'ας (ἡ) :
   I propr. part, portion, IL. 10, 253 ; OD. 4, 97, etc. ; HÉS. Th. 413 ; PLAT. Charm. 155 d, etc. ; fig. μοῖραν αἰδοῦς ἔχειν, OD. 20, 171, avoir une part de pudeur, càd. avoir de la pudeur ; particul. :
      1 portion de territoire, HDT. 1, 75, etc. ; THC. 1, 10 ;
      2 degré d’un cercle, t. de géom. PTOL. Geogr. 1, etc. ; ou partie du zodiaque, ARAT. 716 ; au plur. ARAT. 560, 581 ;
      3 parti politique, HDT. 5, 69 ;
      4 classe, section de citoyens, EUR. Suppl. 244 ; particul. corps de troupes, HDN 6, 6, 4 ; PAUS. 10, 23, 7 ; p. ext. rang, place : ἐν πολεμίου μοίρᾳ, DÉM. 639, 25, au rang d’un ennemi, en ennemi ; ὡς ἐν παιδιᾶς μοίρᾳ, PLAT. Leg. 656 b, en manière de plaisanterie ; ἐν φαρμάκου μοίρᾳ, PLUT. M. 6 e, en guise de remède ; particul. rang honorable : ἐν μείζονι μοίρᾳ εἶναι, PLAT. Crit. 51 b, être plus estimé, plus considéré ; joint à τιμή, PLAT. Crat. 398 b ; en mauv. part, ἐν οὐδεμιῇ μοίρῃ μεγάλῃ ἄγειν τινά, HDT. 2, 172, ne pas faire grand cas de qqn ;
      5 en gén. juste part, ce qui appartient ou convient à chacun : μοίρᾳ τινὸς προστιθέναι, THC. 3, 82, mettre sur le compte de qqn ; νέμειν μοῖράν τινι, SOPH. Tr. 1239, rendre à qqn les devoirs qui lui sont dus ; μοῖραν ἔχειν, EUR. Hipp. 988, avoir sa part, tenir sa place, être convenable ; adv., κατὰ μοῖραν, IL. 1, 286 ; OD. 9, 352 ; ἐν μοίρῃ, IL. 19, 186 ; OD. 22, 54, comme il convient, comme il est juste ; παρὰ μοῖραν, OD. 14, 509, d’une manière inconvenante ou injuste, à tort ;
   II part assignée à chacun, lot, sort, destinée : μ. βιότοιο, IL. 4, 170 ; ou βίου, SOPH. Ant. 896, part de vie assignée à chaque homme ; ὑπὲρ μοῖραν, IL. 20, 336, contre les arrêts du destin ; avec un inf. ἔτι οἱ μοῖρ' ἐστὶ φίλους ἰδέειν, OD. 5, 114, il est encore destiné à voir ses amis ; οὐ γάρ πώ τοι μοῖρα θανεῖν, IL. 7, 52, car la destinée n’est pas encore de mourir ; particul. :
      1 en b. part, PD. O. 2, 23 ; EUR. Ion 153 ; ἀγαθῇ μοίρᾳ, PLAT. Ep. 337 e, avec un sort heureux, heureusement ; μοῖρα καὶ ἀμμορίη ἀνθρώπων, OD. 20, 76, le bonheur et le malheur des hommes ;
      2 en mauv. part, destin funeste : μ. θανάτοιο, OD. 2, 100 ; θανάτου μ. ESCHL. Ag. 1462, destin qui amène la mort ; joint à θάνατος, IL. 3, 101 ; 16, 853 ; 21, 110 ; φόνος καὶ μοῖρα, OD. 21, 24, le meurtre et la mort.

➳ Ion. μοίρη, HOM. ll. cc. : ANTH. 14, 3, 8, etc.

Étym. μείρομαι.

'

ας (Ion. μοῖρα, acc. μοῖραν, gen. ης), (< μείρομαι) part, opp. whole, τριτάτη μ. [νυκτός] Il. 10.253; [ἐσθλῶν] τριτάτην… μ. Od. 4.97; μενέτω τριτάτῃ ἐνὶ μ. Il. 15.195.
portion of land, of a country, etc., χώρης ὀλίγην ἔτι μοῖραν ἔχοντες 16.68; μ. πατρῴας γῆς διαιρετόν S. Tr. 163; ἡ Περσέων μ. Hdt. 1.75; [ἐς] δυώδεκα μοίρας δασάμενοι Αἴγυπτον Id. 2.147; Πελοποννήσουτῶν πέντε τὰς δύο μοίρας Th. 1.10.
division of a people, Hdt. 1.146; of an army, Hdn. 6.6.3; in codd. of X., freq. f.l. for μόρα. political party, τὸν δῆμον πρὸς τὴν ἑωυτοῦ μ. προσεθήκατο Hdt. 5.69; τριῶν δὲ μ. ἡ΄ν μέσῳ σῴζει πόλεις E. Supp. 244.
degree, in the astron. and geog. sense, Hipparch. 1.7.11, Gem. 1.6, Cleom. 2.5, etc. ; division of the zodiac, Arat. 716, cf. 560 (pl.), Procl. Hyp. 3.52.
lot, portion or share which falls to one, esp. in the distribution of booty, ἴση μ. Il. 9.318; μ. καὶ γέρας ἐσθλὸν ἔχων Od. 11.534; of a meal, μοίρας ἔνεμον 8.470, cf. 14.448, etc. ; μ. ἔχειν γαίης Hes. Th. 413; σπλάγχνων μ. Ar. Pax 1105 (hex.); τὴν τοῦ πατρὸς μοῖραν λαγχάνειν one΄s inheritance, patrimony, Lex ap. D. 43.51, cf. AP 11.382.22 (Agath.). generally, part, lot, οὐδ’ αἰδοῦς μ. ἔχουσιν have no part in shame, Od. 20.171; εὐθυμίης μείζω μ. μεθέξει Democr. 258, cf. 263; ἐν παντὶ παντὸς μ. ἔνεστι Anaxag. 11, cf. 6; μ. ἔχειν ἀχέων A. Th. 945 (lyr.); μ. Ἀφροδίτας Id. Supp. 1041 (lyr.); ἔχουσι μ. οὐκ εὐπέμπελον an office, Id. Eu. 476; τέσσαρας μ. ἔχον ἐμοί filling the place of four relations to me, Id. Ch. 238; μ. ἡδονῆς πορεῖν Id. Pr. 631; κατὰ τὴν ἰδίαν ἑκάστου μ., pro virili parte, Lycurg. 64; οὐκ ἐλαχίστην συμβάλλεσθαι μ. πρός τι Plu. 2.9f, cf. Arist. Ath. 19. one΄s portion in life, lot, destiny, ἐπὶ γάρ τοι ἑκάστῳ μοῖραν ἔθηκαν ἀθάνατοι Od. 19.592, etc. ; μ. βροτῶν A. Eu. 105; mostly of ill fortune, but also of good, e.g. opp. ἀμμορίη, Od. 20.76; ἡ πεπρωμένη μ. Hdt. 1.91; ἐξιστορῆσαι μ. A. Th. 506, cf. Ag. 1314, etc. ; μ. (sc. ἐστι) c. inf., ΄tis one΄s fate, οὐ γάρ τοι πρὶν μ. φίλους ἰδέειν Od. 4.475; οὐ γάρ πώ τοι μ. θανεῖν Il. 7.52, cf. 15.117; c. acc. et inf., εἰ μ.… δαμῆναι πάντας ὁμῶς 17.421, cf. 16.434; ἔσχε μοῖρ’ Ἀχιλλέα θανεῖν S. Ph. 331; ὡς αὐτὸν ἥξοι μ. πρὸς παιδὸς θανεῖν Id. OT 713; εἴ μοι ξυνείη φέροντι μοῖρα ib. 863 (lyr.); μ. βιότοιο one΄s portion or measure of life, Il. 4.170 (as v.l. for πότμον)· ὑπὲρ μοῖραν (v. μόρος) Il. 20.336; ἀγαθᾷ μοίρᾳ by good luck, E. Ion 153 (lyr.); θείᾳ μοίρᾳ by divine providence, X. Mem. 2.3.18; κατά τινα θείαν μ. Arist. EN 1099b10, cf. Pl. Men. 99e, Ap. 33c; opp. παρὰ μοῖραν Δίος Alc. Supp. 14.10. like μόρος, man΄s appointed doom, i.e.
death, Il. 6.488, Od. 11.560; in full, θάνατος καὶ μ. Il. 17.672, etc. ; μ. ὀλοή… θανάτοιο Od. 2.100; θανάτου μ. A. Pers. 917, Ag. 1462 (both anap.); πρὸ μοίρας before the appointed time, S. Fr. 686, Isoc. 11.8; ἐξέπλησε μ. τὴν ἑωυτοῦ Hdt. 4.164, 3.142, cf. 1.91; τῇ σεωυτοῦ μ. περίεις ib. 121; also, the cause of death, Od. 21.24.
that which is meet and right, in Hom. mostly in phrase κατὰ μοῖραν in order, rightly, Il. 16.367; κατὰ μ. ἔειπες 1.286, al. ; ἐν μοίρῃ πάντα διΐκεο 19.186, cf. Od. 22.54, Pl. Lg. 775c, 958d; opp. παρὰ μοῖραν Od. 14.509; ἔχει μ. it is meet and right, E. Hipp. 988.
respect, esteem, οὐκ ἔστιν ὅτῳ μείζονα μ. νείμαιμ’ ἤ σοι A. Pr. 294 (anap.), cf. S. Tr. 1239; ἐν οὐδεμιῇ μοίρῃ μεγάλῃ ἄγειν τινά hold one in no great respect, Hdt. 2.172; ἐν μείζονι μ. εἶναι Pl. Cri. 51b; ἀτιμοτάτῃ ἐνὶ μ. Theoc. 14.49; μεγάλην μ. καὶ τιμὴν ἔχει Pl. Cra. 398b; κατατιθέναι τι ἐν μοίραις ἐλάττοσι Id. Lg. 923b; τοὺς θεοὺς μοίραις ποεῖσθε μηδαμῶς S. OC 278 is prob. corrupt. c. gen. almost periphr., ἐν τῇ τοῦ ἀγαθοῦ μοίρᾳ ἐκεῖνό ἐστι is a good, of the order of the good, Pl. Phlb. 54c; ἄγειν ἢ φέρειν ἐν πολεμίου μ.
as if an enemy, D. 23.61; νόστοιο μ. for νόστος, Pi. P. 4.196; ὡς ἐν παιδιᾶς μοίρᾳ playfully, Pl. Lg. 656b; ὡς ἐν φαρμάκου μ. Plu. 2.6e; ὥσπερ ἐν προσθήκης μ. Luc. Zeux. 2; μέτοχος εἶναι τῆς τοῦ ἀγαθοῦ μοίρας, i.e. τοῦ ἀγαθοῦ, Pl. Phlb. 60b; ἡ φιλοσόφου μ. Id. Ep. 329b; ἡ τελειότης τἀγαθοῦ μ. τίς ἐστιν Procl. Inst. 25; θείας μ. μετέχειν, i.e. τοῦ θείου, Pl. Prt. 322a, cf. Phdr. 230a; τὸ ἐμπλήκτως ὀξὺ ἀνδρὸς μοίρᾳ προσετέθη was accounted manly, Th. 3.82. Μοῖρα, as pr. n., the goddess of fate, Hom. always (exc. Il. 24.49) in sg., Il. 24.209, al., cf. Orph. Fr. 33, etc. ; three first in Hes. Th. 905, etc. ; as the goddess of death, Il. 4.517, 18.119; generally of evil, 5.613; ἐγὼ δ’ οὐκ αἴτιός εἰμι ἀλλὰ Ζεὺς καὶ M. καὶ ἠεροφοῖτις Ἐρινύς 19.87; with epithets, M. κραταιή, ὀλοή, 5.629, 21.83; κακή 13.602; δυσώνυμος 12.116; — Trag. use sts. sg., A. Ag. 130, Ch. 910, etc. ; sts. pl., Id. Pr. 516, 895, Ch. 306, etc. ; of the Furies, Id. Eu. 172; later as objects of worship, SIG 1044.8 (Halic., iv/iii BC). — In the phrases θεοῦ μ. Od. 11.292, μ. θεῶν 3.269, μοῖρα is Appellat., = destiny.

ἡ (μείρομαι, μέρος),
1) der Teil, im Ggstz des Ganzen ; παρῴχηκεν δὲ πλέων νὺξ τῶν δύο μοιράων, τριτάτη δ' ἔτι μοῖρα λέλειπται, Il. 10.253, vgl. 15.195, Od. 4.97, χώρης ὀλίγην ἔτι μοῖραν ἔχοντες, Il. 16.68 ; τὸ παθεῖν εὖ, πρῶτον ἄθλων, εὖ δ' ἀκούειν δευτέρα μοῖρα, Pind. P. 1.99 ; μοῖραν πατρῴας γῆς ἐξαίρετον, Soph. Tr. 162 ; u. in Prosa, οὐκ ἐλαχίστη μοῖρα, Her. 1.146, δυώδεκα μοίρας δασάμενοι Αἴγυπτον πᾶσαν, nachdem sie ganz Aegypten in zwölf Teile geteilt hatten, 2.147, u. oft von Landteilen ; ἐστρατεύετο ἐς τὴν Περσέων μοῖραν, d.i. in das Gebiet der Perser, 1.75 ; Πελοποννήσου τῶν πέντε τὰς δύο μοίρας νέμονται, Thuc. 1.10, zwei Fünftel des Peloponnes ; τὴν περὶ τὸ ἧπαρ ψυχῆς μοῖραν κατῳκισμένην, Plat. Tim. 71d ; διαιροῦντες ἀεὶ τὴν μοῖραν, Soph. 235c. – Bei den Astronomen, der Grad, Ptol.
2) der Anteil, so viel einem jeden zukommt ; πὰρ δ' ἐτίθει σπλάγχνων μοίρας, Od. 20.260, ἤδη μοίρας τ' ἔνεμον, 8.470, Anteil am Mahle, Portion, wie κρέα δαίετο καὶ νέμε μοίρας, 15.140, μοῖραν μὲν δὴ ξεῖνος ἔχει πάλαι, ὡς ἐπέοικεν, ἴσην, 20.293. Anteil an der Beute, 11.534. – So auch Tragg.; ἔχουσι μοῖραν λαχόντες διοσδότων ἀχέων, Aesch. Spt. 928, μοῖραν δ' ἡδονῆς κἀμοὶ πόρε, Prom. 634 ; ἀνὴρ ὅδ' ὡς ἔοικεν οὐ νέμειν ἐμοὶ φθίνοντι μοῖραν, das mir Gebührende, Soph. Tr. 1229 ; vgl. τάφου τε μοίρας καὶ κτερισμάτων λαχεῖν, Eur. Suppl. 309 ; ἔγχει δή μοι καὶ σπλάγχνων μοῖραν ὄρεξον, Ar. Pax 1071 ; μοίρας, ὅσας προσῆκε διένειμεν, Plat. Tim. 35b ; τὴν τοῦ πατρὸς μοῖραν λαγχάνειν, vom Erbe, Dem. 43.51 ; auch Sp., ἀναπληροῦν ἔδει τὴν ἑκάστοις καθήκουσαν μοῖραν ἐκ τῶν ἄλλων οἰκετῶν, Pol. 40.2.5. – Daher κατὰ μοῖραν ἔειπες, oft bei Hom., nach Gebühr, wie sich's ziemt, hast du gesprochen ; auch ἐν μοίρᾳ, Plat. Legg. VI.775c ; der Ggstz παρὰ μοῖραν, Od. 14.509. – Bes. der Lebensanteil, das Lebenslos, was jedem Menschen vom Geschick bestimmt ist, das Schicksal, Verhängnis ; οὐ γάρ πώ τοι μοῖρα θανεῖν, noch ist dir's nicht bestimmt zu sterben, Il. 7.52, u. so öfter c. inf., 15.117, 16.434, 17.421 ; ἀλλ' ἔτι οἱ μοῖρ' ἐστὶ φίλους ἰδέειν, Od. 5.114, es ist ihm beschieden, die Freunde zu sehen ; εἰ δή μοι ὁμοίη μοῖρα τέτυκται, wenn mir ein gleiches Los bereitet ist, Il. 18.120 ; αἴ κε θάνῃς καὶ μοῖραν ἀναπλήσῃς βιότοιο, das zugeteilte Maß des Lebens, 4.170 ; gew. von bösem Geschick, aber Od. 20.76 sind μοῖρα u. ἀμμορία verbunden. So auch Tragg.; στυγερᾶς μοίρας τῆσδε κυρήσας, Aesch. Pers. 873 ; μηδὲν θανάτου μοῖραν ἐπεύχου, Ag. 1441, vgl. Pers. 881 ; geradezu Tod, σὲ μὲν πρὸ μοίρας τῆς ἐμῆς διαφθερῶ, Ag. 1239, vgl. 1426 ; οὐ γάρ με μοῖρα πρός γε σοῦ πεσεῖν, Soph. O.R. 376, öfter ; ἐπεὶ γὰρ ἔσχε μοῖρ' Ἀχιλλέα θανεῖν, Phil. 331 ; ἁ δ' ἐρχομένα μοῖρα, das nahende Geschick, Tr. 847 ; θανεῖν αὐτῷ μοῖρα Δελφικῷ ξίφει, Eur. Or. 1656 ; τίνι ὤλετο μοίρᾳ, auf welche Weise, welchen Tod starb er ? Phoen. 1559 ; μοῖραν θανάτου προσλήψεται, Med. 981 ; ἐξέπλησε μοῖραν τὴν ἑωυτοῦ, er erfüllte sein Schicksal, Her. 4.142, wie σεωυτοῦ μοίρῃ περίεις, 1.121 ; ᾡπερ τίς ποτε καὶ ἄλλη θεία μοῖρα ἀνθρώπῳ καὶ ὁτιοῦν προσέταξε πράττειν, eine göttliche Bestimmung, eine göttliche Schicksalsentscheidung, Plat. Apol. 33c, vgl. Phaed. 58c, öfter, wie auch Xen.; θείας τινὸς μοίρας φύσει μετέχον, Plat. Phaedr. 230a ; οὐδὲ τεύξεσθε θανάτου μοίρας, Tim. 41b ; auch τῇ ἀγαθῇ μοίρᾳ καὶ τύχῃ ἐπιτρέψαντες, Legg. XII.946b.
3) Partei, τὸν Ἀθηναῖον δῆμον πρὸς τὴν ἑωυτοῦ μοῖραν προσεθήκατο, Her. 5.69.
4) die Einem gebührende Achtung oder Schätzung ; ἐν οὐδεμιῇ μοίρῃ μεγάλῃ ἄγειν τινά, Einen nicht hochachten, Her. 2.172 ; ἐν μοίρᾳ στρατιώτου τιμῶμαι, Archil. 78 ; vgl. Plat. μεγάλην μοῖραν καὶ τιμὴν ἔχει, Crat. 398b ; ἁγιώτερον καὶ ἐν μείζονι μοίρᾳ, Crit. 51b ; so auch ἐν τῇ τοῦ ἀγαθοῦ μοίρᾳ ἐκεῖνό ἐστι, Phil. 54c, d.i. für ein Gut zu achten ; vgl. ἐς ἄλλην μοῖραν θετέον, ibd.; κατατιθεὶς ἐν μοίραις ἐλάττοσιν, Legg. XI.923b ; zur Erweiterung u. Umschreibung eines Begriffes, ὡς ἐν παιδιᾶς μοίρᾳ, wie zum Scherz, II.656b, vgl. I.641d ; μοῖραν φιλίας οὐδεμίαν παρέχοντας, keine Freundschaft, nichts Freundschaftliches, Phaedr. 255b.
Ursprünglich sah man die μοῖρα als die Schicksalsgöttin an, die jedem Menschen sein Geschick, gutes u. böses zuteilte, und so ist bei Hom. in den meisten Fällen an ein göttliches Wesen zu denken, obwohl in unseren Texten die Schreibung zwischen μοῖρα und μοῖρα oft schwankt ; Hom. hat nur Il. 24.49 den plur., sonst immer den sing.; μοῖρα θεοῦ, Od. 11.292 ; μοῖρα θεῶν, 3.269 ; der Begriff des Schicksals noch ein unbestimmter, bald selbstständig, von den Göttern unabhängig gedacht, bald durch sie bestimmt, vgl. Naegelsbach Hom. Theologie. Als Todesgöttin erscheint die μοῖρα Il. 4.517, 18.119, übh. als Unglücksgöttin, 5.613, 19.87, 21.83, mit den besonderen Bestimmungen κραταιή, κακή, ὀλοή ; auch verbunden θάνατος καὶ μοῖρα κραταιή, 19.410, vgl. 16.849. – Erst Hes. hat Theog. 218 drei Mören, die er Klotho, Lachesis, Atropos nennt, Töchter der Nacht, oder, ib. 904, Töchter des Zeus u. der Themis. Sie entsprechen etwa den Parcen der Römer.