μάκαιρα, μάκαρ, ou μάκαρ pour les trois genres ; voc. μάκαρ, gén. μάκαρος [ᾰᾰ]
      1 bienheureux, en parl. des dieux, p. opp. aux mortels, IL. 1, 339 ; 4, 127, etc. ; OD. 5, 186 ; HÉS. O. 138 ; abs. οἱ μάκαρες, les bienheureux, càd. les dieux, OD. 10, 299 ; HÉS. O. 135 ; PD. O. 1, 52, etc. ; μ. οὐράνιοι, EUR. H.f. 758, les dieux du ciel ; μ. χθόνιοι, ESCHL. Ch. 476, les dieux infernaux ; μ. ὀλίζονες, CALL. Jov. 72, les dieux inférieurs (lat. dii minores) ; en ce sens d’ord. au plur., au sg. seul. quand on s’adresse à un seul dieu, HH. 7, 16 ;
      2 en parl. de pers. IL. 3, 182 ; cf. 24, 377 ; THGN. 1007 ; PD. P. 4, 59 ; de pays, PD. P. 10, 2 ; EUR. Bacch. 565, etc. ; particul. riche, opulent, IL. 11, 68 ; OD. 1, 217 ;
      3 en parl. des morts : Μακάρων νῆσοι, HÉS. O. 169 ; PLAT. Conv. 179 e, Phæd. 115 d, etc. ; ou Μακάρων νῆσος, PD. O. 2, 77 ; HDT. 3, 26, les î. ou l’î. des Bienheureux, où vivent les âmes des héros.

• Cp. μακάρτερος, OD. 11, 483 ; • Sup. μακάρτατος, OD. 6, 158 ; ESCHL. Suppl. 524 ; SOPH. (STOB. Fl. 98, 23).

➳ [κᾱ] dans μάκαρ à l’arsis, SOL. (STOB. Fl. 98, 24) ; DIPH. fr. 84. Fém. μάκαιρα, HH. Ap. 14 ; PD. O. 1, 11 ; P. 10, 2 ; ESCHL. Sept. 163 ; SOPH. Ph. 400 ; EUR. Alc. 1004, etc. ; ou μάκαρ, AR. Av. 1722 ; EUR. Hel. 375, Bacch. 565 ; neutre seul. au gén. pl. μακάρων ἐτέων, ANTH. 9, 424 ; μακάρων τεκέων, NONN. D. 21, 261. Dat. plur. poét. μακάρεσσι, OD. 5, 186 ; HÉS. O. 138 μακάρεσσιν, CALL. Jov. 72.

Étym. pré-grec.

[v. infr.], αρος, ὁ, also μάκαρς Alcm. 10, 11; μάκαρ as fem., E. Hel. 375, Ba. 565, Ar. Av. 1722, Eub. 104 (all lyr.), Orac. ap. D.S. 8 Fr. 29, AP 12.52 (Mel.), but usu. fem. μάκαιρα h.Ap. 14, Alcm. 37, Sappho 1.13, Pi. P. 5.11, E. Alc. 1003 (lyr.), etc. ; Boeot. μάκηρα Corinna Supp. 1.15; with neut. Nouns in oblique cases, μακάρων ἐξ ἐτέων AP 9.424 (Duris); μακάρων τεκέων Nonn. D. 21.263. [μακαρ Archil. Supp. 3.5, Sol. 14, Diph. 126.6 (mock-Epic), elsewh. μακαρ Il. 3.182, etc.] : — blessed, happy, prop. epith. of the gods, as opp. mortal men, πρός τε θεῶν μ. πρός τε θνητῶν ἀνθρώπων Il. 1.339; abs., μάκαρες the blessed ones, μακάρων μέγαν ὅρκον ὀμόσσαι Od. 10.299, cf. Hes. Op. 136, Sol. 13.3, Pi. O. 1.52, A. Supp. 1019 (lyr.); μ. χθόνιοι Id. Ch. 476 (lyr.); οὐράνιοι μ. E. HF 758 (lyr.); μ. ὀλίζονες lesser gods, Call. Jov. 72. — In this sense always in pl., exc. in addressing single gods, as h.Hom. 8.16, Sappho l.c., Corinna l.c., S. Ph. 400 (lyr.), etc. ; freq. in Inscrr., μ. Παιάν IG 14.1015; μάκαιρα, of Persephone, ib. 12(5).229 (Paros). of men, blest, fortunate, ὦ μάκαρ Ἀτρεΐδη Il. 3.182, cf. 24.377, Thgn. 1013, Pi. P. 4.59, etc. ; μάκαιρα Θήβα, ἑστία, etc., Id. I. 7 (6).1, P. 5.11, etc. ; esp.
wealthy, ἀνδρὸς μάκαρος κατ’ ἄρουραν Il. 11.68, cf. Od. 1.217. esp. μάκαρες, οἱ, the blessed dead, μ. θνητοῖς καλέονται Hes. Op. 141; μακάρων νῆσοι the Islands of the Blest, ib. 171; of an oasis in the African desert, Hdt. 3.26; sg., μ. νᾶσος Pi. O. 2.71; ἀπιὼν εἰς μακάρων δή τινας εὐδαιμονίας Pl. Phd. 115d, cf. Grg. 523b, R. 519c, al. — This sense does not occur in Hom., and is the only usage found in Prose, μακάριος being the common form. Sup. μακάρτατος Od. 6.158, 11.483, S. Fr. 410; μακάρων μακάρτατε, of Zeus, A. Supp. 524 (lyr.).

αρος, ὁ, auch ἡ, Eur. Bacch. 565, Ar. Av. 1722, wie Eubul. bei Ath. XV.679b ; vgl. Meineke com. III p. 251 ; bei Sp. auch mit neutr., vgl. Lobeck Par. 208 (nach Arist. eth. 7.11 von χαίρω, eigtl. »freudig« ; Andere leiten es von μακρός ab, so daß eigtl. die Götter, die Hohen, so hießen),
selig, glückselig, eigtl. von den Göttern, die bei Hom. u. Hes. oft μάκαρες θεοί heißen, im Ggstz der Menschen, πρός τε θεῶν μακάρων πρός τε θνητῶν ἀνθρώπων, Il. 1.339, öfter ; auch absolut, οἱ μάκαρες, die Seligen, die Götter, Od. 10.299 ; Hes. O. 551 u. sonst im plur.; der sing. in Anreden an einzelne Götter, H.h. 7.10, 21.7 ; μάκαρες ἐν Ὀλύμπῳ, Pind. frg. 58, Κρονίδαι μάκαρες, P. 5.118 ; so auch Tragg., wie Aesch. Prom. 96, 169, Ag. 1309 ; Soph. Phil. 398 u. sonst. – Uebertr. von Menschen, den höchsten Grad menschlicher Glückseligkeit bezeichnend, ὦ μάκαρ Ἀτρείδη, Il. 3.182, neben ὀλβιόδαιμον, μακάρων δ' ἔξεσσι τοκήων, 24.377 ; bes. wohlhabend, reich, ἀνδρὸς μάκαρος κατ' ἄρουραν, 11.68, vgl. Od. 1.217 ; superl., μακάρτατος ἔξοχον ἄλλων, 6.158, vgl. 11.483, wo er für den comp. steht ; – Pind. ἄνδρες, P. 10.46, μακάρων ἀγοραί, I. 7.26 ; μάκαρι σὺν τύχᾳ, Ar. Av. 1722. – Bes. heißen aber so die Verstorbenen, die auch wir in höherer Beziehung die Seligen nennen, μάκαρες θνητοί, Hes. O. 143. Aber zunächst werden nicht alle Gestorbenen damit bezeichnet, denn auf den μακάρων νῆσοι, den Inseln der Seligen, die von den Alten an den Westrand der Erde in den Oceanus verlegt wurden, sind nur die im Kampf gefallenen Heroen, die Halbgötter des vierten Menschengeschlechtes, die dort ein sorgenloses Leben genießen. S. nom. pr. Bei Sp. aber wie in der Anth. wird es allgemeine Bezeichnung der Verstorbenen. S. auch μακάριος, μακαρίτης. – Kompar. μακάρτερος u. superl. μακάρτατος, Od. 6.158, 11.483 ; ἄναξ ἀνάκτων, μακάρων μακάρτατε, Aesch. Suppl. 519.