GRC

δήϊος

download
JSON

Bailly

α, ον :
   I
qui brûle, qui détruit en brûlant (feu) IL. 2, 415 ; 6, 331, etc. ;
   II p. suite :
      1 meurtrier, en parl. de guerre, IL. 7, 119, 174 ; 4, 281, etc. ;
      2 en parl. de pers. hostile, ennemi, IL. 6, 481, etc. ; subst. οἱ δήϊοι, IL. 2, 544 ; 4, 373 ; 18, 208 ; ESCHL. Ag. 541, l’ennemi.

Les formes où l’ι est suivi d’une longue ou d’une diphtongue sont dissyll. par syniz. δηίῳ, IL. 5, 117 ; δηίου, IL. 7, 119 ; δηίοιο, IL. 2, 415 ; δηίους, IL. 12, 276 ; etc. ; de même devant une finale brève devenant longue par position : δήιον πῦρ, IL. 9, 347 (sel. d’autres, dans tous ces ex. δῄῳ, δῄου, δῄοιο, δῄους, etc.).

Étym. p.-ê. apparenté à δαίω² ; autrement pré-grec.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

η, ον, Ep. for δάϊος.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

ep, u. ion. = δάϊος, feindlich, mörderisch ; Grundbdtg wohl = brennend ; das Wort hatte das Digamma. Alcman bei Priscian. 1.21, 22 καὶ χεῖμα πῦρ τε δάϜιον (Bergk PLG ed. 2 p. 650 frgm. 75), hieng also wohl unzweifelhaft mit δαίω »brennen« (Wurzel ΔαϜ) zusammen ; vgl. Curtius Grundz. der Griech. Etymol. 1.197. Bei Homer kommt merkwürdiger Weise δήϊος in der Ilias oft vor, in der Odyssee niemals ; und doch kann dieser Unterschied kaum für etwas Anderes als für einen Zufall gelten, da δηϊοτής und δηϊόω in der Odyssee wie in der Ilias erscheinen. Homerische Formen von δήϊος : δηΐου, δηΐοιο, δηΐῳ, δήϊον, δήϊοι, δηΐων, δηΐοισι(ν), δηΐους. Homerische Verbindungen : δήϊον πῦρ, Il. 16.301 ; δήϊον πόλεμον 4.281, vgl. μάχη πόλεμός τε δέδηεν u. Aehnliches s.v. δαίω ; δηΐῳ Ἄρηϊ, 7.241 ; δηΐων θυμοραϊστέων, ungewiß, ob δηΐων oder θυμοραϊστέων substantivisch, Il. 16.591 ; δήϊον ἄνδρα, 6.481 ; plural. δηΐοισιν ἀνδράσι, 17.148 ; entschieden substantivisch δήϊοι »die Feinde«, 18.208 ἐκ νήσου, τὴν δήϊοι ἀμφιμάχωνται, 4.373 ἀλλὰ πολὺ πρὸ φίλων ἑτάρων δηΐοισι μάχεσθαι, vgl. Apoll. lex.Hom. 58.5 δήϊοι· οἱ πολέμιοι. Das η in δήϊος scheint in einer Anzahl homerischer Stellen lang zu sein, in anderen homerischen Stellen aber kurz ; vgl. z.B. Il. 9.347 ἀλεξέμεναι δήϊον πῦρ und 12.276 νεῖκος ἀπωσαμένους δηΐους u. 2.415 πρῆσαι δὲ πυρὸς δηΐοιο θύρετρα u. 2.544. θώρηκας ῥήξειν δηΐων ἀμφὶ στήθεσσιν mit 6.481 κτείνας δήϊον ἄνδρα u. 7.119 δηΐου ἐκ πολέμοιο u. 5.117 δηΐῳ ἐν πολέμῳ. Doch ist die ganze Sache unsicher, da überall δηϊ mit Synizese als eine Silbe gelesen werden kann. Wenn dabei Trochäische Versfüße herauskommen, so ist zu bedenken, daß der Trochäus anstatt des Daktylus bei Homer nichts Seltenes ist. Vgl. δηϊόω δῃόω und Eust. Il. 2.544 p. 282.29 τὸ δὲ δηΐων ἐνταῦθα οἱ παλαιοὶ ἀξιοῦσι δῄων ἀναγινώσκειν δισυλλάβως δίχα ἐκφωνήσεως τοῦ Ι, καὶ γίνεται οὕτω τὸ ἔπος ὁλοσπόνδειον. So wird geschrieben Aeschyl. Ch. 628 ἐπ' ἀνδρὶ δῄοισιν ἐπικότῳ σέβας ; dagegen Agam. 559 εὐναὶ γὰρ ἦσαν δηΐων πρὸς τείχεσιν. Anyte 1 (VI.123) χάλκεον ἀμφ' ὄνυχα στάζε φόνον δηΐων. – Das neutr. plural. δήϊα bei Apoll.Rh., 1.635 δήϊα τεύχεα, u. bei Oppian., Cyn. 3.295 δήϊα φῦλα. – Vgl. μενεδήϊος, δηϊοτής, δηϊόω, δάϊος.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory