'α, ον :
   I second, deuxième :
      1 p. opp. à πρῶτος et à τρίτος, IL. 23, 265, 498 ; etc. ; ὁ δ. SOPH. O.C. 1315 ; EUR. Hipp. 436, le second, etc. ; εἷς καὶ δεύτερος, DH. Comp. p. 174 Schaf. un premier et un second ; δεύτερος καὶ τρίτος, POL. 26, 10, 2, un second et un troisième ; τὰ δεύτερα, le second prix, le second rang (dans un concours) HDT. 8, 104 ; XÉN. Cyr. 4, 6, 11 ; adv. δεύτερον, pour la seconde fois, IL. 16, 402 ; 23, 46 ; OD. 18, 24 ; δεύτερον αὖ, et en second lieu, et ensuite, IL. 3, 332 ; 6, 184, etc. ; δ. αὖτ', m. sign. IL. 3, 191 ; δ. αὖτις, pour la seconde fois, encore, IL. 1, 513 ; OD. 3, 161 ; 19, 65 ; 22, 69 ; δ. πάλιν, PLAT. Pol. 260 d, m. sign. ; au pl. δεύτερα, IL. 23, 538, en second lieu (sel. d’autres, le second prix, v. ci-dessus) ; avec l’art. τὸ δεύτερον, HDT. 1, 79 ; ESCHL. Ag. 1082, etc. ; τὰ δεύτερα, THC. 6, 78, m. sign. ; ἐκ δευτέρου, NT. Marc. 14, 71 ; DIOSC. 5, 41, etc. ; ἐκ δευτέρης, BABR. 114, 5, pour la seconde fois ;
      2 particul. second de deux, càd. second avec un autre : δευτέρη αὐτή, HDT. 4, 113, elle-même seconde, càd. elle avec un autre ;
   II p. suite, qui vient après, en gén. càd. :
      1 avec idée de rang, d’où inférieur : οὐδενὸς δεύτερος, HDT. 1, 23 ; POL. 32, 13, 16, qui n’est inférieur à personne ; joint à ὕστερος, PLAT. Phil. 59 c ; πολὺ δεύτερος μετά τι, THC. 2, 97, qui vient tout à fait en seconde ligne après qqe ch., de beaucoup inférieur à qqe ch. ; abs. secondaire, SOPH. Ph. 1442 ; τινὰ δεύτερόν τινος ἄγειν, LUC. Laps. 9 ; ποιεῖσθαι, PLUT. M. 162 e, mettre une personne en seconde ligne après une autre, la juger comme inférieure à une autre ; ἡγεῖσθαι δεύτερον, SOPH. O.C. 351, regarder comme chose secondaire ; ἐν δευτέρῳ τί τινος τίθεσθαι, PLUT. Fab. 24 ; ou ἐν δευτέρᾳ τάξει τινὸς ποιεῖσθαι, PLUT. Dem. 13, mettre une chose au second rang après une autre ; ὁ δεύτερος, le second en charge, le second dignitaire, SPT. Tob. 1, 22 ; Judith 2, 4 ;
      2 (avec idée de temps) ultérieur : δεύτερον ἐλθεῖν, IL. 10, 368 ; 22, 207, venir seulement après, venir plus tard (litt. en seconde ligne) ; μετ' ἐμὲ δεύτερος, XÉN. Cyr. 2, 2, 4, qui arrive après moi ; avec un nom de temps : δευτέρῳ ἔτεϊ τούτων, HDT. 6, 46, l’année qui suivit ces événements ; δευτέρῃ ἡμέρῃ, HDT. 7, 192, le jour suivant ; abs. ἡ δευτέρα (s.-e. ἡμέρα) le second jour après le sabbat, càd. le lundi, SPT. Ps. 47, 1 ;
      3 (avec idée de lieu) postérieur : τὰ δεύτερα, DIOSC. 1, 58, l’arrière-faix ;
      4 t. d’arithm. δ. ἀριθμός, NICOM. Theol. p. 83 Ast, nombre second, càd. dont les facteurs sont des nombres impairs, p. ex. 9, 15, 21, 25, etc.

Étym. Cp. de δύο ; cf. δεύτατος.

'

α, ον, second, (perh. from δύο with Comp. termination); next in Order (with a notion of Time), in Il. (not in Od.) of one who comes in second in a race, 23.265; δ. ἐλθεῖν 22.207; δ. αὖτ’… προΐει… ἔγχος next, 20.273, etc. ; οὔ μ’ ἔτι δ. ὧδε ἵξετ’ ἄχος no second grief, i.e. none hereafter like this, 23.46; as Comp., c. gen., ἐμεῖο δεύτεροι after my time, ib. 248; σοὶ δ’ οὐκέτι δ. ἔσται no second choice will be allowed thee, Hes. Op. 34; in Att. and Trag. with Art., ὁ δ. S. OC 1315, etc. ; αἱ δ. πως φροντίδες σοφώτεραι second thoughts are wisest, E. Hipp. 436; prov., δ. πλοῦς the next best way, Pl. Phd. 99d, etc. ; ὁ δ. πλοῦς ἐστι δήπου λεγόμενος, ἂν ἀποτύχῃ τις οὐρίου, κώπαισι πλεῖν Men. 241. of Time, next, later, δ. χρόνῳ in after time, Pi. O. 1.43; δ. ἡμέρῃ on the next day, Hdt. 1.82; δ. ἔτεϊ τούτων in the year after this, Id. 6.46; neut. as Adv., δεύτερον αὖ, αὖτε, αὖτις, a second time, Il. 3.332, 191, Od. 9.354; ἐν τᾷ δ. ἐκκλησίᾳ SIG 644.20; with the Art., τὸ δ. Sappho Supp. 4.11, Hdt. 1.79, A. Ag. 1082, X. Cyr. 2.2.1; also pl., Hdt. 3.53, 9.3; τὰ δ. κινδυνεύσοντας about to run the next dangers, Th. 6.78; later, ἐκ δευτέρου for the second time, Ev. Marc. 14.72, Dsc. 5.87.10; ἐκ δευτέρης Babr. 114.5, cf. PStrassb. 100.22 (ii BC); regul. Adv. δευτέρως Pl. Lg. 955e, Sallust. 18, etc. ὁ δ. the younger, BGU 592.10 (ii AD). in Order or Rank (without any notion of Time), second, δ. μετ’ ἐκεῖνον Hdt. 1.31, cf. S. Ph. 1442, etc. ; πολὺ δ. Id. OC 1228 (lyr.); πολὺ δ. μετά τι very much behind, Th. 2.97; μετὰ τὸ πλουτεῖν δ. Antiph. 144.9; c. gen., δ. οὐδενός second to none, Hdt. 1.23, Plb. 31.27.16; δ. παιδὸς σῆς E. Tr. 618; πάντα τἄλλα δεύτερ’ ἦν τῶν προσδοκιῶν D. 19.24; πρὸς τὰ χρήματα θνητοῖσι τἄλλα δεύτερ’ S. Fr. 354.5; τὰ ἄλλα πάντα δ. τε καὶ ὕστερα λεκτέον Pl. Phlb. 59c; logically or metaphysically posterior, πᾶν πλῆθος δ. ἐστι τοῦ ἑνός Procl. Inst. 5, cf. 36, Dam. Pr. 126, al. ; δεύτερ’ ἡγεῖσθαι think quite secondary, S. OC 351; δεύτερον ἄγειν, δεύτερα ποιεῖσθαι, Luc. Symp. 9, Plu. 2.162e; ἐν δευτέρῳ τίθεσθαι Id. Fab. 24, cf. Jul. Or. 8.242b; ἱερὸν δ.
of the second class, OGI 56.59 (iii BC), etc.
the second of two, δ. αὐτή herself with another, Hdt. 4.113, cf. AB 89; ἑπτὰ δ. σοφοί a second seven sages, Euphro 1.12; εἷς καὶ δ.
unus et alter, Hdn. Gr. 2.934; εἷς ἢ δ. Jul. Or. 6.190d; ἕν τι… ἢ δεύτερον D.Chr. 33.7; δ. καὶ τρίτος two or three, Plb. 26.1.1. ; neut. as Adv., ἅπαξ καὶ δεύτερον once or twice, Jul. ad Ath. 278c. δ. ἀριθμός number whose prime factors are odd, Nicom. Ar. 1.12.
as Subst., τὰ δ., = δευτερεῖα, the second prize or place, Il. 23.538; τὰ δ. φέρεσθαι Hdt. 8.104.
after-birth, Dsc. 1.48, 50. δευτέρα σαββάτου (sc. ἡμέρα) second day of the week, LXX Ps. 47 (48) tit.

der Zweite ; Komparativ. zum superlativ. δεύτατος »der Letzte«, also eigentlich »der Letztere«, d.h. der Letzte von Zweien ; δευτερος und δεύτατος hängen mit δύο nicht unmittelbar zusammen, sondern sind zunächst von δεύεσθαι abzuleiten, δεύτερος der Nachstehende, der (hinter dem Ersten) Zurückbleibende. Lehrreich ist besonders die Redensart οὐδενὸς δεύτερος, Herodot. 1.23, und Hom. Il. 23.248 ἔπειτα δὲ καὶ τὸν (nämlich τύμβον) Ἀχαιοὶ εὐρύν θ' ὑψηλόν τε τιθήμεναι, οἵ κεν ἐμεῖο δεύτεροι ἐν νήεσσι πολυκλήισι λίπησθε, Scholl. Aristonic. δεύτεροι : ὕστεροι καὶ »δεύτατος ἦλθεν (Il. 19.51)« ἀντὶ τοῦ ἔσχατος ; Scholl. Aristonic. Il. 19.51 ἡ διπλῆ, ὅτι δεύτατος ἀπὸ τοῦ δεύεσθαι ὁ ἔσχατος· τὸ δὲ δεύεσθαι ἐνδεῖν ἐστι. Nun hängt aber δεύεσθαι selbst mit δύο zusammen ; es ist mit Guna von der den Begriff der Trennung ausdrückenden Wurzel δυ- oder δϜι-gebildet ; von dieser Wurzel kommt δύο, das die Sonderung in Zwei bezeichnende Zahlwort, und δεύεσθαί τινος, von Etwas getrennt sein, es entbehren. Vgl. δίς, διά und das Latein. dis-. Δεύτερος findet sich von Homer an überall, das neutrum auch adverolat, »zweitens«, »zum zweiten Male« ; bei Homer öfters in den Formen δεύτερος und δεύτερον ; andere Formen nur im 23. Buche der Ilias : δευτέρῳ vs. 265, 750, δεύτεροι vs. 248, 498, δεύτερα vs. 538. In der Odyssee nur δεύτερον, 8.1619.354, 18.24, 19.65, 22.69. Homer setzt gerne αὖ, αὖτε, αὖτις hinzu ; er gebraucht das Wort vom Raume, von der Zeit und vom Range, welche Kategorien sich aber meistens nicht genau sondern lassen. Entschieden räumlich ist wohl zu fassen Il. 23.498 τότε δὲ γνώσεσθε ἵππους, οἳ δεύτεροι οἵ τε πάροιθεν ; entschieden von der Zeit Il. 5.855 πρόσθεν Ἄρης ὠρέξατο – δεύτερος αὖθ' ὡρμᾶτο Διομήδης ; entschieden vom Range Il. 23.538 ἀλλ' ἄγε δή οἱ δῶμεν ἀέθλιον, ὡς ἐπιεικές, δεύτερ'· ἀτὰρ τὰ πρῶτα φερέσθω Τυδέος υἱός, τὰ δεύτερα = der zweite Kampfpreis. Vgl. Il. 7.248 δεύτερος αὖτε, Il. 3.191 δεύτερον αὖτε – τὸ τρίτον αὖτε, Od. 3.161 δεύτερον αὖτις, Il. 6.184 πρῶτον μέν – δεύτερον αὖ – τὸ τρίτον αὖ, Il. 23.265 τῷ πρώτῳ· ἀτὰρ αὖ τῷ δευτέρῳ – αὐτὰρ τῷ τριτάτῳ – τῷ δὲ τετάρτῳ – πέμπτῳ δέ.

Folgende:
a) der Zeit nach : δευτέρῳ χρόνῳ Pind. Ol. 1.43 ; μετ' ἐμὲ δεύτερος, sogleich nach mir, Xen. Cyr. 2.2.4.
b) der Ordnung, dem Range nach : οὐδενὸς δεύτερος, keinem nachstehend, Her. 1.23 ; Pol. 32.13.16 ; καὶ ὕστερος Plat. Phil. 59c ; δεύτερα ἦν τῶν ὑποκειμένων προσδοκιῶν καὶ τῶν ἐλπίδων, war unter den Erwartungen, blieb hinter den Erwartungen zurück, Dem. 19.24 ; ἰσχύϊ δὲ μάχης καὶ στρατοῦ πλήθει πολὺ δευτέρα ἦν μετὰ τὴν Σκυθῶν, an Heereszahl stand sie weit der Macht der Skythen nach, Thuc. 2.97 ; Her. 1.31 ; μετὰ Πᾶνα τὸ δεύτερον ἆθλον ἀποισῇ Theocr. 1.3 ; vgl. ἐμοὶ μὲν μετὰ τὸ πλουτεῖν δεύτερον Alexis Ath. VI.258e. – So ἄγειν, ἡγεῖσθαι, ποιεῖν, τιθέναι τινὰ δεύτερόν τινος, Jemand einem Andern nachsetzen, Soph. O.C. 351 ; Luc. Lapith. 9, enc.Dem. 34 ; Plut. u. a.Sp.; ἐν δευτέρῳ καὶ γονεῖς καὶ παῖδας τῶν τῆς πατρίδος καλῶν τίθεσθαι, Plut. Fab. 24 ; ἐν δευτέρᾳ τάξει τινὸς ποιεῖσθαι Dem. 13.
c) übh. der Andere neben Einem, δεύτερος αὐτός, selbzweiter, d.i. allein mit dem Andern, Her. 4.113 u. sonst ; δευτέρῳ ἔτει τούτων, im zweiten Jahre darauf ; δευτέρῃ ἡμέρῃ ἀπ' ἧς ὁ χειμὼν ἔγένετο, den Tag nach dem Sturme, 7.192 ; Sp. = ἕτερος, εἷς καὶ δεύτερος, vgl. Schäfer Dion.Hal. C.V. p. 174. – Das neutr. δεύτερον, Her. u. Att. gew. τὸ δεύτερον, zweitens, zum zweiten Male, wiederum, oft noch mit αὖ, αὖτε u. ähnl. vbdn ; δεύτερον πάλιν, Plat. Polit. 260d ; δεύτερα, Herodot. 1.46 ; τὰ δεύτερα, Thuc. 6.78 ; ἐκ δευτέρου, zum zweitenmale, Aesop., NT ; – τὰ δεύτερα, der zweite Preis, Rang, Her. 8.104 ; Xen. Cyr. 4.6.11 ; τὰ δεύτερα φέρεσθαι, Luc. – Bei Medic. = Nachgeburt.
• Adv. δευτέρως, Plat. Tim. 56b u. öfter ; Arist.

δεῦτερος, -α, -ον,
second in order, with or without idea of time: Mat.22:26, 39, al.; θάνατος, Rev.2:11 20:14 21:8; χάρις, 2Co.1:15. In neut. as adv., secondly, a second time; opp. to πρῶτον: Jhn.3:4 21:16, 1Co.12:28, Rev.19:3; τὸ δ., 2Co.13:2, Ju 5; ἐν τ. δ., at the second time: Act.7:13; in later usage (as 1Ma.9:1), ἐκ δ., Mrk.14:72, Jhn.9:24, Act.11:9, Heb.9:28.
(AS)