κατα·λύω :
   I dissoudre, d’où :
      1 détruire, renverser, acc. : πολίων κάρηνα, IL. 2, 117, etc. ; πόλιν, EUR. Tr. 1081 ; τείχη, EUR. Tr. 819, le faîte des villes, une ville, des remparts ; fig. τὴν δύναμιν, AR. Pl. 141, la puissance, la force ; particul. en parl. de gouvernement : τὴν ἀρχήν, ISOCR. 103 a ; τὴν βασιληΐην, HDT. 1, 54 ; τὴν δημοκρατίαν, PLAT. Rsp. 562 b ; τὸν δῆμον, AR. Eccl. 453 ; THC. 2, 81, le pouvoir, la royauté, la démocratie ; avec un acc. de pers. : τύραννον, THC. 1, 18, un tyran ; τὴν βουλήν, HDT. 5, 72, dissoudre, càd. supprimer le conseil ; ou avec un double rég. τινὰ τῆς ἀρχῆς, XÉN. Cyr. 8, 5, 24, renverser qqn du pouvoir ; en parl. de lois, d’institutions : νόμους, POL. 3, 8, 2, abolir des lois ; τὸν ἱππέα, XÉN. Eq. 12, 5, annuler la cavalerie, la rendre inutile ;
      2 laisser aller, congédier : τὴν στρατιάν, XÉN. Cyr. 6, 1, 15 ; τὸν στόλον, HDT. 7, 16, licencier l’armée, la flotte ;
      3 faire cesser, mettre fin à, cesser, terminer, acc. : τὸ πλεῖν, DÉM. 893, 23, la traversée ; τὸν βίον, XÉN. Ap. 7, finir la vie ; πόλεμον, XÉN. An. 5, 7, 27 ; terminer une guerre, faire la paix ; d’où abs. (s.-e. ἔργον, δρόμον, etc.) cesser son cours, prendre fin ; ἡ παππῴα δόξα ἔν σοι καταλύει, DÉM. 150, 27, la gloire de tes aïeux finit en toi ; ἐὰν ἤδη καταλύσῃς, ANTH. 11, 161, si tu cesses d’exercer la profession d’athlète ; (s.-e. πόλεμον) cesser les hostilités, THC. 5, 23 ; κ. τινί, THC. 8, 58, faire la paix avec qqn ;
   II délier, détacher, particul. dételer : ἵππους, OD. 4, 28, des chevaux ; p. suite, descendre pour séjourner ou loger : εἰς πανδοχεῖον, PLUT. M. 234 e, dans une hôtellerie ; παρά τινα, THC. 1, 136, descendre chez qqn ; παρά τινι, DÉM. 252, 24 ; PLUT. M. 746 c, loger chez qqn ;

Moy. :
      1 mettre fin à, cesser, terminer : τὸν πόλεμον, AND. 25, 31 ; XÉN. Hell. 6, 3, les hostilités ;
      2 abs. finir les hostilités, d’où se réconcilier : HDT. 9, 11 ; THC. 1, 81, avec qqn.

➳ Fut. moy. au sens pass. XÉN. Cyr. 1, 6, 9.

fut. -λύσω Od. 4.28; 3 pl. plpf. -λελύκεσαν Hdn. 8.4.2; — Pass., fut. -λυθήσομαι Pl. Lg. 714c, D. 38.22 (fut. Med. in pass. sense, v. infr. 1.2a); pf. -λέλυμαι Th. 6.36: — put down, destroy, πολλάων πολίων κατέλυσε κάρηνα Il. 2.117, 9.24; τείχη, [πτόλιν], E. Tr. 819, 1080 (both lyr.); γέφυραν break it up, Hdn. l.c. of political or other systems, dissolve, break up, put down, κ. ἀρχήν, βασιληΐην, ἰσοκρατίας, Hdt. 1.53, 54, 5.92. αʹ; τοῦ Διὸς τὴν δύναμιν Ar. Pl. 142; τὸ κράτος τῆς βουλῆς Plu. Per. 7; τὰς προσόδους τὰς Μιλησίων SIG 633.40 (Milet., ii BC); freq. in Att., κ. τὸν δῆμον Ar. Ec. 453, Th. 3.81; τὴν δημοκρατίαν Ar. Pl. 948; τὰς πολιτείας Decr. ap. D. 18.182; — Pass., καταλελυμένης τῆς δημοκρατίας Lex ap. And. 1.96, cf. 95, Lys. 13.4, Arist. Pol. 1292a29; fut. Med. as Pass., καταλύσεται… ἡ ἀρχή (Cobet καταλελύσεται) X. Cyr. 1.6.9. c. acc. pers., put down, depose, κ. τύραννον Th. 1.18, etc. ; κ. τινὰ τῆς ἀρχῆς X. Cyr. 8.5.24; — Pass., τῶν ἄλλων καταλελυμένων στρατηγῶν having been dismissed, Hdt. 6.43; καταλυθῆναι τῆς ἀρχῆς Id. 1.104, cf. 6.9.
dissolve, dismiss, disband a body, καταλύειν τὴν βουλήν, τὸν στόλον, Id. 5.72, 7.16. β’ ; τῶν πόλεων τά τε βουλευτήρια καὶ τὰς ἀρχάς Th. 2.15; τὸ ναυτικόν D. 18.102 (Pass.).
abolish or annul laws, customs, etc., δίκην Gorg. Pal. 17; νόμους Isoc. 6.66 (Pass.), Plb. 3.8.2, cf. Ev. Matt. 5.17; ψήφισμα Michel 725.20 (ii BC); also κ. τὸν ἱππέα render him useless, X. Eq. 12.5. τὴν φυλακὴν κ.
neglect the watch, Ar. V. 2, cf. Arist. Pol. 1308a29; τὴν φρουράν Pl. Lg. 762c; τὴν κοινὴν φυλακὴν καταλυθῆναι βούλεται Din. 1.112. κ. τὴν τριηραρχίαν lay it down, Isoc. 18.59; τὴν ἄσκησιν, v. infr. 3a.
bring to an end, τὸν βίον X. Ap. 7; ἐς ᾍδαν καταλύσουσ’ ἔμμοχθον βίοτον E. Supp. 1004 (lyr.); μώμου ἀδικίαν καὶ δόξης ἀμαθίαν Gorg. Hel. 21; ἐλπίδα Th. 2.89; δόξα, ἣν αἰσχρόν ἐστιν ἐν σοὶ λῦσαι D. 10.73; κ. τὸ πλεῖν, τὴν ἄροσιν, Id. 33.4, Ael. NA 13.1; κ. τὰς θυσίας Lys. 30.17, Isoc. 6.68; τὰ γυμνάσια And. 4.39; τὸν λόγον Aeschin. 2.126, Isoc. 12.176; τοὺς λόγους περὶ τὰ μέγιστα κ. ib. 199; abs., make an end, ὥρᾳ κ.
die in good time, Diocl.Com. 14, cf. Philostr. VA 8.28; πύκτης ὢν κατέλυσε retired from the ring, AP 11.79 (Lucill.), cf. 161 (Id.) (in full -λῦσαι τὴν ἄσκησιν Gal. Protr. 14); καθάπερ ἐν τοῖς χοροῖς ἐν τῷ καταλύειν in the ending, Arist. Pr. 921a20; also pf. part. Pass. καταλελυμένος disused, obsolete, Phld. Mus. p. 68 K. κ. τὴν ὑπάρχουσαν εἰρήνην break the peace, Aeschin. 3.55; but, more commonly, κ. τὸν πόλεμον end the war, make peace, Ar. Lys. 112, Th. 7.31, X. An. 5.7.27, etc. ; δίκας settle disputes, IG 5(2).357.15 (Stymphalus, iii BC); abs. (sc. τὸν πόλεμον), Foed. ap. Th. 5.23; πρός τινα Foed. ib. 8.58; — more freq. in Med., καταλύσασθαι τὰς ἔχθρας, componere inimicitias, Hdt. 7.146; τὸν πόλεμον And. 3.17, Th. 6.36; στάσιν Ar. Ra. 359; abs., make peace, Hdt. 8.140. αʹ, Th. 1.81, X. HG 6.8.6, etc. ; καταλύεσθαί τινι come to terms with one, Hdt. 9.11, etc. Pass., ἤδη καταλελυμένης τῆς ἡλικίας in the decay of life, Arist. Pol. 1335a34.
unloose, unyoke, καταλύσομεν ἵππους Od. 4.28; τὸ σῶμα τοῦ ἀδελφεοῦ κ.
take it down from the wall where it was hung up, Hdt. 2.121. γ’ ; — Pass., to be taken down from hanging, Hp. Aph. 2.43. intr., take up one΄s quarters, lodge, παρ’ ἐμοὶ καταλύει he is my guest, Pl. Grg. 447b, cf. Prt. 311a, D. 18.82; abs., Pl. Prt. 315d; c. acc., κ. παρά τινα turn off the road to a person΄s house, go and lodge with him, Th. 1.136; κ. εἰς πανδοκεῖον Aeschin. 2.97; Μεγαροῖ Pl. Tht. 142c; ἐν τῷ ἱαρῷ SIG 978.8 (Cnidos, iii BC); — Med., θανάτῳ καταλυσαίμαν may I take my rest in the grave, E. Med. 146 (anap.).

(λύω), auflösen ;
   1) vernichten, zerstören ; ὃς δὴ πολλάων πολίων κατέλυσε κάρηνα, Il. 2.117, 9.24 ; τείχη Eur. Troad. 819 ; πόλεως ἃν πυρὸς αἰθομένα κατέλυσεν ὁρμά 1081 ; τὴν βασιληΐην Her. 1.54 ; τὴν βουλήν 5.72 ; τῶν πόλεων τά τε βουλευτήρια καὶ τὰς ἀρχάς Thuc. 2.15 ; so öfter von Aufhebung der bestehenden Verfassung des Staates ; ὁ δῆμος καταλύεται, die Demokratie wird aufgehoben, vernichtet, Andoc. 3.1, 4 ; Dem. 13.14 u. andere Redner oft ; auch πλῆθος, Lys. 13.16 ; καταλύσεταί σου εὐθὺς ἡ ἀρχή Xen. Cyr. 1.6.9, für das fut. pass.; auch in anderen Vrbdgn, καταλύειν πειράσεσθε τοῦτον τῆς ἀρχῆς Cyr. 8.5.24, ihn der Herrschaft zu entsetzen, wie Her. sagt τῆς ἀρχῆς κατελύθησαν, 1.104 ; ὅπως ἄρξει τε ἀεὶ καὶ μὴ καταλυθήσεται Plat. Legg. IV.714c ; Pol. öfter, τὰς μοναρχίας, τοὺς νόμους, 2.43.8, 3.8.2 ; – γέφυραν, abbrechen, Hdn. 8.4.4.
   2) auseinander gehen lassen ; στόλον Her. 7.16.2 ; στρατιάν Xen. Cyr. 6.1.15 ; pass., τῶν ἄλλων καταλελυμένων στρατηγῶν Her. 6.43 ; πόλεμον, den Krieg beilegen, Thuc. 8.58 u. öfter ; auch absol., 5.23 ; Ggstz von ἀνελέσθαι, Xen. An. 5.7.27. Daher im med. sich aussöhnen, die Streitigkeiten beilegen, Thuc. 1.81, 4.16 u. öfter, wie καταλύσονται τῷ Πέρσῃ Her. 9.11, vgl. 8.140 ; aber auch καταλύεσθαι τὸν πόλεμον, den Krieg untereinander beilegen, Andoc. 3.17 ; vgl. Xen. Hell. 6.3.6. – Aehnl. λόγον, die Rede beendigen, Isocr. 12.176, u. τὸν βίον, Xen. Apol. 7, wie Eur. Suppl. 1004 εἰς ᾍδαν καταλύσουσ' ἔμμοχθον βίοτον.
   3) losbinden, losspannen, καταλύσομεν ἵππους Od. 4.28 ; Halt machen, um auszuruhen, einkehren, nach Moeris hellenistisch für κατάγεσθαι ; aber Thuc. sagt 1.136 παρὰ Ἄδμητον καταλῦσαι u. Dem. πρέσβεις δεῦρ' ἀφικνούμενοι παρὰ σοὶ κατέλυον, 18.82 ; vgl. Plat. Theaet. 142c ; öfter bei Sp.
   4) absol., aufhören, πύκτης ὢν κατέλυσε Lucill. 43 (XI.161); so Dem. οὔπω ἔτη ἐστὶν ἑπτά, ἀφ' οὗ τὸ μὲν πλεῖν καταλέλυκα, ich habe das Fahren zur See eingestellt, damit aufgehört, 33.4, vgl. 10.73 u. Ath. XIII.581c ; – φυλακήν, den Wachtposten aufgeben, ablösen, Ar. Vesp. 2, vgl. Plat. Legg. IV.714c ; Arist. Pol. 5.8.

κατα-λύω
[in LXX for לוּן, שָׁבַת, etc. ;]
__1. to destroy, cast down: Mat.24:2, Mrk.13:2, Luk.21:6; τ. ναόν, Mat.26:61 27:40, Mrk.14:58 15:29, Act.6:14; οἰκίαν, 2Co.5:1; opp. to οἰκοδομεῖν, Gal.2:18. Metaph., to overthrow, annul, abrogate: Act.5:38-39; τ. ἔργον τ. θεοῦ, Rom.14:20; τ. νόμον, Mat.5:17 (2Ma.2:22).
__2. to unloose, unyoke (e.g. horses), hence intrans., of travellers (cf. κατάλυμα), to take up one's quarters, lodge (cl., Gen.19:2, al.): Luk.9:12 19:7.†
(AS)