Bailly
εὐ·δαίμων, ων, εὔδαιμον,
gén.
ονος, dont le sort est heureux,
càd. : 1 heureux, fortuné, ESCHL.
Pr. 647 ; SOPH.
Ant. 582, etc. ; joint à ὄλϐιος, HÉS.
O. 824 ; THGN.
1007 ; à μακάριος, PLAT.
Rsp. 354 a ;
particul. pour marquer le bonheur au sens mor. (p. opp. à εὐτυχής, heureux par suite de faveurs de la fortune) EUR.
Med. 1230 ; avec un gén. εὐδ. τινός, PLAT.
Phæd. 58 e, heureux en qqe ch. ; τὸ εὔδαιμον, THC.
2, 43, le bonheur ;
2 particul. riche, opulent, HDT.
1, 133, etc. ; THC.
1, 6, etc. ; joint à πλούσιοι, PLAT.
Rsp. 406 c,
etc. ; en parl. de villes ou de pays (Athènes, HDT.
8, 111 ; l’Eubée, HDT.
5, 31, etc.).
• Cp. -ονέστερος, PLAT. Gorg. 525 e ; Rsp. 361 d, 576 e ; POL. 272 b ; Leg. 662 d, etc. ; AR. Pax 864. • Sup. -ονέστατος, PLAT. Rsp. 544 a, etc.
Étym. εὖ, δαίμων.
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »
LSJ
ον, gen. ονος, blessed with a good genius; hence, fortunate, τάων εὐδαίμων τε καὶ ὄλβιος happy in respect to them (the days), Hes. Op. 826; εὐ. καὶ ὄλβιος Thgn. 1013; εὐ. καὶ ὑμνητός Pi. P. 10.22; freq. in Trag., A. Pr. 647, Pers. 768, S. Ant. 582, etc. ; c. gen. rei, happy in or on account of…, Hes. l.c. ; εὐ. τοῦ τρόπου Pl. Phd. 58e; ironically, εὐ. εἶ, ὅτι οἴει… Id. R. 422e; τὸ εὔδαιμον, = εὐδαιμονία, Th. 2.43. Adv. -μόνως E. Or. 601, Ar. Pl. 802, Arist. Pol. 1281a2, etc. ; Comp. -έστερον, διάγοντες X. An. 3.1.43; Sup., πόλις εὐδαιμονέστατα διάξει Pl. Lg. 710b. of outward prosperity, wealthy, οἱ εὐδαίμονες αὐτῶν Hdt. 1.133, cf. 196, 5.8, Th. 1.6, etc. ; ἐν πολλοῖς χρήμασιν εὐδαίμονες ὄντες Lys. 32.17; οἱ πλούσιοι καὶ εὐ. Pl. R. 406c; οἰκία μεγάλη τε καὶ εὐ. Id. Prt. 316b; αἱ Ἀθῆναι μεγάλαι τε καὶ εὐδαίμονες Hdt. 8.111; Εὐβοίῃ, νήσῳ μεγάλῃ τε καὶ εὐ. Id. 5.31; Κυράνα Pi. P. 4.276, etc. ; πόλις εὐ. Gorg. Fr. 10 D. ; Ἀραβία εὐ. Peripl. MRubr. 26; γῆ ἀρόσαι οὐκ εὐ. Philostr. Im. 2.24; opp. εὐτυχής, ὄλβου δ’ ἐπιρρυέντος εὐτυχέστερος ἄλλου γένοιτ’ ἂν ἄλλος, εὐδαίμων δ’ ἂν οὔ E. Med. 1230.
truly happy, βίος Pl. Phlb. 11d; ὁ εὖ ζῶν μακάριός τε καὶ εὐ. Id. R. 354a, cf. 580b (Sup.), Arist. EN 1098b21, etc.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)
Pape
ον, eigtl. der einen guten Dämon hat, der ihn geleitet ; beglückt, glückselig, Hes. O. 824 u. Folgde überall ; begütert, reich, Pind., ἀνήρ, Κυρήνη, P. 10.22, 4.267 (so auch Sp. oft von Städten, namentlich von Athen, Her. 8.111, in Xen. An. oft πόλις μεγάλη τε καὶ εὐδαίμων); πότμος, βίοτος, Ol. 2.20, N. 7.100 ; Aesch. Κῦρος, ἀνήρ, Pers. 754, Ag. 516 u. öfter ; εὐδαίμονες, οἷσι κακῶν ἄγευστος αἰών Soph. Ant. 578 ; Ἀθῆναι O.C. 283 ; ὄλβος O.R. 1197 ; βίον ἔχειν εὐδαίμονα Eur. I.T. 915 ; Ἑλλάς, Θησέως χώρα, 1482, Tr. 209 ; εὐδαίμονα πράσσειν El. 1359 ; im Ggstz von εὐτυχής, Med. 1230 ; Ἥρη Ar. Av. 1741, wie θεός Plat. Tim. 34b, Phaedr. 247a ; ὅ γε εὖ ζῶν μακάριός τε καὶ εὐδ. Plat. Rep. I.354a ; οἰκία μεγάλη τε καὶ εὐδ. Prot. 316b, auf den Besitz gehend ; τὸν βίον εὐδαίμονα παρέχειν Phil. 11d ; τῶν πλουσίων τε καὶ εὐδαιμόνων δοκούντων εἶναι Rep. III.406c ; Her. ὃς ἐκ πολλῶν καὶ εὐδαιμόνων ἐκπεσὼν εἰς πτωχηΐην ἀπῖκται 3.14, aus dem Reichtum in Armut geraten ; Ggstz ἄθλιος, Plat. Gorg. 471c, wie Arist. Eth. 1.13 ; – τὸ εὔδαιμον, das Glück, Thuc. 2.23. – C. gen., εὐδ. ὁ ἀνὴρ ἐφαίνετο καὶ τοῦ τρόπου καὶ τῶν λόγων Plat. Phaed. 58e. – Von Tieren, τὰ κτήνη εὐδαίμονα ποιεῖν Xen. Cyr. 8.2.14.
• Adv., εὐδαιμόνως, z.B. πράττειν, Ar. Plut. 802 ; οἰκεῖν, Plat. Polit. 301d ; ζῆν, oft, u. Folgde ; εὐδαιμονέστερον διάγειν, Xen. An. 3.1.43.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)