καθ·εύδω (impf. att. καθηῦδον, ou ἐκάθευδον, f. καθευδήσω) se coucher ou être couché pour dormir, d’où dormir, en parl. de pers. IL. 1, 611 ; OD. 1, 4, etc. ; HDT. 2, 95 ; ESCHL. Ch. 881 ; PLAT. Phædr. 251 e, etc. ; μετά τινος, PLAT. Conv. 219 d, avec qqn ; p. euph. en parl. des morts, NT. 1Thess. 5, 10 ; en parl. d’oiseaux, AR. Nub. 1431 ; fig. en parl. de pers. être endormi, inactif, inerte, XÉN. An. 1, 3, 11 ; Hell. 5, 1, 20 ; PLUT. Pomp. 15 ; DÉM. 438, 15, etc. ; être endormi, dormir, en parl. d’espérances, de ruines, etc. EUR. Ph. 634 ; PLAT. Leg. 771 d ; τοὺς νόμους ἐᾶν καθ. PLUT. Ages. 30, laisser dormir les lois.

➳ Impf. épq. et poét. καθεῦδον, IL. 1, 611 ; AR. Av. 495. Ion. κατεύδω, HDT. l. c.

Étym. κατά, εὕδω.

so also in Ion., Hdt. 2.95 codd. ; impf. καθεῦδον (< καθηῦδον) Il. 1.611, Ar. Av. 495, Pl. Smp. 217d, al. ; ἐκάθευδον Lys. 1.13, 23, X. Oec. 7.11; fut. καθευδήσω Ar. Ec. 419, X. Cyr. 6.2.30, etc. ; aor. ἐκαθεύδησα (not in Att.), Luc. Asin. 6; inf. καθευδῆσαι Hp Int. 12:
lie down to sleep, sleep, Il. 1.611, Od. 3.402, etc. ; opp. ἀγρυπνέω, ἐγρήγορα, Thgn. 471, Pl. Phd. 71c, etc. ; καλὸς νέκυς, οἷα καθεύδων Bion 1.71; κ. μάτην A. Ch. 881; νυκτὸς κ.
to sleep by night, Pl. Phdr. 251e; κ. τὰς νύκτας to sleep all one΄s nights, Bato 4; μαλακῶς, σκληρῶς κ., Antiph. 187.6, Timocl. 16.2; of male and female, ἵνα τώ γε καθεύδετον ἐν φιλότητι Od. 8.313; κ. μετά τινος Pl. Smp. 219d; generally, pass the night, τὴν βουλὴν εἰς ἀκρόπολιν ἰέναι κἀκεῖ κ. And. 1.45; κ. ἐπὶ ξύλου roost, of a fowl, Ar. Nu. 1431; ἐκ τοῦ καθεύδοντος from a sleeping state, Pl. Phd. 72b. metaph, lie asleep, lie idle, χερί A. Ag. 1357, cf. X. HG 5.1.20, An. 1.3.11, D. 19.303; κ. τὸν βίον to be asleep all one΄s life, sleep away one΄s life, Pl. R. 404a; opp. ἐνεργεῖν, Arist. EN 1157b8; opp. προσέχειν τοῖς πράγμασι, Plu. Pomp. 15. of things, lie still, be at rest, ἐλπίδες οὔπω κ. E. Ph. 634; καθεύδειν ἐᾶν ἐν τῇ γῇ κατακείμενα τείχη Pl. Lg. 778d; τοὺς νόμους ἐᾶν κ. Plu. Ages. 30. of the sleep of death, καθεύδοντες ἐν τάφῳ LXX Ps. 87 (88).6, cf. Da. 12.2, 1 Ep. Thess. 5.10.

(εὕδω), ion. κατεύδω, impf. καθεῦδον, Hom., att. καθηῦδον, z.B. Plat. Symp. 219d, auch καθεῦδον, Ar. Av. 495, u. ἐκάθευδον, Xen. Oec. 7.11,
schlafen, Od. 6.1 ; ἐν φιλότητι 8.213 u. öfter ; Aesch. Ch. 868 ; σὺ οὖν κάθευδε Ar. Nub. 39 ; Her. 2.95 ; ἐγρήγορας ἢ καθεύδεις Plat. Prot. 310b ; μετά τινος Symp. 219d ; ὅτι οἱ τριήραρχοι οἴκοι καθευδήσοιεν Xen. Hell. 5.1.20 ; DC. 34.4. – Uebertr., οὐ καθεύδουσιν χερί Aesch. Ag. 1330, sie zaudern, säumen nicht ; ἐλπίδες δ' οὔπω καθεύδουσιν Eur. Phoen. 637 ; Ggstz von προσέχειν τοῖς πράγμασιν Plut. Pomp. 15 ; neben ἀμελεῖν Xen. An. 1.3.11. – Auch καθεύδειν ἐᾶν ἐν τῇ γῇ κατακείμενα τὰ τείχη, sie nicht wieder aufrichten, Plat. Legg. VI.778d, wie τοὺς νόμους ἐᾶν καθ. PlPlut. Ages. 2. – Adj. verb., οὐ καθευδητέον ἐν τῇ μεσημβρίᾳ Plat. Phaedr. 250d.

καθεύδω
[in LXX chiefly for שָׁכַב, Gen.28:13, Psa.88:5, al.; also for יָשֵׁן, Sng.5:2, Dan LXX TH Dan.12:2, al.; for יָשַׁב, 1Ki.19:9 ;]
to sleep: Mat.8:24 9:24 13:25 25:5 26:46, 43 26:45, Mrk.4:27, 38 5:39 14:37, 40-41, Luk.8:52 22:46, 1Th.5:7. Metaph.,
__(a) of death (as Ps, Da, ll. with): 1Th.5:10 (cf. Mat.9:24, Mrk.5:39, Luk.8:52, and see Swete, Mk., l.with);
__(b) of moral and spiritual insensibility: Mrk.13:36, Eph.5:14, 1Th.5:6.†
SYN.: (κοιμάω.) (AS)