GRC

κήδω

download
JSON

Bailly

(impf. ἔκηδον, f. κηδήσω, comme s’il venait de κηδέω ; fut.2 épq. κεκαδήσω [ᾰ], ao.1 inus. ; part. ao.2 κεκαδών [ᾰ], pf. inus.) :
   I tr.
      1
inquiéter, affliger, d’où au pass. κηδόμενος, IL. 1, 196, etc. affligé ;
      2 p. ext. léser, blesser, endommager : τινά, IL. 24, 240 ; OD. 9, 402, qqn, qqe ch. ; θεοὺς τόξοισι, IL. 5, 404, blesser les dieux de ses flèches ; τινὰ θυμοῦ καὶ ψυχῆς, IL. 11, 334, enlever à qqn le souffle et la vie ;
   II intr. (au pf. κέκηδα) être inquiet, p. suite, être affligé, triste, TYRT. 8, 28 ;

Moy. κήδομαι (impf. ἐκηδόμην, fut.2 épq. κεκαδήσομαι [ᾰ], ao.1 ἐκηδεσάμην) :
      1 prendre soin de, s’inquiéter de : τινος, de qqn ou de qqe ch. IL. 1, 56 ; 6, 55, etc. ; HDT. 1, 209, etc. ; SOPH. El. 1060, O.R. 1061 ; THC. 6, 76 ; XÉN. Cyr. 5, 5, 34, etc. ; AR. Nub. 107 ; περί τινος, SOPH. Ph. 621, au sujet de qqn ou de qqe ch. ; κ. μή et le sbj. HDT. 7, 220, ou ἵνα μή et le sbj. PLAT. Pol. 273 d, veiller à ce que… ne, s’inquiéter pour que… ne ; abs. s’inquiéter, se préoccuper, ESCHL. Sept. 127 ; AR. Nub. 1410 ;
      2 rendre les derniers devoirs à qqn, gén. EL. (SUID.).

Act. impf. itér. κήδεσκον, OD. 23, 9. Moy. prés. impér. dor. 2 sg. κάδευ [ᾱ] CALL. Pall. 140 ; part. dor. καδόμενος [ᾱ] PD. O. 6, 47. Impf. itér. 3 sg. κηδέσκετο, OD. 22, 358.

Étym. κῆδος.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

Hom. (v. infr.), etc. ; impf. ἔκηδον Il. 5.404, Ep. κήδεσκον Od. 23.9; fut. κηδήσω Il. 24.240; — Med. and Pass., pres. in Hom., etc. ; Dor. imper. κάδευ Call. Lav. Pall. 140; Ep. impf. κηδέσκετο Od. 22.358; fut. κεκαδήσομ’ Il. 8.353; aor. imper. κήδεσαι A. Th. 139 (lyr.); pf. κέκηδα (in pres. sense) Tyrt. 12.28. Act., trouble, distress, c. acc. pers., ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς Il. 5.404; μῆλα δὲ κήδει (sc. χειμών) 17.550; ὅττι ἑκήδοι Od. 9.402; ὅτι μ’ ἤλθετε κηδήσοντες Il. 24.240; Λύγδαμιν οὐ γὰρ ἐμὴ τῆμος ἔκηδε κάσις Call. Aet. 3.1.23; — Act. only in Ep. and Eleg. Med. and Pass., to be concerned, care for… ; c. gen., of persons or cities, κήδετο γὰρ Δαναῶν Il. 1.56; τίη δὲ σὺ κήδεαι οὕτως ἀνδρῶν ; 6.55; ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ’ 8.353, cf. 11.665; ὅς τέ μευ κηδέσκετο παιδὸς ἐόντος Od. 22.358, cf. Hdt. 1.209, 9.45, S. Aj. 203 (anap.), Th. 6.14, Pl. Chrm. 173a, Ph. 1.359, etc. ; Ἄργεος Call. Lav. Pall. l.c. ; καὶ γαμέτου κήδεο καὶ τεκέων mourn for…, Epigr.Gr. 243.25 (Pergam.); c. gen. rei, τῶν ἀλφίτων Ar. Nu. 106; τῆς πολιτείας Arist. Pol. 1320a6; τῶν ἔργων POxy. 1682.13 (iv AD); folld. by a Verb, κ. μὴ ἀπόλωνται Hdt. 7.220; κ. ἵνα μὴ δύῃ Pl. Plt. 273d; κ. φόβῳ τοῦ πνιγῆναι Aët. 8.63; abs. in part. κηδόμενος, η, ον, caring for a person, anxious, φιλέουσά τε κηδομένη τε Il. 1.196; ἀνέρι κηδομένῳ distressed, 16.516; freq. in Hom. at end of verse, κηδόμενός περ, κηδομένη περ, Il. 7.110, 1.586; εὐνοῶν τε καὶ κ. Ar. Nu. 1410; Dor. καδόμενος Pi. O. 6.47.
bury, c. gen., Ael. Fr. 106. Inscrr., take charge of, τοῦ μνημείου τούτου ἡ γερουσία κ. SIG 1244 (Cos, ii/iii AD), cf. 1228 (Ephesus, iii AD).
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

besorgt machen, betrüben ; κῆδε δὲ θυμόν Il. 5.40, öfter ; übh. Schaden zufügen, verletzen, kränken, καλόν τοι σὺν ἐμοὶ τὸν κήδειν ὅς κέ με κήδῃ 9.611 ; ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς 5.604 ; χειμὼν μῆλα κήδει 17.550 ; vgl. 24.542, Od. 9.402, 23.9 ; Hes. O. 362. Dazu fut. κηδήσοντες, Il. 24.240, Schol. πενθήσοντες. Die alten Gramm. haben auch das fut. κηδέσω gebildet, um κηδεμών, κηδεστής abzuleiten. – Pass. κηδόμενος, betrübt, Il. 1.586.
Med. κήδομαι, sich bekümmern, Sorge tragen für Einen, sich seiner annehmen, τινός, κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο Il. 1.56 ; Δαναῶν οὐ κήδεται οὐδ' ἐλεαίρει 11.663 ; εἰ δὲ καὶ Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι αὐτοῦ 7.204 ; κηδέσκετο Od. 22.358 ; καδόμενοι Pind. Ol. 6.47 ; absol., Aesch. πόλιν φύλαξαι κήδεσαί τ' ἐναργῶς Spt. 126 ; εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίου κήδει Soph. O.R. 1061 ; Aj. 202 ; auch κεἴ τινος κήδει πέρι, Phil. 617 ; εὐνοῶν καὶ κηδόμενος vrbdt Ar. Nub. 1410 ; in Prosa, ἐμεῦ θεοὶ κήδονται Her. 1.209 ; τῆς Ἑλλάδος 9.45 ; auch μὴ ἀπόλωνται κηδόμενος, 7.220 ; Thuc. 6.76 ; Xen. Hell. 6.4.5, Cyr. 5.5.34 ; εἴ τίς γε αὑτοῦ καὶ σμικρὸν κήδεται Plat. Charm. 173a ; κηδόμενος ἵνα μὴ δύῃ Polit. 273d ; neben φροντίζειν, Rep. I.344e ; Ggstz ὀλιγωρεῖν, Isocr. – Dieselbe Bdtg hat κεκαδήσομαι, Il. 8.352 οὐκέτι νῶϊ ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθα ; vgl. noch χάζομαι wegen κεκαδήσω u. κέκαδον. – Das perf. κέκηδα = κήδομαι, Tyrt. 3.28. – Ael. bei Suid. auch = bestatten.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory