GRC

νεμεσάω

download
JSON

Bailly

νεμεσάω-ῶ (f. ήσω, ao. ἐνεμέσησα, pf. inus.) :
      1 s’indigner, s’irriter, IL. 10, 145 ; τινι, IL. 24, 53, etc. ; OD. 6, 286, etc. ; PLAT. Leg. 927 c ; DÉM. 506, 13 ; PLUT. M. 780 f, contre qqn ; ν. τινι avec un part. IL. 4, 413, s’indigner de ce que qqn, etc. ; τινί τι, OD. 23, 213 ; τινί τινος, LUC. Am. 25, Scyth. 9, contre qqn au sujet de qqe ch. ;
      2 voir avec dépit, avec jalousie, envier, particul. en parl. des dieux à l’égard des hommes, d’un bonheur immérité, abs. PLAT. Min. 319 a ; avec ἐπί et le dat. ARSTT. Rhet. 2, 9 ; ν. τινί τι, ARSTT. Rhet. 2, 6, envier à qqn qqe ch., càd. qqe bonheur ;

Moy. (f. νεμεσήσομαι, ao. ἐνεμεσησάμην ou ἐνεμεσήθην) s’irriter, s’indigner : τι, OD. 14, 284, de qqe ch. ; τινι, IL. 10, 115, contre qqn ; avec une prop. inf. OD. 1, 119 ; ou un part. OD. 1, 228 ; avec οὕνεκα, OD. 23, 213, s’irriter ou s’indigner de ce que, etc.

Épq. νεμεσσάω, OD. 23, 213 ; HÉS. O. 756 ; impf. ἐνεμέσσων, IL. 13, 16. Ao. dor. νεμέσασα [ᾱσ] PD. I. 1, 3. Moy. prés. épq. νεμεσσάομαι, IL. 13, 119 ; OD. 4, 158 ; 19, 5 ; fut. 2 sg. νεμεσήσεαι, IL. 10, 115 ; OD. 1, 158. Ao. épq. ἐνεμεσσησάμην, OD. 1, 228 ; autre ao. épq. νεμεσσήθην, IL. 24, 53 ; OD. 1, 119 ; 3 pl. épq. νεμέσσηθεν, IL. 2, 223.

Étym. νέμεσις.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

used by Hom. and Hes. in contr. forms νεμεσῶ, ῶσι (v. infr.); Ep. 3 sg. νεμεσσᾷ Hes. Op. 756; imper. νεμέσσα Od. 23.213; impf. ἐνεμέσων Plu. Sull. 6; Ep. ἐνεμέσσα Il. 13.16, Ep. 3 sg. νεμέσασκε 11.543 (as cited by Arist. Rh. 1387a35); fut. -ήσω Arist. ib. 12; aor. ἐνεμέσησα D. 45.71, etc. ; poet. νεμέσησα Od. 21.285; Dor. -ασα Pi. I. 1.3; — Med. and Pass., Ep. νεμεσσῶμαι Il. 13.119; fut. νεμεσήσομαι 10.129; Ep. aor. opt. νεμεσσήσαιτο Od. 1.228; more freq. aor. Pass. νεμεσσήθη 1.119, 3 pl. -θεν Il. 2.223, etc. :
feel just resentment, to be wroth at undeserved good or bad fortune (cf. νέμεσις) freq. of the gods, νεμέσησε δὲ πότνια Ἥρη Il. 8.198; τῷ δὲ θεοὶ νεμεσῶσι Hes. Op. 741, etc., cf. Arist. Rh. 1386b16; also of men, sts. abs., μὴ νεμέσα Il. 10.145; τὸ νεμεσᾶν, opp. τὸ φθονεῖν, Cic. Att. 5.19.3; ν. τινί to be wroth with a person or at a thing, Il. 24.53, etc. ; rarely in Prose, Pl. Lg. 927c, D. 20.161; c. part., οὐ νεμεσῶ Ἀγαμέμνονι… ὀτρύνοντι if he incites, Il. 4.413; νεμεσᾷ ὁ θεός, ὅταν… Pl. Min. 319a; c. dat. pers. et acc. rei, μὴ νῦν μοι τόδε χώεο μηδὲ νεμέσσα Od. 23.213, cf. Hes. Op. 756, Arist. Rh. 1384b4; ν. ἐπί τινι ib. 1387a6, Onos. 4.2; c. dat. pers. et gen. rei, Luc. Scyth. 9, Porph. Abst. 2.7; — Pass., ἐνεμεσήθη (sc. by the gods) Plu. Cat. Mi. 38.
grudge, τὰς εὐπραγίας ἡ τύχη τισὶ ἐνεμέσησε J. BJ 1.22.1; — Pass., εἰ νεμεσηθείην τῆς ἐπιβολῆς ib. 6.1.6. Med. and Pass., prop.
to be displeased with oneself, νεμεσσᾶται δ’ ἐνὶ θυμῷ… ἐπες βολίας ἀναφαίνειν is indignant, ashamed at the thought of…, rejects it as unseemly, Od. 4.158; feel shame, νεμεσσήθητε καὶ αὐτοί, ἄλλους τ’ αἰδέσθητε 2.64; νεμεσσήθητε δὲ θυμῷ Il. 16.544; πᾶσιν δὲ νεμεσσηθεῖσα μετηύδα 15.103. Med. in act. sense, freq. in Hom., c. dat. pers., εἴ πέρ μοι νεμεσήσεαι Il. 10.115, cf. 129; c. part., νεμεσσήσαιτό κεν… ὁρόων Od. 1.228; c. inf., νεμεσσῶμαί γε μὲν οὐδὲν κλαίειν 4.195; c. acc. et inf., οὔ σε νεμεσσῶμαι κεχολῶσθαι 18.227; c. acc. rei, νεμεσσᾶται κακὰ ἔργα is wroth at evil deeds, 14.284. — Poet. Verb, never in Trag., rare in good Prose (v. supr.).
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

ep. auch νεμεσσάω, νεμεσσήσω, unwillig sein über ein Unrecht, gerechten Unwillen gegen Einen empfinden, ihm zürnen oder ihm Etwas verübeln ; gew, c. dat., οὐ γὰρ νεμεσῶ Ἀγαμέμνονι, Il. 4.413, ich verdenke es ihm nicht, καὶ δ' ἄλλῃ νεμεσῶ, ἥτις τοιαῦτά γε ῥέζοι, Od. 6.286, Διῒ κρατερῶς ἐνεμέσσα, Il. 13.16 ; auch μὴ νῦν μοι τόδε χώεο μηδὲ νεμέσσα verbunden, Od. 23.213 ; – absolut, νεμέσησε δὲ πότνια Ἥρη, Il. 8.198, öfter. – Eben so braucht Hom. das med., ὑμῖν δὲ νεμεσσῶμαι πέρι κῆρι, Il. 13.119 ; Od. 15.69 ; c. inf., τὸ μὲν οὔ σε νεμεσσῶμαι κεχολῶσθαι, Od. 18.227, wie νεμεσσῶμαί γε μὲν οὐδὲν κλαίειν ὅς κε θάνῃσι, ich nehme es nicht übel, tadele es nicht, den Toten zu beweinen ; auch c. accus., νεμεσσᾶται κακὰ ἔργα, er ist unwillig über die bösen Merke, Od. 14.284 ; τινί τι, ἦ καί μοι νεμεσήσεαι, ὅττι κεν εἴπω, 1.158, wirst du mir übelnehmen, was ich etwa sagen werde. Auch der aor. pass. hat dieselbe Bdtg, τῷ δ' ἄρ' Ἀχαιοὶ ἐκπάγλως κοτέοντο νεμέσσηθέν τ' ἐνὶ θυμῷ (für ἐνεμεσήθησαν), Il. 2.223. Aber νεμεσσήθητε καὶ αὐτοί ist = empfindet gegen euch selbst Unwillen, schämt euch vor euch selber, Od. 2.64, vgl. νεμεσσᾶται ἐνὶ θυμῷ ἐπεσβολίας ἀναφαίνειν, hält es für unschicklich, mit vielen Worten um sich zu werfen, Od. 4.158, also eigtl. med. Vgl. nochIl. 15.211, 227. Bei Hes. τινί τι, Einem ein Glück mißgönnen ; Pind. μή μοι νεμεσάσαι, I. 1.3. – Einzeln in Prosa ; νεμεσῶσι μάλιστα αὐτοῖς εἰς ὀρφανὰ καὶ ἔρημα ὑβρίζουσι, Plat. Legg. XI.927c ; Minos 319a ; οἷς μηδεὶς ἂν νεμεσήσαι, Dem. 20.161 ; δικαίως τούτῳ ἂν νεμεσήσαι τὸ δαιμόνιον, Pol. 12.23.3 ; Luc. Scyth. 9 ; Plut. – Arist. rhet. 2.9 setzt νεμεσᾶν dem ἐλεεῖν entgegen u. erklärt es λυπεῖσθαι ἐπὶ ταῖς ἀναξίαις εὐπραγίαις, als ein πάθος ἤθους χρηστοῦ, u. schreibt es bes. den Göttern zu, zum Unterschiede von dem tadelnswerten φθονεῖν, vgl. auch die unter νεμεσητικός angeführte Stelle.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory