α, ον [οι long, mais bref IL. 13, 275 ; OD. 7, 312]
   I adj. quel ! quelle ! ESCHL. Ag. 1256 ; PLAT. Theæt. 142 b, etc. ;
   II pron. rel. :
      1 quel, que, répond à τοῖος, τοιόσδε ou τοιοῦτος exprimés ou s.-entendus : avec l’antécéd. dans le membre de phrase antér. : τοιοῦτός τις… οἷος, ATT. un homme tel… que ; avec l’antécéd. dans le membre de phrase postér. : οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν, IL. 6, 146, telle la génération des feuilles, telle aussi celle des hommes ; cf. PLAT. Tim. 39 e, etc. ; sans antécéd. exprimé : οἷος ἐκεῖνος ἔην, OD. 2, 271 (tel) qu’il était ; τιμωρίαν πολὺ χαλεπωτέραν ἢ οἵαν ἐμὲ ἀπεκτείνατε, PLAT. Ap. 39 c, un châtiment bien plus pénible que celui que vous m’aurez infligé en me faisant mourir ; d’où la locut. οὐδὲν οἷον τὸ, avec l’inf. XÉN. Œc. 3, 14 ; ou simpl. οὐδὲν οἷον, avec l’inf. DÉM. 529, 21, il n’y a rien de tel que de, etc., càd. le mieux est de, etc. ; en ce sens οἷος est souv. joint à un sup. ou à un adj. marquant l’excellence, la supériorité : ἀπέχθειαι οἷαι χαλεπώταται, PLAT. Ap. 23 a, des haines aussi acharnées qu’il est possible ; οἷος κράτιστος, ARSTT. Nic. 9, 3, supérieur autant qu’il est possible ; θαυμαστὸς οἷος, ATT. admirable, s’il en est (v. θαυμαστός) ; il peut se mettre, par attraction, au même cas que l’antécédent exprimé ou s.-entendu : χαριζόμενον οἵῳ σοι ἀνδρί (p. τοιούτῳ οἷος σὺ εἶ) XÉN. Mem. 2, 9, étant agréable à un homme tel que toi ; τοῖς οἵοις τε ἡμῖν τε καὶ ὑμῖν, XÉN. Hell. 2, 3, 25, pour des gens tels que vous et nous ; οἷος avec un • Sup. PLAT. Conv. 220 b, autant que possible ; enfin, précédé ou non de τοιοῦτος, οἷος se construit souv. avec un inf. : τοιοῦτοι πολῖται οἷοι πονηροῦ τινος ἔργου ἐφίεσθαι, XÉN. Cyr. 1, 2, citoyens capables de mettre la main à qqe méchante action ; ou sans τοιοῦτος : ἀγαθοὶ δίκαιοί τε καὶ οἷοι μὴ ἀδικεῖν, PLAT. Rsp. 334 d, hommes honnêtes, justes, incapables d’une mauvaise action, cf. ARSTT. Pol. 3, 6, etc. ; en ce sens τε joint à οἷος : οἷός τε avec l’inf. OD. 19, 160, etc. ; ATT. (AR. Eq. 342, etc.) capable de, etc. ; οἷόν τε ἐστίν, avec l’inf. ATT. ; οἷά τε, HDT. 1, 194, il est possible de ; ou avec un sup. : ὡς οἷόν τε μάλιστα, XÉN. An. 2, 4, 24, autant qu’il est possible ;
      2 pour marquer une interr. indir. : ὁρᾶτε δὴ ἐν οἵῳ ἐστέ, XÉN. Cyr. 3, 2, 12, vous voyez donc dans quelle situation vous êtes ; ἐμακάριζον τὴν μητέρα, οἵων (c. ὅτι τοιούτων) τέκνων ἐκύρησε, HDT. 1, 31, ils estimaient heureuse la mère d’avoir de tels enfants ; αὐτίκα εἴσει οἷος γέγονε, PLAT. Charm. 154 b, tu vas apprendre sur-le-champ quel il est ; cf. IL. 23, 589 ; LUC. Anach. 15, etc. ; qqf. joint à un adj. οὐχ ὁράᾳς οἷος καὶ ἐγὼ καλός τε μέγας τε ; IL. 21, 108, ne vois-tu pas comme je suis moi aussi beau et grand ? cf. IL. 11, 653, etc. ;
   III joint à diverses particules : οἷος δή, ATT. ; οἷος δήποτε ou οἷος οὖν, ATT. ; οἷός περ, IL. 5, 340 ; ATT. (ESCHL. Ag. 1046 ; SOPH. O.C. 896, etc.) ;
   IV adv., οἷον et οἷα :
      1 comme, de même que : οἷον ἐερσήεις, IL. 24, 419, comme humide de rosée ; οἷον εἴ τις λέγοι, ATT. comme si qqn disait ;
      2 comme, attendu que ; avec un part. : οἷα ἀπροσδοκήτου γενομένου, THC. 2, 5, attendu que cela était survenu à l’improviste ; cf. PLAT. Conv. 203 b, etc. ;
      3 comme, par exemple : μῆκος οἷον ἐπὶ δέκα δακτύλους, CIA. 2, 708, z, 17 (pas av. 340 av. J.C.) une longueur d’environ dix doigts ; v. Meisterh. p. 196, 14 ; οἷον δέκα σταδίους, THC. 4, 90, environ dix stades ;
      4 οὐχ οἷον… ἀλλὰ καὶ οὐδέν, POL. 18, 18, 11 ; DS. 3, 18, non seulement,… mais encore… ne, etc. ; μὴ οἷον…, ἀλλὰ μηδέ, POL. 1, 75, 6, m. sign. ; comme οἷος, les adv. οἷον et οἷα se joignent à des particules : οἷον δή, HÉS. Sc. 106 ; οἶα δή, XÉN. Cyr. 1, 3, 2 ; οἷόνπερ, PLAT. Tim. 21 a ; οἷά γε, ANTH. App. 222, 6 ; οἷον εἰ ou οἱονεί, POL. 1, 3, 4 ; οἱονπερεί, PLAT. Theæt. 201 e, m. sign. que les simples οἷον et οἷα.

➳ οἱ [‒], qqf. [⏑] IL. 13, 275 ; 18, 105 ; OD. 7, 312 ; 20, 89 ; au 2^e pied du trimètre, SOPH. Ph. 513 ; O.R. 1415 ; O.C. 263, 807 ; Tr. 739, et touj. dans οἷός τε ; fém. οἷα [⏑⏑] ANTH. p. 65 Jac.

Étym. ὅς, ἥ, ὅ.

οἵα, Ion. οἵη, οἷον, (ὅς) such as, of what sort, relat. and indirect interrog. Pron., correl. to direct interrog. ποῖος, indef. ποιός, demonstr. τοῖος ; ὅσσος ἔην οἷός τε Il. 24.630 ; ὁσσάτιόν τε καὶ οἷον 5.758 ; c. acc., οἶδ’ ἀρετὴν οἷός ἐσσι what a man for valour, 13.275 ; freq. to be rendered by an Adv., οἷος πόλεμόνδε μέτεισι as he rushes into war, ib. 298, etc. ; — Usage; οἷος in an independent sentence as an exclam. of astonishment, ὢ πόποι…, οἷον ἔειπες Il. 7.455 ; οἷ. τὸ πῦρ what a fire is this ! A. Ag. 1256, cf. Pers. 733, al. ; οἷ. εἰργάσασθε Pl. R. 450a ; οἷ. ἄνδρα λέγεις ἐν κινδύνῳ εἶναι Id. Tht. 142b ; οἷα ποιεῖς Id. Euthphr. 15e, etc. ; so in neut. as Adv., v. infr. v. 1. in indirect sentences, S. OT 624, 1402, 1488, etc. ; ὁρᾶτε δὴ ἐν οἵῳ ἐστέ X. Cyr. 3.2.12 ; ὁρῶν ἐν οἵοις ἐσμέν Id. An. 3.1.15. more freq. as relat. to a demonstr. τοῖος, τοιόσδε, τοιοῦτος, or to ὁ, ὅδε, as τῷ ἴκελον, οἷόν ποτε Δαίδαλος ἤσκησεν Il. 18.591 ; θέαμα τοιοῦτον οἷ. καὶ στυγοῦντ’ ἐποικτίσαι S. OT 1296 ; but the demonstr. Pron. is freq. omitted, οὐ γὰρ ἐμὴ ἲς ἔσθ’ οἵη πάρος ἔσκεν Il. 11.669, etc. ; οἷ. καὶ Πάρις… ᾔσχυνε like as Paris also…, A. Ag. 399 (lyr.), cf. Pers. 21, al. ; with δή added, τοιόνδ΄, οἷ. δὴ σύ such as you surely are, Il. 24.376, v. infr. v. 2 ; with περ added, οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν just such as…, 6.146, cf. A. Ag. 607, 1046, X. Cyr. 1.6.19 ; very freq. with τε added (this οἷός τε must be distd. from οἷός τε c. inf., v. infr. III. 2), οἷός τε πελώριος ἔρχεται Ἄρης Il. 7.208, cf. 17.157, Od. 7.106, etc. ; οἷός που 20.35 ; οἷός τις, οἷόν τι generalizes a Comparison, the sort of person who…, thing which…, Il. 5.638, Od. 9.348 ; οἶσθα εἰς οἷόν τινα κίνδυνον ἔρχει… ; Pl. Prt. 313a ; with attraction of οἷος to the case of its antecedent (which may follow instead of preceding), οἵοις περ σὺ χρώμενοι συμβούλοις D. 24.185 ; and with further attraction of the subject of the relat. clause, οὐ γάρ πω τοίους ἴδον ἀνέρας…, οἷον Πειρίθοον (for οἷος Πειρίθοος) Il. 1.263 ; πρὸς ἄνδρας τολμηρούς, οἵους καὶ Ἀθηναίους Th. 7.21, cf. X. Mem. 2.9.3 ; περὶ τοῦ τοιούτου…, οἵου τοῦ ἑνός Pl. Prm. 161b. οἷος, οἵα, οἷον freq. introduce an ΄indirect exclamation΄, giving the reason for what precedes, ἄνακτα χόλος λάβεν, οἷον ἄκουσε because of what he heard, Il. 6.166, cf. Od. 17.479 ; ἐμακάριζον τὴν μητέρα οἵων τέκνων ἐκύρησε Hdt. 1.31 ; ἀγανάκτησιν ἔχει ὑφ’ οἵων κακοπαθεῖ Th. 2.41 ; τὴν ἐμαυτοῦ τύχην [ἀπέκλαον], οἵου ἀνδρὸς… ἐστερημένος εἴην Pl. Phd. 117c, cf. S. OT 701. sts. in Hom. οἷος introduces the reason for saying what is said, ὠκύμορος… ἔσσεαι, οἷ’ ἀγορεύεις Il. 18.95, cf. Od. 4.611 ; αἲ γάρ με θυμὸς ἀνείη ὤμ’ ἀποταμνόμενον κρέα ἔδμεναι, οἷα ἔοργας Il. 22.347. οἷα δὴ εἴπας saying so and so, Hdt. 1.86 (cf. ὅσος III. 2) ; later with other Particles, v. infr. VI. οὐδὲν οἷον… there΄s nothing like…, ἀλλ’ οὐδὲν οἷ. ἐστ’ ἀκοῦσαι τῶν ἐπῶν there΄s nothing like hearing the verses, Ar. Av. 966, cf. Lys. 135 ; οὐδὲν γὰρ οἷ. ἀκούειν αὐτοῦ τοῦ νόμου D. 21.46, cf. Pl. Grg. 447c, 481b, X. Oec. 3.14. never used like Adv. οἷον (infr. V. I) with an Adj. = how, for in Il. 11.653, οἶσθα… οἷ. ἐκεῖνος δεινὸς ἀνήρ = what manner of man, namely dread, cf. 15.94, 21.108, Od. 19.493, etc. as indef., a sort or kind of…, ὁ δ’ ἕτερος οἷός ἐστιν οἰκουρὸς μόνον only a kind of watch-dog, Ar. V. 970 ; so with Adj., ἀφόρητος οἷος… κρυμός of an intolerable kind, Hdt. 4.28 ; θαυμαστὸς οἷος of a wonderful nature, Luc. Zeux. 6 ; οἷος ἔμπειρος πολέμου rather skilled in war, D. 2.18 ; οἷον τετανότριχα rather straight-haired, Pl. Euthphr. 2b ; freq. with Sup., χωρίον οἷον χαλεπώτατον country of a very difficult kind, X. An. 4.8.2, cf. Ar. Eq. 978, Ach. 384, Pl. Ap. 23a ; ἀνὴρ οἷος κράτιστος Arist. EN 1165b27 ; κόλπος οἷος βαθύτατος Ael. NA 14.26 ; in some of these passages with Sup. it is possible to take οἷος as relat., supplying δυνατόν, cf. ξύμμαχος ἔσομαι οἷος ἂν δύνωμαι ἄριστος IG1². 39.28. οἷος c. inf. implies fitness or ability for a thing, οὐ γὰρ ἦν ὥρα οἵα τὸ πεδίον ἄρδειν fit for watering, X. An. 2.3.13, cf. Pl. Grg. 487d ; οἷοι φιλεῖν, μισεῖν, etc., D. 25.2, etc. ; freq. with τοιοῦτος expressed, τοιοῦτός τις οἷ. διαπονεῖσθαι Pl. Cra. 395a, cf. R. 415e ; τὸ πρᾶγμα μέγα… καὶ μὴ οἷ. νεωτέρῳ βουλεύσασθαι not proper for a young man to advise upon, Th. 6.12 ; without inf., λόγους οἵους εἰς τὰ δικαστήρια Pl. Euthd. 272a. οἷός εἰμι I intend, ἐβιάζετο… καὶ οἷος ἦν ἐξευρεῖν τὴν θύραν Lys. Fr. 159 S., cf. D. 4.9, al., Is. 8.21 ; οἷος ἦν κατεσθίειν was on the point of eating, Antig. Car. ap. Ath. 7.345d. more freq. οἷός τε c. inf., fit or able to do, λιποίμην οἷός τ’… ἀέθλια κάλ’ ἀνελέσθαι Od. 21.117 (preceded by τοῖον ib. 173), Hdt. 1.29, 67, 91 ; λέγειν οἷός τε κἀγώ Ar. Eq. 343, cf. Th. 3.16, Isoc. 8.69, etc. ; inclined to…, Plb. 3.90.5, J. AJ 4.6.3 ; most freq. in neut. sg. and pl., οἷόν τε [ἐστί] it is possible to…, Th. 1.80, etc. ; οἷά τε [ἐστί] Hdt. 1.194, etc. ; a dat. is sts. added, μὴ οἷόν τε εἶναι ἐμοὶ κωλῦσαι Th. 7.14. without inf., πάνυ προθύμως ὡς οἷός τ’ ἦν ἐπήραξεν Pl. Prt. 314d ; but mostly in neut., οἷόν τε [ἐστίν] it is possible, Isoc. 9.9 ; οὐχ οἷόν τε ἐστίν Ar. Nu. 198, etc. ; with Sup., καλὸν ὡς οἷόν τε μάλιστα Pl. Prt. 349e ; ὡς οἷόν τε σμικρότατα Id. Prm. 144b ; ὡς οἷόν τε διὰ βραχυτάτων Id. Grg. 449d ; without Sup., φρίττειν… ποιεῖ ὡς οἷόν τε πάντας Id. R. 387c (dub.l.) ; ὡς οἷόν τε sts.
so far as possible, of what cannot be done completely, D. 8.75, Arist. Pol. 1313a39, Luc. Im. 3. sts. twice in the same clause, οἷ’ ἔργα δράσας οἷα λαγχάνει κακά after what deeds what sufferings are his ! S. El. 751 ; ἱερῶν οἵαν οἵων χάριν ἠνύσω what thanks for what offerings ! Id. Tr. 994, cf. 1045, E. Alc. 144 ; so in Prose, X. Cyr. 4.5.29, Pl. Smp. 195a. as Adv. in neut. sg. οἷον, in Poets and Ion. Prose also pl. οἷα, how, οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται Od. 1.32, cf. Il. 5.601, 13.633, 15.287 ; also with Adjs., οἷον ἐερσήεις how fresh, 24.419 ; οἷον δὴ Μενέλαον ὑπέτρεσας seeing how thou didst shrink from M., Il. 17.587, cf. 21.57. (Regul. Adv. οἵως is rare, as in Hp. Epid. 6.7.2, f.l. in Ar. V. 1363 ; οἷος ὢν οἵ. ἔχεις in what a state art thou for such a man! S. Aj. 923 ; οἵως τέ σφ’ ἐσάωσα A.R. 4.786.) as, just as, οἷον ὅτε… Il. 14.295 ; also neut. pl. οἷα, οἷά τις… ἀηδών A. Ag. 1142 (lyr.), cf. S. Tr. 105 (lyr.), etc. ; so οἷά τε in Hom., οἷά τε ληϊστῆρες Od. 3.73, cf. 9.128, Hdt. 2.175 ; strengthd. by Particles, οἷα δή Th. 8.84, Pl. Smp. 219e, R. 467b ; οἷα δή που Ael. NA 1.14 ; later a double form occurs, οἷον ὡς… Demetr. Eloc. 94, Sch. D.T. p. 113 H. ; οἷον ὥσπερ… Phryn. PS p. 80 B., dub. in Plu. 2.563f.
as for instance, Pl. Sph. 218e, Arist. GC 333a11, etc. ; οἷον τί λέγεις ; as for example, what do you mean ? Pl. Tht. 207a, cf. Od. 4.271, where οἷον is Adj. in numerical estimates, about, οἷον δέκα σταδίους Th. 4.90 ; μῆκος οἷον ἐπὶ δέκα δακτύλους IG2². 1457.17. οἷον parenthetically prefixed to any word or phrase, as it were, so to speak, οἷον υἱεῖς γνησίους Pl. Phdr. 278a, cf. Cra. 396a, Arist. HA 532a6, GA 753a33 ; τῶν οἷον προγυμναζομένων M.Ant 6.20 ; τοῦ οἷον δόγματος D.L. 9.69 ; τὴν… οἷον φάτταν the ring-dove of my parable, Pl. Tht. 199b. οἷον explanatory, that is to say, τὸ νῦν ῥηθησόμενον, οἷον… what I am about to mention, viz…, Arist. PA 639b6, cf. GC 333a11, al. ; κατὰ τὸ μέσον, οἷον κατὰ τὴν συμβολὴν τῶν ἐν αὐτοῖς διαγωνίων in the middle, i.e. at the intersection of their diagonals, Procl. Hyp. 3.16, cf. 22, Hsch. s.v. οἰοφάγῳ, al. like ὡς, ἅτε, with a part., οἷα ἀπροσδοκήτου κακοῦ γενομένου Th. 2.5, cf. 8.95, Pl. Smp. 203b. οὐχ οἷον or μὴ οἷον, folld. by ἀλλ’ οὐδέ or ἀλλὰ μηδέ, not only not…, but not even…, Plb. 1.20.12, D.S. 3.18, Phld. Rh. 2.249 S., etc. strengthd. with various Particles, οἷος δή, v. supr. 11.4 ; οἱοσδήποτε, οἱαδήποτε, οἱονδήποτε, of such and such a kind, Arist. EN 1114b17 ; οἱοσδηποτοῦν, of whatever kind, Hero Geom. 12.30, al., BGU 895.28 (ii AD), Paul.Aeg. 6.88 ; οἱοσδήπως, OGI 521.4 (Abydos, v/vi AD) ; οἱοσδητισοῦν, ib. 515.16 (Mylasa, iii AD) ; οἱοσοῦν, Just. Nov. 30.7.1 ; οἱοσποτοῦν, Arist. Top. 146b26 ; οἱοστισοῦν, v.l. in Dsc. 2.76.13. [οι is found in Il. 13.275, Od. 7.312 ; and sts. in Trag., as A. Ag. 1256, esp. in the form οἷός τε S. OT 1415, OC 262, 803, al.]

relativ. zum Fragewort ποῖος, qualis, so beschaffen wie, oft einfach durch wie zu übersetzen, οἷος δὲ βροτολοιγὸς Ἄρης πόλεμόνδε μέτεισιν, Il. 13.298, wie Arcs in den Kampf geht ; – zunächst
   a) in Vergleichungen und Zusanimenstellungen ; sich bestimmt auf das Demonstrativum τοῖος beziehend, ἀκουέμεν ἀοιδοῦ τοίου, οἷος ὅδ' ἐστίν, einen solchen Sänger zu hören, wie der hier ist, Od. 1.371, οὐ γάρ πω τοίους ἴδον ἀνέρας, οἷον Πειρίθοον, Il. 1.263 ; οἵη περ φύλλων γενεή, τοιήδε καὶ ἀνδρῶν, 6.146 ; auch auf das einfache Demonstrativum bezüglich, χορὸν τῷ ἴκελον, οἷόν ποτε Δαίδαλος ἤσκησεν, 18.591 ; so τοιοῦτον, οἷον καὶ στυγοῦντ' ἐποικτίσαι, Soph O.R. 1295 ; O.C. 874 ; ἔρημον ἐν κακοῖσι τοῖσδ' οἵοις ὁρᾷς, Phil. 469 ; τοιοῦτός τις, οἷος, Plat. Crat. 395a u. A.; – häufiger mit ausgelassenem Demonstrativum, welches leicht zu ergänzen ist, στιβαρώτερον οὐκ ὀλίγον περ ἢ (τοῖον) οἵῳ Φαίηκες ἐδίσκεον, Od. 8.188 ; τίνες, οἷ' ἐγώ, μογοῦσιν, Aesch. Prom. 606 ; Soph. δοκῶ γὰρ οἷον εἶπας ἄντρον εἰσορᾶν, Phil. 27 ; πράξεις οἷον ἂν θέλῃς, O.C. 960, öfter ; πάρεστι παῖς Ὀλυμπίου Διὸς –, οἷον ἔρνος οὔτις ἂν τέκοι θεός, Aesch. Eum. 636 ; in Prosa überall ; οὐδὲν οἷον τὸ αὐτὸν ἐρωτᾶν, Nichts ist so wie das Selbstfragen, dies ist das Beste, Plat. Gorg. 447c ; die Attraktion zu merken, nach der man sagte οὐκ ἄν που περὶ τοῦ τοιούτου ὁ λόγος εἴη οἵου τοῦ ἐνός, über ein solches, wie das Eine ist, Parm. 161b ; σχεδὸν εἰπεῖν οἵῳ γε ἐμοὶ παντάπασιν ἄπορον, für τοιούτῳ, οἷος ἐγώ εἰμι, Soph. 237c ; γνόντες τοῖς οἵοις ἡμῖν τε καὶ ὑμῖν χαλεπὴν εἶναι δημοκρατίαν, Xen. Hell. 2.3.25 ; χαρίζομαι οἵῳ σοι ἀνδρί, = ἀνδρὶ τοιούτῳ, οἷος σὺ εἶ, Mem. 2.9.3 ; πρὸς ἄνδρας τολμηροὺς οἵους καὶ Ἀθηναίους, zu solch verwegenen Männern, wie auch die Athener sind, Thuc. 7.21 ; Sp., wie noch Luc. sagt ἀνδρὶ οἵῳ σοὶ πολεμιστῇ μονομαχῆσαι, Tox. 11. Auffallender sind die Beispiele, wo der Deutlichkeit wegen das subj. in dem Relativsatz unverändert im nom. bleibt, νεανίας δ' οἵους σὺ διαδεδραμηκότας, Ar. Ach. 601 ; οὐκ ἔφασαν δὲ τῶν οἵων περ αὐτὸς ὄντων, Xen. Hell. 1.4.16 ; οἵοις περ σὺ συμβούλοις, Dem. 24.185, wo Bekker οἷός περ gegen alle mss. geschrieben, wie er auch Aesch. 2.151 τρισμυρίους οἷός περ σύ nach einer Handschrift für οἵους schreibt ; auch Vrbdgn, wie συγγράφεσθαι λόγους οἵους εἰς τὰ δικαστήρια, solche Reden, wie sie für die Gerichte passen, Plat. Euthyd. 272a ; mit dem superlat., καί ποτε ὄντος πάγου οἵου δεινοτάτου, Symp. 220b, was vollständig heißen müßte τοιούτου, οἷος δεινότατός ἐστιν, da einst eine Kälte war, so wie die schrecklichste ist, wie sie am schrecklichsten ist ; πολλαὶ ἀπέχθειαί μοι γεγόνασι καὶ οἷαι χαλεπώταται, Apel. 23a ; Her. ἀφόρητος οἷος κρυμός, 4.28 ; ἐδόκει τοιοῦτος εἶναι, οἷος ἂν εἴη ἄριστός γε ἀνήρ, Xen. Mem. 4.8 a.c.; χωρίον οἷον χαλεπώτατον, An. 4.8.2, ganz wie sonst ὡς gebraucht wird ; Arist. Eth. 9.3 u. Sp.
   b) in indirekter Frage, von welcher Art, was für ein, u. im verwundernden oder unwilligen Ausruf, Hom. u. Folgende überall ; οἶσθα, οἷος ἐκεῖνος δεινὸς ἀνήρ, Il. 11.653 ; οἶσθα καὶ αὐτή, οἷος ἐκείνου θυμός, 15.94 ; γνοίης χ' οἵου φωτὸς ἔχεις θαλερὴν παράκοιτιν, 3.53 ; οἷον δὴ τὸν μῦθον ἐπεφράσθης ἀγορεῦσαι, welch eine Rede hast du doch da vorzubringen gewußt ! Od. 5.183, vgl. Il. 5.601 ; im neutr., οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται, wie beschuldigen doch die Sterblichen die Götter, Od. 1.32, vgl. Il. 13.633, 17.587, 21.57 ; ὦ πούς, οἷά μ' ἐργάσει κακά, Soph. Phil. 775 ; ὧ τλῆμον, οἷον ἔργον εἴργασαι, Ant. 1213, öfter ; οἷον τὸ πῦρ, Aesch. Ag. 1229 ; δέρκου, οἵαις ὑπ' αὐτοῦ πημοναῖσι κάμπτομαι, Prom. 306 ; σκέψας, οἷός σε χειμὼν ἔπεισι, 1017 ; λέξω, οἵας γ' ἀρᾶται καὶ κατεύχεται τύχας, Spt. 615, wo man freilich, wie in der Mehrzahl der Beispiele, auch ein Demonstrativum ergänzen kann, aber diese Ergänzung nicht mehr im Bewußtsein der Sprache liegt, obwohl die eigentliche Form der indirekten Frage ὁποῖος ist ; ὅταν προδείξῃς, οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖν, Soph. O.R. 624 ; ἀκούετ' οἷα φθέγγεται, O.C. 885 ; φράσουσα, οἷα πάσχω, Trach. 532 ; γνώσεταί γε τότ' ἤδη ὁ δῆμος, οἷος οἷον θρέμμα γεννῶν ἠσπάζετο, Plat. Rep. VIII.569b ; ὁρᾶτε δή, ἐν οἵῳ ἐστέ, in was für einer vage ihr seid, Xen. Cyr. 3.2.12 ; ὁρῶν, ἐν οἵοις ἐσμέν, An. 3.1.15 ; wohin auch folgende Beispiele zu rechnen sind : αἰσχύνεσθαί μοι δοκῶ, οἵους ἡμῶν γνώσεσθε τοὺς ἐν τῇ χώρᾳ ὄντας ἀνθρώπους, An. 1.7.4, wenn man mit Krüger dem Sinne nach ἐνθυμούμενος ergänzt ; 7.4.1 ὅπως φόβον ἐνθείη καὶ τοῖς ἄλλοις, οἷα πείσονται. – Gewöhnlich pflegt man solche Verbindungen so zu erklären, daß οἷος für ὅτι τοῖος gesetzt sei, κατοικτείρων τήν τε γυναῖκα, οἵου ἀνδρὸς στέροιτο καὶ τὸν ἄνδρα, οἵαν γυναῖκα οὐκέτ' ὄψοιτο, Xen. Cyr. 7.3.13. Man muß hierbei von einfachen Verbindungen ausgehen, wie ὠκύμορος δή μοι, τέκος, ἔσσεαι, οἷ' ἀγορεύεις, Il. 18.95, eigtl. κατὰ τοιαῦτα, οἷα ἀγ., nach dem, was du sagst, aus dem zu schließen, was du sprichst ; αἵματός εἰς ἀγαθοῖο, οἷ' ἀγορεύεις, Od. 4.611 ; οἷά μ' ἔοργας, nach dem, was du mir getan hast, Il. 22.347. Aehnlich τὸν δὲ ἄνακτα χόλος λάβεν, οἷον ἄκουσεν, Il. 6.166, nach dem, was er gehört, oder weil er solches gehört hatte, also ganz wie ὅτι τοῖον ἤκουσεν ; und mit einer dem lat. quae est tua humanitas entsprechenden Wendung, οἷος ἐκείνου θυμὸς ὑπέρβιος, οὔ σε μεθήσει, wie sein Herz ist, d.i. da sein Herz so ist, nach seinem Uebermute, Od. 15.212, vgl. Il. 18.262 ; ganz ähnlich πρὸς οἷα δουλείας ζυγὰ χωροῦμεν, οἷοι νῷν ἐφεστᾶσι σκοποί, Soph. Aj. 925, da solche Späher dabei stehen ; τίς δὲ τολμήσει κλύων τὰ τοῦδ' ἕπεσθαι τἀνδρός, οἷ' ἐθέσπισεν, nach dem, was er weissagte, da er solches geweissagt, O.C. 1430, vgl. 818 ; Trach. 790 ; ἔσται ταπεινός, οἷον ἐξαρτύεται γάμον γαμεῖν, Aesch. Prom. 910 ; αἱ Ἀργεῖαι ἐμακάριζον τὴν μητέρα, οἵων τέκνων ἐκύρησε, Her. 1.31, eigentlich ein Uebergreifen der direkten Rede in die indirekte : welche Kinder hat sie ! wo wir einen einfacheren Zusammenhang des Satzes zu haben glauben, wenn wir übersetzen »daß sie solche Kinder habe« ; τῷ πολεμίῳ ἀγανάκτησιν ἔχει ὑφ' οἵων κακοπαθεῖ (direkt klagt er ὑφ' οἵων κακοπαθῶ), Thuc. 2.41, was man erkl. durch ὅτι ὑπὸ τοιούτων κακοπαθεῖ ; vgl. ἡ ἄλλη αἰκία οὐδ' ἃς ῥᾳδία ἐδοξάζετο, ἄλλως τε καὶ ἀπὸ οἵας λαμπρότητος εἰς οἵαν ταπεινότητα ἀφῖκτο, 7.75, wo man wie in der obigen Stelle des Xen. leicht auch ein ἐνθυμουμένοις ergänzt oder übersetzt »zumal da man aus solchem Glanz in solches Elend gekommen« ; τὴν ἐμαυτοῦ τύχην ἀπέκλαιον, οἵου ἀνδρὸς ἑταίρου ἐστερημένος εἴην, ich beklagte mein Geschick, welches Mannes ich beraubt sei, Plat. Phaed. 117c, vgl. Symp. 209d u. Hom. Ζεῦ πάτερ, οὐ νεμεσίζῃ Ἄρει τάδε ἔργα, ὁσσάτιον καὶ οἷον ἀπώλεσε λαόν, zürnst du nicht, was für eine Schar und wie viele hat er gemordet ! Il. 5.757, wo wir freilich auch sagen können ὅτι τοσοῦτον καὶ τοιοῦτον λαὸν ἀπώλεσεν, daß er eine so große und solch eine Schar getötet hat, Vgl. noch ἦ μάλα μευ καταδάπτετ' ἀκούοντος φίλον ἦτορ, οἷά φατε μνηστῆρας ἀτάσθαλα μηχανάασθαι, Od. 16.92, u. 17.160, wo nach einer Weissagung über die nahe bevorstehende Ankunft und Rache des Odysseus hinzugefügt wird οἷον ἐγὼν οἰωνὸν – ἐφρασάμην (man vergleiche das unter ὁ, ἡ, τό über den relativen Gebrauch Gesagte, was von anderer Seite diesem ähnlich ist); wir übersetzen »solch ein Vogelzeichen« oder »denn solch ein V.« bemerkte ich. S. noch Od. 17.479, 8.12.
   c) die nähere Beziehung der Art und Weise wird zuweilen durch einen acc. ausgedrückt, οἶδ' ἀρετὴν οἷός ἐσσι, was für ein Mann an Trefflichkeit du bist, Il. 13.275 ; häufiger durch einen inf., οἷος ἐκεῖνος ἔην τελέσαι ἔργον τε ἔπος τε, Od. 2.272, so wie jener war, ein Werk zu vollenden, d.i. so tüchtig wie er war in der Ausführung eines Werkes ; ὁ δ' ἔπειτα νόον σχέθε τόνδ' ἐνὶ θυμῷ, οἷος ἐκεῖνος ἔην βουλευέμεν ἠδὲ μάχεσθαι, Od. 14.490 ; οὐ γὰρ ἦν ὥρα οἵα τὸ πεδίον ἄρδειν, Xen. An. 2.3.13 ; δοκεῖ μοι τὸ πολὺ τῶν ἀνθρώπων οἷον ἕπεσθαι, Cyr. 2.2.23 ; mit vorhergehendem τοιοῦτος läßt es sich dann oft sodaß übersetzen, θέαμαδ' εἰσόψει τάχα τοιοῦτον οἷον καὶ στυγοῦντ' ἐποικτίσαι, Soph. O.R. 1295, ein solches Schauspiel, wie es auch der Feind bejammert, so daß auch der Hassende Mitleid empfindet ; τοιοῦτον ἐκβέβηκεν, οἷον ὑμῖν θαῦμ' ἀνέλπιστον μαθεῖν, Trach. 669, vgl. O.C. 1402 ; τοιοῦτός τις, οἷος διαπονεῖσθαι καὶ καρτερεῖν, Plat. Crat. 395a ; μὴ τοιοῦτοι ἔσονται οἱ πολῖται οἷοι πονηροῦ τινος ἔργου ἐφίεσθαι, Xen. Cyr. 1.2.3 ; und ohne vorausgehendes Demonstrativum, οἵ γε ἀγαθοὶ δίκαιοί τε καὶ οἷοι μὴ ἀδικεῖν, von der Art, daß sie nicht Unrecht tun, Plat. Rep. I.334d, vgl. Prot. 352c, Phaedr. 256a, Phaed. 80a ; οὐ γὰρ ἦν οἷος ἀπὸ παντὸς κερδᾶναι, Xen. Mem. 2.9.3 ; ἦν δὲ οὗτος μηδὲν ἧσσον ἥδεσθαι, Hell. 6.3.3. – Wie bei Hom. zu οἷος auch sonst das bei Relativis oft gebrauchte τέ hinzutritt (s. unter τέ), οἷός τε πελώριος ἔρχεται Ἄρης, wie Ares daher kommt, Il. 7.208, vgl. 17.157, Od. 7.106, 11.536, so tritt es auch in dieser Vrbdg ein, οὐ γάρ τοι σέ γε τοῖον ἐγείνατο πότνια μήτηρ, οἷόν τε ῥυτῆρα βιοῦ τ' ἔμεναι καὶ ὀϊστῶν, 21.172, nicht als einen solchen, den Bogen zu spannen, d.i. daß du ein Spanner des Bogens sein solltest, vgl. 19.160, 21.117 ; u. so ist οἷος τε c. inf. herrschend geworden in der Bdtg im Stande sein, geschickt sein, Etwas zu tun, d.i. ich kann es tun, u. im neutr. οἷόν τέ ἐστιν, esistmöglich, τί σοι οἷοί τε θνητοὶ τῶνδ' ἀπαντλῆσαι πόνων, Aesch. Prom. 84, vgl. 107 ; πείθειν οἷός τ' εἶ, Soph. O.C. 807 ; O.R. 24 ; λέγειν οἷός τ' ἀνήρ, Eur. Bacch. 270, öfter ; Ar. u. in Prosa überall ; οὐκ οἷοί τε ἦσαν αὐτὸ ποιῆσαι, Her. 1.29 ; ἀνευρεῖν οὐκ οἷοί τε ἐγινέατο, 1.67 ; οὐκ οἷόν τε ἐγένετο παραγαγεῖν μοίρας, es war nicht möglich, 1.91 ; οὐκ οἷά τε εἶναι ἰδεῖν τὸ πρόσω, 4.31 ; ἕως ἔτι τὸ πέλαγος οἷόν τε περαιοῦσθαι, Thuc. 7.47, so lange es noch möglich ; u. so öfter mit Auslassung von εἶναι, vgl. Xen. An. 2.2.3, 3.3.15 ; ὥστ' αὐτῷ οἷός τ' ἐγενόμην ἀποκρίνασθαι, Plat. Rep. I.336a ; οἷόν τε οἴει, hältst du es für möglich, VI.486a ; οἷόν τε ὄν, da es möglich ist, Crit. 46a ; auch bei superl., ὡς οἷόν τε μάλιστα, so sehr wie möglich, Prot. 349e, ὡς οἷόν τε σμικρότατα, Parm. 144b ; ὡς οἷόν τε μάλιστα πεφυλαγμένως, Xen. An. 2.4.24 ; οὐχ οἷόν τε ἦν αὐτῷ σωθῆναι, Antiph. 1.8 ; Sp., bei denen es auch zuweilen die Geneigtheit Etwas zu tun ausdrückt, wie wir wohl auch sagen : er ist im Stande dies zu tun, für »er ist nicht abgeneigt«, Pol. οὐ γὰρ οἷος ἦν συγκαταβαίνειν εἰς τὰς διαλύσεις, 25.5.11, οὐχ οἷοί τε ἦσαν ἐπιτρέπειν, 1.26.2, vgl. 3.88.8, 90.5, öfter. – Weil so οἷός τε den Attikern sehr geläufig wurde, schrieb man es auch als ein Wort und hat in neuester Zeit auch wohl angefangen ihm nur einen Akzent zu geben (οἱός τε), was aber keine Nachahmung verdient.
   d) die Attiker verdoppeln gern das Wort in demselben Satze, ἱερῶν οἵαν οἵων ἐπί μοι χάριν ἠνύσω Soph. Tr. 990, λεύσσετε οἷα πρὸς οἵων ἀνδρῶν πάσχω Ant. 933, öfter ; οἵας οἷος ὢν ἁμαρτάνεις, Eur. Alc. 142 ; οἷος οἵων αἴτιος ὢν τυγχάνει, Plat. Symp. 195a ; σκέψαι δέ, οἵῳ ὄντι μοι περὶ σὲ οἷος ὢν περὶ ἐμὲ ἔπειτά μοι μέμφῃ, Xen. Cyr. 4.5.29, vergleiche mein Betragen gegen dich mit deinem gegen mich, und dann tadele mich.
e) die Konstruktion des οἷος mit dem dat. ist sehr zweifelhaft, denn Hes. O. 314 hilft die richtige Interpunktion Göttlings: δαίμονι δ', οἷος ἔησθα, τὸ ἐργάζεσθαι ἄμεινον, ohne daß man ἶσος zu ändern hätte, vgl. τοιοῦτος. – Adverbial wird oft οἷον, bei Dichtern u. Her. auch οἷα gebraucht, wie, welches auch zu Adjectivis gesetzt wird, οἷον ἐερσήεις, wie frisch, Il. 24.419, οἷα ἀτάσθαλα, Od. 16.93. – Am häufigsten dient es dazu, ein Beispiel oder eine Vergleichung einzuführen ; auch Ausdruck einer indirekten Frage und eines verwundernden Ausrufs, wie das adj., oft durch δή verstärkt, οἷον δὴ Μενέλαον ὑπέτρεσας Il. 17.587, οἷον ὅτε πρῶτον λίπον Ἑλλάδα 9.447, οἷον ἅπαντες ἧσθε Od. 2.239 ; oft bei Plat., οἷον τοὺς αἰσχρούς Prot. 323, οἷον τοιόνδε λέγω Gorg. 464a ; οἷόν ποτε καὶ Παρμενίδῃ παρεγενόμην Soph. 217c ; οἷον ἐπίδειξιν ποιούμενον, gleichsam, wie δεῖν τοὺς τοιούτους λόγους αὑτοῦ λέγεσθαι οἷον υἱεῖς γνησίους εἶναι, solche Reden sind gleichsam wie echte Kinder, Phaedr. 278a ; und bei partic., wie quippe, οἷον δὲ διὰ χρόνου ἀφιγμένος ἀσμένως ᾖα, Charmid. u. A.; οἷον δὴ εὐωχίας οὔσης, Symp. 203b ; auch οἷα, für »zum Beispiel«, Rep. IX.575b ; οἷα δή Her. 2.82. – Spätere verdoppeln auch οἷον ὡς, οἷον ὥσπερ, ὡς οἷον, ὡς οἷα, vgl. Lobeck zu Phryn. 427 ; οἷον γοῦν oft S.Emp.
Bei Pol. ist οὐχ οἷον – ἀλλ' οὐδέ ich will nicht sagen, nicht nur nicht, – sondern nicht einmal, 1.20.12, 3.82.5 (wie S.Emp. adv.log. 2.345); auch οὐχ οἷον μόνον – ἀλλὰ καί, 18.18.11. – Auch das
• adv. οἵως findet sich, οἷος ὢν οἵως ἔχεις, Soph. Aj. 906 ; Ar. Vesp. 1363. – In der Vrbdg mit Partikeln, οἷός περ, wie ja auch, οἷος δή, οἷος οὖν, οἷος δήποτε, behalten diese ihre eigentliche Bedeutung.
[Die erste Silbe wird von Hom. zuweilen verkürzt, Il. 13.275, 18.105, Od. 7.312, 20.89, u. so oft bei den Atikern, z.B. bei Soph. oft im zweiten Fuße des Trimeters, O.R. 1415, O.C. 263, 807, Trach. 739, immer in der Formel οἷός τε ; spätere schlechte Dichter brauchen sogar das fem. οἵα als Pyrrhichius, s. Jacobs AP LXV.]

οἷος, -α, -ον
relat. pron., qualitative (related to ὅς as qualis to qui), what sort or manner of, such as, in NT usually without its correl. τοιοῦτος : Mat.24:21, Mrk.9:3, 2Co.12:20, 1Th.1:5, 2Ti.3:11, Rev.16:18; before τοιοῦτος, 1Co.15:48 15:2 2Co.10:11; id. redundant, Mrk.13:19; τ. αὑτὸν . . . σἷον, Php.1:30; οὐχ οἷον δὲ ὅτι, elliptically, but it is not as though (RV), Rom.9:6.†
(AS)