'[ᾰᾰ] (pour les cp. μᾶλλον et • Sup. μάλιστα, v. ci-dessous) adv. :
   I tout à fait, très, fort, beaucoup :
      1 avec un adj. : μάλα πάντα, OD. 2, 306, etc. tout absolument ; μ. μυρίοι, OD. 16, 121, etc. tout à fait innombrables ; rar. avec un cp. μάλα πρότερος, IL. 10, 124, beaucoup avant moi ;
      2 avec un adv. ἦρι μ. IL. 9, 360, de grand matin ; μ. πολλάκις, IL. 8, 362, très souvent ; πάγχυ μ. et μ. πάγχυ, IL. 12, 165, etc. ; att. πάνυ μ. PLAT. Phæd. 80 c, tout à fait, absolument ; μ. αἰεί, IL. 23, 717, etc. vivement jusqu’au bout ; μάλ' αὐτίκα, OD. 10, 111, etc. ; ou αὐτίκα δὴ μάλα, PLAT. Rsp. 338 b, sur-le-champ, immédiatement ; μάλ' ὧδε, OD. 6, 258, tout à fait ainsi ; εὖ μάλα, XÉN. Œc. 14, 7 ; PLAT. Parm. 127 b, Crat. 418 b ; ou μάλ' εὖ, OD. 22, 190 ; 23, 175 ; PLAT. Theæt. 156 a, très bien, tout à fait ; très souv. avec une particule : μάλα γε ὀψέ, PLAT. Prot. 310 c, très tard ; μάλα γέ τινες ὀλίγοι, PLAT. Rsp. 531 e, très peu nombreux ; ἦ μάλα, IL. 3, 204, etc. ; ἦ μάλα δή, IL. 5, 422 ; ἦ δή που μάλα, IL. 21, 583, oui certes ; avec une négat. μάλ' οὐ, IL. 2, 241, etc. ; οὐ μάλα, HDT. 1, 93 ; ESCHL. Suppl. 925 ; SOPH. Ph. 676, etc. certes non ;
      3 avec un verbe : μ. πολεμίζειν, IL. 9, 318, combattre de toute sa force, avec courage ; μάλ' ὤφελλες, OD. 4, 472, tu devais avant tout ; μ. πολιορκεῖσθαι, XÉN. Hell. 7, 1, 25, être assiégé étroitement ; ainsi construit, μάλα signifie qqf. volontiers : μάλα ἔκλυον αὐτοῦ, IL. 1, 218, les dieux l’ont bien écouté ; μάλ' ἕψομαι, IL. 10, 108, je te suivrai volontiers ;
      4 pour renforcer une affirmation : νῦν μάλα, IL. 16, 492, maintenant surtout ; particul. dans les réponses : μάλα γε, PLAT. Rsp. 555 d, etc. ; μάλα τοι, XÉN. Mem. 1, 2, 46 ; καὶ μάλα, PLAT. Phædr. 258 c ; καὶ μ. γε, PLAT. Theæt. 148 c, etc. certes oui, oui certes ;
   II certaines locutions où μάλα est précédé de εἰ (εἰ μάλα, εἰ καὶ μάλα, καὶ εἰ μάλα, εἰ καὶ μάλα περ) peuvent se traduire par :
      1 puisque, avec l’ind. : εἰ μάλα καρτερός ἐσσι, IL. 1, 178, puisque tu es très fort ;
      2 quoique, quand même, même si, avec l’opt. : εἰ μάλα μιν χόλος ἵκοι, IL. 17, 399, même si une violente colère s’était emparée d’elle ; en ce sens, on trouve aussi μάλα περ suivi d’un part. μ. περ μεμαώς, IL. 13, 317, etc. quoique désirant fortement ; ou καὶ μάλα περ, καίπερ μάλα, IL. 1, 217 ; 15, 571 ; OD. 18, 385, etc.

• Cp. μᾶλλον (p. μάλιον, TYRT. 12, 6, Bgk) :
   I plus, IL. 5, 231, etc. ; OD. 1, 351, etc. ; πολὺ μᾶλλον, IL. 9, 700 ; PLAT. Phæd. 76 b, etc. ; πολλῷ μᾶλλον, PLAT. Phæd. 80 e, beaucoup plus ; ἔτι μᾶλλον, XÉN. Cyr. 6, 2, 2 ; μᾶλλον ἔτι, OD. 1, 322 ; καὶ μ. IL. 8, 470 ; ἔτι καὶ μᾶλλον, PD. P. 10, 57 ; ἔτι καὶ πολὺ μ. IL. 23, 386, etc. ; καὶ μᾶλλον ἔτι, OD. 18, 22, encore plus ; μᾶλλόν τι, HDT. 1, 50, 74, 98, 114 ; PLAT. Rsp. 330 e, un peu plus ; οὐδὲν μᾶλλον, ATT. ; οὐδέν τι μᾶλλον, PLAT. Phæd. 87 d ; μηδέν τι μᾶλλον, SOPH. Aj. 280, pas davantage ; ἐπὶ μᾶλλον, PLAT. Leg. 671 a ; μᾶλλον μᾶλλον, EUR. I.T. 1406 ; AR. Ran. 1001, etc. de plus en plus ; τὸ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον, PLAT. Phil. 24 c ; τὸ ἧττον καὶ τὸ μᾶλλον, ARSTT. Pol. 8, 7, le plus ou le moins ; particul. :
      1 avec un cp. : μᾶλλον ὀλϐιώτερος, etc. HDT. 1, 31, 32, etc. bien plus heureux ; cf. IL. 24, 243 ; ESCHL. Sept. 673, Suppl. 279 ; SOPH. Ant. 1210 ; EUR. El. 222, etc. ; PLAT. Phæd. 79 e, etc. ;
      2 suivi de ἤ : μᾶλλον ἢ δεῖ, ATT. plus qu’il ne faut ; οὐδὲν μᾶλλον ἤ, avec une nég. après ἤ : οὐδὲν μᾶλλον… ἢ οὐ, HDT. 5, 94 ; 7, 16, pas plus… que ; de même οὐδέν τι μᾶλλον… ἢ οὐ, HDT. 4, 118, m. sign. ; même sans nég. antér. : μᾶλλον ἢ οὐ, XÉN. Hell. 6, 3, 15 ; ARSTT. Nic. 4, 1 ;
      3 en prose, suivi du gén. : μ. τοῦ δέοντος, XÉN. Mem. 4, 3, 8 ; PLAT. Gorg. 487 b, plus qu’il ne faut ; παντὸς μ. PLAT. Leg. 715 d, très certainement ;
      4 suivi de ὡς : καὶ μὴν οὐδενὶ μ. ἔπρεπε… ὡς σοί, PLUT. Cor. 36, et certes à personne il ne convenait plus qu’à toi de, etc. (cf. PLAT. Ap. 36 d) ;
   II plutôt : μᾶλλον ἤ, ATT. plutôt que ; τεθνάναι μᾶλλον ἢ ζώειν, HDT. 1, 31, plutôt mourir que vivre ; surtout comme correctif d’une affirmation : χαλεπόν, μᾶλλον δὲ ἀδύνατον, PLAT. Tim. 57 e, difficile ou plutôt impossible ;
   III de plus en plus, THC. 1, 3, etc. ; κηρόθι μᾶλλον, OD. 11, 208 ; 15, 370, davantage ou de plus en plus au fond du cœur ; ἐπὶ μᾶλλον (cf. ἐπὶ πλέον) HDT. 3, 104, m. sign. ;
   IV trop, propr. « μ. τοῦ δέοντος, plus qu’il ne convient », IL. 9, 300 ; PLAT. Phæd. 63 d, Rsp. 410 e ; ἔτι μᾶλλον, PLAT. Prot. 346 a, etc. m. sign. — De μᾶλλον vient un cp. direct μαλλότερον, PEMPEL. (STOB. Fl. 3, 123).

• Sup. μάλιστα :
   I tout à fait, très, avec un adj. ou avec un adv. d’ord. après ce mot : μακρῷ μάλιστα, HDT. 1, 171, très loin ou très longtemps ; ἄγχι μάλιστα, IL. 14, 460, tout auprès ; qqf. avec un sup. : μ. φίλτατος, IL. 24, 334, très cher ; souv. dans les réponses : μάλιστα, ou μάλιστά γε, SOPH. O.R. 994 ; AR. Nub. 253 ; καὶ μάλιστα, AR. Pl. 826, tout à fait, càd. oui certes, sans doute, certainement ; μ. πάντων, AR. Av. 1530 ; PLAT. Prot. 327 a ; πάντων μ. PLAT. Phædr. 262 c, certes, absolument ;
   II.1 le plus, principalement, surtout : μάλιστα πάντων ἀνθρώπων, HDT. 2, 37, le plus de tous, plus que tous ; abs. πᾶσι, μάλιστα δ' ἐμοί, OD. 21, 352, à tous, surtout à moi ; μ. μὲν… ἔπειτα δέ, SOPH. Ph. 1285, ou simpl. μ. μὲν… ἔπειτα, SOPH. O.R. 647, avant tout… et ensuite ; μ. μὲν… δεύτερον δέ, IS. 2, 20, avant tout et en second lieu ; en relation avec εἰ δέ : μάλιστα μὲν σιγᾶσθαι, εἰ δὲ ἀνάγκη τις ἦν λέγειν, ἀκούειν, etc. PLAT. Rsp. 378 a, avant tout garder le silence et, s’il fallait absolument que qqn parlât, écouter, etc. ; ou avec εἰ δὲ μή : πεῖσαι μάλιστα μὲν αὐτοὺς τοὺς ἄρχοντας, εἰ δὲ μή, τὴν ἄλλην πόλιν, PLAT. Rsp. 414 c, persuader avant tout les magistrats mêmes, sinon le reste de la cité ; particul. dans la locut. ἐν τοῖς μάλιστα, PLAT. Ep. 358 b ; PLUT. Alc. 24, parmi ceux qui le sont le plus, le plus possible ; ou avec un superl. ἐν τοῖς μάλιστα ὠμότατος, EL. V.H. 14, 40, plus cruel que personne, propr. « cruel parmi ceux qui le sont le plus » ; abs. ἐς τὰ μάλιστα, HDT. 1, 20 ; 2, 76 ; 6, 89 ; ATT. ; ἐς μάλιστα, LUC. Philops. 9 ; τὰ μάλιστα, HDT. 2, 147 ; PLAT. Criti. 108 d, Leg. 794 d, 811 d, le plus possible ; ὁμοῖα τῷ μάλιστα, HDT. 7, 118, ou ὁμοῖα τοῖσι μάλιστα, HDT. 3, 8 ; ὁμοῖα τοῖς μάλιστα, THC. 7, 29, m. sign. ; τοῖς μάλισθ' ὁμοίως, DÉM. 1473, 11, m. sign. ; avec ὡς : ὡς μάλιστα δύναμαι, PLAT. Rsp. 361 d, ou ὡς δύναμαι μ. PLAT. Rsp. 367 b ; ὅσον δύναται μ. HDT. 1, 185, le plus que je puis, qu’il peut ; ou avec ellipse du verbe : ὡς μάλιστα, ou ὅτι μάλιστα, ATT. ; ὅσον μ. ESCHL. Pr. 524 ; ὡς οἷόν τε μάλιστα, PLAT. Gorg. 510 b, le plus possible ; εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δυνατὸν μ. PLAT. Phædr. 277 a, autant qu’il est possible à un homme ; avec τί : τί μάλιστα ; PLAT. Gorg. 448 d, etc. eh bien, quoi ? (cf. lat. quid potissimum ?) ;
      2 p. suite, précisément, justement, SOPH. O.R. 1005, 1044 ; O.C. 652, etc. ; πηνίκα μ. ἐστιν ; PLAT. Crit. 43 a, quelle heure est-il au juste ? (litt. au plus juste, plutôt que toute autre heure) ;
      3 avec un n. de nombre, pour marquer une approximation : μάλιστα τετρακόσιοι, XÉN. Hell. 5, 2, 31, 400 environ ; ἔτει ἑκατοστῷ μάλιστα, THC. 8, 68, en un siècle à peu près ; ἥμισυ μ. THC. 1, 93, la moitié à peu près (non au plus) : πεντήκοντα μ. THC. 1, 118, cinquante à peu près, càd. exactement 49 ; avec une particule : μάλιστά πως, POL. 2, 41, 13 ; μάλιστά κη, HDT. 1, 76, etc. ; κου μάλιστα, HDT. 7, 22, au plus, à peu près, environ ;
   III plus (par licence pour le cp. μᾶλλον) avec ἤ, A.RH. 3, 91.

Étym. indo-europ. *mel-, fort, meilleur ; cf. lat. melius, multus.

'

[μᾰλᾰ ; but Hom. sts. uses the ult. long before λ, Il. 3.214, 4.379; before μ, 10.172], Adv.
very, exceedingly, prefixed or subjoined to Adjectives, Verbs, and Adverbs; strengthening the word with which it stands, with Adjs., in Hom. most freq., μάλα πολλά very many, Od. 1.1; μ. πᾶσα, μ. πάντα, every one, all together, Il. 13.741, Od. 2.306, etc. ; μάλ’ ἀσκηθής all unhurt, 5.26; ἀβληχρὸς μ. τοῖος quite gentle, 11.135; σαρδάνιον μ. τοῖον a quite sardonic smile, 20.302; μάλα μυρίοι 15.556, 16.121, etc. ; ἐμέο πρότερος μ.
actually before me, Il. 10.124; later, μ. φιλόσοφοι, πλάτανος μάλ’ ἀμφιλαφής, etc., Pl. Prm. 126b, Phdr. 230b, etc. ; strengthd., μ. δὴ πρεσβύτης very old, X. Cyr. 8.7.1; μ. γέ τινες ὀλίγοι Pl. R. 531e. with Advs., πάγχυ μ., μ. πάγχυ, quite utterly, Il. 12.165, 14.143; πάνυ μ. Pl. Phd. 80c; εὖ μ.
right well, Od. 22.190, Pl. Phd. 92d, etc. ; μάλα… εὖ Od. 23.175, cf. Pl. Tht. 156a; μάλ’ αὐτίκα (v. αὐτίκα)· μάλ’ αἰεί for ever and aye, Il. 13.557, 23.717; ἄχρι μ. κνέφαος until quite dark, Od. 18.370; μάλ’ ὧδε just in this way, 6.258; μ. διαμπερές right through, Il. 20.362; μ. μόλις (v. μόλις); to express repeated action, μάλ’ αὖθις A. Ag. 1345, Ch. 654; μάλ’ αὖ S. El. 1410, etc. ; μ. alone, ἔα, ἔα μ. A. Ch. 870; οἲ μ. καὶ τόδ’ ἀλγῶ Id. Pers. 1045 (lyr.); εἶα μ. Ar. Pax 460sq. (so ἄλλος πύργος…, καὶ ἕτερος μ. ἐπὶ τούτῳ Hdt. 1.181, cf. 7.186); freq. after καί, αὗταί σ’ ὁδηγήσουσι καὶ μάλ’ ἀσμένως A. Pr. 728, cf. Ch. 879; with neg., μάλ’ οὐ, μάλ’ οὔ πως, Il. 2.241, Od. 5.103; οὐ μ. Hdt. 1.93, 2.37, S. Ph. 676 (lyr.). with Verbs, μήτ’ ἄρ με μάλ’ αἴνεε Il. 10.249; μ. τ’ ἔκλυον αὐτοῦ 1.218; ἡ δὲ μάλ’ ἡνιόχευεν drove carefully, Od. 6.319; μ.… προπέμπει in earnest, A. Th. 915 (lyr.), cf. Eu. 368 (lyr.); καὶ μ. δοκοῦντας φρονίμους εἶναι X. Cyr. 6.1.36; μ. πολιορκούμενοι Id. HG 7.1.25. strengthening an assertion, νῦν σε μ. χρὴ αἰχμητὴν ἔμεναι, i.e. now or never, Il. 16.492; τῷ κε μάλ’ ἤ κεν μεῖνε… then doubtless he would have stayed, Od. 4.733; σοὶ δὲ μάλ’ ἕψομ’ ἐγώ yes indeed…, Il. 10.108; ἀλλὰ μάλ’ ὤφελλες why plainly…, Od. 4.472; freq. with another word, as ἦ μ. δή… now in very truth, Il. 5.422, etc. ; ἦ δή που μ. 21.583; freq. ἦ μ. (without δή) 3.204, etc. in Hom. sts. after εἰ, as εἰ μ. μιν χόλος ἵκοι if wrath come on him ever so much, Il. 17.399, cf. Od. 5.485, al. ; καὶ εἰ μ. τις πολεμίζοι Il. 9.318; also μ. περ c. part., μ. περ μεμαώς though desiring never so much, 13.317, cf. 14.58, 17.710, al. ; καὶ μ. περ 1.217, cf. 17.571; καὶ εὐρέα περ μάλ’ ἐόντα Od. 18.385. in Att. freq. in answers, yes, certainly, μ. γε Pl. R. 555d, 564e, etc. ; μ. τοι X. Mem. 1.2.46; καὶ μ. Pl. Phdr. 258c; καὶ μ. γε Id. Tht. 148c, etc. ; καὶ μ. δή ib. 177a; καὶ μ. ἐπαύσατο certainly it stopped, Id. Smp. 189a, etc. Comp. μᾶλλον [α by nature, Hdn. Gr. 2.932], Ion. μάλιον [α] only in Tyrt. 12.6, cf. Choerob. in An.Ox. 2.240; late Dor. μαλλότερον Pempel. ap. Stob. 4.25.52 : — more, rather, Il. 5.231, Od. 1.351, al. ; mostly folld. by ἤ, but in Prose also by a gen., μ. τοῦ ξυμφέροντος more than is expedient, Antipho 5.1; μ. τοῦ δέοντος Pl. Grg. 487b, X. Mem. 4.3.8 (sts. expressed by μᾶλλον alone, Pl. Phd. 63d); οὐπώποτ’ ἔργου μ. εἱλόμην λόγους E. Fr. 394; παντὸς μ. most assuredly, Pl. Lg. 715d (v. infr. 8); in Id. Ap. 36d, οὐκ ἔσθ’ ὅτι μ. πρέπει οὕτως, ὡς…, ὡς is prob. = ἤ (v. ὡς); denoting a constant increase, more and more, sts. doubled, μ. μ. E. IT 1406, Ar. Ra. 1001 (lyr.), Alex. 29; in positive sense, exceedingly, κηρόθι μ. Il. 9.300, Od. 15.370, al. ; — Usage; freq. strengthened by other words, πολὺ μ. Il. 9.700, etc. ; ἔτι μ. 14.97, al. ; μ. ἔτ’ ἢ τὸ πάροιθεν Od. 1.322; καὶ μ. Il. 8.470; καὶ μ. ἔτι Od. 18.22; ἔτι καὶ μ. Pi. P. 10.57; ἔτι καὶ πολὺ μ. Il. 23.386, 429, Hes. Th. 428; ἐπὶ μ. Hdt. 3.104; ἔτι ἐπὶ μ. Id. 1.94; πολλῷ μ. Pl. Phd. 80e, 1 Ep. Cor. 12.22; also modified, μᾶλλόν τι somewhat more, μ. τι περιημέκτεε Hdt. 1.114, cf. 50, etc. ; μ. ἤδη προσδεχομένου Th. 8.71. sts. with a second Comp., ῥηΐτεροι μ. Il. 24.243, cf. Hdt. 1.32, A. Th. 673, Supp. 279, S. Ant. 1210, E. El. 222, Pl. Phd. 79e, Is. 4.14 (s.v.l.), Arist. Top. 116b24. μᾶλλον δέ much more…, or rather…, to correct a statement already made, ὁ δεσπότης πέπραγεν εὐτυχέστατα, μ. δ’ ὁ Πλοῦτος αὐτός Ar. Pl. 634; πολλοί, μ. δὲ πάντες D. 18.65, cf. Pl. Smp. 173e; so ἢ μ. Corn. ND 20, Simp. in Ph. 25.16; οὐχὶ μ. ἤ… not so, but rather so…, Th. 2.87. μ. δὲ καὶ ἡσυχαίτερα more or less violent, Id. 3.82. οὐδὲν μ. none the more, ib. 79; οὐδέν τι μ. Pl. Phd. 87d; μηδέν τι μ. ἤ… S. Aj. 280. μ. ἤ… folld. by οὐ in comparisons, where preference implies rejection or denial, πόλιν ὅλην διαφθεῖραι μᾶλλον ἢ οὐ τοὺς αἰτίους Th. 3.36; preceded by another neg., Hdt. 4.118, 5.94, 7.16. γ΄, etc. ; by an interrog. which conveys a neg. force, τίδεῖ… μᾶλλον, ἢ οὐ… ; X. HG 6.3.15. τὸ μ. καὶ ἧττον, a form of argument, a fortiori, Arist. Rh. 1397b12. παντὸς μ., v. πᾶς I. 4. Sup. μάλιστα most of all, above all, Hom., etc. ; πᾶσι, μάλιστα δ’ ἐμοί Od. 21.353; μ. μὲν…, ἔπειτα or ἔπειτα δέ…, first and above all…, next…, S. OT 647, cf. Ph. 1285; μ. μὲν…, δεύτερον δὲ… Is. 2.20; μ. μὲν…, εἰ δὲ μὴ… Hdt. 8.22, Th. 1.40, Pl. R. 590d, D. 20.25, etc. ; τοῦτο δ’ ἐστὶ μ. μὲν θάνατος, εἰ δὲ μή, πάντα τὰ ὄντα ἀφελέσθαι Id. 21.152; μάλιστα μὲν…, μᾶλλον μέντοι… Pl. Smp. 180b; μάλιστα…, εἰ μὴ δ’… S. Ph. 617; δοκέων μιν μ. ταύτης ἂν πείθεσθαι certainly, Hdt. 3.53; τί μ. ; what precisely ? Pl. Grg. 448d, cf. Men. 80b, Smp. 218c; c. gen. partit., μ. πάντων Hdt. 2.37, Pl. Prt. 327a, cf. Th. 4.86; τὸ μ. πάντων the supreme reality, Plot. 5.55.11; τὸ μ. εἶναι the highest degree of being, Id. 6.2.7. strengthd., ὡς μ.
certainly, A. Supp. 294, Pl. R. 460a, etc. ; ὅσον μ. A. Pr. 524; ὅσα ἐδύνατο μ. Hdt. 1.185; ὡς δύναμαι μ. Pl. R. 367b; ὡς οἷόν τε μ. Id. Grg. 510b; εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δυνατὸν μ. Id. Phdr. 277a; ὅτι μ. δύνασαι Id. Sph. 239b; μακρῷ μ. Hdt. 1.171; πολλῷ μ. Paus. 1.42.3; παντὸς μ. D.H. 3.35, etc. with the Art., ἐς τὰ μ.
in the highest degree, Hdt. 1.20, 2.76, Th. 6.104, 8.6, D. 21.212; without ἐς, φίλοι τὰ μ. Hdt. 2.147, cf. Th. 1.92, D. 21.62; τά γε μ. Pl. Lg. 794d; εἰ τὰ μ. ἦσαν ἀληθεῖς if they were ever so true, D. 18.95; εἰ τὰ μ. μὴ τινές, ἀλλὰ πάντες… if (to put an extreme case) not some, but all…, Id. 20.2; εἰ… δοκοίη τὰ μ. Id. 18.21; ἀνὴρ δόκιμος ὁμοῖα τῷ μ. as famous as he that is most [famous], Hdt. 7.118, cf. 3.8; τοῖς μάλισθ’ ὁμοίως D. Ep. 2.24. ἐν τοῖς μ.
especially, as much as any, Th. 8.90, Pl. Smp. 173b, etc. ; with a Sup., ἐν τοῖς μ. ὠμότατος Ael. VH 14.40; φιλτάτη καὶ ἀναγκαιοτάτη ἐν τοῖς μ. Procop. Arc. 4. added to a Sup. (v. μάλα II. 2, πλεῖστον), ἔχθιστος μ., μ. φίλτατος, Il. 2.220, 24.334; μ. κῃ ἐμφερέστατα Hdt. 2.76; μ. φίλτατος E. Hipp. 1421; to a Comp. (?), μ. δὴ ὀκνηρότεροι ἐγένοντο Th. 4.55. μάλιστα for μᾶλλον, μ. τῆς κόρης E. IA [1594]; μ. ἢ ἐμοί A.R. 3.91. with numerals, in round numbers, about, Th. 3.29, 92, X. HG 5.2.31, etc. ; πεντήκοντα μάλιστα is 49 in Th. 1.118; ἑκατοστὸς μ. 99th, Id. 8.68; ἐς μέσον μάλιστά κῃ about the middle, Hdt. 1.191, cf. 76; ἥμισυ μ. Th. 1.93; μ. σφᾶς μεσοῦν δειπνοῦντας that they were about the middle of supper, Pl. Smp. 175c; κου μ. Hdt. 7.22; μ. πως Plb. 2.41.13. in answers, most certainly, Ar. Pl. 827, etc. ; μ. γε S. OT 994, Ar. Nu. 253; μ. πάντων Id. Av. 1531; πάντων μ. Pl. Grg. 453d; v. supr. 1.4. (Orig. perh.
fiercely, cf. μαλερός.)

sehr, gar sehr, heftig, stark, von Hom. an überall, am häufigsten
   a) mit adj. u. adv. vrbdn, den Begriff derselben steigernd u. verstärkend, μίνυνθά περ, οὔτι μάλα δήν, Od. 22.473, μάλα πολλά, sehr viel, osi bei Hom., μάλα μυρίοι, ganz unzählige, Od. 16.121, μάλα πάντες, allesammt, alle ohne Ausnahme, Il. 13.741, 22.115, Od. 2.306, 16.286, πάγχυ μάλα u. μάλα πάγχυ, ganz u. gar, Il. 12.165, 14.143, Od. 14.367 u. sonst, εὖ μάλα u. μάλ' εὖ, gar wohl, recht sehr, 22.190, 23.175, u. so auch in Prosa, προσέχων τὸν νοῦν εὖ μάλα, Plat. Soph. 233d, εὖ μάλα ἤδη πρεσβύτην εἶναι, Parm. 127b, u. sonst, immer noch verstärkend, gar sehr ; auch in umgekehrter Stellung, μάλ' εὖ ἄμουσοι, Theaet. 156a ; μάλ' αὐτίκα, gleich auf der Stelle, sogleich, Od. 10.111, 15.424, wie αὐτίκα μάλα, Her. 7.103 ; vgl. Plat. Prot. 318b ; εὖ εἴσει αὐτίκα δὴ μάλα, Rep. I.338b ; μάλ' αἰεί, immerfort, immerwährend, Il. 23.717, Od. 7.118 ; ἄχρι μάλα κνέφαος, bis ganz zur Dämmerung, 18.370 ; μάλ' ὧδε, ganz so, gerade so, 6.258 ; ἄβληχρος μάλα τοῖος, so recht gelind, 11.135 ; Σαρδάνιον μάλα τοῖον, so recht sardanisch, 20.302 ; – μάλ' ἑτοῖμος, Pind. Ol. 4.15 ; μάλα πολλοί, P. 9.111 ; Tragg., μάλα μέγας κτύπος, Soph. O.C. 1462 ; in Prosa bei den Attikern sehr geläufig, μάλα γε ὀψὲ ἀφικόμενος, Plat. Prot. 310c, μάλα μόγις, Theaet. 142d, εἰ μὴ μάλα γέ τινες ὀλίγοι, sehr wenige, Rep. VII.531d. – Oft noch durch καί verstärkt, eigtl. undzwarsehr, καὶ μάλ' ἀσμένως, Aesch. Prom. 730, δόξαι τ' ἀνδρῶν καὶ μάλ' ὑπ' αἰθέρι σεμναί, Eum. 351 ; καὶ μάλ' ἀνδρικῶς, Plat. Phaedr. 265a ; καὶ μάλ' εἰκότως ὀκνεῖν, Rep. III.413c ; auch καὶ πάνυ μάλα, Phaed. 80c. Aehnlich μάλα τοι, Xen. Mem. 1.2.46. – Seltener beim Kompar., μάλα πρότερος, weit früher, weit eher, Il. 10.124.
   Bei Wiederholungen wird des Nachdruckes wegen zu αὖ u. αὖθις noch μάλα gesetzt, ὤ μοι μάλ' αὖθις, Aesch. Ag. 1318 ; Soph. El. 1408 ; Eur. Hec. 1037 ; ὅρα, ὅρα μάλ' αὖθις, Aesch. Eum. 245 ; ὦ παῖ, παῖ μάλ' αὖθις, Ch. 643 ; auch ohne αὖθις so, Pers. 1045 οἲ μάλα καὶ τόδ' ἀλγῶ. – Auch zur Negation tritt es verstärkend hinzu, μάλ' οὐ, μάλ' οὔπως, Il. 2.241, Od. 5.103, Her. 1.93 ; οὐ μάλα τι, mit nichten, ἄρχεσθαι δ' ὑπ' ἄλλων οὐ μάλα ἐθέλειν ἐλέγετο, Xen. An. 2.6.15, vgl. Hell. 6.1.15.
   b) bei Verbis seltener, φεῦγε μάλα, Il. 1.173, μάλα γάρ τε κατεσθίει, 3.25, σοὶ δὲ μάλ' ἕψομ' ἐγώ, 10.108 ; μάλα τιμᾷ, Pind. I. 5.63, μάλα θερμαίνει, Ol. 11.91 ; μάλα βουλόμενος, sehr wünschend, Xen. Hell. 6.5.16, μάλα πολιορκεῖσθαι, 7.1.25. – Mit großem Nachdruck beteuernd ist Od. 4.732 gesagt : εἰ γὰρ ἐγὼ πυθόμην – τῷ κε μάλ' ἤ κεν ἔμεινε, dann wahrlich wäre er geblieben, da wäre er gar sehr geblieben. – So steht es
   c) bes. im Anfang der Sätze, ἦ μάλα δή, Il. 5.422, 18.12, Od. 4.169, 333, 777 u. öfter, auch ἦ δή που μάλα, Il. 21.583, u. oft ἦ μάλα, 3.204, 18.18 u. sonst. – Daher in nachdrücklich bejahenden Antworten, allerdings, teils allein, teils mit dem Verbum, μάλα γε, Plat. Rep. VIII.555d, καὶ μάλα, Phaedr. 258b, καὶ μάλ' ἐπαύσατο, Symp. 189a, καὶ μάλα γε, Theaet. 148c ; μάλα τοι, Xen. Mem. 1.2.46.
   d) mit εἰ vrbdn, εἰ μάλα, εἰ καὶ μάλα, καὶ εἰ μάλα, εἰ καὶ μάλα περ ; mit dem ind., εἰ μάλα κάρτερός ἐσσι, wenn du sehr stark bist, was dir nicht bestritten wird, Il. 1.178 ; häufig c. optat., wenn auch noch so sehr, wie sehr auch, wo die Sache als möglich zugestanden wird, εἰ μάλα μιν χόλος ἵκοι, wenn der Zorn ihn auch sehr, auch noch so sehr überkäme, Il. 17.399, Od. 5.485, 8.139, 22.13. So auch μάλα περ, cum partic., οὔτ' οὖν Τηλέμαχον μάλα περ πολύμυθον ἐόντα, οὔτε θεοπροπίης ἐμπαζόμεθα, Od. 2.200, obwohl er sehr, oder : wenn er auch nach so viel Worte macht, Il. 14.58, 13.317, 17.710 u. sonst ; eben so bei καὶ μάλα περ u. καίπερ μάλα, Il. 1.217, 17.571. In den meisten Fällen ist es auch hier zu einem adj. zu ziehen. – In Il. 10.249, μήτ' ἄρ με μάλ' αἴνεε μήτε τι νείκει, lobe mich weder sehr, noch tadele mich, übersetzt man unnötigerweise »zu sehr«, vgl. Od. 14.464.
Kompar. μᾶλλον, Superl. μάλιστα.

1. very, very much, exceedingly , (Homer), etc.
2. strengthening the word with which it stands, μάλα πολλά very many, (Homer); μάλα πάντες, μ. πᾶσαι, μ. πάντα, all together, every one , (Homer); μάλ᾽ ἀσκηθής all unhurt, (Odyssey by Homer); ἀβληχρὸς μάλα τοῖος so very weak, (Odyssey by Homer):—;so in attic, μάλα δὴ πρεσβύτης very old, (Xenophon Historicus); μ. γέ τινες ὀλίγοι (Plato Philosophus):—;so with Advs., πάγχυ μάλα and μάλα πάγχυ quite utterly, (Iliad by Homer); εὖ μάλα right well, (Odyssey by Homer); μάλ᾽ αἰεί for ever and aye, (Iliad by Homer); ἄχρι μάλα κνέφαος until quite dark, (Odyssey by Homer); μάλα διαμπερές right through, (Iliad by Homer):—;so in attic, to express repeated action, μάλ᾽ αὖθις, μάλ᾽ αὖ (Aeschulus Tragicus), etc.:—; with Verbs, μή με μάλ᾽ αἴνεε praise me not greatly , (Iliad by Homer); ἡ δὲ μάλ᾽ ἡνιόχευεν she drove carefully , (Odyssey by Homer), etc.
3. strengthening an assertion, εἰ μάλα μιν χόλος ἵκοι if wrath come on him ever so much , (Homer); so μάλα περ with a participle, μάλα περ μεμαώς though desiring never so much , (Iliad by Homer)
4. in attic in answers, yes, certainly, exactly so , μάλα γε (Plato Philosophus), etc.; μ. τοι (Xenophon Historicus), etc.; καὶ μ. δή (Xenophon Historicus)
5. comparative μᾶλλον, more , (Homer); μᾶλλον τοῦ δέοντος more than is right, (Plato Philosophus), etc.; παντὸς μᾶλλον more than anything, i. e. most certainly, (Plato Philosophus)
6. denoting increase, more and more, still more , (Odyssey by Homer); μᾶλλον μᾶλλον, Lat. magis magisque, (Euripides)
7. sometimes joined to a second comparative, ῥηίτεροι μᾶλλον (Iliad by Homer); μᾶλλον ἆσσον (Sophocles Tragicus), etc.
8. μᾶλλον δέ, much more , but rather , πολλοί, μᾶλλον δὲ πάντες (Demosthenes Orator)
9. in μᾶλλον ἢ οὐ, οὐ seems redundant, ἥκει ὁ Πέρσης οὐδὲν μᾶλλον ἐπp ἡμέας ἢ οὐ ἐπp ὑμέας the Persians have come not more against us, than against you, (Herdotus Historicus); in this case μᾶλλον ἢ οὐ is preceded by another negative
10. τὸ μ. καὶ ἧττον, a form of argument, which we call a fortiori , (Aristotle Philosopher)
11. Sup. μάλιστα, most, most of all , (Homer), etc.; μάλιστα μέν . ., ἔπειτα δέ . ., first and above all . ., next . ., (Sophocles Tragicus):—; τί μάλιστ; what is the precise thing that you want? (Plato Philosophus); ὡς or ὅτι μ., Lat. quam maxime, (Plato Philosophus); ὅσον μ. (Aeschulus Tragicus); ὡς μ. certainly , in answers, (Plato Philosophus); ὡς δύναμαι μ. (Plato Philosophus); μακρῷ μ. (Herdotus Historicus)
12. ἐς τὰ μάλιστα for the most part, mostly , (Herdotus Historicus); so, τὰ μάλιστα (Thucydides), etc.; also, ἀνὴρ δόκιμος ὁμοῖα τῷ μ. as famous as he that is most [famous, Refs 5th c.BC]
13. ἐν τοῖς μ. especially, as much as any , (Thucydides)
14. μάλιστα may be added to a Sup., ἔχθιστος μάλιστα, μάλιστα φίλτατος (Iliad by Homer); μ. φίλτατος (Euripides)
15. with numbers, μάλιστα means about , (Thucydides), etc.; so, ἐς μέσον μάλιστα about the middle, (Herdotus Historicus); ἥμισυ μ. (Thucydides), etc.
16. καὶ μάλιστα is used in answers, most certainly , Lat. vel maxime, (Aristophanes Comicus); so, μ γε (Sophocles Tragicus); μ. πάντων (Aristophanes Comicus) (ML)