[ᾱ], αινα, αν [ᾰ], gén. μέλανος, αίνης, ανος [ᾰ] noir :
   I au propre :
      1 noir, de couleur noire : ναῦς μ. IL. 1, 300, etc. noir vaisseau, à cause du badigeon de goudron ; τὸ μέλαν, le cœur noir du chêne, OD. 14, 12, ou le noir de la prunelle des yeux, ARISTÉN. 1, 1 ; ou noir pour se teindre, PLAT. Rsp. 420 c, ou l’encre ou noir pour écrire et pour peindre, PLAT. Phædr. 276 c ; DÉM. 313, 11 ; PLUT. M. 841 e ; τὰ μέλανα, taches noires, sur les oreilles d’un chien, XÉN. Cyn. 5, 23, ou excréments noirs, HPC. Aph. 4, 25 ; 78 e et g, etc. ;
      2 p. ext. sombre, en parl. du soir, OD. 1, 423 ; 18, 306, etc. ; brun, en parl. de pers. PLAT. Rsp. 474 e ; joint à ἰσχυρός, DÉM. 537, 17, etc. ; μέλαινα χολή, PLAT. Tim. 83 c, ou subst. ἡ μέλαινα (s.-e. χολή) HPC. 486, 48, la bile ;
   II fig. :
      1 sombre, triste, càd. act. funeste, en parl. d’Érinys, ESCHL. Sept. 988 ; d’Arès, ESCHL. Ag. 1511 ; d’Hadès, SOPH. O.R. 29 ; p. ext. en parl. de choses, à cause des expressions figurées telles que μέλαν νέφος θανάτοιο, IL. 16, 350, le sombre nuage de la mort, etc. l’épithète s’étant appliquée directement au nom abstrait ; μ. θάνατος, IL. 2, 834, la sombre mort ; μ. τύχη, ESCHL. Suppl. 88, sort funeste ; μ. ἀρά, ESCHL. Sept. 833, imprécation funeste, etc. ; ἡμέραι μέλαιναι, PLUT. Luc. 27, jours sombres ; pass. morose, M. ANT. 4, 28 ;
      2 méchant, SOL. (DL. 1, 61) ; sel. d’autres, profond, PLUT. M. 12 d ;
      3 obscur, difficile à savoir, ANTH. 11, 247 ;
      4 p. anal. obscur, sourd, en parl. de la voix, ARSTT. Top. 1, 15, 4 ; PHILSTR. 185, etc.

• Cp. μελάντερος, IL. 4, 277 ; 24, 94 ; rar. μελανώτερος, STR. 772 ; • Sup. μελάντατος, HPC. 908 b ; ARISTÉN. 1, 1.

➳ Par except. μέλας [ᾰ] RHIAN. (CHŒROB. 1, 94). Dat. épq. μείλανι, IL. 24, 79. Éol. μέλαις, SAPPH. fr. 57 Bgk.

Étym. indo-europ. *mel(h₂)-n-, noir.

(μέλας Rhian. 58, where μέγας is corrupt for μέλας), μέλαινα, μέλαν ; gen. μέλανος, μελαίνης, μέλανος, etc. ; Ep. dat. μείλανι (metri gr.) Il. 24.79; Aeol. nom. μέλαις, from Μέλανς, Choerob. in Theod. 1.123, Greg.Cor. p. 599 S., hence restored in Sappho 57 : — black, dark; in Hom. generally, dark in colour, οἶνος Od. 5.265; μέλαν αἷμα, κῦμα, Il. 4.149, 23.693; γαῖα μέλαινα 2.699, cf. Sappho Supp. 5.2; ὕδωρ μέλαν Αἰσήποιο Il. 2.825, cf. Od. 4.359, νηῦς μ., from its being pitched over, Il. 1.300, al. ; of men, dark, swarthy, μέλανας δὲ ἀνδρικοὺς ἰδεῖν Pl. R. 474e; ἰσχυρός τις ἦν, μ. D. 21.71; τὰ μ.
black marks about the ears of dogs, X. Cyn. 5.23.
dark, murky, ἕσπερος Od. 1.423; εὐφρόνα Pi. N. 7.3. metaph, black, dark, θάνατος Il. 2.834, etc. ; κήρ ib. 859, etc. ; ὀδύναι 4.117, etc. (the origin of the metaphor is seen in the phrases θανάτου μ. νέφος, ἄχεος νεφέλη μ., 16.350, 18.22); μ. τύχα, ἀρά, A. Supp. 89 (lyr.), Th. 832 (lyr.); Ἐρινύς ib. 993 (lyr.), cf. Eu. 52; ἄτα Id. Ag. 769 (lyr.); Ἄρης ib. 1511 (lyr.); ᾍδης S. OT 29; ᾍδου μ. ἀνάγκα E. Hipp. 1388 (lyr.), etc. ; ἡμέραι μέλαιναι, = Lat. dies atri, Plu. Luc. 27. of the voice, indistinct, Arist. Top. 106a25, Philostr. VA 4.44; βραχὺ καὶ μ. φώνημα, of Nero, D.C. 61.20.
dark, obscure, enigmatical, ἱστορίη AP 11.347 (Phil.). of character, dark, malignant, μ. φρήν, καρδία, Sol. 42.4, Pi. Fr. 123.4; μ. ἄνθρωποι Plu. 2.12d; μ. ἦθος M.Ant 4.28. Comp. μελάντερος, α, ον, blacker, very black, τοῦ δ’ οὔ τι μελάντερον ἔπλετο ἔσθος Il. 24.94; prov. of thick darkness, [νέφος] μελάντερον ἠΰτε πίσσα (v. ἠΰτε) 4.277; Sup. μελάντατος Hp. VC 14, Ar. Fr. 580, etc. ; — Comp. also μελανώτερος Str. 16.4.12; Sup. μελαινότατος AP 11.68 (Lucill.), Epigr.Gr. 320.4 (Thyatira). μέλαινα (sc. νοῦσος), ἡ, Medic., of diseases causing black secretions (such as melaena), Hp. Morb. 2.73. μέλαν, τό, v. sub voc. (Cf. Skt. málam ΄dirt΄, malinás ΄dirty΄, Lett. melns ΄black΄.)

[ᾱ], αινα, αν, gen. μέλανος, äol. μέλαις, Greg.Cor. p. 599, ep. μείλας, μείλανι, Il. 24.79, s. auch μέλανος u. κελαινός, – schwarz, dunkel ; νύξ, Il. 18.486, ἕσπερος, Od. 1.423, εὐφρόνα, Pind. N. 7.3, wie Soph. El. 19 ; νύξ, Aesch. Pers. 349 ; καπνός, λιγνύς, Suppl. 760, Spt. 476 ; auch αἴγλα, Eur. Troad. 549 ; γαῖα, Il. 2.699 ; ἤπειρος, Od. 14.97 ; σποδιά, 5.488 ; τέφρη, Il. 18.25 ; ἄρουρα, Pind. N. 11.39 ; auch ὕδωρ, Il. 2.825, wie κῦμα, 23.693 ; πόντος, Eur. I.T. 107, wie Ap.Rh. 1.922 ; αἷμα, Aesch. Eum. 935, Soph. Trach. 714, vgl. Aj. 1391, Eur. Hec. 536, wobei an verschiedene Abstufungen der dunklen Farbe zu denken ; οἶνος μ., Od. 5.265, ist dunkelroter Wein ; ναῦς μέλαινα bei Hom. das schwarze, dunkle Schiff, denn alle Schiffe, welche eine Zeitlang im Wasser gewesen sind, sehen schwarz aus, so daß man weder an die schwarz gepichte Außenseite, noch an den tiefen, dunklen Schiffsraum zu denken hat. – Uebertr. vom Tode, den alle Menschen mit der schwarzen Nacht u. Tiefe zusammenbringen, ohne daß man darum μέλας in dieser Vrbdg »verdunkelnd« zu übersetzen hätte, θάνατος, Il. 2.834, Od. 12.92 ; Pind. P. 11.56 ; φόνος, I. 7.50 ; häufig bei Hom. Κήρ u. Κῆρες, z.B. Il. 2.859, Od. 2.283 ; eben so μέλαν νέφος θανάτοιο ; ἄχεος νεφέλη μέλαινα, Il. 16.350, 18.22, u. ähnl. μέλαιναι ὀδύναι, die schwarzen, finsteren Schmerzen, oder wobei es Einem schwarz vor den Augen wird, Il. 4.117, 191. So bes. bei den Tragg., ὦ μέλαινα καὶ τελεία γένεος Οἰδίπου τ' Ἄρα, Aesch. Spt. 814, Ἐρινύς, 977, auch Ἄρης, die finstre, wilde, grausame, Ag. 1492, τύχα, Suppl. 83, ὄναρ, 865 ; ᾍδης, Soph. O.R. 29 ; ᾍδου μέλαινα νύκτερός τ' ἀνάγκα, Eur. Hipp. 1388, der auch das Schwert so nennt, Gr. 1472 u. öfter. Im bestimmten Ggstz von λευκός, ἄρν' ἕτερον λευκόν, ἑτέρην δὲ μελαίνην, Il. 3.103 ; βότρυες, Hes. Sc. 294 ; Soph. ἐξ ὅτου λευκὴν ἐγὼ τήνδ' ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα, Ant. 1080 ; πέπλοι, Eur. I.A. 1439 ; ἐάν τε λευκὸς ἐάν τε μέλας, Plat. Rep. VII.523d, öfter. – Auch auf andere Sinne übertr., von der Stimme, dumpf, heiser, Ggstz λαμπρός, Arist. Top. 1.15 u. Sp., wie Philostr.; φώνημα, DC. 61.20 ; – φρένες, dunkler, tiefliegender Sinn (vgl. ἀμφιμέλας u. λευκός), und von Schriftwerken, dunkel, schwer zu verstehen, ἱστορίη, Philip. 44 (XI.347), im Ggstz von λευκὸς στίχος ; – μέλανες ἄνθρωποι, schwarze, ruchlose Menschen, Plut. educ.lib. 14 ; u. so auch wohl φρένες μέλαιναι, im scol. des Sol. bei DL. 1.61. Von einem Pankratiasten sagt Dem. 21.71 ἰσχυρός τις ἦν, μέλας. – Τὸ μέλαν, die Tinte (s. oben), das Schwarze im Auge, s. Arist. sens. 2. – Kompar. μελάντερος, schwärzer, Il. 24.94 ; νέφος μελάντερον ἠΰτε πίσσα, wie wir auch »pechschwarz« sagen, 4.277 ; μελανώτερος, s. oben. Den superl. μελάντατος haben Sp.

μέλας, -αινα, -αν genitive, -ανος, -αίνης, -ανος,
[in LXX: Sng.1:5, Zec.6:2 (שָׁחֹר), etc. ;]
black: Rev.6:5, 12; opp. to λευκός, Mat.5:36; neut., τὸ μ., ink : 2Co.3:3, II Jn 12, 3Jn.13.†
(AS)