’ οὐδέν ἐστι are as nothing, S. OT 983, cf. Ant. 466; παρ’ οὐδὲν αὐταῖς ἦν ἂν ὀλλύναι πόσεις E. Or. 569; οὐ π. μέγα ἔσεσθαι τὸ πταῖσμα Arr. An. 1.18.6; so perh. π. σμικρὰ κεχώρηκε have turned out of little account, have amounted to little, Hdt. 1.120. in Accountancy, without a verb, π. τὴν καταλλαγήν on account of κ., PHib. 1.100.4 (iii BC). of correspondence, ὀφείλειν στατῆρα π. στατῆρα stater for stater (one to each of two creditors), BCH 50.214 (Thasos, v BC); πληγὴν π. πληγὴν ἑκάτερον Ar. Ra. 643; συνεῖναι ἑκατέρῳ ἡμέραν παρ’ ἡμέραν stayed day for day with each, D. 59.46; hence of alternation, ποιεῖσθαι ἁγνείας καὶ θυσίας δύο π. δύο, of four priests acting two and two alternately, BGU 1198.12 (i BC); τοῦ καθημερινοῦ ἢ μίαν π. μίαν (sc. ἡμέραν) [πυρετοῦ] quotidian or tertian fever, ib. 956.3 (iii AD); sts. without doubling of the Noun, παρ’ ἡμέρην, opp. καθ’ ἡμέρην, tertian, opp. quotidian, Hp. Aph. 1.12; καθ’ ἡμέραν, παρ’ ἡμέραν, π. δύο, π. τρεῖς every day, every second day, every third (fourth) day, Arr. Epict. 2.18.13; π. μίαν every second day, Plb. 3.110.4; παρ’ ἐνιαυτόν every second year, Plu. Cleom. 15; παρ’ ἔτος year and year about, Arist. GA 757a7; every second year, Paus. 8.15.2; π. μέρος by turns (v. μέρος II. 2); ὁ ἀνὰ μέρος παρ’ ἓξ μῆνας ὑπὲρ γῆν τε καὶ ὑπὸ γῆν γινόμενος Ἄδωνις Corn. ND 28; π. μῆνα τρίτον every third month, Arist. HA 582b4, cf. Plu. 2.942e; but π. τρία [ἔτεα] prob. every fourth year, IG 5(2).422 (Phigalea), cf. Arr. Epict. l.c. ; ἕνα παρ’ ἕνα παραλειπτέον every second one, Nicom. Ar. 1.18; ἕνα π. δύο (< τρεῖς) every third (fourth) one, ibid. ; παρὰ δ’ ἄλλαν ἄλλα μοῖρα διώκει now one now another, E. Heracl. 611.
precisely at the moment of, παρ’ αὐτὰ τἀδικήματα flagrante delicto, D. 18.13, 21.26; ἀποδώσω π. τὸν εὔθυνον τὸ καθῆκον IG1². 188.31; π. τοιοῦτον καιρόν, π. τὰς χρείας, D. 20.41, 46; π. τὰ δεινά in the midst of danger, Plu. Ant. 63; π. τὴν πρώτην γένεσιν Jul. Or. 1.10b; π. τὴν πρώτην (sc. ἐπίθεσιν) at the first attack, Hld. 9.2; π. γε τὴν πρώτην ὁρμήν Ael. NA 14.10. distributively, whether of Time, π. τὰ ἑβδομήκοντα ἔτεα in each complete period of seventy years, Hdt. 1.32; ἐν ταῖς ὁδοιπορίαις π. στάδια διακόσια… τοῖς ἑκατὸν σταδίοις διήνεγκαν ἀλλήλων X. Oec. 20.18; πὰρ Ϝέτος each year, every year, Tab.Heracl. 1.101; π. τὸν ἐνιαυτὸν ἕκαστον IG 12(7).5.14 (Amorgos); παρ’ ἆμάρ τε καὶ νύκτα day and night, B. Fr. 7; or more generally, πὰρ τὰν ἐλαίαν in respect of each olive plant, Tab.Heracl. 1.122; παρ’ ἡμέραν αἱ ἀμίαι πολὺ ἐπιδήλως αὐξάνονται from day to day, per day, Arist. HA 571a21; τὸ παρ’ ἑκάστην βάσιν γινόμενον μικρὸν πολὺ γίνεται π. πολλάς Id. Pr. 881b26; ἡ παρ’ ἡμέραν χάρις D. 8.70; τὸ παρ’ ἑκάστην ἡμέραν ἡδύ Pl. Lg. 705a. παρ’ ἆμαρ on (this) day, to-day, τὸ μὲν πὰρ ἆμαρ, τὸ δέ… to-day and to-morrow, Pi. P. 11.63; but παρ’ ἦμαρ to-morrow, S. OC 1455 (lyr.).
throughout a period of time, π. τὴν ζόην Hdt. 7.46; π. τὸν βίον ἅπαντα Pl. Lg. 733a; π. πάντα τὸν χρόνον D. 18.10; also more loosely, during, π. τὴν πόσιν while they were drinking, Hdt. 2.121. δ’ ; π. τὸν πότον Aeschin. 2.156; π. τὴν κύλικα Plu. Ant. 24; π. δεῖπνον or π. τὸ δεῖπνον, Id. 2.737a, 674f.
along, ὄνος παρ’ ἄρουραν ἰών Il. 11.558; βῆ δὲ θέειν π. τεῖχος 12.352; π. ῥόον Ὠκεανοῖο ᾔομεν Od. 11.21; ἔπλεον π. τὴν ἤπειρον Hdt. 7.193; π. πᾶσαν τὴν ὁδόν Isoc. 4.148; ὀρθὴν παρ’ οἶμον… τύμβον κατόψει straight along the road, E. Alc. 835; παρ’ ὅλην τὴν φάραγγα Plb. 10.30.3; παρ’ αὐτὴν τὴν χαράδραν παραπορευομένων ib. 9; for παραβάλλειν π., v. supr. C. I. 4b.
strictly according to, without deviating from, εἶμι π. στάθμην ὀρθὴν ὁδόν Thgn. 945, cf. S. Fr. 474.5; ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ π. στάθμην, i.e. too strict, A. Ag. 1045; π. τὸν λόγον ὃν ἀποφέρουσιν… ἐπιδείξω I will prove to you strictly according to the accounts which they themselves submit, D. 27.34.
past, beyond, παρὰ σκοπιὴν καὶ ἐρινεὸν ἠνεμόεντα… ἐσσεύοντο Il. 22.145, cf. Od. 3.172, 24.12; βῆ δὲ π. Κρουνούς h.Ap. 425; π. τὴν Βαβυλῶνα παριέναι pass by Babylon, X. Cyr. 5.2.29; παρ’ αὐτὴν τὴν χύτραν ἄκραν ὁρῶντες looking over the edge of…, Ar. Av. 390. metaph, over and above, in addition to, οὐκ ἔστι π. ταῦτ’ ἄλλα Id. Nu. 698; π. ταῦτα πάντα ἕτερόν τι Pl. Phd. 74a, cf. R. 337d, D. 18.139, X. HG 1.5.5; ἑκὼν ἐπόνει π. τοὺς ἄλλους more than the others, Id. Ages. 5.3, cf. Mem. 4.44.1, Oec. 20.16; ἃ τῷ ῥαψῳδῷ προσήκει καὶ σκοπεῖσθαι καὶ διακρίνειν π. τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους Pl. Ion 539e. metaph, in excess over, πὰρ δύναμιν beyond one΄s strength, Il. 13.787, cf. Th. 1.70, Hyp. Lyc. 16, Arist. Rh. Al. 1423b29; π. τὴν δ. Id. Po. 1451b38. metaph, in transgression or violation of, π. μοῖραν Od. 14.509; π. μοῖραν Δίος Alc. Supp. 14.10; παρ’ αἶσαν, παρὰ δίκαν, Pi. P. 8.13, O. 2.16, etc. ; π. τὸ δίκαιον Th. 5.90, etc. ; π. τὰς σπονδάς, τὸν νόμον, Id. 1.67, X. HG 1.7.14; π. φύσιν Th. 6.17, cf. Pl. Lg. 747b; π. τὴν στήλην prob. in IG1². 45.20; π. καιρόν out of season, Pi. O. 8.24, etc. ; π. γνώμαν ib. 12.10, cf. A. Supp. 454; π. δόξαν, π. τὸ δοκοῦν ἡμῖν, π. λόγον, Th. 3.93, 1.84, Plb. 2.38.5; παρ’ ἐλπίδα or ἐλπίδας, A. Ag. 899, S. Ant. 392, etc. ; πὰρ μέλος out of tune, Pi. N. 7.69; π. τὴν ἀξίαν Th. 7.77, etc. ; π. τὸ εἰωθός, τὸ καθεστηκός, Id. 4.17, 1.98. π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, = παρῆλθε τοσοῦτον κινδύνου, passed over so much ground within the sphere of danger, i.e. incurred such imminent peril, Id. 3.49, cf. 7.2; in such phrases the tmesis was forgotten, and the acc. came to be governed by παρά, which thus came to mean ΄by such and such a margin΄, ΄with so much to spare΄, ἐνίκησαν π. πολύ, ἡσσηθέντες π. πολύ, Id. 1.29, 2.89, cf. Pl. Ap. 36a; παρὰ δ’ ὀλίγον ἀπέφυγες only just, E. IT 870 (lyr.); παρ’ ὀλίγον ἢ διέφευγον ἢ ἀπώλλυντο Th. 7.71; δεινότατον π. πολύ by far, Ar. Pl. 445; παρ’ ὅσον quatenus, Luc. Nec. 17, etc. ; π. δύο ψήφους ἀπέφυγε by two votes, Hyp. Eux. 28, cf. D. 23.205; π. τέτταρας ψήφους μετέσχε τῆς πόλεως Is. 3.37; π. τοσοῦτον ἐγένετο αὐτῷ μὴ περιπεσεῖν by so much (= little) he missed falling in with…, Th. 8.33; π. πέντε ναῦς πλέον ἀνδρὶ ἑκάστῳ ἢ τρεῖς ὀβολοὶ ὡμολογήθησαν ib. 29; οὐ π. μικρὸν ἐποίησαν they made no little difference, Isoc. 4.59. in phrases like π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, τοσοῦτον was sts. understood of the interval from danger, etc., and παρά came to mean ΄by so much short of’ (τὸ π. μικρὸν ὥσπερ οὐδὲν ἀπέχειν δοκεῖ Arist. Ph. 197a29), within such and such a distance of, so near to, τὴν Ἠϊόνα π. νύκτα ἐγένετο (sc. αὐτῷ) λαβεῖν he was within one night of taking E., Th. 4.106; π. μικρὸν ἦλθον ἀποθανεῖν I came within a little of…, Isoc. 19.22, cf. Plb. 1.43.7, Plu. Caes. 39; παρ’ ἐλάχιστον ἦλθε… ἀφελέσθαι was within an ace of taking away, Th. 8.76; παρ’ οὐδὲν μὲν ἦλθον ἀποκτεῖναι (were within a mere nothing, within an ace of killing him), ἐξεκήρυξαν δ’ ἐκ πόλεως Aeschin. 3.258, cf. Plu. Pyrrh. 14, Alex. 62; π. τοσοῦτον ἦλθε διαφυγεῖν so near he came to escaping, Luc. Cat. 4; παρὰ ἓν πάλαισμα ἔδραμε νικᾶν Ὀλυμπιάδα Hdt. 9.33; παρ’ οὐδὲν ἐλθόντες τοῦ ἀποβαλεῖν Plb. 1.45.14, cf. 2.55.4, D.S. 17.42; hence without ἐγένετο or ἐλθεῖν, π. μίαν μονάδα (less) by one, i.e.
less one, Nicom. Ar. 1.8; τεσσαράκοντα π. μίαν, = 39, 2 Ep. Cor. 11.24; παρ’ ἕνα τοσοῦτοι the same number less one, Plu. Publ. 9; σύ μοι παρ’ ἕνα ἥκεις ἄγων you have brought me one too few, Luc. Cat. 4; δύναται π. δύο συλλαβὰς εἶναι τὸ καταληκτόν Heph. 4.2; τὰ ὁλοκόττινα ηὑρέθησαν π. ἑπτὰ κεράτια seven carats short, PMasp. 70.2 (vi AD); πάντες παρ’ ἕνα, πάντες παρ’ ὀλίγους, all save one (a few), Plu. Cat. Mi. 20, Ant. 5; ἔτη δύο π. ἡμέρας δύο IG 5(1).801 (Laconia); of one Μάρκος, θηρίον εἶ π. γράμμα you are a bear (< ἄρκος) all but a letter, AP 11.231 (Ammian.); ὡς π. τι καὶ τὰς ὄψεις ἀφανίσαι so that he all but (lit.
less something) lost his sight, Vett.Val. 228.6; π. τι βυθίζεσθαι v.l. in Ev. Luc. 5.7; τὸ π. τοῦτο the figure less that, i.e. the remainder or difference, PTeb. 99.10 (ii BC), cf. POxy. 264.4 (i AD), PAmh. 2.148.5 (v AD); hence of any difference whether of excess or defect, οὐδὲν π. τοῦτο ποιούμενοι τοὺς… Λευκανούς τε καὶ τοὺς… Σαυνίτας making no difference between…, Str. 6.1.3, cf. 14.5.11, Plu. 2.24c. hence of the margin by which anything increases or decreases, and so of the cause according to which anything comes into existence or varies, τὸ εὖ π. μικρὸν διὰ πολλῶν ἀριθμῶν γίνεται Polyclit. 2 (cf. μικρός III. 5 c); διαφέρει π. τὰς τῶν παθημάτων ἐναντιώσεις according to…, Arist. HA 486b5; μεταπίπτει π. τὰ κλίματα Gem. 5.29, cf. 11.5, al. ; π. τὰ πράγματα cj. in Apollod. Car. 11. more generally of the margin by which an event occurs, i.e. of the necessary and sufficient cause or motive (τὸ μὴ π. τοῦτο γίνεσθαι τότε λέγομεν, ὅταν ἀναιρεθέντος τούτου μηδὲν ἧττον περαίνηται ὁ συλλογισμός Arist. APr. 65b6, cf. 48a24, al.), κεινὰν π. δίαιταν just for the sake of unsatisfying food, Pi. O. 2.65; ἕκαστος οὐ π. τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν each thinks that his own negligence will not suffice to cause injury, Th. 1.141, cf. Isoc. 3.48; π. τὴν αὑτοῦ ἁμαρτίαν all through his own fault, Antipho 3.4.5, cf. Isoc. 6.52, D. 4.11, 18.232; πολλὰ… ἐστιν αἴτια τούτων, καὶ οὐ παρ’ ἓν οὐδὲ δύ’ εἰς τοῦτο τὰ πράγματ’ ἀφῖκται not from one or two causes only, Id. 9.2; οὐ π. τοῦτο οὐκ ἔστι it does not follow that it is not…, 1 Ep. Cor. 12.15; π. τὸ τὴν ἀρίθμησιν ποιήσασθαι ἐξ ἑτοίμου τοὺς ἐργώνας οὐκ ὀλίγα χρήματα περιεποίησε τῇ πόλει by the simple fact of prompt payment, IPE 1². 32B35 (Olbia, iii BC); οὐδὲν ἂν παρ’ ἕνα ἄνθρωπον ἐγένετο τούτων Lycurg. 63, cf. Plb. 3.103.2, 18.28.6, al. ; οὐδεὶς παρ’ ἑαυτόν ἐστι βασιλεύς thanks to himself alone, Aristeas 224; παρ’ αὑτὸν ἀτυχεῖ Arr. Epict. 3.24.2, cf. Phld. Rh. 2.16 S. ; παρ’ ἡμᾶς ἡ τῶν ἀγαθῶν ἀπόστασις Hierocl. in CA 25 p. 477M. ; εἶναι π. τοῦτο σωτηρίαν τε πόλει καὶ τοὐναντίον, i.e.
on this depends…, Pl. Lg. 715d, cf. X. Eq. Mag. 1.5, D.C. Fr. 36.5; π. μίαν ἡμέραν καὶ ἓν πρᾶγμα καὶ ἀπόλλυται προκοπὴ καὶ σῴζεται Epict. Ench. 51.2; π. τὸ Ἕλληνά με εἶναι just because I am a Greek, UPZ 7.13 (ii BC); π. τὸ ἀγαπᾶν αὐτὸν αὐτήν LXX Ge. 29.20, cf. Ex. 14.11; later more loosely, because of…, Phld. Rh. 1.158 S., Gem. 6.24, etc. ; οὐδὲν π. σὲ γέγονε it is no fault of yours, PRyl. 243.6 (ii AD), cf. POxy. 1420.7 (ii AD). of a limit of possibility, εἴπερ ἐνεδέχετο π. τοὺς παρόντας καιρούς D. 18.239; πεῖσαι τό γε παρ’ αὑτόν to persuade (the judges) so far as in you lies, Arr. Epict. 2.2.20; οἴμωζε παρ’ ἐμέ as far as I am concerned, for all I care, Ar. Av. 846.
POSITION; παρά may follow its Subst. in all three cases, but then becomes by anastrophe πάρα ; when the ult. is elided, the practice varies, τῇσι παρ’ Il. 18.400; but Ἡφαίστοιο πάρ’ ib. 191.
παρά abs., as ADV., near, together, Il. 1.611, al., E. IA 201 (lyr.). πάρα (with anastrophe) stands for πάρεστι and πάρεισι, Il. 1.174, Hes. Op. 454, A. Pers. 167, Hdt. 1.42, al., S. El. 285, Ar. Ach. 862, etc.
IN COMPOS., alongside of, beside, of rest, παράκειμαι, παράλληλοι, παρέζομαι, πάρειμι¹ (εἰμί), παρίστημι ; of motion, παραπλέω, πάρειμι² (< εἶμι).
to the side of, to, παραδίδωμι, παρέχω.
to one side of, by, past, παρέρχομαι, παροίχομαι, παραπέμπω, παρακμάζω, παρατρέχω. metaph, aside or beyond, i.e.
amiss, wrong, παραβαίνω, παράγω, παροράω, παρορκέω, παρακούω, παραγιγνώσκω. of comparison, as in παραβάλλω, παρατίθημι. of alteration or change, as in παραλλάσσω, παραπείθω, παραπλάσσω, παρατεκταίνω, παραυδάω, παράφημι. of a side-issue, παραπόλλυμι. (Cogn. with Goth. faúr ΄along΄, Lat. por-.)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
ep. πάρ und παραί, Adverb, bei, daneben, ἔνθα καθεῦδ' ἀναβάς· παρὰ δὲ χρυσόθρονος Ἥρη, Il. 1.611 ; Od. 3.400 ; u. so noch Eur. I.A. 201.
Gew. Praeposit., bei, neben, die unmittelbare Nähe, u. zwar c. dat. die Ruhe bei, c. gen. die Bewegung von der Seite her, c. acc. die Bewegung an die Seite hin bezeichnend. Also
I. c. genitivo, von Seiten, den Gegenstand bezeichnend, aus dessen unmittelbarer Nähe etwas herkommt, zunächst
1) örtlich, bei Verbis der Bewegung, gew.
a) nur von Personen gebraucht (vgl. ἀπό), von Seiten Jemandes gehen, kommen ; σῆμα φέρειν παρά τινος, Il. 6.177 ; ἐλθεῖν παρὰ Διός, von Zeus kommen, παρ' αἰήταο πλέουσα, Od. 12.70 ; φέρων ἥκω λόγους ἡδεῖς φίλου παρ' ἀνδρός, Soph. El. 657 ; in Prosa sehr gewöhnlich ; auch παρ' ἄλλων χρὴ τόδ' ἔρχεσθαι γέρας, Aesch. Ag. 891 ; bes. von Gesandten, Botschaften, ἥκει παρὰ βασιλῆος ἀγγελίη, Her. 8.140.1 ; παρά τινος ἐλθεῖν, Xen. Cyr. 2.4.1 ; dah. παρὰ σοῦ ἐξαγγέλλειν, von deiner Seite melden, Cyr. 7.5.54, wie ἀπαγγέλλειν An. 2.1.20. Auch mit einer geläufigen Umstellung, ἕως ἂν οἱ παρὰ βασιλέως πρέσβεις ἔλθωσιν, Hell. 1.3.9, bis die Gesandten vom Könige kämen ; u. ohne Verbum, οἱ πρέσβεις οἱ παρὰ βασιλέως, Ar. Ach. 61 ; οἱ παρὰ τοῦ Νικίου, Thuc. 7.10, die von Seiten des Nikias Abgesandten ; οὔτε πρεσβευτὴς οὐδεὶς εἶπε τῶν παρ' ἐκείνου, Dem. 19.68 ; ὁ παρ' ἐμοῦ, Xen. Cyr. 3.2.30 ; auch ὅστις ἀφικνοῖτο τῶν παρὰ βασιλέως πρὸς αὐτόν, An. 1.1.5, wer von denen, die beim König waren, von diesem zu ihm kam ; οἱ παρ' αὐτοῦ, seine Verwandten, Ev. Marc. 3.21.
b) selten von Sachen : παρὰ νηῶν, Il. 12.114, in den Schol. ausdrücklich als Abweichung bemerkt ; φάσγανον ἐρύσσατο παρὰ μηροῦ, er zog das Schwert von der Seite, an der es hing, Il. 1.190, öfter ; πλευρὰ τά οἱ κόψαντι παρ' ἀσπίδος ἐξεφάανθη, neben dem Schilde her zeigte sich die Seite, ward sichtbar, 4.468 ; vgl. Aesch. Spt. 629 ; π. ποδός, Pind. P. 10.67.
2) übh. das Ausgehen von einer Person bezeichnend, Alles, was von ihr herrührt;
a) nehmen und empfangen von Einem ; ἔχεις παρ' ἡμῶν οἴάπερ νομίζεται, Aesch. Ag. 1016 ; δέχεσθαι δώρημα παρά τινος, Soph. Aj. 647 ; παρ' οὗπερ ἔλαβον τάδε τὰ τόξα, Phil. 1216 ; ὅτῳ τρόπῳ δίκας ἀροίμην τῶν φονευσάντων πάρα, El. 34 ; οὔτε τάφου ἀντιάσας, οὔτε γόων παρ' ἡμῶν, El. 858 ; u. so bei δέχεσθαι, λαμβάνειν u. ä. überall in Prosa, z.B. παρὰ μήδων τὴν ἀρχὴν ἐλάμβανον Πέρσαι, Xen. An. 3.4.8 ; ἃ ὑπάρχειν δεῖ παρ' ὑμῶν, was von eurer Seite geleistet werden, da sein muß, Dem. 4.33 ; οὔκουν παρ' Ἁθηναίων γε μεταθρέξει ταχύ, es holen von den Athenern, Ar. Pax 261 ; dah. auch παρὰ τοῦ ἰατροῦ φάρμακον πιών, welches der Arzt gegeben hat, Plat. Rep. III.406d ; – παρ' ἑωυτοῦ διδούς, aus eigenen Mitteln, Her. 8.5, vgl. 2.129, 7.29 ; vgl. δαπανήσας τὰ παρ' ἑαυτῆς πάντα, Ev. Marc. 5.26 ; dah. auch παρ' ἑαυτοῦ, von selbst, auf eigenen Antrieb.
b) hören, lernen, erfahren von Einem ; ἀκούειν παρ' ἀγγέλων, Soph. O.R. 6, vgl. 95 ; μαθὼν ἄλλου πάρα, O.R. 704, öfter ; τάδ' εἴσεται ἄλλου παρ' ἀνδρός, Ant. 230, wie Aesch. Ch. 169 ; Xen. Cyr. 2.2.6 u. sonst ; ταῦτ' ἴσθι θεῶν πάρα, Empedocl. 92 ; εἰ προσδοκᾷς ἐμοῦ τι πευσεῖσθαι πάρα, Aesch. Prom. 988, wie Xen. Cyr. 1.6.23 ; παρ' αἰγυπτίων μεμαθήκασι, Her. 2.104, der auch πυνθάνεσθαι παρὰ πυρσῶν vrbdt, 7.182 ; παρά γε ἐμαυτοῦ οὐδὲν ἐννενόηκα, Plat. Phaedr. 235c ; αὐτοὶ παρ' αὑτῶν πολλὰ καὶ καλὰ εὑρόντες, Theaet. 150d.
c) seltener beim passiv., bes. in ähnlichen Vrbdgn, wie die angeführten Verba, so daß die Grundbedeutung von Seiten nicht verloren geht, und die Struktur sich von ὑπό (s. dieses) wesentlich unterscheidet ; σοῦ διδαχθήτω πάρα, so viel wie μαθέτω, Aesch. Prom. 637 ; τίς αὖ παρ' ὑμῶν κοινὸς ἠχεῖται κτύπος ; was für ein Lärm geht aus von euch ? Soph. O.C. 1496 ; παιδός, ὅστις γένοιτ' ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρα, O.R. 714 ; μνήμη καὶ κόσμος τοῖς πράξασι γίγνεται παρὰ τῶν ἀκουσάντων, wird ihnen von Seiten der Hörer zu Teil, Plat. Menex. 236e ; οἶμαι γάρ με παρὰ σοῦ σοφίας πληρωθήσεσθαι, Symp. 175c, auch an Lernen erinnernd ; ὀφείλεται παρὰ τοῦ ἐχθροῦ τῷ ἐχθρῷ κακόν τι, Rep. I.332b, er muß es ihm geben ; παρὰ τῶν θεῶν σημαίνεσθαι, die Zeichen gehen von den Göttern aus, Xen. Cyr. 1.6.2 ; aber auch παρὰ πάντων ὁμολογεῖται, An. 1.9.1, wie τὰ παρὰ σοῦ λεγόμενα, Cyr. 6.1.42, vgl. Mem. 1.6.14, wie wir auch sagen können : das deinerseits Gesagte ; παρὰ τῆς τύχης δωρηθέντα, Isocr. 4.26, u. häufiger Sp.; κατηγορεῖται παρὰ τῶν Ἰουδαίων, Act.Ap. 22.30.
d) oft bei Substantivis, ohne Verbum, das leicht zu ergänzen ist und wenigstens hinzugedacht werden muß, wenn man sich den Unterschied dieser Struktur von der des bloßen Genitivs deutlich machen will ; Vrbdgn, wie τῶν παρ' ἐκείνου λαμβάνειν, Xen. Cyr. 8.2.25, von dem von Einem Herrührenden Etwas nehmen, für das einfache παρ' ἐκείνου τι λαμβάνειν, zeigen den Uebergang ; vgl. δωροῖοτὰ παρὰ σεαυτῆς, Mem. 3.11.13 ; λόγος παρὰ Ἀθηναίων, Her. 8.55, wie ἄνευ τῶν παρ' ἡμῶν λόγων Plat. Soph. 256d ; ὁ παρ' ἐμοῦ λόγος, Dem. Lept. 75 ; τῆς παρὰ τῶν ἀνθρώπων δόξης, Plat. Phaedr. 232a, öfter ; τῇ παρ' αὐτῆς θερμότητι, Tim. 85e ; τὸ παρὰ Κυαξάρους στράτευμα ist eigtl. das von Kyaxares abgeschickte Heer, Xen. Cyr. 2.4.21, u. ἡ παρ' ἐκείνου τιμωρία die von seiner Seite verhängte Strafe, An. 2.6.14 ; ἡ παρ' ἐκείνων εὔνοια, Dem. 1.10, das von ihrer Seite bewiesene Wohlwollen, was freilich mit ἡ ἐκείνων εὔνοια zusammenfällt ; so αἱ παρὰ τῶν θεῶν ἐπικουρίαι, Lycurg. 129, welcher Redner diese Vrbdg besonders liebt, vgl. Mätzner zu §.15 ; u. so noch Sp., τὴν παρὰ τῶν πολλῶν δόξαν Plut. Agis 2 ; – τὰ παρὰ Κύρου, die Aufträge von Seiten des Kyrus, Xen. Cyr. 3.2.30. – In allen diesen Vrbdgn ist aber die Beziehung auf leblose Dinge äußerst selten.
3) die Ruhe, neben, bei, bezeichnet es selten, wie Soph. παρὰ κυανέων πελαγέων, Ant. 955, vgl. 1110 ; φροντίδα τὰν πὰρ ποδός, Pind. P. 10.62 ; vgl. Schaefer zu Dion.Hal. C.V. p. 119 ; Sp., wie DS, sagen πολλῶν ἀνθρώπων παρ' ἀμφοτέρων διαφθαρέντων, 16.7, u. öfter in ähnlichen Vrbdgn, auf beiden Seiten, wo immer noch die Grundbdtg der Entfernung von beiden Seiten weg zu erkennen ist.
II. c. dativo, den Gegenstand bezeichnend, in dessen Nähe, bei dem sich Etwas befindet, also zunächst
1) vom Orte ; gewöhnlich
a) bei Verbis der Ruhe ; von Menschen ; ἤειδε παρὰ μνηστῆρσιν ἀνάγκῃ, er sang bei den Freiern, Od. 1.154 ; παῖδες κοιμῶντο Πριάμοιο παρὰ μνηστῇς ἀλόχοισιν, Il. 6.246, u. öfter bei Hom.; παρ' εὐδείπνοις ἔσῃ ἄτιμος, Aesch. Ch. 477 ; μέγα δύναται παρ' ἀθανάτοις, Eum. 911 ; πάρεστι μὲν Τεῦκρος παρ' ἡμῖν, Soph. Phil. 1046, wie Plat. παρὰ σοὶ μάλα πλησίον πάρεστιν, Phaedr. 243e ; παρ' ἐχθροῖς ἄξιος θρήνων τυχεῖν., Soph. Aj. 924, bei den Feinden erlangen, wie τυχόντα με τῶν δικαίων παρ' ὑμῖν, wenn ich bei euch, ihr Richter, mein Recht erlangt habe, Dem. 28.21, nicht παρ' ὑμῶν, denn das Recht geht nicht von den Richtern aus ; τιμῆς τυγχάνειν παρά τινι, Xen. An. 1.9.29 ; vgl. κοὐ δυνήσομαι κακὸν κρύψαι παρ' ὑμῖν, Soph. Phil. 733 ; auch κεῖται παρ' ᾍδῃ Πόλυβος, O.R. 972 ; παρὰ τούτῳ μέγα δυνήσεται, Plat. Gorg. 510e ; παρὰ σοὶ κατέλυον, Dem. 18.82, sie kehrten bei dir ein ; – von leblosen Dingen ; βωμῷ, παρ' ᾧ θύων ἔκυρον, Soph. O.C. 1160 ; τηλαυγεϊ παρ' ὄχθῳ ἧστο, Trach. 521 ; βοᾷ παρ' ὄχθαις ποταμίαις, Aesch. Spt. 374 ; u. in Prosa, ὁρμίζεσθαι παρὰ Χερρονήσῳ, Xen. An. 5.10.2, u. oft bei einem Orte lagern, sich aufstellen u. dgl. – In Vrbdgn, wie παρ' οἴνῳ καλεῖ, Soph. O.R. 773, wie Ap.Rh. 1.458, παρὰ δαιτὶ καὶ οἴνῳ, beim Wein, ist auch vorzugsweise an den Ort zu denken (vgl. III.). – Pind. P. 2.87 sagt auch παρὰ τυραννίδι, während, in der Tyrannis, womit man παρὰ τοῖς ἐμφυλίοις πολέμοις θνήσκειν vgl., Plut. Oth. 14.
b) selten bei Verbis der Bewegung, und immer mit Rücksicht auf die Ruhe, die das Ergebnis der Bewegung ist, ἵδρυσεν παρὰ δαιτί, Od. 3.37 ; bei Xen. An. 2.5.27 hat auch Krüger-Schneiders Conj. ἰέναι παρὰ Τισσαφέρνην für die vulg. Τισσαφέρνει aufgenommen, weil daselbst nur von der Bewegung die Rede ist ; aber φοιτᾶν παρά τινι, Plut. Them. 5 ; vgl. Luc. D.Mer. 10.
2) Wie παρ' ὑμῖν, Deni. 27.1, »vor euch Richtern« heißt. so sagt Her. παρ' ἔμοιγε κριτῇ, vor mir, als Richter, vor meinem Richterstuhle, 3.160, u. so heißt παρ' ἐμοί nach meinem Urteil, τὸ ὄνομα δίκαιός ἐστι φέρειν, 1.33, was ursprünglich örtlich zu fassen ist, wie dies deutlich ist in τοὺς παρὰ σφίσι αὐτοῖσι δοκέοντας ὀλβίους, 1.86, die bei ihnen glücklich scheinen, worin liegt »nach ihrem Urteil« ; vgl. Soph. παρ' ἡμῖν οὐ βεβουλεῦσθαι κακῶς, Trach. 586, nach unserm Urteil. Aehnlich παρά τινι νομίζεται, Ar. Vesp. 1085 ; παρά τινι ὑπείληπται, Lycurg. 3, wo Maetzner viele Beispiele aus den Rednern beibringt ; ἀξιοῦσθαι παρά τινι, Isae. 7.5, wo ebenfalls, wie unter 1) bemerkt ist, nicht die von einem Andern ausgehende Würdigung ausgedrückt wird, sondern die bei oder vor Einem stattfindende, die er also gestattet, die nach seinem Urteile von Andern geleistet wird. – Sp. gehen auch hier weiter, wie Pol. 2.36.2, πόλεμος προσαγορευθεὶς παρὰ τοῖς πλείστοις Ἀννιβιακός, wie auch wir sagen »er heißt bei den meisten der zweite hannibalische Krieg« ; Soph. vrbdt παρ' ὅτῳ Διὸς σκῆπτρον ἀνάσσεται, Phil. 139, womit man O.R. 382 ὅσον παρ' ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεται vergleichen kann.
3) παρ' ἑαυτῷ, bei sich, daheim, wird nicht bloß dem πρόσωθεν entggstzt, Xen. Cyr. 3.1.69, wie οἱ παρ' ἑαυτῷ, Cyr. 4.5.9, die unmittelbare Nähe bezeichnet ; παρ' ἑωυτοῖσι, bei sich zu Hause, in ihrer Heimat, Her. 1.105, 6.86.1 ; dah. übh. das Einem Zugehörige, τὸν παρ' αὑτῷ βίοτον φιλεῖ, Soph. O.R. 611 ; εἰ δ' οὖν ἐστι καὶ παρ' ἐμοί τις ἐμπειρία, wenn sie bei mir ist, wenn ich einige Erfahrung habe, Dem. 18.277 ; – sondern es bedeutet auch
a) unterworfen sein, οἱ παρὰ βασιλεῖ ὄντες, Xen. An. 1.5.16, 4.3.29.
b) Her. 3.74 setzt entgegen ἕξειν παρ' ἑωυτῷ καὶ μηδενὶ ἐξοίσειν τὴν ἀπάτην, bei sich behalten ; ähnl. παρὰ σεαυτῷ κρίνας τι, Plat. Theaet. 170d ; ἃ διαιροῦμαι παρ' ἐμαυτῷ ἀγωγὰ εἶναι, Rep. VII.523a, wie γιγνώσκειν παρ' ἑαυτῷ, Dem. 10.17, bei sich bestimmen ; φύλακες τοῦ παρ' αὐτοῖς δόγματος, was sie bei sich beschlossen haben, Plat. Rep. III.413c.
c) παρ' ἑαυτῷ γενέσθαι, zu sich gekommen, wieder zur Besinnung gekommen sein, sich erholt haben, Plut. Alex. 31, Brut. 15.
III. c. accusat.:
1) örtlich ; gew. bei Verbis der Bewegung;
a) nach der Seite hin zu Einem, das Ziel der Bewegung angebend, welches in der Nähe eines Gegenstandes, bes. einer Person ist ; ἐλθὲ παρὰ ξανθὸν Μενέλαον, Od. 1.285 ; ἴτην παρὰ νῆας, zu den Schiffen, Il. 1.347 ; oft bei Her., ἀπικέσθαι παρὰ Κροῖσον, ἤγαγον παρὰ Κῦρον, 1.36, 86, 3.15 u. öfter ; ἔρχει παρὰ τὸν Πρωταγόραν, Plat. Prot. 311e ; ἠνέχθη παρ' αὐτὸν τὰ παιδία, Phaed. 116b ; δεῦρο παρ' ἐμὲ κατάκεισο, Symp. 175c ; παρ' ἐμὲ εἴσοδος, Xen. Cyr. 1.3.14 ; παρά τινα ἥκειν πάλιν, zu Einem zurückkehren, 4.5.25, öfter ; auch Sp., παρὰ τοῦτο γέγονε, bis dahin ist's gekommen.
b) neben hin, längs ; βῆ δ' ἀκέων παρὰ θῖνα θαλάσσης, längs des Meeresufers ging er hin, Il. 1.34, u. oft, παρὰ ποταμόν u. ä.; μηλίδα πὰρ λίμναν, Soph. Trach. 633 ; ἀκτὰν παρὰ βώμιον ἱκτῆρες ἐπιστενάχουσιν, O.R. 184 ; παρ' Ὠκεανοῖο πόρον, Aesch. Prom. 529 ; τούτου παρ' ὄχθας ἕρπε, 812 ; παρὰ τὸν Ἀσωπόν, Her. 9.15 ; παρὰ τὴν θάλατταν περιπατεῖν, Plat. Gorg. 511e ; πορεύεσθαι, Xen. An. 5.10.18, wie auch τὴν ἀγορὰν τῶν πωλουμένων παρὰ τὴν θάλασσαν μεταστῆσαι Thuc. 7.39 zu fassen ist ; παρὰ πᾶσαν φιλίαν (sc. γῆν) ἄχρι τοῦ Πειραιῶς κομισθήσεται, Dem. 18.301.
c) dah. auch daneben vorbei, παρὰ τὴν Βαβυλῶνα παρίεναι, Xen. Cyr. 5.2.29, wie παρὰ πόλιν ἄγειν, 1.6.43 ; vgl. παρὰ τὸν νεὼν ποταμὸς παραρρεῖ, An. 5.3.8, wie schon Il. 22.145 zu erklären ist, οἱ δὲ παρὰ σκοπιὴν ἐσσεύοντο, wie Od. 3.172 von einem Seewege παρ' ἠνεμόεντα μίμαντα u. 4.802 εἰς θάλαμον δ' εἰσῆλθε παρὰ κληῖδος ἱμάντα.
d) aber auch bei Verbis der Ruhe, wenn zugleich die vorangegangene Bewegung od. eine Ausdehnung über einen Raum hin neben od. längs eines in die Länge sich ausstreckenden Gegenstandes bezeichnet wird, οἱ μὲν κοιμήσαντο παρὰ πρυμνήσια νηός, Od. 12.32, vgl. 14.524, eigtl. sie legten sich neben – hin schlafen ; παρὰ Σκαμάνδρου πόρον τέθαψαι, Aesch. Ch. 361 ; ὁ παρὰ τὸν Ἀχέροντα θεὸς ἀνάσσων, Soph. El. 177 ; Ἀσία, ἣ παρ' ἁλμυρὰν ἅλα κεῖται, Eur. Bacch. 17 ; παρὰ τὰς ναῦς ἀριστοποιεῖσθαι, neben den Schiffen hin, Thuc. 7.39 ; κῶμαι παρὰ τὸν ποταμὸν ἦσαν, Xen. An. 3.5.1, sie lagen längs des Flusses, wie ἐστρατοπεδεύσαντο παρὰ τὸν ποταμόν, 4.3.6 ; εἴσοδος μακρὰ παρ' ἅπαν τὸ σπήλαιον, Plat. Rep. VII.514a.
e) auch übh. den Begriff der unbestimmten Nähe ausdrückend, neben, bei, θεοῦ παρ' εὐτειχέα δόμον, Pind. N. 7.46 ; ὀρθὴν παρ' οἶμον, Eur. Alc. 835 ; ἐγγύτατα παρ' αὐτὴν τὴν ὁδόν, Ar. Ran. 162 ; παρὰ τὴν χύτραν ἐγγύς, Av. 390 ; παρ' ἡμᾶς οἰκεῖ, Alexis bei B.A. 111 ; κατελείφθη παρὰ τὸν νηόν, Her. 4.87 ; παρὰ τὴν ὁδὸν κρήνη ἦν, Xen. An. 1.2.13 ; οἱ παρ' ἔπαλξιν, Thuc. 2.13 ; vgl. Ar. Ach. 72, womit man vergleichen kann ὅσον ἀργύριον παρὰ τοὺς κλινοποιοὺς κλέπτουσιν, Dem. 27.29 ; καθήμενοι παρ' αὐτόν, Isae. 8.16. – Pol. 11.14.3 vrbdt geradezu παρ' αὐτὸν μεῖναι ; u. Her. sagt τὴν νῦν παρ' ἐμὲ ἐοῦσαν δύναμιν, 8.140 ; daher παρ' ἡμᾶς ἐστι, es steht bei uns ; – πὰρ πόδα, Soph. Phil. 827, vor den Füßen, sogleich, wie Pol. 1.7.5, u. öfter παρὰ πόδας, wie Luc. Alex. 33.
2) von der Zeit, ausgegangen von solchen ursprünglich örtlich zu fassenden Vrbdgn, wie ἀείσω παρά τε Βρόμιον παρά τε χέλυος μολπάν, Eur. Herc.Fur. 684 ; παρὰ τὴν πόσιν, Her. 2.124.4 ; παρὰ πότον, Xen. An. 2.3.15, eigtl. neben dem Trinken hin, d.i. während des Trinkens, beim Trinken ; vgl. Pind. θαρσαλέα δὲ παρὰ κρητῆρα φωνὰ γίγνεται, N. 9.49 ; oft in Prosa, von einer Zeitdauer, einer Handlung od. Begebenheit, die neben einer andern stattfindet, παρὰ τὴν ζόην πεπόνθαμεν, Her. 7.46, vgl. 1.32 ; παρὰ πάντα μοι τὸν χρόνον προσῄει, während der ganzen Zeit, Plat. Phaed. 116d ; παρὰ πάντα τὸν βίον, Rep. III.412d ; παρὰ τὴν ἐκείνου ἀρχήν, Xen. Mem. 2.1.2 ; παρὰ τὸν πόλεμον βασιλευομένους, im Ggstz von οἴκοι ὀλιγαρχουμένους, von den Lazedämoniern gesagt, Isocr. 3.24 ; Sp., παρὰ τὴν συνουσίαν, Pol. 10.35.2 ; auch παρ' ὅλην τὴν πραγματείαν, 32.8.11, durch die ganze Geschichte (vgl. παραυτά). So auch παρ' ἕκαστον καὶ ἔργον καὶ λόγον διδάσκειν, gleich bei jeder Tat, Plat. Prot. 325d ; ταῖς ἐκ τῶν νόμων τιμωρίαις παρ' αὐτὰ τἀδικήματα χρῆσθαι, gleich bei dem Verbrechen, im Augenblicke, da das Unrecht verübt wird, Dem. 18.13, vgl. Lept. 139 ; ἁπάντων δ' ἀνθρώπων εἰωθότων παρ' αὐτὰ τἀδικήματα μᾶλλον ἢ χρόνων ἐγγεγενημένων ἀγανακτεῖν, Dem. 37.2 ; εὐθὺς ἐν τῷ πλοίῳ παρὰ τἀδικήματα, 32.7 ; παρὰ τοὺς κινδύνους ὑπὸ τῶν ἔργων ἐδιδάχθησαν, Plut. Them. 8 ; a.Sp., τὰ παρὰ τὸν βίον τίμια, Luc. Nigr. 30 (vgl. auch 5).
3) aus der Bdtg des nebenhin, vorbei, entwickelt sich der Begriff des Nichtzusammentreffens (vor dem Ziele vorbeischießen), des nicht Entsprechens, dah. wider, entgegen, παρὰ μοῖραν, neben dem Schicklichen vorbei, wider das Schickliche, gegen den Anstand, Od. 14.509, im Ggstz von κατά ; vgl. ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ παρὰ στάθμην, Aesch. Ag. 1045 ; so ὅση δύναμίς γε πάρεστιν· πὰρ δύναμιν δ' οὐκ ἔστι πολεμίζειν, über die Kraft hinaus, Il. 13.786 ; so bes. παρ' ἐλπίδα, wider Erwarten, Aesch. Ag. 870 ; Soph. Phil. 870 ; παρὰ νοῦν θροεῖν, 1180 ; ἡ γὰρ ἐκτὸς καὶ παρ' ἐλπίδας χαρά, Ant. 388 ; eben so παρὰ γνώμην, Aesch. Ag. 905 ; παρὰ νόμον θεῶν βρότεα μὲν τίων, Eum. 164 ; παρὰ ἃ προσεδέχετο, dem zuwider, was er erwartete, Thuc. 4.19 ; παρὰ τὰ σοὶ δοκοῦντα, Plat. Prot. 335b ; παρὰ δόξαν, φύσιν, Polit. 295c, Rep. V.466d ; παρὰ τὰς σπονδάς, Xen. An. 2.4.5 ; παρὰ ἱερὰ καὶ οἰωνούς, Cyr. 1.6.44 ; παρὰ τὸ δίκαιον, ib. 5.1.13 u. öfter, wie Folgde ; παρὰ τὴν προσδοκίαν, Pol. 3.68.9, παρ' ἀξίαν, wider die Gebühr, παρὰ τὰ βέλτιστα, gegen sein Bestes, u. ä. – Daran reihet sich die Bdtg außer, οὐκ ἔστι παρὰ ταῦτ' ἄλλα, es gibt neben, außer diesem nichts Anderes, Ar. Nub. 698, Eccl. 110 ; vgl. Plat. Phil. 62e ; ἕτερα παρὰ ταῦτα, Phaedr. 235c, Phaed. 24a (s. auch ἄλλος u. ἕτερος, u. 5); παρὰ πάντα ταῦτα, dieses Alles ausgenommen, s. Wolf Dem. Lept. p. 329. Aehnlich ist παρ' ἓν πάλαισμα ἔδραμε νικᾶν Ὀλυμπιάδα, Her. 9.33, außer einem Wettkampfe erlangte er den olympischen Sieg, nur eine Kampfübung fehlte zum Siege ; so auch Thuc. 8.29 παρὰ πέντε ναῦς, ausgenommen fünf Schiffe, wenn man fünf Schiffe abzieht.
Bei den Rednern oft von Stimmen, παρὰ τέτταρας ψήφους μετέσχε τῆς πόλεως, es fehlten nur vier Stimmen daran, daß er Anteil an der Staatsverwaltung erlangte, Isae. 3.37 ; Κίμωνα παρὰ τρεῖς μὲν ἀφεῖσαν ψήφους τὸ μὴ θανάτῳ ζημιῶσαι, Dem. 23.205, d.i. sie entließen ihn, weil ihm drei Stimmen zur Verurteilung fehlten, sonst wäre er zum Tode verurteilt worden ; παρ' ὀλίγας ψήφους ἠτιμώσατε, 24.138, es fehlten nur wenig Stimmen, daß ihr ihn mit der Atimie belegtet ; μάρκος θηρίον εἶ παρὰ γράμμα, du bist ein Tier (ἄρκος), bis auf einen Buchstaben, den du nämlich zu viel hast, Ammian. 9 (XI.231).
4) Eine ganz entgegengesetzte Bdtg erhält παρά, insofern dies Nebenhergehen auch eine Angemessenheit, Uebereinstimmung, Folge bedeuten kann, παρὰ τοῦτο, hiernach, besonders Sp.; παρὰ τὴν αὑτοῦ ἁμαρτίαν περισσοτέροις ἀτυχήμασι τῶν ἀτρεμιζόντων περιπεσών, in Folge seiner Schuld, durch eigene Schuld, weil er nicht, wie die Anderen, stillstand, Antiph. 3 δ 5 ; ἕκαστος οὐ παρὰ τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν, Thuc. 1.41, in Folge, wegen seiner Vernachlässigung ; ὅπως μὴ τὰ τῆς πόλεως ἄπρακτα γίγνηται παρὰ τὴν ἐκείνου ἀργίαν, Xen. Mem. 2.1.2 ; παρὰ τοῦτον γενέσθαι τὴν σωτηρίαν, Isocr. 6.52, vgl. 3.48 ; παρὰ τί οἴεσθε τὰς πόλεις εὖ πράττειν ; παρὰ τοὺς συμβούλους, Din. 1.72 ; παρὰ τὸν λόγον δείξω, in Uebereinstimmung mit der Rechnung, Dem. 27.34, öfter ; οὐδὲ γὰρ οὗτος παρὰ τὴν αὑτοῦ ῥώμην τοσοῦτον ἐπηύξηται, ὅσον παρὰ τὴν ἡμετέραν ἀμέλειαν, 4.11 ; Arist., z.B. mund. 4, u. Sp., τὴν ἀπραγίαν μὴ παρὰ ἀποδειλίασιν, ἀλλὰ παρὰ εὐλάβειαν γεγονέναι, Pol. 3.103.2 ; παρὰ τοῦτο συνέβη, 3.16.6 ; παρὰ τί σφαλείησαν, wodurch, 1.32.4, öfter ; οὐδὲν παρὰ τοῦτο, daraus ergibt sich Nichts ; παρ' αὐτὴν τὴν σύνθεσιν, durch die Zusammenstellung, Dion.Hal. C.V. 11 (p. 136, wo Schäfer zu vgl.). – Man kann hierher auch rechnen ὀνομάζειν τι παρά τι, nach Etwas benennen, Plat. Crat. 339a ; so oft bei Gramm. (vgl. Bast zu Greg.Cor. 830); diese sagen auch παρά τι, um die Abstammung u. Herleitung eines Wortes vom andern zu bezeichnen, Schaefer Schol. Par. Ap.Rh. 2.624 ; so αὐθέντης σύγκειται παρὰ τὸ εἶναι καὶ παρὰ τὸ αὐτός, B.A. 15.9 ; ὡς παρὰ τὸ γραφὴ γραφίς, οὕτω καὶ παρὰ τὸ κάρη καρίς, Ath. III.106c ; – τοῦτό φησι παρὰ τὸ Σοφόκλειον, Schol. Ar. Av. 1240, bedeutet eine Nachahmung, vgl. Schaefer Schol. Par. Ap.Rh. 3.158, Paus. 1.2.4, u. gehört also genauer zu Folgdn.
5) weil Dinge neben einander gestellt werden, um verglichen zu werden, bedeutet παρά τι auch neben etwas gehalten, im Vergleich womit, ὥστε τὸν Δαρείου στόλον παρὰ τοῦτον μηδὲν φαίνεσθαι, im Vergleich mit diesem, Her. 7.20 ; γελοῖος ἔσομαι παρ' ἀγαθὸν ποιητὴν ἰδιώτης αὐτοσχεδιάζων περὶ τῶν αὐτῶν, Plat. Phaedr. 236d, ich werde im Vergleich mit einem guten Dichter lächerlich erscheinen, wenn ich …, vgl. Legg. VII.806b ; παρὰ τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ οἱ ἄνθρωποι βιοτεύουσιν, Xen. Mem. 1.4.14 ; ὁρῶν τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτῶν ἐγγύθεν παρὰ τὰ τῶν ἄλλων, sie mit den Andern vergleichend, eigtl. sie neben den Andern betrachtend, Plat. Rep. VIII.550a ; vgl. Phaedr. 276e, wie schon Pind. sagt πὰρ σοφὸν ἀντιφερίξαι, P. 9.50. – So auch κατεφρόνησε τοῦ κινδύνου παρὰ τὸ αἰσχρόν τι ὑπομεῖναι, Plat. Apol. 28c, er verachtete die Gefahr im Vergleich mit der Schande, neben der Schande, wie das lat. prae. Hierher gehören auch manche Vrbdgn von ἄλλος, ἕτερος παρά τινα, ein Anderer im Vergleich mit Einem (s. diese Wörter u. oben 3). – Daraus erkl. sich die Vrbdgn wie
a) ὡς παρ' οὐδὲν ἄγειν τὸ πρᾶγμα, Soph. Ant. 35, für Nichts achten ; παρ' οὐδὲν ἄλγος, ibd. 462 ; El. 1319 ; ταῦθ' ὅτῳ παρ' οὐδέν ἐστιν, O.R. 983 ; παρ' οὐδὲν αὐταῖς ἦν ἂν ὀλλύναι πόσεις, Eur. Or. 569 ; οὐ παρ' ὀλίγον ἔσεσθαι, ἀλλὰ παρὰ πολύ, Plat. Apol. 36a ; παρ' ἔλαττον τοῦ δέοντος ἡγεῖσθαί τι, Rep. VIII.546d, Etwas für gering achten, wie παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαι, Xen. An. 6.4.11 u. Sp.
b) παρὰ μικρόν, ὀλίγον, βραχύ u. ä., um ein Kleines, um ein Geringes, beinahe, fast, παρὰ πολύ, um Vieles, bei weitem, παρὰ τοσοῦτον, um so Viel, παρ' ὅσον, in sofern als, Luc. Peregrin. 1, vit.auct. 19 u. A., welche Ausdrücke alle von dem Begriffe der Vergleichung ausgehen ; παρ' ὀλίγον διέφυγον, Thuc. 7.71 ; παρὰ τοσοῦτον γιγνώσκω, 6.37, vgl. 3.79 ; παρ' ἐλάχιστον ἦλθε Σαμίων ἡ πόλις ἀφελέσθαι τῆς θαλάττης τὸ κράτος Ἀθηναίους, 8.76, vgl. Plut. Pericl. 28, es fehlte sehr wenig daran ; παρὰ τοσοῦτον μὲν ἡ Μιτυλήνη ἦλθε κινδύνου, Thuc. 3.49, eigtl. um so viel oder wenig kam Mitylene bei der Gefahr vorbei, so entging Mit. mit genauer Not der Gefahr (vgl. auch 3a. E).
c) wie in οὗτοι παρὰ τοὺς ἄλλους δεδυστυχηκότες, Plat. Lach. 183c, sie waren unglücklich im Vergleich mit den Andern, eine Auszeichnung liegt, sie waren vor den Uebrigen unglücklich, παρὰ τοὺς ἄλλους πονεῖν, sich vor den Andern mühen, mehr als die Andern, so steht auch beim Kompar. ἀμείνονες καὶ παρὰ τὴν ἑαυτῶν φύσιν, besser im Vergleich mit, besser als ihre Natur, Her. 7.103 ; ἐκλείψεις πυκνότεραι παρὰ τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου μνημονευόμενα ξυνέβησαν, Thuc. 1.23 ; χειμὼν μείζων παρὰ τὴν καθεστηκυῖαν ὥραν, 4.6 ; παρὰ πολὺ ἀμείνων, Luc. Prom. 11.
d) häufig vrbdt sich mit dem Begriff der Vergleichung der des Wechsels, πληγὴν παρὰ πληγήν, Schlag um Schlag, Ar. Ran. 643 ; ἐκ τοῦ αὐτοῦ πηλοῦ δύναταί τις πλάττων ζῷα συγχεῖν καὶ πάλιν πλάττειν καὶ συγχεῖν καὶ τοῦτο ἓν παρ' ἕν, abwechselnd Zug um Zug, ποιεῖν ἀδιαλείπτως, Plut. consol. ad Apollon. p. 329. – Bes. von der Zeit, παρὰ μῆνα τρίτον, immer den dritten Monat, Arist. H.A. 7.2 ; παρ' ἐνιαυτόν, abwechselnd, ein Jahr um das andere, DS. 4.65 ; Plut. Cleom. 15. – Aber παρ' ἦμαρ ist täglich, Tag um Tag, od. Tag für Tag, Soph. O.C. 1455, wie παρ' ἑκάστην ἡμέραν, Plat. Legg. IV.705a ; Xen. Hell. 1.4.15. – Aber παρὰ μίαν ἡμέραν, Pol. 6.40.9 u. öfter, reiht sich an 5b, z.B. παρὰ μίαν ἡμέραν Δημητρίου μὲν παρόντος, Ἀράτου δὲ καθυστερήσαντος, um einen Tag Unterschied, 7.13.6, vgl. παρὰ τρίμηνον ἔχουσι τὸ διαφέρον, 12.12.1. Allen drei Casus kann παρά nachgesetzt werden, erleidet aber dann die Anastrophe, πάρα ; Beispiele sind oben schon angeführt ; doch wird es ohne Akzent geschrieben, wenn das letzte α apostrophiert ist, Il. 4.97, 18.400.
In der Zusammensetzung bedeutet es
1) neben, bei, nebenher, παρίστημι, παράκειμαι, παρέζομαι.
2) hin, hinzu, παραδίδωμι, παρέχω.
3) daran vorbei, darüber hinaus, παρέρχομαι, παρατρέχω ; – dah. auch ein Uebertreten, Verfehlen, παραβαίνω, παράγω, παροράω, bes. vom Irrigen, Falschen, dem deutschen ver- entsprechend, παρακούω, παραγιγνώσκω ; – aber auch im guten Sinne, Uebertreffen, παραβάλλω.
4) wider, entgegen, παρανομέω, παραίσιος.
5) eine Umänderung, Verwandlung, ein Andersmachen, παραπείθω, παρατεκταίνω, wie unser um-, umbauen, umstimmen.
Gew. Praeposit., bei, neben, die unmittelbare Nähe, u. zwar c. dat. die Ruhe bei, c. gen. die Bewegung von der Seite her, c. acc. die Bewegung an die Seite hin bezeichnend. Also
I. c. genitivo, von Seiten, den Gegenstand bezeichnend, aus dessen unmittelbarer Nähe etwas herkommt, zunächst
1) örtlich, bei Verbis der Bewegung, gew.
a) nur von Personen gebraucht (vgl. ἀπό), von Seiten Jemandes gehen, kommen ; σῆμα φέρειν παρά τινος, Il. 6.177 ; ἐλθεῖν παρὰ Διός, von Zeus kommen, παρ' αἰήταο πλέουσα, Od. 12.70 ; φέρων ἥκω λόγους ἡδεῖς φίλου παρ' ἀνδρός, Soph. El. 657 ; in Prosa sehr gewöhnlich ; auch παρ' ἄλλων χρὴ τόδ' ἔρχεσθαι γέρας, Aesch. Ag. 891 ; bes. von Gesandten, Botschaften, ἥκει παρὰ βασιλῆος ἀγγελίη, Her. 8.140.1 ; παρά τινος ἐλθεῖν, Xen. Cyr. 2.4.1 ; dah. παρὰ σοῦ ἐξαγγέλλειν, von deiner Seite melden, Cyr. 7.5.54, wie ἀπαγγέλλειν An. 2.1.20. Auch mit einer geläufigen Umstellung, ἕως ἂν οἱ παρὰ βασιλέως πρέσβεις ἔλθωσιν, Hell. 1.3.9, bis die Gesandten vom Könige kämen ; u. ohne Verbum, οἱ πρέσβεις οἱ παρὰ βασιλέως, Ar. Ach. 61 ; οἱ παρὰ τοῦ Νικίου, Thuc. 7.10, die von Seiten des Nikias Abgesandten ; οὔτε πρεσβευτὴς οὐδεὶς εἶπε τῶν παρ' ἐκείνου, Dem. 19.68 ; ὁ παρ' ἐμοῦ, Xen. Cyr. 3.2.30 ; auch ὅστις ἀφικνοῖτο τῶν παρὰ βασιλέως πρὸς αὐτόν, An. 1.1.5, wer von denen, die beim König waren, von diesem zu ihm kam ; οἱ παρ' αὐτοῦ, seine Verwandten, Ev. Marc. 3.21.
b) selten von Sachen : παρὰ νηῶν, Il. 12.114, in den Schol. ausdrücklich als Abweichung bemerkt ; φάσγανον ἐρύσσατο παρὰ μηροῦ, er zog das Schwert von der Seite, an der es hing, Il. 1.190, öfter ; πλευρὰ τά οἱ κόψαντι παρ' ἀσπίδος ἐξεφάανθη, neben dem Schilde her zeigte sich die Seite, ward sichtbar, 4.468 ; vgl. Aesch. Spt. 629 ; π. ποδός, Pind. P. 10.67.
2) übh. das Ausgehen von einer Person bezeichnend, Alles, was von ihr herrührt;
a) nehmen und empfangen von Einem ; ἔχεις παρ' ἡμῶν οἴάπερ νομίζεται, Aesch. Ag. 1016 ; δέχεσθαι δώρημα παρά τινος, Soph. Aj. 647 ; παρ' οὗπερ ἔλαβον τάδε τὰ τόξα, Phil. 1216 ; ὅτῳ τρόπῳ δίκας ἀροίμην τῶν φονευσάντων πάρα, El. 34 ; οὔτε τάφου ἀντιάσας, οὔτε γόων παρ' ἡμῶν, El. 858 ; u. so bei δέχεσθαι, λαμβάνειν u. ä. überall in Prosa, z.B. παρὰ μήδων τὴν ἀρχὴν ἐλάμβανον Πέρσαι, Xen. An. 3.4.8 ; ἃ ὑπάρχειν δεῖ παρ' ὑμῶν, was von eurer Seite geleistet werden, da sein muß, Dem. 4.33 ; οὔκουν παρ' Ἁθηναίων γε μεταθρέξει ταχύ, es holen von den Athenern, Ar. Pax 261 ; dah. auch παρὰ τοῦ ἰατροῦ φάρμακον πιών, welches der Arzt gegeben hat, Plat. Rep. III.406d ; – παρ' ἑωυτοῦ διδούς, aus eigenen Mitteln, Her. 8.5, vgl. 2.129, 7.29 ; vgl. δαπανήσας τὰ παρ' ἑαυτῆς πάντα, Ev. Marc. 5.26 ; dah. auch παρ' ἑαυτοῦ, von selbst, auf eigenen Antrieb.
b) hören, lernen, erfahren von Einem ; ἀκούειν παρ' ἀγγέλων, Soph. O.R. 6, vgl. 95 ; μαθὼν ἄλλου πάρα, O.R. 704, öfter ; τάδ' εἴσεται ἄλλου παρ' ἀνδρός, Ant. 230, wie Aesch. Ch. 169 ; Xen. Cyr. 2.2.6 u. sonst ; ταῦτ' ἴσθι θεῶν πάρα, Empedocl. 92 ; εἰ προσδοκᾷς ἐμοῦ τι πευσεῖσθαι πάρα, Aesch. Prom. 988, wie Xen. Cyr. 1.6.23 ; παρ' αἰγυπτίων μεμαθήκασι, Her. 2.104, der auch πυνθάνεσθαι παρὰ πυρσῶν vrbdt, 7.182 ; παρά γε ἐμαυτοῦ οὐδὲν ἐννενόηκα, Plat. Phaedr. 235c ; αὐτοὶ παρ' αὑτῶν πολλὰ καὶ καλὰ εὑρόντες, Theaet. 150d.
c) seltener beim passiv., bes. in ähnlichen Vrbdgn, wie die angeführten Verba, so daß die Grundbedeutung von Seiten nicht verloren geht, und die Struktur sich von ὑπό (s. dieses) wesentlich unterscheidet ; σοῦ διδαχθήτω πάρα, so viel wie μαθέτω, Aesch. Prom. 637 ; τίς αὖ παρ' ὑμῶν κοινὸς ἠχεῖται κτύπος ; was für ein Lärm geht aus von euch ? Soph. O.C. 1496 ; παιδός, ὅστις γένοιτ' ἐμοῦ τε κἀκείνου πάρα, O.R. 714 ; μνήμη καὶ κόσμος τοῖς πράξασι γίγνεται παρὰ τῶν ἀκουσάντων, wird ihnen von Seiten der Hörer zu Teil, Plat. Menex. 236e ; οἶμαι γάρ με παρὰ σοῦ σοφίας πληρωθήσεσθαι, Symp. 175c, auch an Lernen erinnernd ; ὀφείλεται παρὰ τοῦ ἐχθροῦ τῷ ἐχθρῷ κακόν τι, Rep. I.332b, er muß es ihm geben ; παρὰ τῶν θεῶν σημαίνεσθαι, die Zeichen gehen von den Göttern aus, Xen. Cyr. 1.6.2 ; aber auch παρὰ πάντων ὁμολογεῖται, An. 1.9.1, wie τὰ παρὰ σοῦ λεγόμενα, Cyr. 6.1.42, vgl. Mem. 1.6.14, wie wir auch sagen können : das deinerseits Gesagte ; παρὰ τῆς τύχης δωρηθέντα, Isocr. 4.26, u. häufiger Sp.; κατηγορεῖται παρὰ τῶν Ἰουδαίων, Act.Ap. 22.30.
d) oft bei Substantivis, ohne Verbum, das leicht zu ergänzen ist und wenigstens hinzugedacht werden muß, wenn man sich den Unterschied dieser Struktur von der des bloßen Genitivs deutlich machen will ; Vrbdgn, wie τῶν παρ' ἐκείνου λαμβάνειν, Xen. Cyr. 8.2.25, von dem von Einem Herrührenden Etwas nehmen, für das einfache παρ' ἐκείνου τι λαμβάνειν, zeigen den Uebergang ; vgl. δωροῖοτὰ παρὰ σεαυτῆς, Mem. 3.11.13 ; λόγος παρὰ Ἀθηναίων, Her. 8.55, wie ἄνευ τῶν παρ' ἡμῶν λόγων Plat. Soph. 256d ; ὁ παρ' ἐμοῦ λόγος, Dem. Lept. 75 ; τῆς παρὰ τῶν ἀνθρώπων δόξης, Plat. Phaedr. 232a, öfter ; τῇ παρ' αὐτῆς θερμότητι, Tim. 85e ; τὸ παρὰ Κυαξάρους στράτευμα ist eigtl. das von Kyaxares abgeschickte Heer, Xen. Cyr. 2.4.21, u. ἡ παρ' ἐκείνου τιμωρία die von seiner Seite verhängte Strafe, An. 2.6.14 ; ἡ παρ' ἐκείνων εὔνοια, Dem. 1.10, das von ihrer Seite bewiesene Wohlwollen, was freilich mit ἡ ἐκείνων εὔνοια zusammenfällt ; so αἱ παρὰ τῶν θεῶν ἐπικουρίαι, Lycurg. 129, welcher Redner diese Vrbdg besonders liebt, vgl. Mätzner zu §.15 ; u. so noch Sp., τὴν παρὰ τῶν πολλῶν δόξαν Plut. Agis 2 ; – τὰ παρὰ Κύρου, die Aufträge von Seiten des Kyrus, Xen. Cyr. 3.2.30. – In allen diesen Vrbdgn ist aber die Beziehung auf leblose Dinge äußerst selten.
3) die Ruhe, neben, bei, bezeichnet es selten, wie Soph. παρὰ κυανέων πελαγέων, Ant. 955, vgl. 1110 ; φροντίδα τὰν πὰρ ποδός, Pind. P. 10.62 ; vgl. Schaefer zu Dion.Hal. C.V. p. 119 ; Sp., wie DS, sagen πολλῶν ἀνθρώπων παρ' ἀμφοτέρων διαφθαρέντων, 16.7, u. öfter in ähnlichen Vrbdgn, auf beiden Seiten, wo immer noch die Grundbdtg der Entfernung von beiden Seiten weg zu erkennen ist.
II. c. dativo, den Gegenstand bezeichnend, in dessen Nähe, bei dem sich Etwas befindet, also zunächst
1) vom Orte ; gewöhnlich
a) bei Verbis der Ruhe ; von Menschen ; ἤειδε παρὰ μνηστῆρσιν ἀνάγκῃ, er sang bei den Freiern, Od. 1.154 ; παῖδες κοιμῶντο Πριάμοιο παρὰ μνηστῇς ἀλόχοισιν, Il. 6.246, u. öfter bei Hom.; παρ' εὐδείπνοις ἔσῃ ἄτιμος, Aesch. Ch. 477 ; μέγα δύναται παρ' ἀθανάτοις, Eum. 911 ; πάρεστι μὲν Τεῦκρος παρ' ἡμῖν, Soph. Phil. 1046, wie Plat. παρὰ σοὶ μάλα πλησίον πάρεστιν, Phaedr. 243e ; παρ' ἐχθροῖς ἄξιος θρήνων τυχεῖν., Soph. Aj. 924, bei den Feinden erlangen, wie τυχόντα με τῶν δικαίων παρ' ὑμῖν, wenn ich bei euch, ihr Richter, mein Recht erlangt habe, Dem. 28.21, nicht παρ' ὑμῶν, denn das Recht geht nicht von den Richtern aus ; τιμῆς τυγχάνειν παρά τινι, Xen. An. 1.9.29 ; vgl. κοὐ δυνήσομαι κακὸν κρύψαι παρ' ὑμῖν, Soph. Phil. 733 ; auch κεῖται παρ' ᾍδῃ Πόλυβος, O.R. 972 ; παρὰ τούτῳ μέγα δυνήσεται, Plat. Gorg. 510e ; παρὰ σοὶ κατέλυον, Dem. 18.82, sie kehrten bei dir ein ; – von leblosen Dingen ; βωμῷ, παρ' ᾧ θύων ἔκυρον, Soph. O.C. 1160 ; τηλαυγεϊ παρ' ὄχθῳ ἧστο, Trach. 521 ; βοᾷ παρ' ὄχθαις ποταμίαις, Aesch. Spt. 374 ; u. in Prosa, ὁρμίζεσθαι παρὰ Χερρονήσῳ, Xen. An. 5.10.2, u. oft bei einem Orte lagern, sich aufstellen u. dgl. – In Vrbdgn, wie παρ' οἴνῳ καλεῖ, Soph. O.R. 773, wie Ap.Rh. 1.458, παρὰ δαιτὶ καὶ οἴνῳ, beim Wein, ist auch vorzugsweise an den Ort zu denken (vgl. III.). – Pind. P. 2.87 sagt auch παρὰ τυραννίδι, während, in der Tyrannis, womit man παρὰ τοῖς ἐμφυλίοις πολέμοις θνήσκειν vgl., Plut. Oth. 14.
b) selten bei Verbis der Bewegung, und immer mit Rücksicht auf die Ruhe, die das Ergebnis der Bewegung ist, ἵδρυσεν παρὰ δαιτί, Od. 3.37 ; bei Xen. An. 2.5.27 hat auch Krüger-Schneiders Conj. ἰέναι παρὰ Τισσαφέρνην für die vulg. Τισσαφέρνει aufgenommen, weil daselbst nur von der Bewegung die Rede ist ; aber φοιτᾶν παρά τινι, Plut. Them. 5 ; vgl. Luc. D.Mer. 10.
2) Wie παρ' ὑμῖν, Deni. 27.1, »vor euch Richtern« heißt. so sagt Her. παρ' ἔμοιγε κριτῇ, vor mir, als Richter, vor meinem Richterstuhle, 3.160, u. so heißt παρ' ἐμοί nach meinem Urteil, τὸ ὄνομα δίκαιός ἐστι φέρειν, 1.33, was ursprünglich örtlich zu fassen ist, wie dies deutlich ist in τοὺς παρὰ σφίσι αὐτοῖσι δοκέοντας ὀλβίους, 1.86, die bei ihnen glücklich scheinen, worin liegt »nach ihrem Urteil« ; vgl. Soph. παρ' ἡμῖν οὐ βεβουλεῦσθαι κακῶς, Trach. 586, nach unserm Urteil. Aehnlich παρά τινι νομίζεται, Ar. Vesp. 1085 ; παρά τινι ὑπείληπται, Lycurg. 3, wo Maetzner viele Beispiele aus den Rednern beibringt ; ἀξιοῦσθαι παρά τινι, Isae. 7.5, wo ebenfalls, wie unter 1) bemerkt ist, nicht die von einem Andern ausgehende Würdigung ausgedrückt wird, sondern die bei oder vor Einem stattfindende, die er also gestattet, die nach seinem Urteile von Andern geleistet wird. – Sp. gehen auch hier weiter, wie Pol. 2.36.2, πόλεμος προσαγορευθεὶς παρὰ τοῖς πλείστοις Ἀννιβιακός, wie auch wir sagen »er heißt bei den meisten der zweite hannibalische Krieg« ; Soph. vrbdt παρ' ὅτῳ Διὸς σκῆπτρον ἀνάσσεται, Phil. 139, womit man O.R. 382 ὅσον παρ' ὑμῖν ὁ φθόνος φυλάσσεται vergleichen kann.
3) παρ' ἑαυτῷ, bei sich, daheim, wird nicht bloß dem πρόσωθεν entggstzt, Xen. Cyr. 3.1.69, wie οἱ παρ' ἑαυτῷ, Cyr. 4.5.9, die unmittelbare Nähe bezeichnet ; παρ' ἑωυτοῖσι, bei sich zu Hause, in ihrer Heimat, Her. 1.105, 6.86.1 ; dah. übh. das Einem Zugehörige, τὸν παρ' αὑτῷ βίοτον φιλεῖ, Soph. O.R. 611 ; εἰ δ' οὖν ἐστι καὶ παρ' ἐμοί τις ἐμπειρία, wenn sie bei mir ist, wenn ich einige Erfahrung habe, Dem. 18.277 ; – sondern es bedeutet auch
a) unterworfen sein, οἱ παρὰ βασιλεῖ ὄντες, Xen. An. 1.5.16, 4.3.29.
b) Her. 3.74 setzt entgegen ἕξειν παρ' ἑωυτῷ καὶ μηδενὶ ἐξοίσειν τὴν ἀπάτην, bei sich behalten ; ähnl. παρὰ σεαυτῷ κρίνας τι, Plat. Theaet. 170d ; ἃ διαιροῦμαι παρ' ἐμαυτῷ ἀγωγὰ εἶναι, Rep. VII.523a, wie γιγνώσκειν παρ' ἑαυτῷ, Dem. 10.17, bei sich bestimmen ; φύλακες τοῦ παρ' αὐτοῖς δόγματος, was sie bei sich beschlossen haben, Plat. Rep. III.413c.
c) παρ' ἑαυτῷ γενέσθαι, zu sich gekommen, wieder zur Besinnung gekommen sein, sich erholt haben, Plut. Alex. 31, Brut. 15.
III. c. accusat.:
1) örtlich ; gew. bei Verbis der Bewegung;
a) nach der Seite hin zu Einem, das Ziel der Bewegung angebend, welches in der Nähe eines Gegenstandes, bes. einer Person ist ; ἐλθὲ παρὰ ξανθὸν Μενέλαον, Od. 1.285 ; ἴτην παρὰ νῆας, zu den Schiffen, Il. 1.347 ; oft bei Her., ἀπικέσθαι παρὰ Κροῖσον, ἤγαγον παρὰ Κῦρον, 1.36, 86, 3.15 u. öfter ; ἔρχει παρὰ τὸν Πρωταγόραν, Plat. Prot. 311e ; ἠνέχθη παρ' αὐτὸν τὰ παιδία, Phaed. 116b ; δεῦρο παρ' ἐμὲ κατάκεισο, Symp. 175c ; παρ' ἐμὲ εἴσοδος, Xen. Cyr. 1.3.14 ; παρά τινα ἥκειν πάλιν, zu Einem zurückkehren, 4.5.25, öfter ; auch Sp., παρὰ τοῦτο γέγονε, bis dahin ist's gekommen.
b) neben hin, längs ; βῆ δ' ἀκέων παρὰ θῖνα θαλάσσης, längs des Meeresufers ging er hin, Il. 1.34, u. oft, παρὰ ποταμόν u. ä.; μηλίδα πὰρ λίμναν, Soph. Trach. 633 ; ἀκτὰν παρὰ βώμιον ἱκτῆρες ἐπιστενάχουσιν, O.R. 184 ; παρ' Ὠκεανοῖο πόρον, Aesch. Prom. 529 ; τούτου παρ' ὄχθας ἕρπε, 812 ; παρὰ τὸν Ἀσωπόν, Her. 9.15 ; παρὰ τὴν θάλατταν περιπατεῖν, Plat. Gorg. 511e ; πορεύεσθαι, Xen. An. 5.10.18, wie auch τὴν ἀγορὰν τῶν πωλουμένων παρὰ τὴν θάλασσαν μεταστῆσαι Thuc. 7.39 zu fassen ist ; παρὰ πᾶσαν φιλίαν (sc. γῆν) ἄχρι τοῦ Πειραιῶς κομισθήσεται, Dem. 18.301.
c) dah. auch daneben vorbei, παρὰ τὴν Βαβυλῶνα παρίεναι, Xen. Cyr. 5.2.29, wie παρὰ πόλιν ἄγειν, 1.6.43 ; vgl. παρὰ τὸν νεὼν ποταμὸς παραρρεῖ, An. 5.3.8, wie schon Il. 22.145 zu erklären ist, οἱ δὲ παρὰ σκοπιὴν ἐσσεύοντο, wie Od. 3.172 von einem Seewege παρ' ἠνεμόεντα μίμαντα u. 4.802 εἰς θάλαμον δ' εἰσῆλθε παρὰ κληῖδος ἱμάντα.
d) aber auch bei Verbis der Ruhe, wenn zugleich die vorangegangene Bewegung od. eine Ausdehnung über einen Raum hin neben od. längs eines in die Länge sich ausstreckenden Gegenstandes bezeichnet wird, οἱ μὲν κοιμήσαντο παρὰ πρυμνήσια νηός, Od. 12.32, vgl. 14.524, eigtl. sie legten sich neben – hin schlafen ; παρὰ Σκαμάνδρου πόρον τέθαψαι, Aesch. Ch. 361 ; ὁ παρὰ τὸν Ἀχέροντα θεὸς ἀνάσσων, Soph. El. 177 ; Ἀσία, ἣ παρ' ἁλμυρὰν ἅλα κεῖται, Eur. Bacch. 17 ; παρὰ τὰς ναῦς ἀριστοποιεῖσθαι, neben den Schiffen hin, Thuc. 7.39 ; κῶμαι παρὰ τὸν ποταμὸν ἦσαν, Xen. An. 3.5.1, sie lagen längs des Flusses, wie ἐστρατοπεδεύσαντο παρὰ τὸν ποταμόν, 4.3.6 ; εἴσοδος μακρὰ παρ' ἅπαν τὸ σπήλαιον, Plat. Rep. VII.514a.
e) auch übh. den Begriff der unbestimmten Nähe ausdrückend, neben, bei, θεοῦ παρ' εὐτειχέα δόμον, Pind. N. 7.46 ; ὀρθὴν παρ' οἶμον, Eur. Alc. 835 ; ἐγγύτατα παρ' αὐτὴν τὴν ὁδόν, Ar. Ran. 162 ; παρὰ τὴν χύτραν ἐγγύς, Av. 390 ; παρ' ἡμᾶς οἰκεῖ, Alexis bei B.A. 111 ; κατελείφθη παρὰ τὸν νηόν, Her. 4.87 ; παρὰ τὴν ὁδὸν κρήνη ἦν, Xen. An. 1.2.13 ; οἱ παρ' ἔπαλξιν, Thuc. 2.13 ; vgl. Ar. Ach. 72, womit man vergleichen kann ὅσον ἀργύριον παρὰ τοὺς κλινοποιοὺς κλέπτουσιν, Dem. 27.29 ; καθήμενοι παρ' αὐτόν, Isae. 8.16. – Pol. 11.14.3 vrbdt geradezu παρ' αὐτὸν μεῖναι ; u. Her. sagt τὴν νῦν παρ' ἐμὲ ἐοῦσαν δύναμιν, 8.140 ; daher παρ' ἡμᾶς ἐστι, es steht bei uns ; – πὰρ πόδα, Soph. Phil. 827, vor den Füßen, sogleich, wie Pol. 1.7.5, u. öfter παρὰ πόδας, wie Luc. Alex. 33.
2) von der Zeit, ausgegangen von solchen ursprünglich örtlich zu fassenden Vrbdgn, wie ἀείσω παρά τε Βρόμιον παρά τε χέλυος μολπάν, Eur. Herc.Fur. 684 ; παρὰ τὴν πόσιν, Her. 2.124.4 ; παρὰ πότον, Xen. An. 2.3.15, eigtl. neben dem Trinken hin, d.i. während des Trinkens, beim Trinken ; vgl. Pind. θαρσαλέα δὲ παρὰ κρητῆρα φωνὰ γίγνεται, N. 9.49 ; oft in Prosa, von einer Zeitdauer, einer Handlung od. Begebenheit, die neben einer andern stattfindet, παρὰ τὴν ζόην πεπόνθαμεν, Her. 7.46, vgl. 1.32 ; παρὰ πάντα μοι τὸν χρόνον προσῄει, während der ganzen Zeit, Plat. Phaed. 116d ; παρὰ πάντα τὸν βίον, Rep. III.412d ; παρὰ τὴν ἐκείνου ἀρχήν, Xen. Mem. 2.1.2 ; παρὰ τὸν πόλεμον βασιλευομένους, im Ggstz von οἴκοι ὀλιγαρχουμένους, von den Lazedämoniern gesagt, Isocr. 3.24 ; Sp., παρὰ τὴν συνουσίαν, Pol. 10.35.2 ; auch παρ' ὅλην τὴν πραγματείαν, 32.8.11, durch die ganze Geschichte (vgl. παραυτά). So auch παρ' ἕκαστον καὶ ἔργον καὶ λόγον διδάσκειν, gleich bei jeder Tat, Plat. Prot. 325d ; ταῖς ἐκ τῶν νόμων τιμωρίαις παρ' αὐτὰ τἀδικήματα χρῆσθαι, gleich bei dem Verbrechen, im Augenblicke, da das Unrecht verübt wird, Dem. 18.13, vgl. Lept. 139 ; ἁπάντων δ' ἀνθρώπων εἰωθότων παρ' αὐτὰ τἀδικήματα μᾶλλον ἢ χρόνων ἐγγεγενημένων ἀγανακτεῖν, Dem. 37.2 ; εὐθὺς ἐν τῷ πλοίῳ παρὰ τἀδικήματα, 32.7 ; παρὰ τοὺς κινδύνους ὑπὸ τῶν ἔργων ἐδιδάχθησαν, Plut. Them. 8 ; a.Sp., τὰ παρὰ τὸν βίον τίμια, Luc. Nigr. 30 (vgl. auch 5).
3) aus der Bdtg des nebenhin, vorbei, entwickelt sich der Begriff des Nichtzusammentreffens (vor dem Ziele vorbeischießen), des nicht Entsprechens, dah. wider, entgegen, παρὰ μοῖραν, neben dem Schicklichen vorbei, wider das Schickliche, gegen den Anstand, Od. 14.509, im Ggstz von κατά ; vgl. ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ παρὰ στάθμην, Aesch. Ag. 1045 ; so ὅση δύναμίς γε πάρεστιν· πὰρ δύναμιν δ' οὐκ ἔστι πολεμίζειν, über die Kraft hinaus, Il. 13.786 ; so bes. παρ' ἐλπίδα, wider Erwarten, Aesch. Ag. 870 ; Soph. Phil. 870 ; παρὰ νοῦν θροεῖν, 1180 ; ἡ γὰρ ἐκτὸς καὶ παρ' ἐλπίδας χαρά, Ant. 388 ; eben so παρὰ γνώμην, Aesch. Ag. 905 ; παρὰ νόμον θεῶν βρότεα μὲν τίων, Eum. 164 ; παρὰ ἃ προσεδέχετο, dem zuwider, was er erwartete, Thuc. 4.19 ; παρὰ τὰ σοὶ δοκοῦντα, Plat. Prot. 335b ; παρὰ δόξαν, φύσιν, Polit. 295c, Rep. V.466d ; παρὰ τὰς σπονδάς, Xen. An. 2.4.5 ; παρὰ ἱερὰ καὶ οἰωνούς, Cyr. 1.6.44 ; παρὰ τὸ δίκαιον, ib. 5.1.13 u. öfter, wie Folgde ; παρὰ τὴν προσδοκίαν, Pol. 3.68.9, παρ' ἀξίαν, wider die Gebühr, παρὰ τὰ βέλτιστα, gegen sein Bestes, u. ä. – Daran reihet sich die Bdtg außer, οὐκ ἔστι παρὰ ταῦτ' ἄλλα, es gibt neben, außer diesem nichts Anderes, Ar. Nub. 698, Eccl. 110 ; vgl. Plat. Phil. 62e ; ἕτερα παρὰ ταῦτα, Phaedr. 235c, Phaed. 24a (s. auch ἄλλος u. ἕτερος, u. 5); παρὰ πάντα ταῦτα, dieses Alles ausgenommen, s. Wolf Dem. Lept. p. 329. Aehnlich ist παρ' ἓν πάλαισμα ἔδραμε νικᾶν Ὀλυμπιάδα, Her. 9.33, außer einem Wettkampfe erlangte er den olympischen Sieg, nur eine Kampfübung fehlte zum Siege ; so auch Thuc. 8.29 παρὰ πέντε ναῦς, ausgenommen fünf Schiffe, wenn man fünf Schiffe abzieht.
Bei den Rednern oft von Stimmen, παρὰ τέτταρας ψήφους μετέσχε τῆς πόλεως, es fehlten nur vier Stimmen daran, daß er Anteil an der Staatsverwaltung erlangte, Isae. 3.37 ; Κίμωνα παρὰ τρεῖς μὲν ἀφεῖσαν ψήφους τὸ μὴ θανάτῳ ζημιῶσαι, Dem. 23.205, d.i. sie entließen ihn, weil ihm drei Stimmen zur Verurteilung fehlten, sonst wäre er zum Tode verurteilt worden ; παρ' ὀλίγας ψήφους ἠτιμώσατε, 24.138, es fehlten nur wenig Stimmen, daß ihr ihn mit der Atimie belegtet ; μάρκος θηρίον εἶ παρὰ γράμμα, du bist ein Tier (ἄρκος), bis auf einen Buchstaben, den du nämlich zu viel hast, Ammian. 9 (XI.231).
4) Eine ganz entgegengesetzte Bdtg erhält παρά, insofern dies Nebenhergehen auch eine Angemessenheit, Uebereinstimmung, Folge bedeuten kann, παρὰ τοῦτο, hiernach, besonders Sp.; παρὰ τὴν αὑτοῦ ἁμαρτίαν περισσοτέροις ἀτυχήμασι τῶν ἀτρεμιζόντων περιπεσών, in Folge seiner Schuld, durch eigene Schuld, weil er nicht, wie die Anderen, stillstand, Antiph. 3 δ 5 ; ἕκαστος οὐ παρὰ τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν, Thuc. 1.41, in Folge, wegen seiner Vernachlässigung ; ὅπως μὴ τὰ τῆς πόλεως ἄπρακτα γίγνηται παρὰ τὴν ἐκείνου ἀργίαν, Xen. Mem. 2.1.2 ; παρὰ τοῦτον γενέσθαι τὴν σωτηρίαν, Isocr. 6.52, vgl. 3.48 ; παρὰ τί οἴεσθε τὰς πόλεις εὖ πράττειν ; παρὰ τοὺς συμβούλους, Din. 1.72 ; παρὰ τὸν λόγον δείξω, in Uebereinstimmung mit der Rechnung, Dem. 27.34, öfter ; οὐδὲ γὰρ οὗτος παρὰ τὴν αὑτοῦ ῥώμην τοσοῦτον ἐπηύξηται, ὅσον παρὰ τὴν ἡμετέραν ἀμέλειαν, 4.11 ; Arist., z.B. mund. 4, u. Sp., τὴν ἀπραγίαν μὴ παρὰ ἀποδειλίασιν, ἀλλὰ παρὰ εὐλάβειαν γεγονέναι, Pol. 3.103.2 ; παρὰ τοῦτο συνέβη, 3.16.6 ; παρὰ τί σφαλείησαν, wodurch, 1.32.4, öfter ; οὐδὲν παρὰ τοῦτο, daraus ergibt sich Nichts ; παρ' αὐτὴν τὴν σύνθεσιν, durch die Zusammenstellung, Dion.Hal. C.V. 11 (p. 136, wo Schäfer zu vgl.). – Man kann hierher auch rechnen ὀνομάζειν τι παρά τι, nach Etwas benennen, Plat. Crat. 339a ; so oft bei Gramm. (vgl. Bast zu Greg.Cor. 830); diese sagen auch παρά τι, um die Abstammung u. Herleitung eines Wortes vom andern zu bezeichnen, Schaefer Schol. Par. Ap.Rh. 2.624 ; so αὐθέντης σύγκειται παρὰ τὸ εἶναι καὶ παρὰ τὸ αὐτός, B.A. 15.9 ; ὡς παρὰ τὸ γραφὴ γραφίς, οὕτω καὶ παρὰ τὸ κάρη καρίς, Ath. III.106c ; – τοῦτό φησι παρὰ τὸ Σοφόκλειον, Schol. Ar. Av. 1240, bedeutet eine Nachahmung, vgl. Schaefer Schol. Par. Ap.Rh. 3.158, Paus. 1.2.4, u. gehört also genauer zu Folgdn.
5) weil Dinge neben einander gestellt werden, um verglichen zu werden, bedeutet παρά τι auch neben etwas gehalten, im Vergleich womit, ὥστε τὸν Δαρείου στόλον παρὰ τοῦτον μηδὲν φαίνεσθαι, im Vergleich mit diesem, Her. 7.20 ; γελοῖος ἔσομαι παρ' ἀγαθὸν ποιητὴν ἰδιώτης αὐτοσχεδιάζων περὶ τῶν αὐτῶν, Plat. Phaedr. 236d, ich werde im Vergleich mit einem guten Dichter lächerlich erscheinen, wenn ich …, vgl. Legg. VII.806b ; παρὰ τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ οἱ ἄνθρωποι βιοτεύουσιν, Xen. Mem. 1.4.14 ; ὁρῶν τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτῶν ἐγγύθεν παρὰ τὰ τῶν ἄλλων, sie mit den Andern vergleichend, eigtl. sie neben den Andern betrachtend, Plat. Rep. VIII.550a ; vgl. Phaedr. 276e, wie schon Pind. sagt πὰρ σοφὸν ἀντιφερίξαι, P. 9.50. – So auch κατεφρόνησε τοῦ κινδύνου παρὰ τὸ αἰσχρόν τι ὑπομεῖναι, Plat. Apol. 28c, er verachtete die Gefahr im Vergleich mit der Schande, neben der Schande, wie das lat. prae. Hierher gehören auch manche Vrbdgn von ἄλλος, ἕτερος παρά τινα, ein Anderer im Vergleich mit Einem (s. diese Wörter u. oben 3). – Daraus erkl. sich die Vrbdgn wie
a) ὡς παρ' οὐδὲν ἄγειν τὸ πρᾶγμα, Soph. Ant. 35, für Nichts achten ; παρ' οὐδὲν ἄλγος, ibd. 462 ; El. 1319 ; ταῦθ' ὅτῳ παρ' οὐδέν ἐστιν, O.R. 983 ; παρ' οὐδὲν αὐταῖς ἦν ἂν ὀλλύναι πόσεις, Eur. Or. 569 ; οὐ παρ' ὀλίγον ἔσεσθαι, ἀλλὰ παρὰ πολύ, Plat. Apol. 36a ; παρ' ἔλαττον τοῦ δέοντος ἡγεῖσθαί τι, Rep. VIII.546d, Etwas für gering achten, wie παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαι, Xen. An. 6.4.11 u. Sp.
b) παρὰ μικρόν, ὀλίγον, βραχύ u. ä., um ein Kleines, um ein Geringes, beinahe, fast, παρὰ πολύ, um Vieles, bei weitem, παρὰ τοσοῦτον, um so Viel, παρ' ὅσον, in sofern als, Luc. Peregrin. 1, vit.auct. 19 u. A., welche Ausdrücke alle von dem Begriffe der Vergleichung ausgehen ; παρ' ὀλίγον διέφυγον, Thuc. 7.71 ; παρὰ τοσοῦτον γιγνώσκω, 6.37, vgl. 3.79 ; παρ' ἐλάχιστον ἦλθε Σαμίων ἡ πόλις ἀφελέσθαι τῆς θαλάττης τὸ κράτος Ἀθηναίους, 8.76, vgl. Plut. Pericl. 28, es fehlte sehr wenig daran ; παρὰ τοσοῦτον μὲν ἡ Μιτυλήνη ἦλθε κινδύνου, Thuc. 3.49, eigtl. um so viel oder wenig kam Mitylene bei der Gefahr vorbei, so entging Mit. mit genauer Not der Gefahr (vgl. auch 3a. E).
c) wie in οὗτοι παρὰ τοὺς ἄλλους δεδυστυχηκότες, Plat. Lach. 183c, sie waren unglücklich im Vergleich mit den Andern, eine Auszeichnung liegt, sie waren vor den Uebrigen unglücklich, παρὰ τοὺς ἄλλους πονεῖν, sich vor den Andern mühen, mehr als die Andern, so steht auch beim Kompar. ἀμείνονες καὶ παρὰ τὴν ἑαυτῶν φύσιν, besser im Vergleich mit, besser als ihre Natur, Her. 7.103 ; ἐκλείψεις πυκνότεραι παρὰ τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου μνημονευόμενα ξυνέβησαν, Thuc. 1.23 ; χειμὼν μείζων παρὰ τὴν καθεστηκυῖαν ὥραν, 4.6 ; παρὰ πολὺ ἀμείνων, Luc. Prom. 11.
d) häufig vrbdt sich mit dem Begriff der Vergleichung der des Wechsels, πληγὴν παρὰ πληγήν, Schlag um Schlag, Ar. Ran. 643 ; ἐκ τοῦ αὐτοῦ πηλοῦ δύναταί τις πλάττων ζῷα συγχεῖν καὶ πάλιν πλάττειν καὶ συγχεῖν καὶ τοῦτο ἓν παρ' ἕν, abwechselnd Zug um Zug, ποιεῖν ἀδιαλείπτως, Plut. consol. ad Apollon. p. 329. – Bes. von der Zeit, παρὰ μῆνα τρίτον, immer den dritten Monat, Arist. H.A. 7.2 ; παρ' ἐνιαυτόν, abwechselnd, ein Jahr um das andere, DS. 4.65 ; Plut. Cleom. 15. – Aber παρ' ἦμαρ ist täglich, Tag um Tag, od. Tag für Tag, Soph. O.C. 1455, wie παρ' ἑκάστην ἡμέραν, Plat. Legg. IV.705a ; Xen. Hell. 1.4.15. – Aber παρὰ μίαν ἡμέραν, Pol. 6.40.9 u. öfter, reiht sich an 5b, z.B. παρὰ μίαν ἡμέραν Δημητρίου μὲν παρόντος, Ἀράτου δὲ καθυστερήσαντος, um einen Tag Unterschied, 7.13.6, vgl. παρὰ τρίμηνον ἔχουσι τὸ διαφέρον, 12.12.1. Allen drei Casus kann παρά nachgesetzt werden, erleidet aber dann die Anastrophe, πάρα ; Beispiele sind oben schon angeführt ; doch wird es ohne Akzent geschrieben, wenn das letzte α apostrophiert ist, Il. 4.97, 18.400.
In der Zusammensetzung bedeutet es
1) neben, bei, nebenher, παρίστημι, παράκειμαι, παρέζομαι.
2) hin, hinzu, παραδίδωμι, παρέχω.
3) daran vorbei, darüber hinaus, παρέρχομαι, παρατρέχω ; – dah. auch ein Uebertreten, Verfehlen, παραβαίνω, παράγω, παροράω, bes. vom Irrigen, Falschen, dem deutschen ver- entsprechend, παρακούω, παραγιγνώσκω ; – aber auch im guten Sinne, Uebertreffen, παραβάλλω.
4) wider, entgegen, παρανομέω, παραίσιος.
5) eine Umänderung, Verwandlung, ein Andersmachen, παραπείθω, παρατεκταίνω, wie unser um-, umbauen, umstimmen.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
TBESG
παρά, prep. with genitive, dative, accusative,
with radical sense, beside.
__I. C. genitive of person(s), from the side of, from beside, from, indicating source or origin, [in LXX for מֵאֵצֶל ,מִיַד ,מִלִּפְנֵי ;] after verbs of motion, Mrk.14:43, Luk.8:49, Jhn.15:26, al.; after verbs of seeking, receiving, hearing, etc., Mrk.8:11 12:2, Jhn.4:9, 52 10:18, Php.4:18, 2Ti.1:18, Jas.1:7, al.; after passive verbs, of the agent (like ὑπό), Mat.21:42, Mrk.12:11, Luk.1:37; absol., οἱ παρ᾽ αὐτοῦ, his family, his kinsfolk, Mrk.3:21 (cf. M, Pr., 106f.; Field, Notes, 25f.; Swete, in l.); τὰ παρ᾽ αὐτῆς (αὐτῶν, ὑμῶν, one's means, wealth, Mrk.5:26, Luk.10:7, Php.4:18.
__II. C. dative of person(s) (exc. Jhn.19:25, π. τ. σταυρῷ), by the side of, beside, by, with, [in LXX for בְּעֵינֵי ,בְּיַד ,אֵצֶל ;] Luk.11:37 19:7, Jhn.1:40 4:40, Act.28:14, al.; παρ᾽ ἑαυτῷ, at home, 1Co.16:2; with dative pl., among, Mat.22:25, Col.4:16, al.; metaph., Mat.19:26, Mrk.10:27, Luk.1:30, Rom.2:13, Jas.1:27, al.
__III. C. accusative, of motion by or towards, [in LXX for בְּעֵבֶר ,עַל יַד ,אֵצֶל ;]
__1. of place, by the side of, beside, by, along: Act.10:32, Heb.11:12; after verbs of motion, Mat.4:18, Mrk.4:4, Luk.8:5, Act.4:35, al.; after verbs of rest, Mat.13:1, Mrk.5:21, Luk.8:35, al.
__2. beside, beyond, metaph.;
__(a) beyond, against, contrary to: Act.18:13, Rom.1:26 4:18 11:24, al.; except, 2Co.11:24;
__(b) beyond, above, in comparison with: Luk.3:13, Rom.12:3 14:5, Heb.1:4, 9 3:3, al.;
__(with) on account of: 1Co.12:15, 16.
__IV. In composition: beside, to (παραλαμβάνω, παράγω), at hand (πάρειμι), from (παραρρέω), amiss (παρακούω), past (παρέρχομαι), compared with (παρομοιάζω), above measure (παροργίζω).
(AS)
with radical sense, beside.
__I. C. genitive of person(s), from the side of, from beside, from, indicating source or origin, [in LXX for מֵאֵצֶל ,מִיַד ,מִלִּפְנֵי ;] after verbs of motion, Mrk.14:43, Luk.8:49, Jhn.15:26, al.; after verbs of seeking, receiving, hearing, etc., Mrk.8:11 12:2, Jhn.4:9, 52 10:18, Php.4:18, 2Ti.1:18, Jas.1:7, al.; after passive verbs, of the agent (like ὑπό), Mat.21:42, Mrk.12:11, Luk.1:37; absol., οἱ παρ᾽ αὐτοῦ, his family, his kinsfolk, Mrk.3:21 (cf. M, Pr., 106f.; Field, Notes, 25f.; Swete, in l.); τὰ παρ᾽ αὐτῆς (αὐτῶν, ὑμῶν, one's means, wealth, Mrk.5:26, Luk.10:7, Php.4:18.
__II. C. dative of person(s) (exc. Jhn.19:25, π. τ. σταυρῷ), by the side of, beside, by, with, [in LXX for בְּעֵינֵי ,בְּיַד ,אֵצֶל ;] Luk.11:37 19:7, Jhn.1:40 4:40, Act.28:14, al.; παρ᾽ ἑαυτῷ, at home, 1Co.16:2; with dative pl., among, Mat.22:25, Col.4:16, al.; metaph., Mat.19:26, Mrk.10:27, Luk.1:30, Rom.2:13, Jas.1:27, al.
__III. C. accusative, of motion by or towards, [in LXX for בְּעֵבֶר ,עַל יַד ,אֵצֶל ;]
__1. of place, by the side of, beside, by, along: Act.10:32, Heb.11:12; after verbs of motion, Mat.4:18, Mrk.4:4, Luk.8:5, Act.4:35, al.; after verbs of rest, Mat.13:1, Mrk.5:21, Luk.8:35, al.
__2. beside, beyond, metaph.;
__(a) beyond, against, contrary to: Act.18:13, Rom.1:26 4:18 11:24, al.; except, 2Co.11:24;
__(b) beyond, above, in comparison with: Luk.3:13, Rom.12:3 14:5, Heb.1:4, 9 3:3, al.;
__(with) on account of: 1Co.12:15, 16.
__IV. In composition: beside, to (παραλαμβάνω, παράγω), at hand (πάρειμι), from (παραρρέω), amiss (παρακούω), past (παρέρχομαι), compared with (παρομοιάζω), above measure (παροργίζω).
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
This web service is provided and maintained by TELOTA - IT/DH
