κατ·αρτύω [ῡ]
   I tr.
      1 préparer (un plat, une sauce) sel. d’autres, assaisonner, LUC. H. conscr. 44 ;
      2 équiper, munir : λέμϐος ἐρέταις κατηρτυμένος, ALCIPHR. 1, 8, barque convenablement fournie de rameurs ;
      3 mettre en état convenable, former, préparer, disposer, SOPH. O.C. 71 ; PLAT. Leg. 808 d ; PLUT. M. 38 c ; d’où former, discipliner : ἵππον χαλινῷ, SOPH. Ant. 478, discipliner par le frein un cheval indocile ;
   II intr. au part. pf. κατηρτυκώς, -υῖα, -ός, formé, fait, en parl. de chevaux ou d’ânes qui ont perdu leurs premières dents et qui sont parvenus à leur croissance, EUR. (Bkk. 105, 25) ; p. anal. en parl. de pers. PHILSTR. V. Ap. 5, 33 ; κατηρτυκὼς ἱκέτης, ESCHL. Eum. 473, suppliant en état de se présenter comme tel, càd. qui a rempli toutes les obligations imposées aux suppliants ; avec un rég. : κατηρτυκὼς κακῶν, EUR. fr. 818, 5, formé par le malheur.

➳ [ῠ] SOL. 14, 11.

prepare, dress, of food, Luc. Hist. Conscr. 44; τὴν ξεινίην Hp. Ep. 12; — Pass., τὰ τυμένα τω-ν ἐδεσμάτων restored in Dsc. Alex. Praef. fr. Paul.Aeg. 5.28.
train, discipline, τὴν φύσιν Plu. 2.38d; c. inf., καταρτύσων μολεῖν to procure his coming, S. OC 71; — Pass., καταρτύεται νόος ἀνδρός Sol. 27.11; σμικρῷ χαλινῷ δ’ οἶδα… ἵππους καταρτυθέντας S. Ant. 478; παῖς ἔχει πηγὴν τοῦ φρονεῖν μήπω κατηρτυμένην Pl. Lg. 808d; μανθανόμενα καὶ καταρτυόμενα Id. Men. 88b; τὸ πρεσβύτερον καὶ κατηρτ. Junc. ap. Stob. 4.50.9.
equip, λέμβος… ἐρέταις κατηρτυμένος Alciphr. 1.8. intr. in pf. part., κατηρτυκώς thoroughly furnished, full-grown, used of horses which have lost their foal΄s-teeth, Hsch., cf. E. Fr. 41, AB 105 (so in pres. οἱ καταρτύοντες τῶν ἵππων Philostr. VA 7.23); κάμηλος τῷ σώματι κατηρτυκώς BGU 13.5 (iii AD); also of men, τὸ κατηρτυκέναι Philostr. VA 5.33; metaph, κατηρτυκὼς… ἱκέτης προσῆλθες a perfected suppliant, one who has done all that is required, or one that is broken in like a horse tamed, A. Eu. 473; c. gen., ἀμβλύς εἰμι καὶ κατηρτυκὼς κακῶν tamed, broken in spirit by them, E. Fr. 821.5. [υ, exc. in Sol. l.c.]

zubereiten, zurichten, eigtl. von Speisen, bes. = stark mit Gewürzen versehen ; κατηρτυμένοις τῶν ζωμῶν ἐοικότας ἀποφαίνει τοὺς λόγους Luc. hist. conscrib. 45. – Uebh. einrichten, in Ordnung bringen ; ὡς πρὸς τί λέξων ἢ καταρτύσων μολεῖν Soph. O.C. 71, veranlassen ; ἵππους καταρτυθέντας Ant. 474, gebändigte, gezähmte Pferde ; Plat, Legg. XII.808d παῖς ἔχει πηγὴν τοῦ φρονεῖν μήπω κατηρτυμένην ; Men. 88b μετὰ νοῦ καὶ μανθανόμενα καὶ καταρτυόμενα ὠφέλιμα ; Sp., wie Plut. Sert. 27 οὐ νέας φρενὸς ἀλλ' εὖ μάλα βεβηκυίας καὶ κατηρτυμένης, erziehen. – Intr., κατηρτυκώς, heißen Pferde u. Esel, wenn sie geschichtet u. alle Milchzähne gewechselt haben, also vollständig ausgewachsen sind, VLL, bes. B.A. 105. Uebertr. von Menschen, Aesch. Eum. 451, wo Schol. erkl. τέλειος τὴν ἡλικίαν ; Eur. κατηρτυκὼς κακῶν, gewöhnt an Unglück, durch Unglück gebildet, frg. Aeol. 19.