'εος-ους (τὸ) [ᾰ] ce qu’on éprouve, p. opp. à ce qu’on fait, càd. tout ce qui affecte le corps ou l’âme, en bien ou en mal, surt. en mal, d’où :
   I abs. ce qu’on éprouve, p. opp. à δρᾶμα, πρᾶξις, ἔργον, etc. : ἐξεύχεται τὸ δρᾶμα τοῦ πάθους πλέον, ESCHL. Ag. 533, il vante ce qu’il a fait plus que ce qu’il a éprouvé ; τὰ τοῦ Κρόνου ἔργα καὶ πάθη ὑπὸ τοῦ υἱέος, PLAT. Rsp. 378 a, ce que Kronos a fait et ce qu’il a éprouvé de la part de son fils ; cf. PLAT. Soph. 248 d, etc. ; p. suite :
      1 épreuve, expérience : τά γ' ἐμὰ πάθη, PLAT. Phæd. 96 a, les épreuves, les expériences que j’ai faites ; πάθει μάθος θεὶς κυρίως ἔχειν, ESCHL. Ag. 185, ayant établi (cette loi) que la science s’acquiert par l’expérience ;
      2 événement, conjoncture : χῶρος οὗ τόδ' ἦν πάθος, SOPH. O.R. 732, l’endroit où eut lieu cet événement, cet accident (càd. le meurtre) ; τὰ ἀνθρωπήϊα πάθεα, HDT. 5, 4, les conjonctures humaines ; cf. SOPH. Aj. 313, etc. ; en mauv. part, avec un adj. qui détermine le sens : ποίνιμα πάθεα παθεῖν, SOPH. El. 210, subir un châtiment ; ἀνήκεστον π. ἕρδειν, HDT. 1, 137, exercer des violences sur qqn, lui faire subir le pire traitement ; abs. triste sort, infortune, malheur : ἰδὼν πάθος μέγα Πέρσας πεπονθότας, HDT. 3, 147, ayant vu que les Perses avaient subi un grand désastre ; cf. ESCHL. Pers. 436 ; XÉN. Mem. 4, 2, 33 ; PLAT. Rsp. 380 a, etc. ; μετὰ τὸ τῆς θυγατρὸς π. HDT. 2, 133, après la mort de sa fille ; en parl. de maladies : δυσεντερικὰ πάθη, EPIC. (DL. 10, 22) le mal de la dysenterie ; cf. ARSTT. G.A. 2, 4, 8, etc. ;
   II état de l’âme agitée par des circonstances extérieures, disposition morale, particul. disposition agitée : en b. part (sentiments généreux ou agréables, pitié, plaisir, amour, etc.), en mauv. part (chagrin, affliction, tristesse, colère, haine, etc.) ARSTT. Nic. 2, 4, etc. ; διὰ πάθους, THC. 3, 84, par passion ; ἐκτὸς τοῦ πάθους εἶναι, TÉLÈS (STOB. Fl. 108, 83) ; ou ἔξω τῶν παθῶν γίγνεσθαι, DC. 60, 3, être ou devenir insensible (litt. exempt de passion) ;
   III t. de philos. ou de log. ou de science :
      1 en gén. τὰ πάθη, les événements ou les changements qui se produisent dans les choses : οὐράνια πάθη, PLAT. Hipp. ma. 285 c, ce qui se passe au ciel ; τὰ περὶ τὸν οὐρανόν τε καὶ τὴν γῆν πάθη, PLAT. Phæd. 93 c, ce qui se passe au ciel et sur la terre ; cf. ARSTT. Metaph. 1, 5 ; πάθος τοῦτο, ὃ καλεῖν εἰώθαμεν σεισμόν, ARSTT. Mund. 4, 29, le phénomène naturel que nous appelons tremblement de terre ; p. opp. à la substance même des choses (οὐσία) PLAT. Euthyphr. 11 a ;
      2 les propriétés des choses (le blanc, le noir ; le doux, l’amer, etc.) ARSTT. Metaph. 4, 21 ;
      3 les propriétés des nombres, ARSTT. Metaph. 1, 5, 2 ; ou des lignes géométriques, ARSTT. Rhet. 1, 2 ;
      4 t. de gr. les phénomènes dont un mot est le siège (flexion, déclinaison, conjugaison, etc.) RHÉT. 3, 565 W. ; περὶ παθῶν, titre d’un ouvrage d’Hérodien ;
      5 t. de rhét. expression passionnée ou émue, le pathétique, ARSTT. Rhet. 3, 17, 2 ; ou sujet émouvant d’une tragédie, PLUT. M. 711 e, etc.

Étym. πάσχω.

'

εος, τό, (< πάσχω) that which happens to a person or thing, τὰ ἐν τοῖς κατόπτροις τῆς ὄψεως π. Pl. Tht. 193c; τὰ ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ βίῳ [τῆς ψυχῆς] π. Id. R. 612a; incident, accident, τὰ ἀνθρωπήϊα π. Hdt. 5.4; τὸ συντυχὸν π. S. Aj. 313; οὗ τόδ’ ἦν π. where this incident took place, Id. OT 732; ἔξωθεν π. Pl. R. 381a; unfortunate accident, Antipho 3.4.10.
what one has experienced, good or bad, experience, τὸν πάθει μάθος θέντα κυρίως ἔχειν A. Ag. 177 (lyr.); τά γ’ ἐμὰ π. my experiences, Pl. Phd. 96a; τὸ δρᾶμα τοῦ πάθους πλέον A. Ag. 533; opp. ἔργα, Pl. Phdr. 245c, Arist. Cael. 298a28; opp. πρᾶξις, Pl. Lg. 876d; ἤθη καὶ π. καὶ πράξεις Arist. Po. 1447a28. in bad sense, misfortune, calamity, A. Pr. 703, Hdt. 1.91, Lys. 32.10, etc. ; οὐλίῳ σὺν πάθει S. Aj. 932 (lyr.); τὰ τῆς Νιόβης π. Pl. R. 380a, etc. ; ἀνήκεστον π. ἔρδειν to do an act which is an irreparable mischief to one, Hdt. 1.137; μετὰ τῆς θυγατρὸς τὸ π., i.e. her death, Id. 2.133; π. μέγα πεπονθέναι, of a great defeat, Id. 3.147, cf. 5.87, al. = πάθημα II. 2, Arist. GA 738a16, 750a30, Gal. 10.91. of the soul, emotion, passion (λέγω δὲ πάθη… ὅλως οἷς ἕπεται ἡδονὴ ἢ λύπη Arist. EN 1105b21), σοφίη ψυχὴν παθῶν ἀφαιρεῖται Democr. 31; διὰ πάθους Th. 3.84; ἐρωτικὸν π. Pl. Phdr. 265b; π. ποιεῖν to excite passion, Arist. Rh. 1418a12; ἐν π. εἶναι Id. Pol. 1287b3; ἐκτὸς τοῦ π. εἶναι to be exempt from passion, Teles p. 56 H. ; ἔξω τῶν π. γίγνεσθαι D.C. 60.3; περὶ παθῶν, title of work by Zeno the Stoic, D.L. 7.4; in Epicur., sensation (including pleasure and pain), ἀκουστικὸν π. Ep. 1 p. 13U., cf. p. 19 U. (pl.); ὡς κανόνι τῷ π. πᾶν ἀγαθὸν κρίνοντες ib. 3 p. 63U.
state, condition, τὸ τῆς παντοδαπῆς ἀγνοίας π. Pl. Sph. 228e, cf. 243c, Plt. 277d, Ap. 22c; opp. ἐνέργεια, A.D. Synt. 12.17; opp. ποίημα, Pl. Sph. 248d.
incidents of things, changes or happenings occurring in them, τὰ οὐράνια π. Pl. Hp. Ma. 285c; τὰ περὶ τὸν οὐρανὸν π. Id. Phd. 96c; τὰ τοῦ οὐρανοῦ π. καὶ μέρη Arist. Metaph. 986a5; π. τοῦτο, ὃ καλεῖν εἰώθαμεν σεισμόν Id. Mu. 395b36.
properties, qualities of things, opp. οὐσία, Pl. Euthphr. 11a; π. λέγεται… ποιότης καθ’ ἣν ἀλλοιοῦσθαι ἐνδέχεται, οἷον τὸ λευκὸν καὶ τὸ μέλαν, καὶ γλυκὺ καὶ πικρόν, καὶ βαρύτης καὶ κουφότης, κτλ. Arist. Metaph. 1022b15; τῶν ἀριθμῶν π. ib. 985b29; ἀριθμοῖς καὶ γραμμαῖς καὶ τοῖς τούτων π. Iamb. Comm. Math. 23; γεωμετρία περὶ τὰ συμβεβηκότα πάθη τοῖς μεγέθεσι Arist. Rh. 1355b31, cf. APo. 75b1; τῶν φυτῶν τὰ μέρη καὶ τὰ π. Thphr. HP 1.1.1; αἱ δυνάμεις καὶ τὰ π. ib. 8.4.2.
Gramm., modification in form of words (esp. dialectal), πάθη τῆς λέξεως Arist. Rh. 1460b12, cf. A.D. Pron. 38.24, al. in Syntax, modified construction, of omission or redundancy, Id. Synt. 6.15, 267.8.
passivity, D.T. 637.30, A.D. Synt. 12.17, al. in writing, signs other than accents and breathings (ἀπόστροφος, ὑφέν, ὑποδιαστολή), D.T. Supp. 1 p. 107U.
Rhet., emotional style or treatment, τὸ σφοδρὸν καὶ ἐνθουσιαστικὸν π. Longin. 8.1; πάθος ποιεῖν Arist. Rh. 1418a12; πράγματα π. ἔχοντα Plu. 2.711e, etc. ; pl., πάθη διεστῶτα ὕψους Longin. 8.2.

τό, das Leiden ;
   a) körperlich, Schmerz, Krankheit, auch Unglück, das Einen trifft ; οἷα χρὴ πάθη τλῆναι, Aesch. Prom. 705 ; τοιάδ' ἐπ' αὐτοῖς ἦλθε συμφορὰ πάθους, Pers. 428 ; ἐπάθομεν πάθος δυσαχές, Eum. 140 ; ποῦ 'σθ' ὁ χῶρος, οὗ τόδ' ἦν πάθος ; wo das Unglück (die Ermordung des Laios) stattfand, Soph. O.R. 732 ; θανάτῳ γὰρ ἴσον πάθος ἐκπεύσει, Aj. 214, öfter ; στένειν πάθος, Eur. Hec. 589 ; πολύπονα, Or. 1500, öfter ; στυγερὰ τάδε κρυερὰ πάθεα, Ar. Ach. 1191 ; τὰ ἀνθρωπήϊα πάντα πάθεα, Her. 5.4 ; μετὰ τὸ τῆς θυγατρὸς πάθος, der Unfall, Tod, 2.133 ; übh. das, was Einem widerfährt, πάθη den ἔργα entgegengesetzt, Plat. Phaedr. 245e, dem ποίημα, Soph. 248d, wie der πρᾶξις, Legg. IX.876d ; ὅ ἐστιν αὐτοῖς τὸ πάθος, ὅ φασιν ὑπὸ τῶν ἡδονῶν ἡττᾶσθαι, Prot. 353a ; ἴδιόν τι ἔπασχε πάθος, Gorg. 480c ; oft ; Xen. An. 4.5.7 u. A.
   b) auch geistig, Leidenschaft, Affekt, bei dem sich die Seele in einem unfreien, leidenden Zustande befindet, dah. auch ἀνήκεστον πάθος ἔρδειν, eine heillose Tat aus Leidenschaft verüben, Her. 1.137 (die Stelle des Thuc. 3.84 διὰ πάθους wird als unecht bezeichnet); vgl. Arist. eth. 2.4, wo er die πάθη aufzählt u. hinzusetzt ὅλως οἷς ἕπεται ἡδονὴ ἢ λύπη. Bes. von der Liebe, Plat. Phaedr. 251e u. A.
Bei den Aerzten körperliches Leiden, Krankheit.
   c) nach Arist. Metaph. 4.21 ποιότης καθ' ἣν ἀλλοιοῦσθαι ἐνδέχεται, Möglichkeit in einen andern Zustand überzugehen, Empfänglichkeit für Etwas, vgl. Analyt. post. 1.7. Dah. übh. Alles, was äußerlich, zufällig einem Dinge widerfahren kann, ohne sein Wesen auszumachen, noch dieses zu verändern, so γεωμετρία περὶ τὰ συμβεβηκότα πάθη τοῖς μεγέθεσι, sie handelt von dem, was den Größen widerfahren, mit ihnen vorgenommen werden kann, Arist. rhet. 1.2, der Metaph. 1.2 als πάθη der Zahl nennt περιττότης, ἀρτιότης, ἰσότης, ὑπεροχή, ἔλλειψις. Dah. sind πάθη λέξεως Veränderungen, welche ein Wort erleidet, durch Zusetzung oder Weglassen eines Buchstabens, durch Declination und Konjugation, Gramm.
Bei Dion.Hal. Gefühl, Kunstgefühl, im Ggstz der ἐπιστήμη.
Bei den Rhett. affektvoller Ausdruck, schriftliche oder mündliche Darstellung der Leidenschaft, πάθος ποιεῖν, Arist. rhet. 3.17.

πάθος, -ους, τό
(< πάιτχω), [in LXX: Job.30:31 (אֵבֶל), Pro.25:20, and very freq. in (4Ma.1:1 n, al.)* ;]
like πάθημα;
__1. that which befalls one, that which one suffers
__2. a passive emotion or affection (esp. of violent emotion), a passion, passionate desire; in NT always in bad sense: Col.3:5; π. ἀτιμίας, Rom.1:26; π. ἐπιθυμίας, 1Th.4:5.†
SYN.: π. = πάθημα, exc. that πάθημα is the more concrete and particular. In NT usage, π. represents the passive, ungoverned aspect of evil desire, as opp. to ἐπιθυμία, which is the active and also the more comprehensive term (see Tr., Syn., LXXxvii); cf. also ὄρεξις (AS)