GRC

Bailly

'dev. une voy. οὐκ, dev. une voy. avec esprit rude οὐχ, nég. non, ne, ne… pas :
A Sens : οὐ s’emploie :
   I pour nier un fait (p. opp. à μή qui sert à nier une possibilité), dev. un mot isolé, avec lequel il forme une sorte de mot unique négatif :
      1 dev. un subst. ἡ τῶν γεφυρῶν οὐ διάλυσις, THC. 1, 437, la non-rupture, càd. le maintien des ponts ; ἡ οὐ περιτείχισις, THC. 3, 95, la non-construction de fortifications tout autour ; cf. THC. 5, 35 et 50 ; γάμος οὐ γάμος ;
      2 dev. un adj. οὐ πολὺν χρόνον, SOPH. Ph. 348, non pendant longtemps ; ὄνειδος οὐ καλόν, SOPH. Ph. 475, un reproche honteux ;
      3 dev. un adv. οὐ μάλα, XÉN. Hier. 1, 12, non tout à fait ; οὐχ ἧσσον, THC. 1, 82, non moins ; οὐχ ἥκιστα, THC. 1, 68, non le moins, le plus possible ;
      4 avec un verbe : οὔ φημι, IL. 7, 393, je ne dis pas oui, càd. je nie ; οὐκ ἐῶ, IL. 2, 132, etc. ; ATT. je défends, je retiens, j’empêche ; οὐκ ἐθέλω, IL. 1, 112 ; ATT. je refuse ; οὐκ ἀξιῶ, THC. 289, je désapprouve ; οὐ συμϐουλεύω, HDT. 7, 46, je déconseille ; οὐ ποιῶ, XÉN. An. 3, 1, 28, je néglige, etc. ; — dans ces diverses construct. οὐ sert souv. à redoubler une idée déjà exprimée sous forme d’affirmation directe : πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξ, SOPH. O.R. 1275, souvent et non une fois ; βαιοῦ κοὐχὶ μυρίου χρόνου, SOPH. O.C. 398 (il va venir) dans un instant et non dans un temps éloigné ;
   II dans les propos. princip. avec l’ind. τὴν δ' ἐγὼ οὐ λύσω, IL. 1, 29, je ne la relâcherai pas ; οὔ με μάλα ῥέα νικήσει, IL. 20, 101, il ne me vaincra pas très facilement ; particul. dans les propos. interrog. soit à l’opt. avec ἄν pour marquer une affirmation adoucie : κείνοισι δ' ἂν οὔ τις μαχέοιτο, IL. 1, 271, nul ne pourrait lutter contre eux ; cf. IL. 1, 301, etc. ; HDT. 6, 63 ; ESCHL. Pr. 979, etc. ; supposant une réponse affirmative : οὔ νυ καὶ ἄλλοι ἔασι νεώτεροι ; IL. 10, 165, n’y en a-t-il pas aussi d’autres plus jeunes ? οὐκ ἐρεῖς ; SOPH. Ph. 730, ne parleras-tu pas ? de même dans des propos. interrog. avec ἄν impliquant l’idée d’une invitation ou d’un ordre : οὐκ ἂν δὴ τόνδ' ἄνδρα μάχης ἐρύσαιο ; IL. 5, 456, ne voudrais-tu donc pas éloigner cet homme de la bataille ? càd. éloigne cet homme de la bataille ; οὐκ ἂν φράσειας ; SOPH. Ph. 1218, ne pourrais-tu me dire ? càd. dis-moi donc ;
   III dans les propos. dépendantes, lorsque le fait est énoncé comme une opinion ou une supposition :
      1 dans les propos. relat. soit à l’ind. : ἃ οὐκ ἐᾶτε ἡμᾶς τοὺς παῖδας ποιεῖν, ταῦτα αὐτοὶ ἐποιεῖτε, XÉN. Cyr. 1, 3, 10, ce que vous ne nous permettez, pas de faire à nous enfants, vous étiez les premiers à le faire ; soit à l’opt. avec ἄν : ἐν μέσῳ ποταμός ἐστι, ὃν οὐκ ἂν δυναίμεθα ἄνευ πλοίων διαϐῆναι, XÉN. An. 2, 2, 3, au milieu est un fleuve que nous ne pourrions pas franchir sans embarcations ; particul. dans les locut. οὐκ ἔστιν ὅστις οὐ, EUR. Tr. 1051, etc. ; οὐδείς ἐστιν ὅστις οὐ, ISOCR. Antid. § 180, etc. il n’y a personne qui ne, etc. ; de même dans les propos. où la construct. avec un relat. est remplacée par un part. : οἱ οὐκ ἐθέλοντες, ANT. 144, 27, ceux qui ne veulent pas ; τῶν οὐ βουλομένων, AND. 2, 21, de ceux qui ne veulent pas ; cf. THC. 1, 74 ; SOPH. O.C. 929, etc. ;
      2 dans les propos. explicatives, annoncées par ὅτι ou ὡς, après les verbes signifiant dire, savoir, etc. OD. 4, 376 ; avec l’ind. accompagné de ἄν : ἀπελογοῦντο ὡς οὐκ ἄν ποτε οὕτω μωροὶ ἦσαν, XÉN. Hell. 5, 4, 22, ils alléguaient pour leur défense qu’ils n’auraient jamais été fous à ce point ; ou avec l’opt. accompagné de ἄν, THC. 1, 40, etc. ; avec l’opt. sans ἄν dans le disc. indir. THC. 1, 38 ; XÉN. Hell. 6, 1, 1, etc. ; de même lorsque la propos. explicative est construite à l’inf. λέγοντες οὐκ εἶναι αὐτόνομοι, THC. 1, 67, disant qu’ils n’étaient pas indépendants ; cf. THC. 1, 39, etc. ; XÉN. Cyr. 1, 5, 9, etc. ; PLAT. Rsp. 348 c, etc. ; ou au part. εἶ δῆλος οὐκ εἰδώς, SOPH. O.R. 1008, il est évident que tu ne sais pas ; cf. THC. 2, 3 ; EUR. Hec. 316, etc. ; dans les propos. construites à l’inf. si le verbe de la propos. princip. est οἴομαι, φημί, νομίζω ou ἀξιῶ, le négat. qui retombe sur l’inf. se joint d’ord. à ces verbes : Κᾶρας καὶ Κίλικας καὶ Παφλαγόνας οὔ φασιν ἕπεσθαι (au lieu de φασὶ μὴ ἕπεσθαι) XÉN. Cyr. 2, 1, 5, ils annoncent que les Cariens, les Ciliciens et les Paphlagoniens ne suivent pas ; ἡμεῖς δὲ οὐκ ἀξιοῦμεν δοῦλοι οὐδὲ δεσπόται ἀλλήλων εἶναι, PLAT. Menex. 239 a, nous estimons que nous ne sommes les esclaves ni les maîtres les uns des autres ; cf. XÉN. Hell. 2, 4, 30, etc. ; lorsque la propos. princ. est suivie de deux propos. à l’inf. elles peuvent être construites l’une avec οὐ l’autre avec μή, selon que l’on nie avec certitude ou avec doute, SOPH. Ph. 1058 ; PLAT. Prot. 319 b ; avec l’inf. employé subst. la négat. est seul. μή, THC. 1, 3, etc. ; XÉN. Cyr. 1, 3, etc. ; XÉN. Cyr. 1, 4, 5, etc. ;
      3 dans les propos. tempor. : ἦν ποτε χρόνος ὅτε θεοὶ μὲν ἦσαν, θνητὰ δὲ γένη οὐκ ἦν, PLAT. Prot. 322 b, il y eut un temps où les dieux existaient et où les races mortelles n’existaient pas ;
      4 dans les propos. causales : ἄχθεται ὅτι οὐ κάρτα θεραπεύεται, HDT. 3, 80, il est mécontent de n’être pas traité avec de justes égards ; νῦν δ', ἐπειδὴ οὐκ ἐθέλεις, εἶμι, PLAT. Prot. 335 c, eh bien, puisque tu ne veux pas, je vais aller, etc. ; avec l’opt. sans ἄν : Ἀθηναῖοι Περικλέα ἐκάκιζον ὅτι στρατηγὸς ὢν οὐκ ἐπεξάγοι ἐπὶ τοὺς πολεμίους, THC. 2, 21, les Athéniens reprochaient à Périclès de ne pas user de ses pouvoirs de général pour les mener à l’ennemi ; de même dans les propos. causales construites au part. : τῶν βαρϐάρων οἱ πολλοὶ ἐν τῇ θαλάσσῃ διεφθάρησαν, νέειν οὐκ ἐπιστάμενοι, HDT. 8, 89, la plupart des barbares périrent dans la mer parce qu’ils ne savaient pas nager ;
      5 dans les propos. conditionnelles, lorsque la conjonction marque, sous la forme adoucie d’une hypothèse, une affirmation : ἐὰν οὐ φῆτε, PLAT. Ap. 25 b, si vous le niez, càd. puisque vous le niez ; εἰ τοὺς θανόντας οὐκ ἐᾷς θάπτειν, SOPH. Aj. 1131, si tu empêches d’enterrer les morts, càd. puisque, etc. ; μὴ θαυμάσῃς, εἰ πολλὰ τῶν εἰρημένων οὐ πρέπει σοι, ISOCR. 11 d, ne t’étonne pas, si beaucoup des choses dites ne sont pas de ton goût ; de même dans les propos. conditionnelles où la conjonction marque une hypothèse réalisable, ἔαν μὲν οὖν φάσκῃ, ἔαν δ' οὐ φάσκῃ, LYS. 137, 3, si donc il le dit…, et s’il ne le dit pas ; ou dans les propos. hypothétiques au part. : ὡς οὐχὶ συνδράσουσα νουθετεῖς τάδε, SOPH. El. 1025, tu me conseilles ces choses avec l’idée de ne pas collaborer avec moi ; cf. HDT. 7, 99 ; THC. 1, 2, etc. ; SOPH. Ph. 884, etc. ;
      6 dans les propos. consécutives avec ὥστε, quand le verbe se trouve à l’ind. ou à l’opt. avec ἄν : οὕτως εὐτελὴς ἦν ὁ Σωκράτης, ὥστ' οὐκ οἶδα εἰ, etc., XÉN. Mem. 1, 3, 5, Socrate était si simple que je ne sais si, etc. ; cf. XÉN. Hell. 6, 1, 7, etc. ; SOPH. O.R. 411, etc. ; de même avec un verbe à l’opt. accompagné de ἄν : οὕτως αὐτοὺς ἀγαπῶμεν, ὥστε οὐκ ἂν ἐθελήσαιμεν, ISOCR. 168 c, nous les aimons à ce point que nous ne voudrions pas ; cf. DÉM. 236, 1, etc. ; avec un verbe à l’inf. si la négation implique l’idée d’un fait certain : ὥστε οὐκ αἰσχύνεσθαι, DÉM. 440, 1, au point de ne pas rougir ; cf. THC. 5, 40, etc. ; XÉN. Hell. 6, 2, 6, etc. ; SOPH. El. 780, etc. ;
B Place de la négation οὐ :
   I La négat. se place d’ord. devant le mot sur lequel elle doit porter : θεός τις, οὐκ ἄνθρωπος, ESCHL. Ag. 663, qqe dieu, non un homme ; ἐκεῖνος ἥμαρτ', οὐκ ἐγώ, EUR. Or. 596, c’est lui qui a failli, non moi ; ἐγὼ οὐ χαλεπὴν ὑμῖν εἶναι νομίζω τὴν πορείαν, ἀλλὰ παντάπασιν ἀδύνατον, XÉN. An. 5, 6, 10, pour moi je pense que le trajet vous est non seulement difficile, mais tout à fait impossible ; lorsque c’est sur la propos. entière que retombe la négation, c’est dev. le verbe qu’elle se place (v. les ex. ci-dessus), excepté dans les propos., interrog. où elle est d’ord. au commenc. de la propos. (v. les ex. ci-dessus) ;
   II ttef. :
      1 en poésie la nég. est qqf. séparée du mot auquel elle se rattache : οὐ ψεύδεϊ τέγξω λόγον, PD. O. 4, 17, je ne teindrai pas mon discours des couleurs du mensonge ; cf. PD. O. 8, 79, etc. ;
      2 même en prose dans les propos. où une opposition est fortement marquée au moyen des particules μέν et δέ ou μέντοι la négation se place immédiat. après, la particule et s’accentue οὔ : βούλονται μέν, δύνανται δ' οὔ, THC. 6, 38, ils veulent bien, mais ne peuvent pas ; cf. THC. 3, 101 ; PLAT. Theæt. 144 b, etc. : particul. lorsque le 2e membre de phrase n’a pas de verbe et qu’il faut sous-entendre le verbe du premier : οὗτος δ' ἦν καλὸς μέν, μέγας δ' οὔ, XÉN. An. 4, 4, 3, c’était un bel homme, mais pas grand ; τὸ Πέρσας μὲν λέληθε, ἡμέας μέντοι οὔ, HDT. 1, 139, cela a échappé aux Perses, mais non à nous ; souv. dans la construc. ὃ μέν, ὃ δέ : οὐ πάσας χρὴ τὰς δόξας τιμᾶν, ἀλλὰ τὰς μέν, τὰς δ' οὔ, οὐδὲ πάντων, ἀλλὰ τῶν μέν, τῶν δ' οὔ, PLAT. Crit. 47 a, il ne faut pas priser toutes les opinions, mais seulement les unes, et les autres non, ni celles de tous les hommes, mais seulement des uns, et des autres non ; cf. PLAT. Ap. 24 e, etc. ; si c’est le premier membre de phrase qui est négatif, μέν est de même suivi de οὔ : ἦν ὁ ποταμὸς δασὺς δένδρεσι παχέσι μὲν οὔ, πυκνοῖς δέ, XÉN. An. 6, 8, 2, le fleuve était couvert d’arbres pas gros, mais rapprochés ; cf. HDT. 7, 208 ; XÉN. An. 6, 4, 20, etc. ; ttef. si la particule adversative est accompagnée d’un adj. ou d’une autre particule, la nég. est rejetée après : τοῖς μὲν ἐδόκει βέλτιστον εἶναι καταμεῖναι, τοῖς δὲ πολλοῖς οὔ, XÉN. An. 5, 6, 19, les uns jugeaient préférable de rester, mais non le plus grand nombre ; οἳ μὲν ἐνετύγχανον, οἳ δὲ καὶ οὔ, XÉN. An. 5, 2, 17, les uns se présentaient, mais aussi les autres non ; dans cette construct. οὐ ne devient pas οὐκ dev. une voy. : τό τε… οὐ τῷ μὲν προσῆκον, τῷ δ' οὔ, ἀλλὰ πᾶσι, XÉN. Cyr. 2, 3, 8, ce n’est pas la chose qui convienne pour l’un, et non pour l’autre, mais bien qui convient pour tous ; cf. XÉN. Cyr. 5, 5, 35 ; 7, 2, 21 ; 8, 1, 5 ; en poésie la nég. est qqf. rejetée à la fin de la propos. même sans qu’il y ait de μέν ou de δέ pour marquer avec plus de force l’intention négative, PD. O. 7, 48 ; SOPH. Aj. 545 ;
C Répétition de οὐ : οὐ peut être répété dans une seule et même propos. quand on veut marquer fortement la négation, de sorte que le second οὐ forme pour ainsi dire une apposition au premier : οὐ γὰρ ὀΐω, οὔ σε θεῶν ἀέκητι γενέσθαι, OD. 3, 27, je ne pense pas, assurément pas, que tu sois né malgré les dieux ; οὔ μοι δοκεῖ, ὦ Ἱππία, οὔκ, PLAT. Hipp. ma. 292 b, je ne le crois pas, Hippias, certainement pas ; le second οὐ est qqf. renforcé par une autre particule : οὐ γὰρ ἂν δυναίμην, οὐ μέντοι, PLAT. Conv. 199 a, car je ne pourrais pas, certainement pas ; particul. dans les formules de serment : οὐ δῆτα, μὰ τὸν Δί' οὔ, AR. Ran. 28 ; οὐ μὰ Δί', οὔκ, XÉN. Œc. 1, 7, non par Zeus, non certes ; de même οὐ peut être suivi de οὐδέ : οὔ μιν ὀΐομαι οὐδὲ πεπύσθαι λυγρῆς ἀγγελίης, IL. 17, 641, je ne pense pas qu’il soit informé de cette pénible nouvelle, non je ne le pense pas ; cf. OD. 8, 280 ; HDT. 1, 49 ; THC. 7, 24, etc. ; de même, οὐ μὴν οὐδέ, THC. 1, 3, etc. ; XÉN. Mem. 1, 2, 5 ; οὐ γὰρ οὐδέ, THC. 7, 24 ; PLAT. Leg. 821 a, etc. ; de même οὐ peut être suivi dans une même propos. d’un ou plus. autres mots négatifs : οὐκ ἔστιν οὐδείς, SOPH. O.R. 1501, il n’y a personne ; οὐκ οἶδεν οὐδείς, ESCHL. Ag. 618, nul ne le sait ; οὔ σ' ἐγείνατ' οὔτ' ἐκεῖνος οὔτ' ἐγώ, SOPH. O.R. 1020, ce n’est pas lui ni moi qui t’avons engendré ; οὐ γάρ ἐστιν οὐδαμοῦ οὐδαμῶς, PLAT. Leg. 875 d, car cela n’est nulle part d’aucune façon ;
D οὐ pléonastique : οὐ est qqf. ajouté par pléonasme :
      1 dans la propos. qui suit un verbe impliquant une idée négative (douter, nier, réfuter, etc.), pour marquer le caractère négatif de cette propos. : ἐὰν ἀμφισϐητῇ, ὡς οὐκ ἀληθῆ λέγομεν, PLAT. Rsp. 476 d, s’il doute que nous disions la vérité (v. ἀμφισϐητέω) ; ὡς μὲν οὐκ ἀληθῆ ταῦτ' ἐστὶν οὐχ ἕξετ' ἀντιλέγειν, DÉM. 97, 20, vous ne pourrez pas contester que ce soit la vérité ; de même après ἀρνέομαι, XÉN. Ath. 2, 17 ; DÉM. 124, 29, etc. ; ἀπιστεῖν, PLAT. Men. 89 d ; ἀντειπεῖν, ISOCR. 125 e, etc. (v. ces mots) ;
      2 dans la propos. annoncée par la particule de comparaison ἤ après le comparatif μᾶλλον : ἥκει γὰρ ὁ Πέρσης οὐδέν τι μᾶλλον ἐπ' ἡμέας ἢ οὐ καὶ ἐπ' ὑμέας, HDT. 4, 118, car le Perse n’est pas venu plus contre nous que contre vous ; cf. HDT. 5, 94, etc. ; THC. 2, 62, etc. ; de même après πλήν, XÉN. Lac. 15, 6 ; DÉM. 241, 4 ;
E οὐ elliptique : οὐ se rencontre qqf. sans verbe :
   I dans la seconde de deux propos. marquant une opposition, lorsqu’on peut sous-entendre le verbe exprimé dans la première : ἐκεῖνος ἥμαρτ', οὐκ ἐγώ, EUR. Or. 596, c’est lui qui a failli, non moi ; cf. AR. Pl. 59, etc. ;
   II dans les formules de serment : οὐ τὸν Ὄλυμπον, SOPH. O.R. 1088, non, par l’Olympe ; οὐ μὰ τὴν δέσποιναν Ἄρτεμιν, SOPH. El. 626, non par la souveraine Artémis ;
   III dans certaines propos. où il se trouve exprimé seul :
      1 dans la seconde de deux propos. marquant une alternative par opposition : ἐὰν μὲν…, εἰ δὲ μή, οὐ, PLAT. Theag. 130 e, si…, si non, non ; ἄλλοθι δ' οὔ, XÉN. Hell. 2, 2, 2, autrement, non ; σκόπει εἰ… ἢ οὔ, PLAT. Crit. 48 b, examine si… ou non ;
      2 dans les réponses : οὐκ ἄν γε ἐμοὶ πείθῃ, PLAT. Phæd. 89 b, non du moins s’il veut m’en croire ; ἆρα μὴ ἄλλο τι ᾖ ὁ θάνατος ἢ τοῦτο ; οὐκ ἀλλὰ τοῦτο, PLAT. Phæd. 64 c, est-ce que la mort serait autre chose que cela ? non, elle est cela ; cf. THC. 5, 101 ; XÉN. Conv. 6, 2 ; SOPH. Tr. 248, etc. ;
F Omission de οὐ : οὐ est qqf. omis en poésie dans un membre de phrase corrélatif d’un autre également négatif : ναυσὶ δ' οὔτε πεζός, PD. P. 10, 29 ; (ni) sur des navires ni par terre ; cf. ESCHL. Ag. 532, Ch. 472, etc. ;
G οὐ joint à d’autres particules : οὐ forme avec d’autres particules diverses locutions :
   I οὐκ ἄρα, non certes, non en vérité, IL. 16, 33 ; avec interrog. OD. 11, 553 ;
   II οὐ γάρ :
      1 car ne… pas, certes en effet ne… pas (v. γάρ) ; οὐ γὰρ οὐδέ (v. ci-dessus C) ;
      2 dans les propos. interrog. οὐ γάρ ; n’est-ce pas ? (v. γάρ) ;
      3 dans les répliques : il est vrai… pas, sans doute… pas, PLAT. Phædr. 276 c, etc. ; οὐ γὰρ οὖν, sûrement pas, en effet pas, PLAT. Euthyphr. 2 b, etc. ;
      4 οὐ γὰρ ἀλλά, non car…, loin de là, (οὐ γάρ impliquant la négation de ce qui vient d’être dit et ἀλλά la raison de cette négation) : μὴ σκῶπτέ μ'· οὐ γὰρ ἀλλ' ἔχω κακῶς, AR. Ran. 58, ne te moque pas de moi, car (il n’y a pas de quoi, loin de là) je suis mal à l’aise ; de même οὐ γὰρ μὰ Δί' ἀλλά, AR. Lys. 55, non certes, tout au contraire ; οὐ γάρ τοι ἀλλά, PLAT. Euthyd. 284 c, m. sign. ;
      5 οὐ γὰρ ἄν, SOPH. O.R. 82, etc. non en effet, certes non, vraiment non ; οὐ γὰρ ἄν γε, m. sign. SOPH. O.R. 845, Ph. 947 ; οὐ γὰρ ἄν ποτε, certes non, jamais, jamais en effet, SOPH. O.R. 1456, O.C. 98 ; οὐ γὰρ ἄν ποτέ γε, m. sign. SOPH. Ph. 412 ; οὐ γὰρ ἄν που, certes non, en aucune façon, ATT. ; οὐ γάρ γέ πω, m. sign. SOPH. O.R. 105 ; οὐ γὰρ δή, οὐ γὰρ δή που, οὐ γὰρ δή γε, m. sign. ATT. ; οὐ γὰρ οὖν, car d’après cela non certes, ATT. ; οὐ γάρ ποτε, car jamais, jamais en effet, SOPH. O.C. 909, etc. ; οὐ γάρ που, car ne… pas en qqe mesure, ATT. ; οὐ γάρ τοι, car certes non, OD. 21, 172 ;
   III οὐ δή, non certes, vraiment non, ATT. ; avec interrog. est-ce que vraiment ne… pas ? OD. 7, 239 ; οὐ δή που γε, non certes, ATT. ; οὐ δήπουθεν, m. sign. ATT. ;
   IV οὐ δῆτα, non certes, pas du tout, ATT. ;
   V οὐ θήν, non certes, OD. 3, 352, etc. ;
   VI οὐ μά (v. ci-dessus) ;
   VII οὐ μάν (v. μήν) ;
   VIII οὐ μέν, véritablement pas, assurément pas (v. μέν) ; οὐ μὲν οὖν, véritablement et certes pas, PLAT. Conv. 201 c, etc. ;
   IX οὐ μέντοι :
      1 assurément pas, certes pas, IL. 8, 294 ; 21, 370 ; XÉN. Cyr. 8, 3, 29, etc. ; p. opp. à une propos. précéd. cependant pas, pourtant pas, HDT. 1, 104 ; THC. 1, 111, etc. ; οὐ μέντοι ἀλλά, mais cependant, PLAT. Phæd. 62 b ;
      2 dans les propos. interrog. vraiment… pas ? ne… pas ? XÉN. Cyr. 5, 3, 8 ; PLAT. Prot. 309 a, etc. ;
   X οὐ μή :
      1 locut. ellipt. pour οὐ φόϐος (ἐστι) μή locut. qui se rencontre qqf. complète, XÉN. Mem. 2, 1, 25, etc. ; ou οὐ δεινόν (ἐστι) μή, locut. qui se rencontre égal. qqf. complète, HDT. 1, 84 ; PLAT. Phæd. 84 b, il n’y a pas à craindre que, il n’y a pas de danger que, etc. ; avec le sbj. ao.2 : οὐ μή ποτε ὑμῖν Πελοποννήσιοι ἐς τὴν χώραν ἐσϐάλωσιν, THC. 4, 95, il n’y a pas à craindre que les Péloponnésiens se jettent jamais sur votre territoire ; cf. XÉN. An. 5, 10, 4 ; SOPH. Ph. 103, etc. ; avec le sbj. ao.1 : οὐ μή ποτε ἐλεγχθῶ, PLAT. Hipp. ma. 287 e, il n’y a pas à craindre que je sois jamais convaincu ; οὐ μὴ παύσωμαι φιλοσοφῶν, PLAT. Ap. 29 d, il n’y a pas de danger que je cesse de philosopher ; cf. XÉN. Cyr. 3, 2, 8, etc. ; avec le sbj. prés. ; οὐ μὴ οἷός τ’ ᾖς, PLAT. Rsp. 341 c, il n’y a pas de danger que tu sois capable de, etc. ; οὐ μὴ δύνηται, XÉN. An. 2, 2, 12, il n’y a pas de danger qu’il puisse, il ne pourra certes pas ; cf. XÉN. Hier. 11, 15, etc. ; avec l’indic. fut. : οὔ σοι μὴ μεθέψομαί ποτε, SOPH. El. 1052, je ne te suivrai assurément pas ; cf. HDT. 3, 62 ; PLAT. Crit. 44 b ; particul. pour dissuader d’une manière adoucie : οὐ μὴ δυσμενὴς ἔσει φίλοις, EUR. Med. 1151, il n’y a pas à craindre que tu sois mal disposée pour des amis, càd. ne sois pas malveillante pour des amis ;
      2 dans les propos. dépendantes pour marquer la négat. avec plus de force : ἐθέσπισε … ὡς οὐ μή ποτε πέρσοιεν, SOPH. Ph. 611, il a prédit que jamais, non jamais ils ne parviendraient à détruire, etc. ; cf. EUR. Ph. 1390, etc. ;
   XI οὐ μήν, véritablement pas, certainement pas, ESCHL. Ag. 1068, etc. ; οὐ μὴν οὐδέ, THC. 1, 3, etc. pas du tout en vérité ; οὐ μὴν… γε après une propos. nég., à plus forte raison pas, loin de, AR. Pax 41, etc. ; sur οὐ μὴν ἀλλά, v. ἀλλά ;
   XII οὔ νυ, non certes, IL. 10, 165, etc. ; pour renforcer une interrog. négative, IL. 4, 242 ;
   XIII οὔ περ (v. περ) ;
   XIV οὐχ ὅπως (v. ὅπως) ;
   XV οὐχ ὅτι, locut. ellipt. p. οὐ λέγω ὅτι :
      1 je ne dis pas que, mais même aussi, càd. non seulement…, mais encore : καὶ οὐχ ὅτι ὁ Κρίτων ἐν ἡσυχίᾳ ἦν, ἀλλὰ καὶ οἱ φίλοι αὐτοῦ, XÉN. Mem. 2, 9, 8, et non seulement Criton était en paix, mais même aussi ses amis ;
      2 je ne dis pas que, mais pas même : οὐχ ὅτι ἐν τῇ Εὐρώπῃ, ἀλλ' οὐδέ, THC. 2, 97, non seulement en Europe, mais pas même, etc. ;
      3 quoique litt. (sans se préoccuper) de ce que, PLAT. Prot. 336 e ;
H Crase de οὐ : οὐ se fond par crase avec καί : κοὐ = καὶ οὐ (v. καί) ; s’il est précédé de ἤ les deux sons forment synizèse en poésie, IL. 5, 349 ; OD. 1, 398 ; de même μὴ οὐ et ἐγὼ οὐ forment synizèse chez les Épq. et les Att.

Ion. οὐκ devant toutes les voyelles, HDT. (v. ci-dessus) ; épq. et ion. οὐκί IL. 2, 238, etc. ; ATT. οὐχί, ESCHL. Ag. 273, etc. ; EUR. I.A. 859, etc.

Étym. p.-ê. indo-europ. *h₂eiu-, durée de la vie, longue période, de l’expression *ne h₂oui kwid, avec transfert de la nég. de phrase *ne au deuxième élément ; cf. αἰών.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

the negative of fact and statement, as μή of will and thought; οὐ denies, μή rejects; οὐ is absolute, μή relative; οὐ objective, μή subjective. — The same differences hold for all compds. of οὐ and μή, and some examples of οὐδέ and οὐδείς are included below. — As to the Form, v. infr. G… USAGE. as the negative of single words, as the negative of the sentence. οὐ adhering to single words so as to form a quasi-compd. with them; — with Verbs; οὐ δίδωμι withhold, Il. 24.296; οὐκ εἰῶ prevent, 2.132, 4.55, al. ; οὐκ ἐθέλω refuse, 1.112, 3.289, al. ; οὔ φημι deny, 7.393, 23.668, al. (In most of these uses μή can replace οὐ when the constr. requires it, e.g. εἰ μή φησι ταῦτα ἀληθῆ εἶναι Lycurg. 34; but sts. οὐ is retained, εἰ δ’ ἂν… οὐκ ἐθέλωσιν Il. 3.289; εἰ δέ κ’… ου΄κ εἰῶσι 20.139; ἐὰν οὐ φάσκῃ Lys. 13.76; ἐάντε… οὐ (v.l. μή) φῆτε ἐάντε φῆτε Pl. Ap. 25b); — with Participles; οὐκ ἐθέλων Il. 4.224, 300, 6.165, etc. ; — with Adjectives; οὐκ ἀέκοντε 5.366, 768, al. ; οὐ πολλήν Th. 6.7, etc. ; — with Adverbs; οὐχ ἥκιστα Id. 1.68, etc. ; rarely with Verbal Nouns (v. infr. II. 10). — On the use of οὐ in contrasts, v. infr. B. as negativing the whole sentence, οὐ is freq. used alone, sts. with the ellipsis of a definite Verb, οὔκ (sc. ἀποκερῇ), ἄν γε ἐμοὶ πείθῃ Pl. Phd. 89b; sts. as negativing the preceding sentence, Ar. Pax 850, X. HG 1.7.19; as a Particle of solemn denial freq. with μά and the acc. ; sts. without μά, οὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμον Ἅλιον S. OT 660 (lyr.), cf. 1088 (lyr.), El. 1063 (lyr.), Ant. 758. with ind. of statement, τὴν δ’ ἐγὼ οὐ λύσω Il. 1.29, cf. 114, 495; οὐ φθίνει Κροίσου φιλόφρων ἀρετά Pi. P. 1.94; ἔνθα κεν οὔ τιν’ ἀδάκρυτόν γ’ ἐνόησας Ἀργείων Od. 24.61; οὔ κεν… ἔπαξε Pi. N. 7.25; οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε Il. 8.369. with subj. in fut. sense, only in Ep., οὐ γάρ τίς με βίῃ γε ἑκὼν ἀέκοντα δίηται 7.197; οὐκ ἄν τοι χραίς μῃ κίθαρις 3.54, cf. 11.387. with opt. in potential sense (without ἄν or κεν), also Ep., ὃ οὐ δύο γ’ ἄνδρε φέροιεν 5.303, 20.286. with opt. and ἄν, κείνοισι δ’ ἂν οὔ τις… μαχέοιτο 1.271, cf. 301, 2.250, Hdt. 6.63, A. Pr. 979, S. Aj. 155 (anap.), E. IA 310, Ar. Ach. 403, etc. in dependent clauses οὐ is used, with ὅτι or ὡς, after Verbs of saying, knowing, and showing, ἐκ μέν τοι ἐρέω… ὡς ἐγὼ οὔ τι ἑκὼν κατερύκομαι Od. 4.377, cf. S. El. 561, D. 2.8, etc. ; so with ind. or opt. and ἄν, ἀπελογοῦντο ὡς οὐκ ἄν ποτε οὕτω μωροὶ ἦσαν X. HG 5.44.22, cf. Pl. R. 330a; ὡς δὲ οὐκ ἂν δικαίως αὐτοὺς δέχοισθε μαθεῖν χρή Th. 1.40, cf. X. Cyr. 1.1.3, etc. ; with opt. representing ind. in orat. obliq., ἔλεξε παιδὶ σῷ… ὡς… Ἕλληνες οὐ μενοῖεν A. Pers. 358, cf. S. Ph. 346, Th. 1.38, X. HG 6.1.1, Pl. Ap. 22b, etc. ; for μή in such sentences, v. μή B. 3. in all causal sentences, and in temporal and Relat. sentences unless there is conditional or final meaning, χωσαμένη, ὅ οἱ οὔ τι θαλύσια… ῥέξε Il. 9.534; ἄχθεται ὅτι οὐ κάρτα θεραπεύεται Hdt. 3.80; διότι οὐκ ἦσαν δίκαι, οὐ δυνατοὶ ἦμεν παρ’ αὐτῶν ἃ ὤφειλον πράξασθαι Lys. 17.3; μή με κτεῖν΄, ἐπεὶ οὐχ ὁμογάστριος Ἕκτορός εἰμι Il. 21.95, etc. ; νῦν δὲ ἐπειδὴ οὐκ ἐθέλεις…, εἶμι Pl. Prt. 335c; ἐπειδὴ τὸ χωρίον οὐχ ἡλίσκετο Th. 1.102; νηπιάχοις οἷς οὔ τι μέλει πολεμήϊα ἔργα Il. 2.338, etc. ; in causal relative sentences, οἵτινές σε οὐχὶ ἐσώσαμεν Pl. Cri. 46a; esp. in the combinations, οὐκ ἔστιν ὅστις οὐ…, as οὐκ ἔστ’ ἐραστὴς ὅστις οὐκ ἀεὶ φιλεῖ E. Tr. 1051, cf. Hec. 298; οὔτις ἔσθ’ ὃς οὔ S. Aj. 725; οὐδείς ἐστιν ὅστις οὐ… Isoc. 15.180. after ὥστε with ind. or opt. with ἄν, ὥστ’ οὐ δυνατόν σ’ εἵργειν ἔσται Ar. V. 384, cf. S. Aj. 98, OT 411; οὕτως αὐτοὺς ἀγαπῶμεν… ὥστε… οὐκ ἂν ἐθελήσαιμεν Isoc. 8.45; οὐκ ἂν ὡρκίζομεν αὐτὸν ὥστε τῆς εἰρήνης ἂν διημαρτήκει καὶ οὐκ ἂν ἀμφότερ’ εἶχε D. 18.30; ὥστε οὐ with inf. is almost invariably due to orat. obliq., ὥστ’ οὐκ αἰσχύνεσθαι (for οὐκ αἰσχύνονται) Id. 19.308, cf. Th. 5.40, 8.76, Lys. 18.6, Is. 11.27 (cj. Reiske). — Rarely not in orat. obliq., S. El. 780, E. Ph. 1358, Hel. 108, D. 53.2, 9.48. in a conditional clause μή is necessary, except, in Hom., when the εἰ clause precedes the apodosis and the verb is indic., εἰ δέ μοι οὐκ ἐπέεσσ’ ἐπιπείσεται Il. 15.162, cf. 178, 20.129, 24.296, Od. 2.274, Il. 4.160, Od. 12.382, 13.144 (9.410 is an exception). when the εἰ clause is really causal, as after Verbs expressing surprise or emotion, μὴ θαυμάσῃς, εἰ πολλὰ τῶν εἰρημένων οὐ πρέπει σοι Isoc. 1.44; κατοικτῖραι…, εἰ… οὐδεὶς ἐς ἑκατοστὸν ἔτος περιέσται Hdt. 7.46, cf. S. Aj. 1242; so also δεινὸν γὰρ ἂν εἴη πρῆγμα, εἰ Σάκας μὲν καταστρεψάμενοι δούλους ἔχομεν, Ἕλληνας δὲ οὐ τιμωρησόμεθα Hdt. 7.9, cf. And. 1.102, Lys. 20.8 (prob.), D. 8.55; οὐκ αἰσχρόν, εἰ τὸ μὲν Ἀργείων πλῆθος οὐκ ἐφοβήθη τὴν Λακεδαιμονίων ἀρχήν, ὑμεῖς δ’ ὄντες Ἀθηναῖοι βάρβαρον ἄνθρωπον… φοβήσεσθε; Id. 15.23, cf. Hdt. 5.97, Lys. 22.13. when οὐ belongs closely to the next word (v. A. I), or is quoted unchanged, εἰ, ὡς νῦν φήσει, οὐ παρεσκευάσατο D. 54.29 codd. ; εἰ δ’ οὐκέτ’ ἐστί (sc. ὥσπερ λέγεις), τίνι τρόπῳ διεφθάρη; E. Ion 347. οὐ is used with inf. in orat. obliq., when it represents the ind. of orat. recta, φαμὲν δέ οἱ οὐ τελέεσθαι Od. 4.664, cf. Il. 17.174, 21.316, S. Ph. 1389, etc. ; λέγοντες οὐκ εἶναι αὐτόνομοι Th. 1.67, cf. Pl. R. 348c, X. Cyr. 1.6.18; οἶμαι… οὐκ ὀλίγον ἔργον αὐτὸ εἶναι Pl. R. 369b, cf. S. OT 1051, Th. 1.71, etc. ; ἡγήσαντο ἡμᾶς οὐ περιόψεσθαι ib. 39. (For the occasional use of μή, v. μή B. 5c; sts. we have οὐ and μή in consecutive clauses, οἶμαι σοῦ κάκιον οὐδὲν ἂν τούτων κρατύνειν μηδ’ ἐπιθύνειν χερί S. Ph. 1058sq. ; αὐτὸ ἡγοῦμαι οὐ διδακτὸν εἶναι μηδὲ… παρασκευαστόν Pl. Prt. 319b.) οὐ is used with the part., when it can be resolved into a finite sentence with οὐ, as after Verbs of knowing and showing, τὸν κατθανόνθ’ ὁρῶντες οὐ τιμώμενον E. Hec. 316; κατενόησαν οὐ πολλοὺς τοὺς Θηβαίους ὄντας Th. 2.3; ἔργῳ δηλώσω οὐ παραγενόμενος Antipho 2.4.8, etc. ; or into a causal sentence, τῶν βαρβάρων οἱ πολλοὶ ἐν τῇ θαλάσσῃ διεφθάρησαν νέειν οὐκ ἐπιστάμενοι Hdt. 8.89; τὴν Μένδην πόλιν ἅτε οὐκ ἀπὸ ξυμβάσεως ἀνοιχθεῖσαν διήρπασαν Th. 4.130; or into a concessive sentence, δόξω γυναῖκα καίπερ οὐκ ἔχων ἔχειν E. Alc. 352, cf. S. Ph. 377, etc. ; regularly with ὡς and part., ὡς οὐχὶ συνδράσουσα νουθετεῖς τάδε Id. El. 1025, etc. ; ἐθορυβεῖτε ὡς οὐ ποιήσοντες ταῦτα Lys. 12.73, cf. S. Ph. 884, Aj. 682, Hdt. 7.99, Th. 1.2, 5, 28, 68, 90; ὥσπερ οὐ πάντας τούτῳ τῷ τεκμηρίῳ χρωμένους Lycurg. 90, cf. Th. 8.1, Isoc. 4.11; — for exceptions, v. μή B. 6. when the part. is used with the Art., μή is generally used, unless there is a distinct reference to a fact, when οὐ is occasionally found, ἡμεῖς δὲ ἀπὸ τῆς οὐκ οὔσης ἔτι [πόλεως] ὁρμώμενοι Th. 1.74; τοὺς ἐν τῇ πόλει οὐδὲν εἰδότας Id. 4.111; οἱ οὐκ ἐθέλοντες Antipho 6.26; τῶν οὐ βουλομένων And. 1.9; τοὺς οὐδὲν ἀδικοῦντας ἀκρίτους ἀπέκτειναν Lys. 12.82, cf. τὸν οὐδὲ συμπενθῆσαι τὰς τῆς πατρίδος συμφορὰς τολμήσαντα (preceded by τὸν… μήτε ὅπλα θέμενον ὑπὲρ τῆς πατρίδος μήτε τὸ σῶμα παρασχόντα κτλ.) Lycurg. 43; τὸ οὐχ εὑρημένον Pl. R. 427e. Adjectives and abstract Substantives with the article commonly take μή (v. μή B. 7) but οὐ is occasionally used, τὰς οὐκ ἀναγκαίας πόσεις X. Lac. 5.4; τοὺς οὐδένας E. IA 371; τὸν οὐδέν Id. Ph. 598 (whereas ὁμηδείς, τὸ μηδέν is the rule); τὴν τῶν γεφυρῶν οὐ διάλυσιν the non- dissolution of the bridges, the fact of their notbeing broken up, Th. 1.137; ἡ οὐ περιτείχισις Id. 3.95; ἡ τῶν χωρίων οὐκ ἀπόδοσις Id. 5.35, cf. E. Hipp. 196 (anap.); so without the article, ἐν οὐ καιπῷ Id. Ba. 1287; οὐ πάλης ὕπο ib. 455. for οὐ μή, v. sub voc. in questions οὐ ordinarily expects a positive answer, οὔ νυ καὶ ἄλλοι ἔασι…; Il. 10.165; οὐχ ὁράᾳς…; dost thou not see? Od. 17.545; οὐκ… ᾐσθόμην; A. Pr. 956; so as a strong form of imper., οὐκ ἀπαλλάξει; E. Ion 524; οὐκ ἀποκτενεῖτε τὸν μιαρὸν τοῦτον ἄνθρωπον; Din. 1.18; οὐκ εἶ καταπιὼν Εὐριπίδην; Ar. Ach. 484; βάλλε, βάλλε folld. by οὐ βαλεῖς; οὐ βαλεῖς; ib. 281 and 283, cf. S. Ant. 885; also with opt. and ἄν, οὐκ ἂν δὴ τόνδ’ ἄνδρα μάχης ἐρύσαιο (= ἔρυσαι); Il. 5.456; οὐκ ἂν φράσειας (= φράσον); S. Ph. 1222; but in questions introduced by οὐ δή, οὐ δή του, οὔ που, οὔ τί που, a doubt is implied of the statement involved, and an appeal is made to the hearers, οὐ δή ποθ’ ἡμῖν ξυγγενὴς ἥκεις ποθέν; surely you are not… ? Id. El. 1202, cf. Ph. 900; οὔ τί που οὗτος Ἀπόλλων…; Pi. P. 4.87, cf. S. Ph. 1233, E. IA 670, Hel. 135, Ion 1113, Ar. Ra. 522, 526. POSITION. οὐ is generally put immediately before the word which it negatives, οὐκ ἐκεῖνον ἐθεώμην. — ἀλλὰ τίνα μήν; ἔφη ὁ Τιγράνης X. Cyr. 3.1.41; οὐχ αἱ τρίχες ποιοῦσιν αἱ λευκαὶ φρονεῖν Men. 639; οὐ διὰ τὸ μὴ ἀκοντίζειν οὐκ ἔβαλον αὐτὸν ἀλλὰ διὰ τὸ μηδενὶ ὑπὸ τὸ ἀκόντιον ὑπελθεῖν Antipho 3.4.6; in Poetry the position is freq. more free, κίνδυνος ἄναλκιν οὐ φῶτα λαμβάνει Pi. O. 1.81; οὐ ψεύδεϊ τέγξω λόγον ib. 4.19; κατακρύπτει δ’ οὐ κόνις ib. 8.79; χρὴ πρὸς θεὸν οὐκ ἐρίζειν Id. P. 2.88; sts. emphatically at the end of the clause, καὶ τοὶ γὰρ αἰθοίσας ἔχοντες σπέρμ’ ἀνέβαν φλογὸς οὔ Id. O. 7.48; ταρβήσει γὰρ οὔ S. Aj. 545; in clauses opposed by μέν and δέ the οὐ (or μή) is freq. placed at the end, βούλονται μέν, δύνανται δ’ οὔ Th. 6.38; οὗτος δ’ ἦν καλὸς μέν, μέγας δ’ οὔ X. An. 4.44.3; ἔδοξέ μοι ὁ ἀνὴρ δοκεῖν μὲν εἶναι σοφὸς…, εἶναι δ’ οὔ Pl. Ap. 21c; so τὸ Πέρσας μὲν λέληθε, ἡμέας μέντοι οὔ Hdt. 1.139; freq. with ὁ μὲν… ὁ δέ, οὐ πάσας χρὴ τὰς δόξας τιμᾶν, ἀλλὰ τὰς μέν, τὰς δ’ οὔ Pl. Cri. 47a, cf. Ap. 24e, R. 475b, etc. ; Λέριοι κακοί, οὐχ ὁ μέν, ὃς δ’ οὔ Phoc. 1; sts. in the first clause after μέν, οἱ δὲ στρατηγοὶ ἐξῆγον μὲν οὔ, συνεκάλεσαν δέ X. An. 6.4.20, cf. 4.8.2, Cyr. 1.4.10, Pl. Phd. 73b; κατώρα πᾶν μὲν οὒ τὸ στρατόπεδον Hdt. 7.208.
ACCUMULATION. A simple neg. (οὐ or μή) is freq. repeated in composition with Prons., Advbs., or Conjs., as οὐδείς or μηδείς, οὐδέ or μηδέ, οὐδαμῶς or μηδαμῶς, first in Hom., οὔ μιν ὁΐομαι οὐδὲ πεπύσθαι λυγρῆς ἀγγελίης Il. 17.641; ἀλλ’ οὔ μοι Τρώων τόσσον μέλει ἄλγος ὀπίσσω οὔτ’ αὐτῆς Ἑκάβης οὔτε Πριάμοιο ἄνακτος 6.450; οὐκ ἔστιν οὐδὲν κρεῖσσον οἰκείου φίλου E. Andr. 986; the first neg. may be a compd., καθεύδων οὐδεὶς οὐδενὸς ἄξιος οὐδὲν μᾶλλον τοῦ μὴ ζῶντος Pl. Lg. 808b; οὐδενὶ οὐδαμῇ οὐδαμῶς οὐδεμίαν κοινωνίαν ἔχει Id. Prm. 166a (similarly with μή, Phdr. 236e); or a neg. Adj., ἀδύνατος οὐδὲν ἄλλο πλὴν λέγειν μάτην E. Andr. 746; οὐ follows the compd. neg., οὐδ’ εἰ πάντες ἔλθοιεν Πέρσαι, πλήθει γε οὐχ ὑπερβαλοίμεθ’ ἂν τοὺς πολεμίους X. Cyr. 2.1.8; οὐδ’ ἂν ἡ πόλις ἄρα (< ὅπερ ἄρτι ἐλέγομεν) ὅλη τοιοῦτον ποιῇ, οὐκ ἐπαινέσῃ Pl. R. 426b, cf. Smp. 204a; sts. a confirmative Particle accompanies the first οὐ or οὐδέ, and the neg. is repeated with emphasis, οὐδὲ μὲν οὐδέ μ’ ἔασκες Il. 19.295; οὐδὲ γὰρ οὐδὲ Δρύαντος υἱὸς… δὴν ἧν 6.130, v. οὐδέ C. 11; οὐ μέντοι οὐδὲ αὖ ὡς σύ μοι δοκεῖς οἴεσθαι Pl. Prt. 332a; so also in Trag. and Att. without any such Particle, οὐ σμικρός, οὔχ, ἁγὼν ὅδε not small, no, is this struggle, S. OC 587; θεοῖς τέθνηκεν οὗτος, οὐ κείνοισιν, οὔ Id. Aj. 970, cf. Ar. Ra. 28, 1308, X. Smp. 2.4, Pl. R. 390c. when the compd. neg. precedes and the simple neg. follows with the Verb, the opposing negs. produce an emphatic positive, οὐδεὶς ἀνθρώπων ἀδικῶν τίσιν οὐκ ἀποτείσει Orac. ap. Hdt. 5.56; γλώσσης κρυφαῖον οὐδὲν οὐ διέρχεται S. Fr. 935 (but prob. f.l.); οὐδεὶς οὐκ ἔπασχέ τι X. Smp. 1.9. similarly each of two simple negs. may retain its negating force, ὥσπερ οὐ διὰ πρᾳότητα καὶ ἀσχολίαν τὴν ὑμετέραν οὐ δεδωκὼς ὑμῖν δίκην Lys. 6.34; ἐγὼ δ’ οὐκ οἶμαι… οὐ δεῖν ὑμᾶς ἀμύνεσθαι Id. 13.52 (similarly with μή, D. 19.77); sts. a combination of a μέν -clause with a δέ -clause containing οὐ is negatived as a whole by a preceding οὐ, e.g. οὐ γὰρ δήπου Κτησιφῶντα μὲν δύναται διώκειν δι’ ἐμέ, ἐμὲ δέ, εἴπερ ἐξελέγξειν ἐνόμιζεν, αὐτὸν οὐκ ἂν ἐγράψατο Id. 18.13.
PLEONASM OF οὐ ; after Verbs of denying, doubting, and disputing, folld. by ὡς or ὅτι with a finite Verb, οὐ is inserted to show the neg. character of the statement, where in Engl. the neg. is not required, ὡς μὲν οὐκ ἀληθῆ ταῦτ’ ἐστὶν οὐκ ἔχετ’ ἀντιλέγειν D. 8.31, cf. Th. 1.77, X. HG 2.3.16, Smp. 2.12, Isoc. 5.57, etc. ; οὐδεὶς ἂν τολμήσειεν ἀντειπεῖν ὡς οὐ τὴν μὲν ἐμπειρίαν μᾶλλον τῶν ἄλλων ἔχομεν Id. 6.48, cf. And. 4.34, D. 16.4, etc. ; οὐκ ἂν ἀρνηθεῖεν ἔνιοι ὡς οὐκ εἰσὶ τοιοῦτοι Id. 9.54; ἀρνεῖσθαι ὅτι οὐ παρῆν X. Ath. 2.17; οὐδ’ αὐτὸς ὁ Λάμπις ἔξαρνος ἐγένετο ὡς οὐκ εἴη εἰρηκὼς κτλ. D. 34.49; ἀμφισβητεῖν ὡς οὐχὶ… δοτέον δίκην Pl. Euthphr. 8c, cf. R. 476d, Prm. 135a; ἀπιστεῖν ὅτι οὐ… Id. Men. 89d; ἀνέλπιστον καταστῆσαί τισιν ὡς οὐκ ἔσται μεταγνῶναι Th. 3.46; οὐ is sts. thus used in the second member of a negative comparative sentence, ἥκει ὁ Πέρσης οὐδέν τι μᾶλλον ἐπ’ ἡμέας ἢ οὐ καὶ ἐπ’ ὑμέας Hdt. 4.118, cf. 5.94, 7.16. γ΄, Th. 2.62, 3.36; after πλήν, X. Lac. 15.6, D. 18.45.
OMISSION OF οὐ ; οὐ is sts. omitted, esp. by Poets, when it may be supplied from the next clause, γῆ δ’ οὐδ’ ἀὴρ οὐδ’ οὐρανὸς ἦν Ar. Av. 694; σιδήρῳ οὐδ’ ἀργύρῳ χρέωνται οὐδέν Hdt. 1.215; ῥοδιακὴ οὖς οὐδὲ πυθμένα οὐκ ἔχουσα Inscr.Délos 313a84 (iii BC). in Poetry, if ἤ stands before οὐ, the two sounds coalesce into one syllable, as in ἦ οὐχ Il. 5.349, cf. Od. 1.298; so, in Att., μὴ οὐ S. OT 283, etc., and ἐγὼ οὔτε ib. 332, ἐγὼ οὐ Ar. Eq. 340. — This synizesis is general in Ep., universal in Att.
FORM. οὐ is used before consonants (including the digamma, e.g. before ἕθεν, οἱ, ἑ, Il. 1.114, 2.392, 24.214, but not before ὅς Possess., οὐχ ᾧ πατρί Od. 13.265, cf. οὐκ ἐπέεσσι Il. 15.162, etc.); οὐκ before vowels with spir. lenis, οὐχ before vowels with spir. asper; in our text of Hdt. οὐκ is used before all vowels (prob. because Hdt. had no spir. asper); the Ep. form οὐκί [ι] is used by Hom. mostly at the end of a clause and at the close of the verse, ὅς τ’ αἴτιος ὅς τε καὶ οὐκί Il. 15.137; ἠὲ καὶ οὐκί 2.238, 300, al. ; but in the middle of a verse, 20.255; οὐχί [ι] is found twice in Hom., Il. 15.716, 16.762, and is common in Trag., where it is freq. employed like οὔ emphatic (supr. B), τί δ’ οὐχί; A. Ag. 273, Fr. 310; πῶς δ’ οὐχί; Id. Supp. 918, Ar. Pax 1027; ἐμὸς μὲν οὐχί E. IA 859; also in Prose, Th. 1.120, al., 1 Ep. Cor. 5.12, etc. ; the diphthong is genuine and always written ου (ουκ, ουδε, etc.) in early Inscrr., IG1². 10.22, etc. ; in iv BC rarely written οκ, ib. 22.1635.112, 116, 121; οὐ abbreviated ο, Suid. s.v. Φιλοξένου γραμμάτιον.
ACCENTUATION. οὐ is oxytone acc. to Hdn. Gr. 1.494 (text doubtfulin 504); Arist. SE 166b6, referring to Il. 23.328 τὸ μὲν ου (i.e. οὐ = οὒ) καταπύθεται ὄμβρῳ, says λύουσι… τῇ προσῳδίᾳ λέγοντες τὸ ου ὀξύτερον (i.e. οὗ), cf. 178b3. In codd. the word is written oxytone when folld. by a pause (v. supr. B), and is usu. written without any accent in other cases. οὐ in connexion with other Particles will be found in alphabetical order, οὐ γάρ, οὐ μή, etc. — The corresponding forms of μή should be compared.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

vor einem Vokal mit dem Spiritus lenis οὐκ, vor einem Vokal mit dem Spiritus asper οὐχ (vgl. auch οὐχί u. οὐκί), Verneinungswort, nicht, im Ggstz von μή objektiv, eine Tatsache verneinend, Etwas als nicht vorhanden bezeichnend, was freilich auch eine Vorstellung, ein Gedanke sein kann ; also in aussagenden Sätzen c. indic., von Hom. an überall und keiner Beispiele bedürfend ; auch c. optat. pot., οὐ γάρ κεν ῥύσαιτό σ' ὑπὲκ κακοῦ, Od. 12.107, denn dies ist nur ein gemilderter Ausdruck für οὐ ῥύσεταί σε ; wie etwa οὔ με μάλα ῥέα νικήσει, οὐδ' εἰ παγχάλκεος εὔχεται εἶναι, Il. 20.101, vgl. οὔ κεν ἀλήϊος εἴη ἀνήρ, 9.125 ; οὔ κε θανόντι περ ὧδ' ἀκαχοίμην, Od. 1.236 ; 2.249. – Eben so in Erklärungssätzen u. beschreibenden Zeit- u. Causalsätzen, nach ὅτε, ἐπεί, ἐπειδή u. ä. (vgl. μή, wo die Fälle aufgeführt sind, in welchen diese Verneinungspartikel gebraucht wird, so daß anzunehmen ist, daß in allen anderen Fällen οὐ steht). Bes. ist zu bemerken, daß zu λέγω, φημί u. ä., wie zu ἐάω, die Verneinungspartikel οὐ so hinzugesetzt wird, daß im Deutschen geradezu ein Verbum »verneinen«, »leugnen«, »verweigern«, »verbieten« entspricht, Il. 5.256, 7.393, Od. 7.239. So auch οὐκ ἀξιόω, Thuc. 1.102, 2.89 ; Xen. An. 2.5.12 ; daher in diesem Falle auch bei abhängigen inf. οὐ steht, φησὶ δεῖν οὐδὲν τοιοῦτον προσφέρειν τῷ φαρμάκῳ, Plat. Phaed. 83d, es wird als eine faktische Behauptung hingestellt, οὐδὲν δεῖ προσφέρειν. – Das Verbum fehlt zuweilen bei οὐ, bes. in Schwurformeln, οὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμον Ἅλιον, Soph. O.R. 680, u. sonst. – In Vrbdgn wie οὐ χερός, οὐ ποδός, οὔ τινος ἄρχων, Soph. Phil. 848, ist es auf das Verbum zu beziehen u. steht in keiner engern Vrbdg mit dem Nomen ; so auch οὐ λόγοις τιμώμενα O.C. 62, κοὐ λόγῳ κακά Tr. 1035. – Adjectiva werden dadurch verneint u. ihr Begriff ins Gegenteil umgewandelt, οὐ πολὺν χρόνον μ' ἐπέσχον Soph. Phil. 348, ὄνειδος οὐ καλόν 475, χῶρον οὐχ ἁγνὸν πατεῖν O.C. 37, λέγεις γὰρ οὐκ ἀνεκτά Ant. 282 ; doch müssen sie immer durch einen einfachen, beschreibenden Relativsatz ausgedrückt werden können (vgl. μή 2 d); u. in demselben Falle bei Partizipien, ὁ μὲν λαβών, ὁ δ' οὐ λαβών, Ar. Eccl. 187 ; ξυνελθόντες μέν, ἀμύνεσθαι δ' οὐ τολμῶντες, Thuc. 1.124 ; u. bei Adverbiis, πολλάκις τε κοὐχ ἅπαξ, Soph. O.R. 1275, oft οὐκ ἄνευ, οὐ πάνυ, keinesweges, οὐχ ἥκιστα, ganz besonders. – Besonders wird oft ein Gegensatz zwischen zwei Wörtern auf diese Weise hervorgehoben, τρέχω δὲ χερσίν, οὐ ποδωκίᾳ σκελῶν, Aesch. Eum. 37 ; οὐ προστρόπαιον χέρα, ἀλλ' ἀμβλὺν ἤδη, 228 ; οὗτος ἔφθιτ' οὐ καλῶς, ἀλλά νιν μήτηρ κατέκτα, 436 ; πόνον, οὐ χάριν ἀντιδίδωσιν ἔχειν, Soph. O.C. 231 ; ἥξοντα βαιοῦ κοὐχὶ μυρίου χρόνου, 398 ; so findet es sich auch wenn der Gegensatz nicht bestimmt ausgesprochen ist in den Sätzen, wo nach dem unter μή Bemerkten diese Partikel regelmäßig steht, εἰ δέ τοι οὐ δώσει, Il. 24.296, d.i. wenn er dir nicht geben, verweigern wird, u. öfter bei dem schon bemerkten οὔ φημι, οὐκ ἐάω ; vgl. noch μὴ δείσητε, ὡς οὐχ ἡδέως καθευδήσετε, Xen. Cyr. 6.2.30, unangenehm. (Nach θαυμάζω hat εἰ deswegen οὐ bei sich, weil es hier keine Bedingung, sondern eine Frage ausdrückt, vgl. εἰ u. μή.) – Ἀλλ' οὐ μέλλειν, ἀλλ' ἅπτεσθαι χρή, Ar. Eccl. 581. – Seltener ist eine Vrbdg, wie Thuc. 1.137 ἡ τῶν γεφυρῶν οὐ διάλυσις, das Nichtabbrechen der Brücken, wie ἡ οὐ περιτείχισις 3.95, vgl. 5.50, geradezu Umschreibung für einen ganzen Satz, daß die Brücken in der Tat nicht abgebrochen wurden ; ἡ οὐκ ἐπιμαρτύρησις S.Emp. adv. math. 7.214 ff. – Sowohl das einfache οὐ wird in demselben Satze zweimal gesetzt, um nachdrücklicher zu verneinen, οὐ γὰρ ὀΐω οὔ σε θεῶν ἀέκητι γενέσθαι Od. 3.27, οὐ μὲν ἀεργίης γε ἄναξ ἕνεκ' οὔ σε κομίζει 24.251, Hes. O. 519, ὃς οὐκ ἐπειδὴ τῷδ' ἐβούλευσας δρᾶσαι τόδ' ἔργον οὐκ ἔτλης Aesch. Ag. 1617, νῦν ἐπὶ τῷδε νοσοῦντι οὐ πῦρ, οὐκ ἔγχος τις ὀνήσιμον οὐκ ἀποτρέψει Soph. Tr. 1010, als auch werden bes. verschiedene Verneinungswörter in einem Satze vereinigt, ohne sich aufzuheben ; ist der Satz durch eine negative Konjunktion eingeleitet, so werden regelmäßiger Weise alle adverbiale Orts-, Zeit- u. ähnliche Bestimmungen allgemeiner Art ebenfalls verneint, οὐκ ἦν ἀλέξημ' οὐδέν Aesch. Prom. 477, οὐκ οἶδεν οὐδείς Ag. 618, κοὐ στρατὸς οὐδαμῇ καθίστατο Pers. 376, οὐκ ἔμελλον ἄρα λείψειν οὐδέποτε Soph. Phil. 1072 ; u. in Prosa, vgl. z.B. οὐ μέντοι ἔφασαν ἀποθνησκειν οὐδένα Her. 2.63 ; οὐδεὶς εἰς οὐδὲν οὐδενὸς ἂν ἡμῶν οὐδέποτε γένοιτο ἄξιος, Plat. Phil. 19b ; σμικρὰ φύσις οὐδὲν μέγα οὐδέποτε οὐδένα οὔτε ἰδιώτην, οὔτε πόλιν δρᾷ, Rep. VI.495b (vgl. auch ούδαμῶς, οὐδαμῆ u. ä.). – Anders sind Beispiele, wie οὐ νῦν ἐκεῖνοι παιόμενοι – οὐδ' ἀποθανεῖν δύνανται ; Xen. An. 3.1.29, wo das erste οὐ die Frage einleitet, οὐδέ zu ἀπαθανεῖν allein gehört, können jene nicht, nicht einmal sterben ? d.i. sie können nicht einmal sterben ; vgl. οὐκ εἰς Πέρινθον – Ἀρίσταρχος ἡμᾶς οὐκ εἴα εἰσιέναι, verhinderte er uns nicht, 7.6.24. – In scharf hervorgehobenem Gegensatze steht es oft ohne Verbum am Ende des Satzes und wird dann akzentuiert, συμβαίνει γὰρ οὐ τὰ μέν, τὰ δ' οὔ ; Aesch. Prom. 788 ; ὁ μὲν γὰρ ἠφάνιστο, τυμβήρης μὲν οὔ, Soph. Aj. 255 ; ταρβήσει γὰρ οὔ, 541 ; καὶ τοὶ γὰρ αἰθοίσας ἔχοντες σπέρμ' ἀνέβαν φλογὸς οὔ, Pind. Ol. 7.48 ; οἱ μὲν ἐνετύγχανον, οἱ δὲ καὶ οὔ, Xen. An. 5.2.17 ; τοῖς μὲν ἐδόκει βέλτιστον εἶναι καταμεῖναι, τοῖς δὲ πολλοῖς οὔ, 5.6.19. – Eben so wird es betont, wenn es allein steht, ohne Verbum, teils in der Antwort, οὔ, nein, Soph. O.R. 1040, Tr. 247 u. öfter, Ar. u. Plat., teils wenn es nach einem negativen Satze noch einmal allein steht und mit einem besonderen Nachdruck auch im Deutschen durch nein wiedergegeben werden kann, οὐκ ἔστ' ἄλυξις, οὔ, ξένοι, Aesch. Ag. 1272, vgl. οὔ, πρίν γε χώραν τήνδε κινδύνῳ βαλεῖν Spt. 1039 ; οὔκ, εἴπερ ἔσται γε, Ag. 1222 ; οὔ μοι δοκεῖ, ὦ Ἱππία, οὐκ, εἰ ταῦτά γε –, Plat. Hipp. mai. 292b ; θεοῖς τέθνηκεν οὗτος, οὐ κείνοισιν, οὔ, Soph. Aj. 649. – In der Frage drückt οὐ immer aus, daß man eine bejahende Antwort erwartet ; es ist eigentlich nicht als Fragepartikel anzusehen, sondern die Frage wird, wie bei uns so oft, durch den bloßen Ton der Rede angedeutet, οὔ νυ καὶ ἄλλοι ἔασι ; sind nicht auch andere ? womit die Ansicht ausgesprochen ist, daß es wirklich noch Andere gibt, Il. 10.165, vgl. 4.242, 24.33, öfter ; οὐ τοῦτο δειμαίνεις πλέον ; Aesch. Prom. 41, vgl. Pers. 784, Eum. 121, öfter ; οὐκ ἐρεῖς ; Soph. Phil. 730 ; οὐκ εἶ πάλιν ; 963 ; oft mit γάρ verbunden, wie Ar. Av. 611, 1526 u. in Prosa überall. Auch allein u. am Ende der Frage stehend u. dann akzentuiert, θανουμένη γὰρ ἐξῄδη, τί δ ' οὔ ; Soph. Ant. 456 ; πῶς γὰρ οὐχ ; Aj. 989. – Nicht selten steht es in diesem Falle dem Worte nach, zu dem es eigentlich gehört, wonach gefragt wird, vgl. Plat. Symp. 202c, Rep. IX.590a. – Das fut. mit οὐ steht oft so frageweise für den imperat., οὐ σῖγ' ἀνέξει ; wirst du nicht schweigen ? d.i. schweige. Soph. Aj. 75, vgl. Phil. 975, Tr. 1183. Doch findet sich auch außer der Frage οὐ φήσεις, du wirst das nicht sagen, für den imperat., wenn das Verbot so ausgesprochen wird, daß man die feste Ueberzeugung zugleich mit ausdrückt, es könne und werde nicht dagegen gehandelt werden. – Aehnlich der optat. aor. wit ἄν, οὐκ ἂν δὴ τόνδ' ἄνδρα μάχης ἐρύσαιο ; den Befehl mildernd, Il. 5.456, möchtest du nicht zurückhalten ? vgl. 24.263 ; u. so auch bittend, Od. 7.22, 22.132. – In einzelnen Fällen erscheint uns οὐ überflüssig (vgl. aber μή u. μὴ οὐ). Auch nach einem Kompar. wird es zuweilen gesetzt, wo wir es nicht übersetzen, οὐδὲν μᾶλλον αἰολεῦσι ἢ οὐ καὶ σφί, Her. 5.94, vgl. 7.16.3 ; πόλιν ὅλην διαφθεῖραι μᾶλλον ἢ οὐ τοὺς αἰτίους, Thuc. 3.36, vgl. 2.62. – Ueber οὐ für οὐ μά mit einem accus. in verneinender Beteuerung s. Koen Greg.Cor. p. 257. – Ἔ οὐκ, μὴ οὐ werden bei den Dichtern immer in eine Silbe verschmolzen, so auch ἐγὼ οὐ.] Die Verbindung mit anderen Partikeln ist meist sehr einfach, da diese ihre eigentliche Bedeutung behalten. Doch mögen hier die üblichsten Fälle aufgeführt werden : οὐκ ἄν gehört nie zusammen, sondern ἄν ist zum Verbum zu ziehen, bes. ist οὐκ mit dem opt. pot. in und außer der Frage nicht selten ; – οὐκ ἄρα, nicht also, besonders in der Frage, οὐκ ἄρ' ἔμελλες οὐδὲ θανὼν λήσεσθαι χόλου ; also auch nicht im Tode einmal solltest du des Zornes vergessen ? Od. 11.553 ; οὐκ ἄρα σοί γε πατὴρ ἦν Πηλεύς, so war also nicht Peleus dein Vater, Il. 16.33 ; s. ἄρα ; – οὐ γάρ, denn nicht, einen negativen Grund angebend, Hom. u. Folgde ; Her. 1.199. Es tritt auch ein Wort dazwischen, οὐ μὲν γάρ, Il. 5.402. In der Frage wird es gebraucht, wenn man eine bejahende Antwort erwartet, Ar. Eq. 1389, Av. 611 u. öfter ; auch allein stehend, οὐ γάρ ; nicht wahr ? nicht so ?. Plat. oft. In der Antwort bestätigt es eine negative Frage, οὐδὲ τοῦτό με θέμις εἰδέναι ; οὐ γάρ, auch dieses darf ich nicht wissen ? Antwort : auch das nicht, Luc. lup. cont. 16, vgl. D.Mort. 20.4 ; – οὐ γὰρ ἄν und οὐ γάρ κεν, Od. 12.107, denn wohl nicht, Soph. O.R. 82, 220 u. öfter ; Plut. u. A.; οὐ γὰρ ἄν που u. οὐ γὰρ ἄν ποτε, denn wohl auf keine Weise, denn wohl nimmermehr, mit γέ, Soph. Phil. 412 ; οὐ γὰρ – γέ πω, O.R. 105 ; οὐ γὰρ ἄν κοτε, Her. 1.124 ; – οὐ γὰρ ἀλλά, ein bei den Attikern gewöhnlicher, elliptischer Ausdruck, denn es ist nicht anders, sondern, die Verneinung und zugleich den Grund derselben ausdrückend, μὴ σκῶπτέ μ', οὐ γὰρ ἀλλ' ἔχω κακῶς, spaße nicht, denn es ist mir nicht spaßhaft, sondern schlimm zu Mute, Ar. Ran. 58 ; ἆρ' οὐ παρεῖναι τὰς γυναῖκας δῆτ' ἐχρῆν ; sollten die Frauen nicht längst dasein ? οὐ γάρ, μὰ Δί', ἀλλὰ πετομένας ἥκειν πάλαι, Lys. 55, ja sieilich wohl, sie sollten längst herbeigeflogen sein, imo vero ; vollständig οὐ γὰρ μὰ Δία πάρεισιν, ἀλλά –, vgl. Nub. 232, Eccl. 386, oft ; Plat. Phaedr. 276c, Phaed. 84a ; noch verstärkt, οὐ γάρ τοι ἀλλά, Euthyd. 284c, 305e ; οὐ γάρ δή u. οὐ γάρ δήπου, wie οὐ γάρ nur ausdrückend, daß sich der Grund von selbst versteht, denn doch woh nicht, Soph. Phil. 246, O.R. 576 ; mit folgendem γέ, Plat. Phil. 76c, 92b, Prot. 309c, wie Soph. οὐ γὰρ δὴ τό γε σῶμα, O.C. 266 ; οὐ γὰρ δήποτε, Plat. Phaedr. 255b ; u. eben so οὐ γάρ που, 258e, Phaed. 62d ; und mit folgendem γέ, Symp. 199a, Euthyphr. 13a ; οὐ γὰρ οὖν, Parm. 134b ; οὐ γὰρ οὖν δή, Theaet. 105d ; – οὐ γάρ ποτε, denn nimmermehr, Soph. O.C. 913 u. öfter, El. 474 ; – οὐ γάρ τοι, denn doch nicht, Od. 21.172 ; – οὐ δή, fürwahr nicht, gewiß nicht, Hom. u. Folgde, auch in negativer Frage, Od. 7.239 ; u. verstärkt οὐ δή που, wohl gewiß nicht, Ar. Ach. 122, Ran. 527 ; οὐ δήπου ἀδύνατον, das ist wohl in der Tat nicht unmöglich, Plat., auch οὐ δήπουθεν ; – οὐ δῆτα, fürwahr nicht, Hom., Aesch. Prom. 347, 772, Soph. Phil. 417, 725 u. öfter ; Ar. Plut. 374, 391 ; Plat. u. A.; – οὐ θήν, doch wohl nicht, gewiß doch nicht, Hom. u. a. D., auch verstärkt, οὐ θὴν δή, Od. 3.352 ; – οὐ μά, s. μά ; – οὐ μάν, fürwahr nicht, wahrlich nicht, in Beteuerungen, s. μάν ; – οὐ μέν, wie οὐ μήν, gewiß nicht, gar nicht (s. μέν), verstärkt οὐ μὲν δή, und οὐ μὲν δὴ οὐδέ, aber auch fürwahr nicht einmal ; – οὐ μὲν οὖν, auch in einem Worte οὐμενοῦν geschrieben, also nicht, οὐ μενοῦν με προσεδόκας ἀναγνῶναί σ' ἔτι, du hast also nicht erwartet, daß ich dich wieder erkennen würde, Ar. Ran. 556 ; – auch in der Frage, also nicht ? – in der Antwort nachdrücklich den Gegensatz hervorhebend, ἐγώ σοι οὐκ ἂν δυναίμην ἀντιλέγειν, Antwort οὐ μενοῦν τῇ ἀληθείᾳ δύνασαι ἀντιλέγειν, nein, nicht mir, sondern vielmehr der Wahrheit vermagst du nicht zu widersprechen, Plat. Symp. 201c ; ἐμὲ δεῖ προκεκρίσθαι σοῦ ; – οὐ μενοῦν, ἀλλ' ἐμέ, nein, nicht du, sondern vielmehr ich oin vorzuziehen, Luc. Mort.D. 12.1 ; – οὐ μενοῦν γε, doch wenigstens also nicht, Paus. 1.20.1 ; – οὐ μέν πως, doch auf keine Weise, Il. 2.203 ; – οὐ μέντοι, doch wohl, freilich nicht ; οὐ μέντοι ἀλλά, jedoch aber, Plat. Phaed. 62b, Crat. 436d ; mit folgendem γέ, Symp. 173b ; – in der Frage, doch wohl nicht, worauf eine verneinende Antwort erwartet wird ; – οὐ μή s. unten bes.; – οὐ μήν, fürwahr nicht, ganz u. gar nicht, Hom.; οὐ μὴν ἀλλά u. οὐ μὴν ἀλλὰ καί, nichts desto weniger, dennoch aber, gleichwohl, Plat. Gorg. 449c ; mit folgdm γέ, Polit. 263b ; vgl. Ar. Pax 41, Ἀφροδίτης γὰρ οὔ μοι φαίνεται οὐ μὴν Χαρίτων γε, geschweige denn, vollends nicht ; – οὐ μὴν οὐδέ, fürwahr auch nicht, auch nicht einmal, Isocr. 4.139 ; Xen.; – οὔ νυ, nun nicht, nicht ja, in u. außer der Frage (s. νύ), Il. 4.242, 10.165 u. a. Ep.; – οὔ περ, auch in einem Worte geschrieben, οὔπερ, doch nicht, mit nichten, Hom.; – οὐχ ὅτι u. οὐχ ὅπως s. unter ὅτι u. ὅπως.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

οὐ, before a vowel with smooth breathing οὐκ, before one with rough breathing οὐχ (but improperly οὐχ ἰδού, Act.2:7, WH, mg.; cf. WH, Intr., §409; M, Pr., 44, 244),
[in LXX for אֵין ,אַיִן ,לֹא ;]
neg. particle,
not, no, used generally with indic, and for a denial of fact (cf . μή);
__1. absol. (accented), οὔ, no: Mat.13:29 Jhn.1:21 21:5; οὒ οὕ, Mat.5:37 Jas.5:12.
__2. Most freq. negativing a verb or other word, Mat.1:25 10:26, 38, Mrk.3:25 9:37, Jhn.8:29, Act.7:5, Rom.1:16, Php.3:3, al.; in litotes, οὐκ ὀλίγοι (i.e. very many), Act.17:4, al.; οὐκ ἄσημος, Act.21:39; πᾶς . . . οὐ, with verb, (like Heb. כֹּל . . . לֹא), no, none, Mat.24:22, Mrk.13:20, Luk.1:37, Eph.5:5, al.; in disjunctive statements, οὐκ . . . ἀλλά, Luk.8:52 Jhn.1:33 Rom.8:2o, al.; with 2 of person(s) fut. (like Heb. לֹא, with impf.), as emphatic prohibition, Mat.4:7, Luk.4:12, Rom.7:7, al.
__3. With another negative,
__(a) strengthening the negation: Mrk.5:37, Jhn.8:15 12:19, Act.8:39, al.;
__(b) making an affirmative: Act.4:20, 1Co.12:15.
__4. With other particles: οὐ μή (see: μή); οὐ μηκέτι, Mat.21:19; with μή interrog., Rom.10:18, 1Co.9:4, 5 11:22.
__5. Interrogative, expecting an affirmative answer (Lat. nonne): Mat.6:26, Mrk.4:21, Luk.11:40, Jhn.4:35, Rom.9:21, al.
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory