Bailly
(f. μίξω, ao. ἔμιξα, pf. μέμιχα ; pass. f. μιχθήσομαι, f.2 μιγήσομαι, ao.1 ἐμίχθην, ao.2 ἐμίγην, pf. μέμιγμαι, f. ant. μεμίξομαι) : I mêler, mélanger : τί τινι, HH.
Cer. 209 ; ESCHL.
Ch. 546 ; PLAT.
Pol. 260 d ;
ou τι μετά τινος, PLAT.
Tim. 35 b ;
avec ἐν et un dat. plur. EUR.
Ion 399 ; ἐκ γῆς καὶ πυρὸς μίξαντες, PLAT.
Prot. 320 d, ayant fait un mélange de terre et de feu ;
cf. PLAT.
Rsp. 548 c ; PLUT.
M. 638 d,
etc. ; au pass. être mêlé à,
dat. OD.
11, 123 ; XÉN.
Cyr. 6, 2, 28, etc. ; II unir, joindre : κάρη κονίῃσιν ἐμίχθη, IL.
10, 457, sa tête se mêla à la poussière,
càd. il fut précipité dans la poussière ; κλισίῃσι μιγῆναι, IL.
15, 409, se mêler aux tentes,
càd. les envahir ; στεφάνοις ἔμιχθεν, PD.
N. 2, 22, ou ἐν τιμαῖς ἔμιχθεν, PD.
I. 2, 29, ils furent mêlés aux couronnes, aux honneurs,
càd. ils obtinrent des couronnes, des honneurs ; σὺν κακοῖς μεμιγμένος, SOPH.
El. 1485, plongé dans le malheur ;
particul. : 1 en parl. de guerre : μῖξαι χεῖράς τε μένος τε, IL.
15, 510, mêler le courage et les mains,
càd. en venir aux mains ;
d’où au pass. μιγῆναί τινι ἐν δαΐ, IL.
14, 386, se mêler avec qqn dans un combat, combattre avec qqn ;
2 en parl. de société, de relations, mêler à,
d’où au pass. se mêler à, avoir commerce avec, fréquenter,
dat. OD.
6, 136, 288 ; 7, 247, etc. ; ἀλλοδαποῖσι, IL.
3, 48, des étrangers ;
cf. IL.
11, 354 ; 24, 91 ; OD.
1, 209, etc. ; en parl. de commerce intime : μίγνυσθαί τινι, OD.
23, 219 ; PD.
P. 9, 87, etc. ; ESCHL.
Pr. 737 ; SOPH.
O.R. 791 ; XÉN.
Mem. 4, 4, 20 ; PLAT.
Rsp. 571 d, avoir commerce avec qqn, s’unir à qqn ;
en parl. d’animaux, HH.
Merc. 493 ; d’un Centaure avec des cavales, PD.
P. 2, 45.
➳ Act. prés. inf. épq. μιγνύμεν, SIM. fr. 31. — Pass. ao. 3 pl. poét. μίχθεν, PD. N. 2, 22 ; I. 2, 29 ; inf. épq. μιχθήμεναι, IL. 11, 438. Ao.2, 3 pl. épq. ἔμιγεν, HÉS. Sc. 317, ou μίγεν, OD. 9, 91 ; PD. P. 9, 68 ; sbj. ion. 2 sg. μιγήῃς, OD. 5, 378 ; 3 pl. μιγέωσι, IL. 2, 475 ; HPC. 8, 62 ; inf. épq. μιγήμεναι, IL. 15, 409 ; HÉS. Th. 306.
Étym. R. indo-europ. *meiǵ/ḱ-, mélanger ; probabl. orig. μείγνυμι, cf. sscr. miśrá-, lat. misceō.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
Pape
[ῡ], auch μιγνύω, u. bei Hom. u. Her. im praes. u. imperf. nur μίσγω, fut. μίξω, aor. ἔμιξα, inf. μῖξαι, perf. pass. μέμιγμαι, aor. ἐμίχθην u. ἐμίγην, u. in synkopierter Form μίκτο, fut. pass. μιγήσομαι, Il. 10.365, μίξομαι, Od. 24.314, μεμίξομαι, Hes. O. 177, Aesch. Pers. 1052;
mischen, vermischen ; eigentlich von flüssigen Dingen ; ἐπὴν κρητῆρι μιγείη, Od. 4.222 ; μεμιγμένον μέλι σὺν γάλακτι, Pind. N. 3.84 ; θρόμβῳ δ' ἔμιξεν αἵματος φίλον γάλα, Aesch. Ch. 539 ; σπονδὰς ἐχίδνας σταγόσι μιγνυμένας φόνῳ, Eur. Ion 1233 ; auch ἅλεσσι μεμιγμένον εἶδαρ, Od. 11.123, mit Salz gemischte Speise. Uebertr., ᾧ πότμον Ἄρης ἔμιξεν, Pind. I. 6.25 ; u. gewagter noch Soph. βροτῶν σὺν κακοῖς μεμιγμένων, El. 1477, d.i. der unglücklichen Sterblichen. – Ueberh. zusammen- u. durcheinanderbringen ;
a) im feindlichen Sinne, μῖξαι χεῖράς τε μένος τε, Il. 15.510, Hände und Mut mischen, d.i. handgemein werden im Kampfe ; bes. häufig im pass., zusammentreffen, τῶν ἄμυδις μίχθη μένος, 20.374 ; ἐν δαΐ, ἐν παλάμῃσι μιγῆναι, 13.286, 21.469 ; τινί, 14.386, wie Τρώεσσι μίγη κρατερὸς Διομήδης, 5.143 ; Κόλχοισιν βίαν μίξαν, Pind. P. 4.213 ; Χαλκοβόαν Ἄρη μίξουσιν, Soph. O.C. 1051 ; Ἀργεῖα καὶ Καδμεῖα μίξαντες βέλη, Eur. Phoen. 889.
b) von freundlichem Verkehr u. Umgehen der Menschen mit einander, mit Einem zusammentreffen, sich ihm zugesellen ; absol., καί κε θάμ' ἐνθάδ' ἐόντες ἐμισγόμεθα, Od. 4.178, und wir würden oft mit einander verkehren, zusammen sein ; μίγεν ἀνδράσι λωτοφάγοισιν, 9.91, ἕως ὅγε Φαιήκεσσι φιληρέτμοισι μιγείη, zu den Phäaken kommen, 5.386, u. öfter μνηστήρεσσιν ; auch μίκτο δ' ὁμίλῳ, er mischte sich unter den Haufen, 8.196 ; προμάχοισιν ἐμίχθη, er mischte sich, ging unter die Vorkämpfer, Il. 5.134, u. öfter auch ἐν προμάχοισιν, Od. 18.379, wie Τρώεσσιν ἐν ἀγρομένοισιν ἔμιχθεν, sie kamen zu den versammelten Troern, Il. 3.209 ; daher Τρώεσσι μεμιγμένοι im Ggstz von ἀπάνευθε, 10.424 ; μίξεσθαι ξενίῃ, in Gastfreundschaft sich verbinden, in Gastlichkeit zusammenkommen, Od. 24.314 ; ἀλλήλοις, Plat. Soph. 256b. – Bes. häufig
c) von fleischlicher Vermischung im Beischlaf, eheliche Gemeinschaft, Umgang haben ; vom Manne, absol., Il. 9.633, μήποτε τῆς εὐνῆς ἐπιβήμεναι ἠδὲ μιγῆναι, u. öfter, auch εὐνῇ οὔποτ' ἔμικτο, Od. 1.433 ; τινί, τῇ γὰρ μίγη Ποταμός, Il. 21.143, Od. 7.61, u. vollständig, πλυνούσῃ τις πρῶτα μίγη εὐνῇ καὶ φιλότητι, 15.422, ὅς μ' ἔθελεν φιλότητι μιγήμεναι, οὐκ ἐθελούσῃ, Il. 6.165 ; auch ἐν φιλότητι, Il. 2.232, vgl. 24.131 ; Hes. Th. 306 ; u. σῇ φιλότητι μιγῆναι, H.h. Ven. 151 ; u. εὐνῇ καὶ φιλότητί τινος, Hes. Sc. 35 ; – von der Frau, τινί, ἡ δὴ φάσκε Ποσειδάωνι μιγῆναι, Od. 11.306, 20.12 u. öfter, u. vollständig, Ἰάσωνι Δημήτηρ μίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ, 5.126 ; φιλότητι μιγῆναι, Hes. Th. 927, 1017 ; auch οὐδέ κεν Ἑλένη ἀνδρὶ παρ' ἀλλοδαπῷ ἐμίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ, Od. 23.219 ; ἐν ἀγκοίνῃσι Διὸς μιγεῖσα, 11.268 ; ἐν φιλότητί τινος, H.h. 6.54, 17.4 ; vgl. Hes. Th. 920 ; noch abweichender φιλότης τε καὶ εὐνή, ἣν ἐμίγης, Il. 15.33. – Von Mann u. Frau, ὡς τὰ πρῶτα μίγησαν, Od. 8.268. – Von Begattung der Tiere, βόες ταύροισι μιγεῖσαι, H.h. Merc. 493. – Aehnlich bei den Folgenden, μίγεν ἔθνει γυναικῶν, Pind. P. 4.251 ; Ποσειδάωνι μιχθεῖσα, Ol. 6.29 ; Ζηνὶ μιγεῖσα, P. 9.87 ; auch θεῷ τε γάμον μιχθέντα κούρᾳ τε, eine von Gott u. dem Mädchen vollzogene Ehe, 9.13 ; Tragg., αἷς οὐ μίγνυται θεῶν τις, Aesch. Eum. 69, Ζῆνα μιχθῆναι βροτῷ, Suppl. 292, ὡς μητρὶ μὲν χρείη με μιχθῆναι, Soph. O.R. 791, wie χρῆναι μιγῆναι μητρί 995 ; πατήρ τε θυγατρὶ παῖς τε μητρὶ μίγνυται, Eur. Andr. 174 ; μίγνυσθαι τοῖς ἀδελφοῖς, Ar. Ran. 1079 ; auch Plat. Legg. VIII.838c ; Xen. Mem. 4.4.20 ; nach Luc. Soloec. 6 später nur vom Manne gesagt.
d) von leblosen Dingen, überh. von örtlichem, nahem Zusammentreffen ; κάρη κονίῃσιν ἐμίχθη, das Haupt wurde mit dem Staube gemischt, in den Staub gestürzt, Il. 10.457, Od. 22.329, wie ἐν κονίῃσι μιγῆναι, Il. 3.55 ; οὐδὲ ἔασεν μιχθήμεναι ἔγχος ἔγκασι φωτός, sie ließ den Speer nicht in die Eingeweide des Mannes eindringen, 11.438 ; κλισίῃσι μιγῆναι, sich unter die Zelte mischen, an die Zelte herankommen und da kämpfen ; Pind. sagt gewagter στεφάνοις ἔμιχθεν, sie wurden mit Kränzen gemischt, für »sie gelangten zu Kränzen«, erwarben sie, N. 2.22 ; vgl. ἐν τιμαῖς ἔμιχθεν, I. 2.29, εὐλογίαις μεμῖχθαι, 3.3 ; auch γέρας μιγνύμενον φρενί, P. 5.19.
Uebh. vermischen, vereinigen, verbinden, μίγνυσι τὴν σώφρονα δύναμιν τῇ αὐθάδει ῥώμῃ, Plat. Legg. III.691e ; πᾶσαν ἡδονὴν πάσῃ φρονήσει μιγνύντες, Phil. 61d ; μεμιγμένην πολιτείαν ἐκ κακοῦ τε καὶ ἀγαθοῦ, Rep. VIII.548c ; ὁ μιχθεὶς ἐξ ἀμφοῖν τρίτος ἔρως, Legg. VIII.837d ; Folgde.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)