ος ou α, ον :
      1 du peuple, public, p. opp. à ἴδιος, OD. 3, 82 ; 4, 314 ; δ. οἶκος, OD. 20, 264, maison commune ; δήμια πίνειν, IL. 17, 250, boire ou festiner aux frais de tous ; τὸ δήμιον, ESCHL. Suppl. 370, 699, le peuple, en gén. ;
      2 choisi ou élu parmi le peuple : αἰσυμνῆται δ. OD. 8, 258, juges des jeux élus parmi le peuple ;
      3 qui exerce une charge au nom du peuple : δάμιος (dor.) μαστίκτωρ, ESCHL. Eum. 159, bourreau (litt. fouetteur) public ; subst. ὁ δήμιος (s.-e. δοῦλος) exécuteur public, bourreau, PLAT. Rsp. 439 e ; AR. Eccl. 91 ; ESCHN. 44 fin, etc. ; ὁ κοινὸς δήμιος, PLAT. Leg. 872 b, m. sign.

➳ Fém. δημία, ESCHL. Ch. 55. — Dor. δάμιος [ᾱ] ESCHL. l. c.

Étym. δῆμος.

Dor. δάμιος, ον (α, ον A. Ch. 57 (lyr.), δημίην· πόρνην (Cypr.), Hsch.); (< δῆμος): — belonging to the people, οἶκος Od. 20.264; αἰσυμνῆται δ. judges elected by the people, 8.259; πρῆξις δ’ ἥδ’ ἰδίη, οὐ δήμιος not public, 3.82; δήμιον ἦ ἴδιον; 4.314, cf. 2.32; epith. of Hestia at Paros, IG 12(5).238 (v BC); neut. pl. as Adv., δήμια πίνειν at the public cost, 11.17.250; τὸ δ.
the sovereign people, A. Supp. 370, 699 (lyr.). ὁ δ. (sc. δοῦλος) public executioner, Ar. Ec. 81, Pl. R. 439e, Lys. 13.56, Aeschin. 2.126, etc. (δάμιος μαστίκτωρ in A. Eu. 160 (lyr.)); ὁ κοινὸς δ. Pl. Lg. 872b.
public physician, πτωχὸς ἦν καὶ δ. Phoenicid. 4.13. δημίαι πύλαι, perh. a mistake for Διομῇσι, Hsch.

öffentlich, das Volk, den Staat betreffend, dem Volk angehörend ; Gegensatz ἴδιος: Hom. Od. 3.82 πρῆξις δ' ἤδ' ἰδίη, οὐ δήμιος, das masculin. δήμιος Homerisch anstatt des femin.; 4.314 τίπτε δέ σε χρειὼ δεῦρ' ἤγαγε, – ; δήμιον ἦ ἴδιον ; »eine öffentliche oder eine Privatangelegenheit ?« ; 2.32 ἦέ τι δήμιον ἄλλο πιφαύσκεται ἠδ' ἀγορεύει ; vs. 44 οὔτε τι δήμιον ἄλλο πιφαύσκομαι οὐδ' ἀγορεύω, ἀλλ' ἐμὸν αὐτοῦ χρεῖος ; 20.264 ἐπεὶ οὔ τοι δήμιός ἐστιν οἶκος ὅδ', ἀλλ' Ὀδυσῆος, ἐμοὶ δ' ἐκτήσατο κεῖνος ; 8.259 αἰσυμνῆται δὲ κριτοὶ ἐννέα πάντες ἀνέσταν δήμιοι, οἳ κατ' ἀγῶνας ἐῢ πρήσσεσκον ἕκαστα ; Il. 17.250 Ἀργείων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες, οἵ τε παρ' Ἀτρείδῃς δήμια πίνουσιν καὶ σημαίνουσιν ἕκαστος λα οἱς, auf öffentliche Kosten trinken. Aeschyl. Sept. 177 ἱερῶν δημίων ; Ag. 640 πόλει μὲν ἕλκος ἓν τὸ δήμιον τοχεῖν ; Suppl. 370, 699 τὸ δήμιον das Gemeinwesen, der Staat. Die Attische Prosa gebraucht anstatt dieses Homerischen δήμιος lieber das bei Homer noch nicht vorkommende, nicht wie δήμιος von δημος, sondern von δημότης abgeleitete, aus ΔΗμΟ'ΤΣΙΟΣ entstandene δημόσιος. Doch blieb ὁ δήμιος die allgemein übliche Benennung für den vom Staate bestellten Scharfrichter : Ar. Eccl. 91 ; Lys. 13.56 ; Plat. Legg. IX.872b ; Sp. oft. – Plat. Rep. IV.439e νεκροὺς παρὰ τῷ δημίῳ κειμένους scheint der Richtplatz gemeint zu sein, ist aber l.d. Eust. Il. 17.250 p. 1105.22 sagt Σημείωσαι δὲ καὶ ὅτι ἔκπαλαι μὲν οὐ ψεκτὸν ἦν, ὥσπερ οὐδὲ ὁ δῆμος, οὕτως οὐδὲ ὁ δήμιος οὐδὲ τὸ δήμιον, ὡς δῆλον ἔκ τε τῶν δημιοπράτων, ὧν μέμνηται καὶ ὁ κωμικός, καὶ ἐκ τῶν Ὁμηρικῶν δημιοεργῶν. ἐπεὶ δὲ ὕστερον ὁ δήμιος εἰς ἀεικὲς ἀπεκρίθη πρᾶγμα, κολαστῇ γὰρ ἀνδρὶ ἀποκεκλήρωται τοὔνομα, ἤργησε μὲν ἡ χρῆσις τοῦ παλαιοῦ δημίου, ἐκαινίσθη δὲ ἀντ' αὐτοῦ ὁ δημόσιος. Dabei ist zu erinnern, daß Attisch der Scharfrichter auch δημόσιος hieß, s. s.v. δημόσιος. – Das femin. δημίη bezeichnete bei den Kypriern nach Hesych. eine öffentliche Hure.