ου (ἡ) maladie :
   I au sens phys. :
      1 en parl. de pers. HOM. ATT. ; ἐς νόσον πίπτειν, ESCHL. Pr. 473, tomber malade ; ἐκ τῆς νούσου (ion.) ἀνιστάναι, HDT. 1, 22 ; νόσου ἀπαλλαγῆναι, XÉN. Cyr. 5, 1, 11, relever ou sortir de maladie ; νόσος μεγάλη, HDT. 3, 33 ; HPC. Epid. 6, 6 ; ou ν. ἱερά (v. ἱερός) l’épilepsie ;
      2 en parl. de la terre, stérilité, XÉN. Ath. 2, 6 ;
      3 en gén. fléau, peste, PLAT. Soph. 228 a ;
   II en parl. de l’intelligence, égarement de l’esprit, démence, folie, SOPH. Aj. 59 ;
   III au sens mor. :
      1 souffrance morale, folle passion, ESCHL. Pers. 750 ; SOPH. Tr. 445, 491 ; PLAT. Leg. 691 e ;
      2 vice, défaut, ESCHL. Pr. 1068 ; SOPH. O.C. 544 ; EUR. Or. 10 ; LUC. Lex. 18.

➳ Ion. νοῦσος, IL. 1, 10, etc. ; OD. 5, 395, etc. ; HDT. HPC. ll. cc.

Étym. inconnue.

Ep. and Ion. (not Dor., cf. Berl.Sitzb. 1927.156 (Cyrene)) νοῦσος, ἡ, sickness, disease, plague, νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν (sc. Apollo), ὀλέκοντο δὲ λαοί Il. 1.10; νοῦσόν γ’ οὔ πως ἔστι Διὸς μεγάλου ἀλέασθαι Od. 9.411; δολιχὴ ν. 11.172; νοῦσοι ἀργαλέαι Hes. Op. 92; — Phrases; ἐς ν. πεσεῖν A. Pr. 473; ἐς ν. ἐμπίπτειν Antipho 1.20; νόσον ἐμπεπτωκέναι τοῖς κτήνεσιν X. Cyr. 8.3.41; μοι ν. ἐπήλυθεν Od. 11.200; νόσῳ ληφθέντι S. Tr. 445; κάμνειν νόσον, ὑπὸ νόσου, v. κάμνω· ἀσθενεῖν ταύτην τὴν νόσον Isoc. 19.24; ἐκ τῆς νούσου ἀνέστη Hdt. 1.22; θήλεα ν. ib. 105, cf. Hdn. 4.12.2; ἱερὰ νόσος, v. ἱερός IV. 8; ν. defined, Gal. 7.43. generally, distress, anguish, Hes. Th. 527, S. OC 544 (lyr.), etc.
disease of mind, esp. caused by madness, passion, vice, etc., ν. φρενῶν A. Pers. 750 (troch.); θεία ν., i.e.
madness, S. Aj. 185 (lyr.); μανιάσιν ν. ib. 59; λυσσώδη ν. ib. 452; of love, Id. Tr. 491; Ἀφροδίτας ν. E. Hipp. 767 (lyr.); ἀκόλαστον ἔσχε γλῶσσαν, αἰσχίστην ν. Id. Or. 10; τῆς μεγίστης ν., ἀνοίας Pl. Lg. 691d; ν. καὶ στάσιν οὐ ταὐτὸν νενόμικας ; Id. Sph. 228a.
plague, bane, mischief, e.g. a whirlwind is θεία ν. S. Ant. 421, cf. 1141 (lyr.); of the trident of Poseidon, A. Pr. 924 (s.v.l.); πεντεσύριγγος ν., of the pillory, Polyeuct. ap. Arist. Rh. 1411a23; κτείνειν τινὰ ὡς νόσον πόλεως Pl. Prt. 322d.

ἡ, ion. u. ep. νοῦσος, Krankheit ; Seuche, die ein zürnender Gott schickt, νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, Il. 1.10 ; νούσῳ ὑπ' ἀργαλέῃ φθίσθαι, 13.667, Ggstz des schnellen Todes, vgl. 670 u. Od. 11.172 ; ἐν νούσῳ κεῖται, 5.395 ; οὔτις μοι νοῦσος ἐπήλυθε, 11.200 ; ἰατῆρα θερμᾶν νόσων, Pind. P. 3.66 ; βαρειᾶν νόσων ἀκέσματα, 5.63 ; παντοδαπᾶν ἀλκτῆρα νούσων, 3.7 ; ἐς νόσον πεσών, wie auch wir sagen : in eine Krankheit verfallen, Aesch. Prom. 471, 476 (εἰς νόσον ἐμπίπτει, Antipho 1.20); νόσος φρενῶν, Pers. 736, u. oft übertr. von allen Leidenschaften ; Soph. vom Wahnsinn, Aj. 59, θεία νόσος, 185, ἐμβαλοῦσα λυσσώδη νόσον, 447 ; von der Liebe, Tr. 445, 491 u. öfter bei Eur.; – ἐκ τῆς νούσου ἀνέστη, Her. 1.22 ; ἐκφυγὼν τὴν νοῦσον, ib. 25 ; ἡ σώματος πονηρία νόσος οὖσα, Plat. Rep. X.609c ; τῆς μεγίστης νόσου ἀνοίας πληρωθεῖσα αὑτῆς τὴν διάνοιαν, Legg. III.691c, die Sucht, von heftiger Begierde, Theaet. 169b u. ähnliche Stellen zeigen, wie geläufig die Uebertragung auf geistige Uebel war ; er sagt auch τὸν μὴ δυνάμενον αἰδοῦς μετέχειν κτείνειν ὡς νόσον πόλεως, Prot. 322d, u. vrbdt κάμνειν ἐν νόσοις, Phil. 45a, wie κάμνειν τὰς νόσους, Rep. III.408e ; Xen. u. Folgde überall.

νόσος, -ου, ὁ
[in LXX for חֲלִי, etc. ;]
disease, sickness: Mat.4:23-24 8:17 (Aq.) Mat.9:35 10:1, Mrk.1:34, Luk.4:40 6:17 7:21 9:1, Act.19:12.†
SYN.: see: ἀσθένεια (AS)