GRC

κέλομαι

download
JSON

Bailly

(f. κελήσομαι, ao.1 ἐκελησάμην, ao.2 épq. ἐκεκλόμην ou κεκλόμην) :
   I presser, pousser vivement : ἰαίνετο κηρός, ἐπεὶ κέλετο μεγάλη ἲς καὶ αὐγὴ ἡλίου, OD. 12, 175, la cire fondait amollie par la grande force et l’éclat du soleil ;
   II presser par la parole, d’où exciter, exhorter, encourager, avec un acc. de pers. et un inf. IL. 5, 810 ; 16, 657, etc. ; ou avec l’acc. seul : κέλεται δέ με θυμός, IL. 12, 300 ; OD. 6, 133, mon cœur me pousse (à dire) ; avec le dat. de pers. et un inf. IL. 10, 419 ; ou avec le dat. seul : ἀμφιπόλοισι, ἵπποισιν ἐκέκλετο, IL. 6, 286 ; 8, 184, il pressait ses serviteurs, ses chevaux ; souv. avec μακρὸν ἀΰσας, IL. 6, 66, en poussant de grands cris ; abs. IL. 23, 894 ; OD. 3, 317 ; 5, 98, etc. ;
   III appeler :
      1 en gén. IL. 18, 343 ;
      2 appeler à son secours, invoquer, acc. HH. Cer. 21 ; SOPH. O.R. 159 ;
      3 appeler par son nom, acc. PD. I. 5, 53.

Prés. 2 sg. épq. κέλεαι, IL. 1, 74 ; OD. 5, 98, etc. ; dissyllab. IL. 24, 434 ; OD. 4, 812 ; 10, 337. Impf. 2 sg. dor. ἐκέλευ, THCR. Idyl. 3, 11 ; 3 sg. dor. κέντο (p. κέλτο) ALCM. 140 ; 1 pl. κελόμεσθα, SIB. 8, 500. Ao.2 ἐκεκλόμην, au sens pass. HÉS. Sc. 341, ou κεκλόμην, IL. 16, 657 ; PD. I. 5, 53 ; A.RH. 1, 311 ; opt. dor. κεκλοίμαν, ESCHL. Suppl. 591 ; au sens pass. MAN. 2, 251 ; 3, 319.

Étym. p.-ê. R. indo-europ. *kel-, presser, pousser ; cf. lat. celer.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

Ep. 2 sg. κέλεαι, sts. disyll., Il. 24.434, Od. 4.812, 10.337; impf. κελόμην Il. 1.386, ἐκέλευ Theoc. 3.11, κέλετο Il. 15.119 (Dor. κέντο Alcm. 141, acc. to Eust. 756.30), ἐκέλετο IG4² (1).122.35 (Epid., iv BC); fut. κελήσομαι Od. 10.296; aor.1 ἐκελήσατο, κελήσατο, Epich. 71, 99, Pi. O. 13.80, I. 6 (5).37, IG4² (1).121.108 (Epid., iv BC); Ep. aor.2 ἐκέκλετο, κέκλετο, Il. 11.285, 16.421, Hes. Sc. 341; hence was formed by later Poets pres. κέκλομαι A.R. 1.716, etc. ; Dor. opt. κεκλοίμαν A. Supp. 591 (lyr.); part. κεκλόμενος, v. infr. II. 1; imper. κέκλεο and κέκλου Hsch. (this pres. used in pass. sense by Man. 2.251, 3.319); poet. (also in Dor. Prose, IG ll. cc., al. (Epid., iv BC), cf. infr. II; ὅν κα κέλωνται τοὶ ἱαροποιοί Abh.Berl.Akad. 1928 (6).12 (Cos, iv BC)); Act. aor.1 ἐκέλησεν Hsch. ; — = κελεύω, urge, exhort, command.
Constr. like κελεύω ; c. acc. pers. et inf., Il. 5.810, 16.657, al., Alc. 46, Pi. ll. cc., A. Ag. 1119 (lyr.); of the commands of a god, IG4²(1).121.50 (Epid., iv BC), al. ; μεταλλῆσαί τί ἑθυμὸς… κέλεται, καὶ κήδεά περ πεπαθυίῃ (instead of -υῖαν) Od. 17.555. c. dat. pers. et inf., φυλασσέμεναί τε κέλονται ἀλλήλοις Il. 10.419; more freq. without inf., Ἀργείοισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας 6.66; ἀμφιπόλοισι κέκλετο ib. 287; ἵπποισιν ἐκέκλετο 8.184; ἀλλήλοισι κέλεσθε 12.274. abs., κέλομαι γὰρ ἔγωγε for [so] I advise, 23.894, Od. 17.400; κέλεαι γάρ 5.98; ἐγὼ κέλομαι καὶ ἄνωγα 3.317; ἐπὶ δ’ Ἕκτορι κέκλετο θυμὸς (sc. ἑἰέναι) Il. 16.382; less freq. of things, ἰαίνετο κηρός, ἐπεὶ κέλετο μεγάλη ἴς the wax melted, since mighty force constrained it, Od. 12.175; ὡς… παρ’ ἡμετέρης κέλεται πιστώματα Μούσης Emp. 5.
call to, κέκλετο δ’ Ἥφαιστον Il. 18.391; call upon for aid, h.Cer. 21; πρῶτά σε κεκλόμενος, θύγατερ Διός (S. OT 159 (lyr.), cf. A. Supp. 591 (lyr.); ἄν μὴ κελομένου πρίαται Milet. 3.140C 5ii BC), cf. Leg. Gort. 6.48, Schwyzer 181v4, 8 (Crete).
call by name, νιν ὄρνιχος κέκλετ’ ἐπώνυμον Pi. I. 6 (5).53. (κέλομαι, κέλλω, κελεύω may be cogn. with Skt. kalayati ΄push΄, Lat. celer.)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

fut. κελήσομαι, aor. κεκλόμην und ἐκεκλόμην, κέκλετο, κεκλόμενος, auch ἐκελησάμην, Pind. Ol. 13.77, I. 5.35, wie Epicharm. bei Ath. VII.282d, poet. = κελεύω, zu dem es die Grundform ist ; in Bewegung setzen, ermuntern, antreiben, heißen, befehlen ; am gewöhnlichsten c. acc. der Person u. inf., καί σε προφρονέως κέλομαι Τρώεσσι μάχεσθαι, Il. 5.810 u. sonst ; auch absolut, κέλομαι γὰρ ἔγωγε 23.894, ἐγὼ κέλομαι καὶ ἄνωγα Od. 3.317 ; κέλεται δέ με θυμός, mich treibt mein Herz an, Il. 12.300, wo der inf. aus dem Zusammenhang zu ergänzen, vgl. κέλεται δέ ἑ γαστήρ Od. 6.133, vom Löwen. – Aber auch c. dat., κέλονται ἀλλήλοις, sie treiben einander an, Il. 10.419, 12.274, Ἀργείοισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας 6.66, u. so gew. bei diesem aor., ἵπποισιν ἐκέκλετο 8.184 ; seltener wie das praes., κέκλετο δ' ἄλλους Τρῶας φευγέμεναι 16.657, κέκλετο δ' Ἥφαιστον 18.391, s. unten. Ungewöhnlich ἰαίνετο κηρός, ἐπεὶ κέλετο μεγάλη ἴς, das Wachs schmolz, da große Gewalt es nötigte, Od. 12.175. – Einzeln bei folgdn Dichtern ; ποίαν Ἐρινὺν τήνδε δώμασιν κέλῃ ἔπορθιάζειν Aesch. Ag. 1000 ; – anrufen, τινά, nur im aor., πρῶτα σὲ κεκλόμενος, θύγατερ Διός Soph. O.R. 159, wie Ap.Rh. 2.493 κεκλόμενοι μαντήϊον Ἀπόλλωνα. Auch = den Namen rufen, nennen, Pind. I. 5.35.
[Κέλεαι per synizesin zweisilbig, Il. 24.434, Od. 10.337, bei Wolf κέλῃ.]
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory