'(impf. ἔλεγον, f. λέξω, ao. ἔλεξα, pf. inus. ; en prose att. on emploie d’ord. pour le fut. ἐρῶ ; pour l’ao., l’ao.2 εἶπον, rar. l’ao.1 εἶπα ; pour le pf. εἴρηκα ; pass. f. λεχθήσομαι, ao. ἐλέχθην, d’ord. ἐρρήθην ; pf. λέλεγμαι, d’ord. εἴρημαι) :
   I dire :
      1 propr. dire, parler, en gén. ; abs. ATT. ; avec un acc. : λ. μῦθον, ESCHL. Pers. 698, prononcer une parole ; λ. ψευδῆ, τἀληθῆ, ESCHL. Ag. 625, etc. dire des mensonges, la vérité ; λ. τί τινι, ATT. dire qqe ch. à qqn ; λόγος λέλεκται πᾶς, SOPH. Ph. 389, j’ai dit tout ce que j’avais à dire ; avec une prop. inf. ATT. ou avec ὡς ou ὅτι, ATT. dire que, etc. ; avec un acc. suivi de ὡς : γυναῖκα λέγουσιν ὡς κάθηται, XÉN. Cyr. 7, 3, 5, on dit que (sa) femme est là assise (à terre) ; avec un part. λέγειν Οἰδίπουν ὀλωλότα, SOPH. O.C. 1580, dire qu’Œdipe est mort, litt. parler d’Œdipe en l’appelant mort ; avec un inf. seul PLAT. Crat. 399 d, etc. ; avec une prép. λέγειν ἀμφί τινος, ESCHL. Sept. 1012, etc. ; περί τινος, SOPH. Aj. 150 ; PLAT. Rsp. 410 d, etc. ; ὑπέρ τινος, XÉN. Hell. 1, 7, 16 ; SOPH. El. 555, parler sur qqn ou sur qqe ch. ; λ. ἐπί τινι ἀγαθὰς εὐχάς, ESCHL. Suppl. 625, former de bons souhaits pour qqn. ; avec deux acc. ἀγαθὰ λέγειν τινά, AR. Eccl. 435 ; κακὰ λέγειν τινά, HDT. 8, 61, dire du bien, du mal de qqn ; avec un adv. et un acc. εὖ λέγειν τινά, dire du bien de qqn (v. εὖ) ; κακῶς λέγειν τινά, dire du mal de qqn (v. κακῶς) ; au pass. avec un suj. de pers. ou de chose : Ἐπύαξα ἐλέγετο Κύρῳ δοῦναι χρήματα πολλά, XÉN. An. 1, 2, 12, on disait qu’Epyaxa avait fait présent à Cyrus de sommes considérables ; cf. XÉN. Cyr. 1, 2, 21, etc. ; ou impers. ἐλέγετο Συέννεσιν εἶναι ἐπὶ τῶν ἄκρων, XÉN. An. 1, 2, 21, on disait que Syennésis était sur les hauteurs ; cf. HDT. 8, 119 ; XÉN. Mem. 1, 2, 30, etc. ; pléonast. joint à un autre verbe signifiant « dire », « parler » : ὡς ἔφη λέγων, SOPH. Aj. 757, comme il dit ; cf. HDT. 3, 156 ; 5, 36, etc. ; καὶ λέγων εἶπεν, DÉM. 108, 13, et il dit ; ὃς ἔφασκε λέγων, AR. Av. 472, qui disait ; ἦ δ' ὃς λέγων, AR. Vesp. 795, et il dit ; abs. ὁ λέγων, ATT. celui qui parle, l’interlocuteur, qqf. l’orateur ; τὸ λεγόμενον, THC. 7, 68 ; PLAT. Gorg. 447 a, etc., comme on dit ;
      2 en parl. d’oracles, déclarer, annoncer, HDT. 8, 136 ; en parl. d’écrits, dire, annoncer : γράμμασι λέγον τάδε, THC. 6, 54 (une inscription) dont les caractères disent ceci ; τὰ γράμματα ἔλεγε τάδε, HDT. 1, 124, la lettre disait ceci, s’exprimait ainsi ;
   II dire qqe chose, parler sensément, p. opp. à « parler pour ne rien dire » joint à εὖ, PLAT. Ap. 24 e, Prot. 310 b, etc. ; à καλῶς ou ὀρθῶς, XÉN. Mem. 3, 3, 4 ; 4, 2, 26 ; avec τι : κινδυνεύεις τι λέγειν, PLAT. Crat. 404 e, tu pourrais avoir raison ; ἴσως ἄν τι λέγοις, XÉN. Mem. 2, 1, 12, m. sign. ; οὐδὲν λέγειν, parler pour ne rien dire, AR. Av. 66 ; ou dire un mensonge, PLAT. Ap. 30 b ;
   III désigner, nommer clairement : τὸν ἄνδρα, ἐμὸν λέγω πατέρα, SOPH. Tr. 739, ton mari, je veux dire mon père ; ποταμός, Ἀχελῷον λέγω, SOPH. Tr. 9, un fleuve, je veux dire Akhélôos ; le mot qui sert de rég. à λέγω se construit qqf. en appos. avec le mot à expliquer : Ἀντικλείας τῆς σῆς λέγω τοι μητρός, ESCHL. fr. 172, Antikleia, je veux dire ta mère ; au pass. ὁ λεγόμενος, ἡ λεγομένη, τὸ λεγόμενον, celui, celle, ce qu’on appelle, etc. : ἡ λεγομένη εὐδαιμονία, PLAT. Leg. 695 a, ce qu’on appelle le bonheur ; avec un inf. οἱ λεγόμενοι αὐτόνομοι εἶναι, XÉN. Hell. 6, 3, 8, ceux qu’on dit être autonomes ; avec une conj. οἱ λεγόμενοι ὅτι, XÉN. Cyr. 8, 6, 16, ceux dont on dit que, etc. ; p. suite, appeler par son nom : ἃς τρέμομεν λέγειν, SOPH. O.C. 129 (les Furies) que nous tremblons d’appeler par leur nom ; ou appeler d’un nom : οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω, ESCHL. Eum. 48, ce n’est pas femmes, mais Gorgones que je les appelle ;
   IV vouloir dire, signifier : τί τοῦτο λέγει ; AR. Eq. 1059, qu’est-ce que cela veut dire ? que signifie cela ? πῶς λέγεις ; PLAT. Ap. 24 e, comment dis-tu ? que veux-tu dire ? ποῖόν τί ποτε ἄρα λέγοντές φασι ; PLAT. Theæt. 181 c, que peuvent-ils bien vouloir dire en soutenant que, etc. ? ;
   V parler de, vanter : τὴν ἑαυτοῦ ῥώμην, XÉN. Cyr. 1, 3, 10, parler de sa force, la vanter ;
   VI réciter, chanter : ποιήματα, PLAT. Ion 533 e, réciter des poèmes ; Ἀτρείδας, ANACR. 23, 1, chanter les Atrides ;
   VII lire : λαϐὲ τὸ βιϐλίον καὶ λέγε, PLAT. Theæt. 143 c, prends le livre et lis (litt. dis) ; λέγε μοι τὸ ψήφισμα, DÉM. 516, 30 ; 517, 23, etc. lis-moi le décret ;
   VIII dire, ordonner, avec l’inf. ESCHL. Ag. 925, Ch. 553 ; τινί avec l’inf. SOPH. O.C. 840 ; XÉN. Cyr. 4, 1, 22, à qqn de faire qqe ch. ; avec μή : ὁ λέγων μὴ μοιχεύειν, NT. Rom. 2, 22, celui qui défend de commettre un adultère ; abs. ὡς ὁ νόμος λέγει, DÉM. 599, 14, comme l’ordonne (litt. le dit) la loi ; ou simpl. dire avec insistance, ou avec autorité, SOPH. Ph. 101, etc. ;
   IX parler comme orateur : λέγειν δεινός, SOPH. O.R. 545, habile à parler ; λέγειν δυνάμενος, ISOCR. 28 b, capable de parler ; λαλεῖν ἄριστος, ἀδυνατώτατος λέγειν, EUP. (PLUT. Alc. 13) très fort pour bavarder, incapable de parler ; λέγειν ἐν ὑμῖν, XÉN. An. 5, 7, 10, parler devant vous ;
   X faire dire, envoyer dire, XÉN. An. 1, 9, 25 ; 7, 4, 5.

➳ Prés. ind. 3 pl. dor. λέγοντι, PD. O. 9, 49. Fut. 3 pl. dor. λεξοῦντι, PD. fr. 99, 10 Bgk. Pass. pf. en compos. -είλεγμαι, PLAT. Prot. 313 b, Ap. 37 a. Moy. fut. λέξομαι, au sens pass. SOPH. O.C. 1186 ; EUR. H.f. 582, etc.

Étym. Beekes v. λέγω² ; le sens « dire » développé de « énumérer », cf. λέγω², Moy. I, 3.

'

*λέγω, à cause des homonymes avec λέγω² et λέγω³ (ἔλεξα, λέξομαι, etc.) posé par erreur p. λέχω.

(f. λέξω, ao. ἔλεξα, pf. inus. ; ao. pass. ἐλέχθην) :
   I rassembler : λ. ὀστέα, IL. 23, 239 ; OD. 24, 72, recueillir des ossements ;
   II choisir, d’où :
      1 cueillir : ἀγλαΐην ῥόδου, MOSCH. la fleur brillante d’une rose ;
      2 trier, compter : τινὰ ἐν κήτεσιν, OD. 4, 452, compter qqn parmi les monstres de la mer ; τινὰ ἐν ἐχθροῖς, ESCHL. Pr. 973, compter qqn parmi ses ennemis ; au pass. μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην, IL. 3, 188, je fus compté parmi eux ; λέγεσθαι ἐν τοῖς ἱππικωτάτοις, XÉN. Œc. 11, 20, être compté parmi les plus habiles cavaliers ; fig. regarder comme : τινὰ οὐδαμοῦ, SOPH. Ant. 183, compter qqn pour rien : κέρδος λ. εἰ, SOPH. Ant. 462, compter ou regarder comme un gain si, etc. ;
      3 p. suite, énumérer, dire l’un après l’autre : κήδεα, OD. 14, 197, énumérer, càd. exposer en détail les soucis de son âme ; τινὶ ὀνείδεα, IL. 2, 222, prodiguer les injures à qqn ;

Moy. λέγομαι (f. λέξομαι, ao. ἐλεξάμην) :
   I tr.
      1 rassembler pour soi : ξύλα, IL. 8, 507, du bois ; ὀστέα, IL. 24, 793, recueillir des ossements ; φάρμακα, A.RH. 3, 807, recueillir des poisons ;
      2 choisir : ἄνδρας ἀρίστους, OD. 24, 108, les hommes les plus braves ;
      3 énumérer, détailler, d’où redire, acc. IL. 13, 275, 292, etc. ; OD. 3, 240, etc. ;
   II intr. (au sens réfléchi) se choisir : πέμπτος ἐλέγμην, OD. 9, 335, je m’étais choisi moi-même le cinquième.

➳ Ao. pass. ἐλέχθην, IL. 3, 188. Moy. impf. 3 pl. poét. λέγοντο, IL. 24, 793 ; fut. λέξομαι au sens pass. EUR. Alc. 322 ; ao.2 sync. ἐλέγμην, OD. 9, 335 ; 3 sg. λέκτο, OD. 4, 451.

Étym. R. indo-europ. *leǵ-, rassembler ; cf. lat. legō.

lay, pres. erroneously inferred from λέξομαι, ἔλεκτο, etc. ; v. λέχομαι.

pick up, etc. ; tenses for signf. I and II, fut. λέξω Od. 24.224; aor. ἔλεξα A. Pers. 292; — Med., fut. in pass. sense λέξομαι E. Alc. 322; aor. ἐλεξάμην Il. 21.27 (trans.); Ep. ἐλέγμην Od. 9.335; λέκτο 4.451; — Pass., aor. ἐλέχθην Il. 3.188; also post-Hom. in these senses, but only in compos., esp. with ἀπο-, ἐκ-, κατα-, συν-; post-Hom. pf. εἴλοχα (κατ-, συν-), Pass. εἴλεγμαι, in these senses rarely λέλεγμαι (v. the compds.); also fut. λεγήσομαι (συλ-); aor.2 ἐλέγην (κατ, συν-) : — gather, pick up, ὀστέα… λέγωμεν Il. 23.239, cf. Od. 24.72, Pi. P. 8.53; αἱμασιάς τε λέγων picking out stones for building walls, Od. 18.359 (ubi v. Sch., cf. λογάς 2), cf. 24.224; — Med., gather for oneself, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε Il. 8.507; ὀστέα λευκὰ λέγοντο 24.793; φάρμακα λέξασθαι A.R. 3.807. Med., choose for oneself, pick out, λέξαιτο… ἄνδρας ἀρίστους Od. 24.108; κούρους Il. 21.27; — Pass., to be chosen, εἰ… λεγοίμεθα πάντες ἄριστοι 13.276.
II. count, tell, ἐν δ’ ἡμέας λέγε κήτεσιν he counted us among the seals, Od. 4.452; and in aor. Med., Il. 2.125; ἐγὼ πέμπτος μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην I reckoned myself…, Od. 9.335; λέκτο δ’ ἀριθμόν he told him over the number, 4.451; — Pass., μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην I was counted among these, Il. 3.188. so, but not freq., after Hom., λ. ποντιᾶν ψάφων ἀριθμόν Pi. O. 13.46, cf. A. Ag. 570; καθ’ ἓν ἕκαστον λ. Isoc. 2.45; also καὶ σὲ δ’ ἐν τούτοις λέγω count you among…, A. Pr. 973; λ. τινὰ οὐδαμοῦ count him as naught, S. Ant. 183; κέρδος λ., εἰ… count it gain, that…, ib. 462; — Med., λέξατο πάντας [ναύτας] Pi. P. 4.189; — Pass., λέγεσθαι ἐν τοῖς ἱππικωτάτοις X. Oec. 11.20; ἐνὶ πρώτῃσι λέγεσθαι Call. Del. 16; fut. Med. in pass. sense, ἐν τοῖς οὐκέτ’ οὖσι λέξομαι E. l.c. recount, tell over, οὔ τι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα Od. 14.197; σὺ δέ μοι λέγε θέσκελα ἔργα 11.374; τὰ ἕκαστα λέγων 12.165; ὅσα τ’ αὐτὸς… ἐμόγησε, πάντ’ ἔλεγ’ 23.308; so in Trag., λ. τύχας, πάθη, μόχθους, etc., A. Pr. 633, Pers. 292, Ag. 555, etc. ; also Ἀγαμέμνονι… λέγ’ ὀνείδεα repeated reproaches against him, Il. 2.222; so perh. ψεύδεα πολλὰ λ. Hes. Th. 27 (but v. infr. III); — Med., τί σε χρὴ ταῦτα λέγεσθαι ; why need΄st thou tell the tale thereof? Il. 13.275; and so, μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὥς ib. 292, cf. Od. 3.240, 13.296; μηκέτι νῦν δήθ’ αὖθι λεγώμεθα Il. 2.435.
III. say, speak, first in Hes. Th. 27 (v. supr. II. 2); fut. λέξω Emp. 38.1, A. Ag. 859, Hdt. 4.14, Th. 2.48, Antipho 6.33, etc. ; aor. ἔλεξα Anacr. 45, Pl. Sph. 217e, Antipho 1.15 (rare in Pl. and the Orators, common in some dialects, as Boeotian, IG 7.504.2 (Tanagra), Thessalian, ib. 9 (2).461.21, Ionic, v.l. in Hp. Aër. 12); pf. λέλεχα Gal. 16.249, λέλεγα and λέλογας Hsch. (εἴρηκα in correct writers); — Pass., fut. λεχθήσομαι Th. 5.86, Pl. Ti. 67c, etc. ; also fut. Med. in pass. sense, S. OC 1186, E. Hec. 906 (lyr.), etc. ; and λελέξομαι Th. 3.53 (v.l. λέξεται), Pl. R. 457b; aor. ἐλέχθην (never ἐλέγην in this sense) S. OT 1442, Th. 6.32, etc. ; pf. λέλεγμαι Pi. N. 8.20, Hdt. 2.21, S. Ph. 389, etc. (εἴλεγμαι in this sense only in compd. δι-); rare in compds. (only ἀντιλέγω, ἐπιλέγω, καταλέγω, προλέγω), the pres. in most compds. being supplied by ἀγορεύω, the fut. by ἐρῶ, the aor. by εἶπον, the pf. by εἴρηκα ; say, speak, never in Hom., first in Hes. l.c., freq. from Hdt. and Trag. downwds. ; of all kinds of oral communications, ἐκέλευε λέγειν εἴ τι θέλοι Hdt. 8.58; so λέγοις ἄν speak, say on, Pl. Plt. 268e, etc. ; λ. μῦθον A. Pers. 698 (troch.); ψευδῆ λ. Id. Ag. 625; ἀληθῆ λ. Pl. Phlb. 12b (so in Pass., λόγος λέλεκται πᾶς S. Ph. 389); of oracles, say, declare, Hdt. 8.136; ὥσπερ τοὔνομα λέγει indicates, Pl. Prt. 312c; with Preps., λ. ἀμφί τινος A. Th. 1017, E. Hec. 580; περί τινος Xenoph. 34.2, Democr. 165, S. Aj. 151 (anap.), Th. 2.48; ὑπέρ τινος in his defence, S. El. 555, X. HG 1.7.16; κατά τινος against him, Thgn. 1240a, X. HG 1.5.2; λ. ἐπί τισι εὐχὰς ἀγαθάς express good wishes for them, A. Supp. 625 (anap.); λ. τά τινος take his part, D. 8.64; λ. πρός τι in reference or in answer to…, S. Ant. 753, etc. ; εἴς τι X. Mem. 1.5.1. c. acc. et inf., say that…, Pi. P. 2.59, etc. ; with neg. οὐ, Pl. R. 348c, etc., but μή ib. 346e, X. Smp. 4.5 (Pass.), and usu. in later Gr., LXX Ge. 38.22; λ. μὴ εἶναι ἀνάστασιν Ev. Matt. 22.23; freq. also folld. by ὡς, ὅτι (generally so in the Act. voice) when the subject of the relative clause may become the object of the principal Verb, γυναῖκα λέγουσιν, ὡς κάθηται… X. Cyr. 7.3.5, etc. ; rarely c. part., λ. Οἰδίπουν ὀλωλότα speak of him as dead, S. OC 1580; λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας A. Ag. 672; λέξασ’ ἀδελφῷ σ’ ἐνθάδ’ ὄντα E. Hel. 888; — Pass., λέξεται ἔχων Id. IT 1047, cf. A. Ag. 170 (cj.). λέγειν τινά τι say something of another, esp. κακὰ λ. τινά speak ill of him, revile him, Hdt. 8.61; ἀγαθὰ λ. τινάς Ar. Ec. 435; τὰ ἔσχατα, τὰ ἀπόρρητα λ. ἀλλήλους, X. Mem. 2.2.9, D. 18.123; also εὖ or κακῶς λ. τινά, A. Ag. 445 (lyr.), S. El. 524, cf. 1028; εὖ λ. τὸν εὖ λέγοντα X. Mem. 2.3.8.
call by name, ἃς τρέμομεν λ. S. OC 128 (lyr.); c. dupl. acc., call so and so, λέγοιμ’ ἂν ἄνδρα τόνδε τῶν σταθμῶν κύνα A. Ag. 896, cf. S. OC 939 codd., Hdt. 1.32, etc. λ. τινὰ ποιεῖν τι tell, command one to do, A. Ch. 553, S. Ph. 101, X. Cyr. 4.1.22, etc. ; so with τινι, S. OC 840, D. 19.150 (no obj. expressed in A. Ag. 925, S. OC 856); λέγε τὸν ἐρωτῶντα ἵνα… εἴπῃ σοι… Astramps. Orac. p. 1 H. ; ὡς ὁ νόμος λέγει D. 22.20; ὁ λέγων μὴ μοιχεύειν Ep. Rom. 2.22. λ. τι say something, i.e.
speak to the point or purpose, βούλῃ λέγειν τι, καὶ λέγων μηδὲν κλύειν ; S. Ant. 757; λέγω τι ; am I right ? the answer being λέγεις, Id. OT 1475; κινδυνεύεις τι λέγειν Pl. Cra. 404a; ἴσως ἄν τι λέγοις X. Mem. 2.1.12, cf. Cyr. 1.4.20; opp. οὐδὲν λέγει has no meaning, no authority, οὐδὲν λ. τὸ σωφρόνως τραφῆναι Ar. Eq. 334, cf. V. 75; οὐδὲν λέγεις nonsense! Id. Th. 625; but οὐδὲν λέγειν, also, say what is not, lie, Id. Av. 66, Pl. Ap. 30b; also εὖ γε λέγεις, εὖ λέγεις, εὖ ἂν λέγοις, good news!, that is well!, ib. 24e, Grg. 447b, Prt. 310b; καλῶς, ὀρθῶς λ., you are right, X. Mem. 3.3.4, 3.6.8; κοὔπω λέγω and what is more, Herod. 7.44; τί λέγεις· τὸν ἔποπα παῖ καλεῖς ; Ar. Av. 57, cf. Ec. 298 (lyr.). pleon., ἔφη λέγων Hdt. 3.156, 5.36; ἔλεγε φάς Id. 1.122; ἔφασκε λέγων Ar. Av. 472; ἦ δ’ ὃς λέγων Id. V. 795; ὡς ἔφη λέγων S. Aj. 757; καὶ λέγων εἶπεν οὕτω πως D. 8.74, etc. at the beginning of letters or documents, Ἄμασις Πολυκράτεϊ ὧδε λέγει…, Μαρδόνιος τάδε λέγει…, etc., Hdt. 3.40, 8.140. αʹ, etc. ; τὰ γράμματα ἔλεγε τάδε Id. 1.124, etc. ; γράμμασι λέγον τάδε, of an inscription, Th. 6.54; in roman edicts, Μάρκος Μέττιος Ῥοῦφος… λέγει POxy. 237 viii 28 (i AD).
wish to say, mean, οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω A. Eu. 48; τί τοῦτο λέγει, πρὸ Πύλοιο ; what does πρὸ Πύλοιο mean? Ar. Eq. 1059, cf. 1021, 1375, Ec. 989, Pl. Phd. 60e; freq. in Platonic dialogue, πῶς λέγεις ; how do you mean ? in what sense do you say this? Ap. 24e, al. ; ἢ πῶς λέγομεν ; or what do we mean to say? Grg. 480b; πῶς δὴ οὖν αὐτὸ λέγεις ; Phdr. 265c; ποῖόν τί ποτε ἄρα λέγοντ ές φασι… what they can possibly mean by saying…, Tht. 181c, al. ; c. dupl. acc., τοιοῦτόν τι σὲ λέγειν τὸ κρεῖττον Grg. 489d, al. ; freq. (esp. in Trag.) to explain more fully, εἴσω κομίζου καὶ σύ, Κασάνδραν λέγω you, I mean Cassandra, A. Ag. 1035; ὁ μάντις, υἱὸν Οἰκλέους λ. Id. Th. 609, cf. 658 (v.l.), Pr. 946; ποταμός, Ἀχελῷον λέγω S. Tr. 9, cf. 1220, Ph. 1261, E. Ph. 987; ἐμὲ λέγων meaning me, Isoc. 12.215; τὸ δ’ ὑμεῖς ὅταν λέγω, τὴν πόλιν λ. D. 18.88; sts., however, the word after λέγω is put in appos. with the word to be expld., Ἀντικλείας…, τῆς σῆς λέγω τοι μητρός A. Fr. 175, cf. Th. 658 cod. M; περὶ τῶνδε…, λέγω δὲ Φωκέων D. 19.152; παρ’ ὧν…, τούτων τῶν τὴν Ἀσίαν οἰκούντων λέγω Id. 8.24, cf. Pl. Smp. 202b; abs., μηδενὸς ὄντος ἐν [τῇ χώρᾳ] λέγω D. 1.27. περὶ ἃς (sc. ἀπολαύσεις) λέγομεν τὸν σώφρονα in regard to which we use the term ΄temperate΄, Arist. EN 1148a5, cf. Pl. Grg. 494b. ὡς λέγουσι as they say, S. Ant. 23, etc. ; ὡς λ. μοι Id. OC 1161; — Pass., λέγεται it is said, c. acc. et inf., X. Mem. 1.2.30, al. ; but also πατρὸς λέγεται γενέσθαι… Id. Cyr. 1.2.1; θανεῖν ἐλέχθη he was said to have been killed, S. OT 292; so λεγόμενον ἐρέω Pi. P. 5.108; τὸ λεγόμενον abs., as the saying goes, Th. 7.68, cf. Pl. Grg. 447a, Smp. 217e, etc. ; τὸ λ. δὴ τοῦτο Id. Grg. 514e; ὁ λεγόμενος γραῶν ὕθλος the so-called…, Id. Tht. 176b; οἱ λ. αὐτόνομοι εἶναι X. HG 6.3.8; οἱ λ. ὅτι… of whom it is said that…, Id. Cyr. 8.6.16. of orators, speak (emphatically), λέγειν δεινός S. OT 545, X. Cyr. 1.5.9, etc. ; λέγειν ἠσκηκότες S. Fr. 963, cf. Eup. 95 (v. λαλέω)· λ. τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος Th. 1.139; οἱ ἐν τῷ πλήθει λέγειν δυνάμενοι Isoc. 3.8, cf. D. 19.286; plead one΄s cause in a court of law, Id. 23.78; δίκας λέγειν ὑπέρ τινος speak as an advocate for…, Din. 1.111.
boast of, tell of, τὴν ἑαυτοῦ ῥώμην X. Cyr. 1.3.10; in Poets, sing of, θέλω λ. Ἀτρείδας Anacreont. 23.1.
recite what is written, λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε Pl. Tht. 143c; and freq. in Oratt., as λέγε τὸν νόμον D. 21.8 and 10, etc. ; of lectures, ἀκούσατέ μου σχόλια λέγοντος Arr. Epict. 3.21.6, cf. 15.8 (the sense of Lat. lego, read, occurs only in the compds. ἀναλέγομαι, ἐπιλέγομαι).
say or send word by another, X. An. 1.9.25, 7.4.5.
15.
maintain as a thesis, οἱ τὰς ἰδέας λέγοντες Arist. Ph. 193b36, Metaph. 1036b14.
16. nominate, Lat. dicere [dictatorem], D.C. Fr. 36.26 (Pass.). (Cf. Lat. lěgo, legio, legulus (΄olivegatherer΄).)

(ΛΕΧ, λέχος, λόχος) legen, lagern, zu Bette bringen, λέξον με, Il. 24.635, u. übertr., ἐγὼ μὲν ἔλεξα Διὸς νόον, 14.252, durch Schlaf bestricken, betäuben. – Häufiger im med. sichl egen, liegen, praes., μηκέτι νῦν δήθ' αὖθι λεγώμεθα, Il. 2.435, ὅθ' ἡδέϊ λέξεται ὕπνῳ, im Schlafe liegen, 4.131, λέξομαι εἰς εὐνήν, Od. 17.102 ; oft im aor., πὰρ δ' Ἑλένη ἐλέξατο, 4.305, τῷ ἔνι λεξάσθην, Il. 14.350, φυλακτῆρες λεξάσθων παρὰ τάφρον, 9.67, sich lagern ; ebenso die synkopierten Formen, ἔλεκτο σὺν αἰδοίῃ παρακοίτι, Hes. Sc. 46, wie Od. 19.50, im imper. sowohl λέξο, Il. 24.650, als auch λέξεο, Od. 19.598, Il. 9.617. So nur noch in einzelnen Nachahmungen bei sp.D., wie λέξασθαι, Ap.Rh. 4.794.

1) reden, sagen, erzählen, nach Hom. die herrschende Bdtg, u. bei den Dichtern u. in Prosa sowohl absol., als c. acc. u. mit folgdm acc. c. inf., ὡς u. ὅτι, λέγειν ποντιᾶν ψάφων ἀριθμόν Pind. Ol. 13.44, λέξω τορῶς σοι πᾶν Aesch. Prom. 612, αὐτῆς λεγούσης τὰς πολυφθόρους τύχας 636, μήτε λέξαι μήτ' ἐρωτῆσαι πάθη Pers. 284, μήτι μακεστῆρα μῦθον ἀλλὰ σύντομον λέγων 684, ψευδῆ λέγειν Ag. 611, wie Hes. Th. 27, Lügen reden ; im Ggstz oft τἀληθῆ λέγειν, die Wahrheit sagen, Plat. u. A.; – λόγος λέλεκται πᾶς Soph. Phil. 389, λέξεται, es wird gesagt werden, O.C. 1188 (wie Eur. Hec. 895, = λεχθήσεται, Plat. Soph. 251d ; λελέξεται, Thuc. 3.53 ; Plat. Crat. 433a); τὸ λεχθὲν ἔργον ἐκτελεῖν Trach. 1177 ; auch ἀμφί τινος, Eur. Hec. 580 ; περί τινος, Soph. Aj. 151 ; Thuc. 2.48 u. sonst ; ὑπέρ τινος, Soph. El. 554, wie Xen. Hell. 1.7.16 u. A. – Auch = heißen, befehlen, λέγω κατ' ἄνδρα μὴ θεὸν σέβειν ἐμέ Aesch. Ag. 899, τοὺς μέν τι ποιεῖν, τοὺς δὲ μή τι δρᾶν λέγων Ch. 546 ; Soph. Phil. 101, Tr. 137 ; ἔλεγε θαρρεῖν Xen. An. 1.3.8 ; εἰ μὲν γὰρ προσδοξάσαι λέγει, πάνυ γελοία γίγνεται ἡ ἐπίταξις Plat. Theaet. 209d ; dah. von Rednern = darauf antragen, μισθοφοράν, δεσμόν, Dem. 3.34, 24.147 ; am Schluß der Rede, 2.31, mit folgdm acc. c. inf. – Auch von Sachen, aussagen, bes. τὰ γράμματα λέγει, Aesch. Spt. 647 ; vgl. Her. 1.124, 187 u. öfter ; ἐπίγραμμα λέγον τάδε Thuc. 6.54 ; Folgde. Aehnl. Ar. ταῦτ' οἶσθ' ὅ, τι λέγει, Eq. 1041 ; – ὥσπερ τοὔνομα λέγει, wie der Name besagt, Plat. Prot. 312c. – Auch vom Orakel, einen Ausspruch tun, Her. 8.136.
2) Etwas, Einen nennen, ἄνανδρον τὴν πόλιν Soph. O.C. 943, ξυντομωτάτως μὲν ἂν τύχοιμι λέξας Οἰδίπουν ὀλωλότα 1576, wenn ich ihn den Toten nenne ; vgl. Aesch. οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω Eum. 48 ; auch Her. ἐκεῖνο δέ, τὸ εἴρεό με, οὔκω σε ἐγὼ λέγω, so nenne ich dich noch nicht, nämlich den glücklichsten, 1.32. Daran reiht sich
   a) κακὰ λέγειν τινά, Einen schmähen, schimpfen, Ar. Eccl. 435 u. Folgde ; οὐδεὶς οὐδὲν φλαῦρον ἔλεγε τὸν ἄνδρα Plat. Ep. 13 p. 360d ; und häufiger mit adv., εὖ λέγειν τινά, Einem Gutes nachsagen, ihn preisen, Aesch. Ag. 433 ; Soph. El. 1017, wie κακῶς δέ σε λέγω, 514 ; vgl. noch Eur. Med. 457 ; Plat. Euthyd. 284e. Und
   b) wo eine Erklärung hinzugesetzt wird, ich sage, meine, oft durch nämlich zu übersetzen, σὺ δ' ὦ Ποίαντος παῖ, Φιλοκτήτην λέγω, Soph. Phil. 1245, τὸν ἄνδρα, ἐμὸν λέγω πατέρα Trach. 9 ; ἅλω δὲ πολλήν, ἀσπίδος κύκλον λέγω Aesch. Spt. 471 ; u. oft bes., wenn der Eigenname der Person hinzugefügt wird, Eur. u. in Prosa, νέας ποιήσασθαι διηκοσίας ἐς τὸν πόλεμον, τὸν πρὸς αἰγινήτας λέγων, Her. 7.144, indem er meinte, für den äginetischen Krieg nämlich ; ἐμὲ γὰρ λέγεις τὸν νεώτατον λέγων, du meinst mich, wenn du von dem Jüngsten sprichst, Plat. Parm. 137c ; παρὰ πάντων, τῶν μὴ εἰδότων πάντων λέγεις ἢ καὶ τῶν εἰδότων Symp. 202b, verstehst du unter allen die nicht Wissenden od. die Wissenden, δέομαι σαφέστερον ἃ λέγεις ἀκοῦσαι, Phil. 17a ; bes. λέγω δή, ich meine nämlich ; auch μαθήσει δ' ἐνθένδε σαφέστερον τί λέγω, Theaet. 198a u. Folgde.
3) im pass. gesagt werden, von Allem, was auf bloßem Gerede beruht, bes. λέγεται, man sagt, es heißt, es soll, sowohl im nom. c. inf., als mit acc. c. inf., Her. 8.118 ; Xen. Cyr. 1.2.1 u. öfter, wie auch bei den anderen Geschichtschreibern.
4) Als besondere Wendungen merke man noch λέγω τι ; sage ich was ? habe ich Recht ? κινδυνεύεις τι λέγειν, du scheinst Recht zu haben, Plat. Crat. 404e, Soph. 248c ; σκοπεῖσθε εἴτε τι λέγω, λέγων – Legg. IX.861e ; ἔδοξέ τι λέγειν τῷ Ἀστυάγει Xen. Cyr. 1.4.20 ; so καλῶς, ὀρθῶς λέγεις, du hast Recht, vgl. Valcken Eur. Hipp. 715 ; οὐδὲν λέγεις, du sagst Etwas, was zu Nichts hilft, so gut wie Nichts, Ar. Eq. 334 ; aber auch = Etwas sagen, das nicht ist, d.i. lügen, Av. 66 ; Plat. Apol. 30b ; – καίτοι τί λέγω ; wie unser : doch, was sage ich ? zurücknehmend u. eintensend, Ar. Eccl. 298 ; τί λέγων κατέχει – ; unter welchem Vorwande ? Pol. 1.17.12 ; – ὁ λεγόμενος, der so genannte, wie man gewöhnlich zu sagen pflegt, ὁ λεγόμενος γραῶν ὕθλος Plat. Theaet. 176c ; οἱ τῆς θαλάττης λεγόμενοι χόες 173d ; bes. τὸ λεγόμενον, parenthetisch, wie es im Sprichwort heißt, wie man zu sagen pflegt, nach dem sprichwort, οὐκοῦν, τὸ λεγόμενον, ἀδελφὸς ἀνδρὶ παρείη Plat. Rep. II.362d ; τὸ λεγόμενον δὴ τοῦτο Gorg. 514e ; τὸ κατὰ τὴν παροιμίαν λεγόμενον Soph. 261b, Folgde ; τὸ δὴ λεγόμενον Pol. 4.52.3 u. öfter, – λέγεσθαι ἐν τοῖς ἀρίστοις, unter den Besten genannt werden, zu den Besten gerechnet werden, reiht sich an 3, Xen. An. 1.6.1, vgl. Oec. 11.20 ; αὐτίκ' ἐν τοῖς μηκέτ' οὖσι λέξομαι Eur. Alc. 323.
5) mit besonderm Nachdruck von der Beredtsamkeit, λέγειν δεινός, Soph. O.R. 545, wie oft in Prosa, οἱ λέγειν προθυμούμενοι γενέσθαι Xen. Cyr. 1.5.9 ; λαλεῖν ἄριστος, ἀδυνατώτατος λέγειν Eubul. bei Plut. Alc. 13 ; οἱ λέγοντες, die Redner, Dem. u. A. – Auch von Dichtern, singen, λέγειν ποιήματα, Plat. Ion 533e ; θέλω λέγειν Ἀτρείδας, Anacr. 1.1. – Vortragen, indem man etwas Geschriebenes abliest, λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε, Plat. Theaet. 143c ; Dem. – Das perf. λέλεχα haben erst sehr Späte einzeln, λέλογα erwähnt Hesych. u. Phot. – Oft steht es pleonastisch bei φημί, ἔφη λέγων, ἔλεγε φάς u. vgl., oft bei Her., 3.156, 5.36, 49 ; auch bei Attikern, Soph. Aj. 756.

1) zusammenlegen, lesen, sammeln, praes., ὀστέα – λέγωμεν, Il. 23.239, Od. 24.72 ; αἱμασιάς τε λέγων, 18.359, 24.224, u. sp.D., ἀγλαΐην ῥόδου χείρεσσι λέγουσα, Mosch. 2.70 ; – aor., Pind. θανόντος ὀστέα λέξαις υἱοῦ, P. 8.53. – Häufiger im med. für sich sammeln, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε, Il. 8.508, 547, für sich auslesen, auswählen, ἄνδρας ἀρίστους λέξαιτο, Od. 24.108, Τρῶας μὲν λέξασθαι ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν, Il. 2.120, κούρους, 11.27 ; als pass., εἰ γὰρ νῦν παρὰ νηυσὶ λεγοίμεθα πάντες ἄριστοι εἰς λόχον, 13.276 ; λέξατο πάντας, Pind. P. 4.189 ; sp.D., wie Ap.Rh., φάρμακα λέξασθαι θυμοφθόρα, 3.807, wie 899 ; Nic. Th. 752. In Prosa ist in dieser Bdtg συλλέγω gebräuchlich.
2) dazu legen, zählen, rechnen, aus Einzelnen eine Reihe machen, in der man es aufzählt, ἐν δ' ἡμέας λέγε κήτεσιν, er zählte uns unter den Robben mit, οὔτι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα θυμοῦ, aufzählend die Leiden, Od. 14.197, 23.308, u. med., τί σὲ χρὴ ταῦτα λέγεσθαι ; Il. 13.275, hererzählen, wie auch 13.292, 20.244, ἀλλ' ἄγε μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὥς, zu nehmen, welche Formel auch Od. 3.240, 13.296 wiederkehrt, denn auch da ist von lang ausgesponnener Unterhaltung die Rede ; die später gewöhnliche Bdtg des einfachen Sprechens, Sagens hat Hom. nicht, u. selbst Il. 2.221, τότ' αὖτ' Ἀγαμέμνονι δίῳ ὀξέα κεκληγὼς λέγ' ὀνείδεα, ist ein Aneinanderreihen von Schimpfwörtern gemeint ; im aor. synkop., λέκτο δ' ἀριθμόν, er zählte sich die Zahl über, Od. 4.451 ; μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην, zu diesen ward ich gezählt, Il. 3.188 ; ἐγὼ πέμπτος μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην Od. 9.335, ich zählte mich ihnen selbst zu. Einzeln so bei sp.D., wie Callim. ἀλλά οἱ οὐ νεμεσητὸν ἐνὶ πρώτῃσι λέγεσθαι, Del. 16.

λέγω,
[in LXX very freq., chiefly for אמר; λέγει for נְאֻם, Gen.22:16, al. ;]
__1. in Hom., to pick out, gather, reckon, recount.
__2. In Hdt. and Att., to say, speak, affirm, declare: absol., Act.13:15, 24:10; before orat. dir., Mat.9:34, Mrk.3:11, Jhn.1:29, al.; before ὅτι recit., Mrk.3:21, Luk.1:24, Jhn.6:14, al.; accusative and inf., Luk.11:18, Jhn.12:29, al.; after another verb of speaking, προσφωνεῖν κ. λέγειν, Mat.11:17, al.; ἀπεκρίθη (ἐλάλησεν) λέγων (καὶ λέγει; Dalman, Words, 24 ff.), Mat.25:9, Mrk.3:33, 7:28, Luk.24:6, 7, al.; of unspoken thought, λ. ἐν ἑαυτῷ, Mat.3:9, Luk.3:8, al.; of writing, 2Co.8:8, Php.4:11, al.; λέγει ἡ γραφή, Rom.4:3, Jas.2:23, al.; with accusative of thing(s), Luk.8:8, 9:33, Jhn.5:34, al.; σὺ λέγεις (a non-committal phrase; Swete, Mk., 359, 369f.), Mat.27:11, Mrk.15:2, Luk.23:3, Jhn.18:37; with dative of person(s), before orat. dir., Mat.8:20, Mrk.2:17, al. mult.; id. before ὅτι, Mat.3:9, al.; with prep., πρός, μετά, περί, etc., Mrk.4:41, Jhn.11:56, Heb.9:5, al.; to mean (cl.), Mrk.14:71, Jhn.6:71, 1Co.10:29, al.; to call, name, Mrk.10:18; pass., Mat.9:9, Mrk.15:7, al (cf. ἀντι-, δια- (-μαι), προ-, συλ-λέγω).
SYN.: λαλέω, which refers to the utterance, as λέγω to the meaning of what is said, its correspondence with thought (Tr., Syn., Ixxvi; Thayer, see word λαλέω). (AS)