(f. είσω, ao. ἐδάνεισα, pf. δεδάνεικα ; pass. ao. ἐδανείσθην, pf. δεδάνεισμαι) [ᾰ] prêter de l’argent à intérêts (ἐπὶ τόκῳ, PLAT. Leg. 742 c) ; δ. ἐπὶ ὀκτὼ ὀϐολοῖς τὴν μνᾶν τοῦ μηνὸς ἑκάστου, DÉM. 1250, 21, prêter de l’argent à intérêts de 8 oboles par mine chaque mois ; abs. δανείζειν, m. sign. AR. Th. 842 ; DÉM. 924, 10, etc. ; au pass. en parl. de l’argent, être prêté à intérêts, XÉN. Hell. 2, 4, 28 ; AR. Nub. 756 ;

Moy. (f. δανείσομαι, ao. ἐδανεισάμην) se faire prêter, d’où emprunter de l’argent à intérêts : XÉN. Mem. 2, 7, 2 ; παρά τινος, XÉN. Hell. 6, 5, 19 ; ἀπό τινος, PLAT. Tim. 42 e, à qqn ; ἐπὶ μεγάλοις τόκοις, DÉM. 13, 19, à gros intérêts ; fig. en parl. d’emprunt d’arguments dans une discussion, PLAT. Rsp. 612 c.

➳ Act. fut. δανείσω, DÉM. 941, 27 ; postér. fut. incorr. 2 sg. δανειεῖς, SPT. Deut. 15, 10 ; 28, 12 (var. -ιεῖς) ; δανειοῦσι, SPT. Prov. 22, 7. — Moy. pf. δεδάνεισμαι, DÉM. 947, 25 ; 1200, 10. Postér. fut. incorr. 2 sg. δανειῇ (var. -ιῇ), SPT. Deut. 15, 6 ; 28, 12 (cf. δανίζω).

Étym. δάνειον.

fut. -είσω D. 35.52; aor. ἐδάνεισα X. Cyr. 3.1.34, etc. ; pf. δεδάνεικα D. 35.52; — Med., ibid. ; fut. δανείσομαι Id. 32.15; aor. ἐδανεισάμην Lys. 12.59, etc. ; pf. δεδάνεισμαι in med. sense, X. HG 6.5.19, D. 37.53; — Pass., aor. ἐδανείσθην X. HG 2.4.28, D. 33.12; pf. δεδάνεισμαι Id. 36.5, 49.53; (< δάνος):
put out money at usury, lend, IG1². 302.56, Ar. Th. 842, al. ; more fully, δ. ἐπὶ τόκῳ Pl. Lg. 742c; ἐπὶ ὀκτὼ ὀβολοῖς τὴν μνᾶν δ. τοῦ μηνὸς ἑκάστου D. 53.13, cf. Aeschin. 1.107; δ. ἐπὶ τούτοις τοῖς ἀνδραπόδοις on the security of…, D. 27.27; ἐπὶ τοῖς σώμασι Arist. Ath. 9.1; εἰς τὰ ἡμέτερα D. 27.28; δανεῖσαι χρήματα εἰς τὸν Πόντον καὶ πάλιν Ἀθήναζε Id. 35.3. Med., have lent to one, borrow, Ar. Nu. 1306, etc. ; ἀπό τινος Lys. 17.2; ἐπὶ τοῖς μεγάλοις [τόκοις] D. 1.15; δ. ἐγγείων τόκων 34.23; — Act. and Med. opposed, ἀποδώσουσι οἱ δανεισάμενοι τοῖς δανείσασι τὸ γιγνόμενον ἀργύριον ap. D. 35.11; — Pass., of the money, to be lent out, Ar. Nu. 756, X. HG 2.4.28, D. 33.12. metaph in Med., μόρια ἀπὸ τοῦ κόσμου Pl. Ti. 42e; ἀποδώσετέ μοι ἃ ἐδανείσασθε ἐν τῷ λόγῳ Pl. R. 612c.

Geld auf Zinsen geben, leihen, ἐπὶ τόκῳ, auf Zins, Plat. Legg. V.742c u. Folgde ; ἐπὶ σώμασιν Plut. Sol. 15 ; Pass., δεδανεισμένον ἐπὶ δραχμῇ Dem. 27.9 ; übertr., ἐπιμελείας δανεισθείσας Plat. Legg. IV.717c ; συνέπραξεν ἑκατὸν τάλαντα αὐτοῖς δανεισθῆναι Xen. Hell. 2.4, 28. – Med., sich Geld auf Zinsen geben lassen ; entlehnen, borgen, δανείσασθαι οὐδαμόθεν ἐστὶν ἀργύριον Xen. Mem. 2.7.2 ; δεδανεῖσθαι παρά τινος, von Einem geborgt haben, Hell. 6.5.19, wie Lys. 17.2 u. Dem. Lept. 11 ; ἐπὶ μεγάλοις τόκοις Dem. 1.15 ; ἀπὸ τοῦ κόσμου Plat. Tim. 42e ; ἐγγείων τόκων Dem. 34.23 ; übertr., ἆρ' οὖν ἀποδώσετέ μοι ἃ ἐδανείσασθε ἐν τῷ λόγῳ, Plat. Rep. X.612c.

δανίζω
(late form of cl. -είζω, Rec., Bl., § 3; Thackeray, Gr., 85f.) [in LXX chiefly for לוה (Pro.19:17) ;]
to lend money on interest: Luk.6:34, 35; mid., to borrow: Mat.5:42.†
SYN.: κίχρημι (see: χράω), to lend in a friendly way. (AS)