GRC

γενεά

download
JSON

Bailly

ᾶς (ἡ) :
A
pass. ce qui est engendré, d’où :
   I (avec idée de qualité) genre, espèce : γενεὴ (ion.) φύλλων, IL. 6, 146, l’espèce des feuilles, p. opp. à γ. ἀνδρῶν, l’espèce des hommes ;
   II avec idée de durée et de succession) :
      1 génération : δύο γενεαὶ ἀνθρώπων, IL. 1, 250 (cf. 6, 146 ; 19, 105 ; 23, 790 ; OD. 19, 291) deux générations ou âges d’hommes ; ἐς δεκάτην γενεήν, OD. 14, 325, jusqu’à la 10e génération ; πολλαῖς γενεαῖς, THC. 2, 68 ; ἐπὶ πολλὰς γενεάς, PLAT. Tim. 23 c, après ou pendant de nombreuses générations ; ἐπὶ τῆς ἡμετέρας γενεᾶς, DH. 3, 15, de notre temps ;
      2 âge ou période (de l’histoire) : γ. ἀνθρωπηΐη, HDT. 3, 122, l’âge de l’humanité, les temps historiques, p. opp. aux âges héroïques ou mythiques ;
   III (avec idée de descendance ou d’origine) :
      1 en parl. de la parenté, race, famille, d’ord. en parl. des ancêtres ou des parents immédiats, IL. 6, 145, 152 ; 20, 214 ; ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ, IL. 21, 157, je descends, par ma famille, d’Axios ; γ. Πριάμοιο, IL. 20, 306, la famille de Priam ; ἀλλήλων γενεὴν ἴδμεν, IL. 20, 203, nous connaissons chacun la race l’un de l’autre ; joint à τόκος, IL. 15, 141 ; ταύτης εἶναι γενεῆς καὶ αἵματος, IL. 6, 211, être de cette race et de ce sang ; γενεήν τινος εἶναι, IL. 21, 137 ; OD. 15, 225, être de la race ou de la famille de qqn ; γενεῇ, OD. 1, 387, par droit de famille, par droit de naissance ; particul. en parl. de la noblesse de la race, IL. 11, 786 ; de même, en parl. de chevaux de prix, IL. 5, 265, 268 ; — qqf. en parl. des descendants, de la postérité, ORACL. (HDT. 6, 86), ou d’une seule pers. rejeton, descendant, IL. 21, 191 ; OD. 4, 27 ; SOPH. Aj. 190, etc. ; en prose réc. γενεὰς ἔχειν, POL. 20, 6, 6, avoir des descendants ;
      2 en parl. de la nationalité, race, nation, tribu, peuple : Αἰτωλὸς γενεήν, IL. 23, 471, Étolien d’origine ; Περσῶν γενεά, ESCHL. Pers. 912, la race des Perses ;
B intr. naissance, d’où :
      1 temps de la naissance : ἐκ γενεῆς, HDT. 3, 33 ; 4, 23 ; ἀπὸ γενεᾶς, XÉN. Cyr. 1, 2, 8, depuis la naissance ; d’où âge : γενεῇ ou γενεῆφι ὁπλότερος, IL. 2, 707 ; ou νεώτερος, IL. 21, 439, postérieur par la naissance, plus jeune ; ὁπλότατος, IL. 7, 153 ; ou νεώτατος, IL. 9, 58, le plus jeune ; πρότερος, IL. 15, 166, plus âgé, aîné ;
      2 lieu de la naissance : γ. δέ τοι ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ, IL. 20, 390, c’est au bord du lac Gygæè qu’est le lieu de ta naissance ; en parl. de l’aire d’un aigle, OD. 15, 175 ;
C trans. action d’engendrer, d’enfanter, OPP. H. 1, 479.

Ion. γενεή (v. ci-dessus). Dat. épq. γενεῆφι, IL. 9, 58 ; 14, 112 ; 21, 439. Dat. pl. γενεῇς (var. γενεαῖς) THCR. Idyl. 12, 18.

Étym. γίγνομαι.

Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

ᾶς, Ion. γενεή, ῆς, ἡ, Ep. dat. γενεῆφι Il. 14.112; (< γενέσθαι); of the persons in a family, race, family, Πριάμου γ. Il. 20.306, cf. Od. 1.222, 16.117; γενεήν τε τόκον τε Il. 15.141; ἴδμεν… γενεήν, ἴδμεν δὲ τοκῆας 20.203, cf. 214; γενεῇ ὑπέρτερος higher by birth or blood, 11.786 (but younger in Archil. ap. Sch. ad l.); ταύτης εἶναι γ. καὶ αἵματος of this race and blood, Il. 6.211; πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζειν 10.68; γενεῇ by birthright, Od. 1.387; Αἰτωλὸς γενεήν by descent, Il. 23.471; γενεὴν Διός 21.187; γενεὴ ἔκ τινος descent from…, ib. 157; γενεὴν ἀπὸ Θρηίκης Hdt. 2.134; of horses, breed, stock, Il. 5.265, 268; pl., χρήματα καὶ γενεάς families, Plu. Tim. 34; γενεὰν ποιεῖσθαι to have issue, GDI 1798 (Delph.); πατριὰ καὶ γ., = φρατρία καὶ γένος, ib. 1152 (Elis); hence, tribe, nation, Περσῶν γ., Τυρρηνῶν γ., A. Pers. 912 (lyr.), Eleg. 2; — rare in Prose, τίς ὢν γενεάν ; X. Cyr. 1.1.6; καὶ αὐτὸν καὶ τὰν γ. ἀπολέσθαι SIG 306.8 (Tegea, iv BC).
race, generation, οἵηπερ φύλλων γ. τοιήδε καὶ ἀνδρῶν Il. 6.146; δύο γ. μερόπων ἀνθρώπων 1.250, etc., cf. Hdt. 2.142, Th. 1.14, Heraclit. ap. Plu. 2.415e (but, = μήν, Id. ap. Lyd. Mens. 3.14); ἀστὴν ἐξ ἀστῶν ἀμφοτέρων ἐπὶ τρεῖς γ. γεγενημένην SIG 1015.6 (Halic.); age, γ. ἀνθρωπηΐη the historical, opp. to the mythical, age, Hdt. 3.122; ἐπὶ τῆς ἡμετέρας γ. D.H. 3.15.
offspring, Il. 21.191, Orac. ap. Hdt. 6.86, S. Aj. 189 (lyr.); of a single person, Τυροῦς γ. (i.e. Pelias) Pi. P. 4.136, cf. I. 8 (7).71. metaph, class, kind, τὸ σύμμετρον καὶ καλὸν καὶ ὁπόσα τῆς γ. ταύτης ἐστίν Pl. Phlb. 66b; ταύτης τοι γενεᾶς ὁ νοῦς οὗτος Plot. 5.1.7. of Time or Place, birthplace, γ. ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ Il. 20.390, cf. Od. 1.407; of an eagle΄s evrie, 15.175.
age, time of life, γενεῆφι νεώτατος Il. 14.112; γενεῇ πρεσβύτατος, προγενέστερος, ὁπλότερος, 6.24, 9.161, Od. 19.184. after Hom., time of birth, ἐκ γενεῆς Hdt. 3.33, 4.23; ἀπὸ γ. X. Cyr. 1.2.8.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

ᾶς, ἡ, ion. γενεή,
a) Geburt, Abstammung, Abkunft, bes. vornehme Abkunft, edle Geburt ; Hom. Il. 18.365 ἔγωγ', ἥ φημι θεάων ἔμμεν ἀρίστη, ἀμφότερον, γενεῇ τε καὶ οὕνεκα σὴ παράκοιτις κέκλημαι ; 23.471 αἰτωλὸς γενεήν ; 7.128 πάντων Ἀργείων ἐρέων γενεήν τε τόκον τε, Homerisch, γενεήν und τόκον stehn παραλλήλως ; 6.211 ταύτης τοι γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι, γενεῆς und αἵματος stehn παραλλήλως ; 10.68 πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον, παραλλήλως stehn πατρόθεν und ἐκ γενεῆς, es sind Anreden gemeint wie z.B. vs. 87 ὦ Νέστορ Νηληιάδη ; 21.157 ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ, ich stamme vom Axios ab ; Od. 1.222 οὐ μέν τοι γενεήν γε θεοὶ νώνυμνον ὀπίσσω θῆκαν, ἐπεὶ σέ γε τοῖον ἐγείνατο Πηνελόπεια ; Il. 11.786 γενεῇ ὑπέρτερος, von vornehmerer Abkunft, s. unten. – Stammort, Od. 1.407 ἐρέσθαι, ὁππόθεν οὗτος ἀνήρ, ποίης δ' ἐξ εὔχεται εἶναι γαίης, ποῦ δέ νύ οἱ γενεὴ καὶ πατρὶς ἄρουρα ; Il. 20.390 ἐνθάδε τοι θάνατος, γενεὴ δέ τοί ἐστ' ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ, ὅθι τοι τέμενος πατρώιόν ἐστιν ; von einem Adler Od. 15.175 ἐλθὼν ἐξ ὄρεος, ὅθι οἱ γενεή τε τόκος τε. – In Prosa, τίς ὢν γενεάν Xen. Cyr. 1.1.6.
b) Geschlecht, Sippschaft, Familie, Od. 16.117, Il. 20.306 ; 19.105 τῶν ἀνδρῶν γενεῆς οἵ θ' αἵματος ἐξ ἐμεῦ εἰσίν ; 15.141 τῷ σ' αὖ νῦν κέλομαι μεθέμεν χόλον υἷος ἑῆος· ἤδη γάρ τις τοῦ γε βίην καὶ χεῖρας ἀμείνων ἢ πέφατ' ἢ καὶ ἔπειτα πεφήσεται· ἀργαλέον δὲ πάντων ἀνθρώπων ῥῦσθαι γενεήν τε τόκον τε, γενεήν und τόκον παραλλήλως ; 21.187, 191 φῆσθα σὺ μὲν ποταμοῦ γένος ἔμμεναι εὐρυρέοντος, αὐτὰρ ἐγὼ γενεὴν μεγάλου Διὸς εὔχομαι εἶναι – κρείσσων αὖτε Διὸς γενεὴ ποταμοῖο τέτυκται ; 20.303 ὄφρα μὴ ἄσπερμος γενεὴ καὶ ἄφαντος ὄληται Δαρδάνου. – Oft Pind.; Περσῶν Aesch. Pers. 912 ; Τιτάνων Eur. Hec. 472 ; Prosa, ταύτης τῆς γενεᾶς ἐστι Plat. Phil. 66b ; bes. Sp.; γενεὰς ἔχειν, Nachkommen haben, Pol. 20.6.6 ; χρήματα καὶ γενεὰν ἀποδιδόναι, Kinder ausliefern, Plut. Timol. 34 ; öfter Dion.Hal. – Hom. φύλλων γενεή wie ἀνδρῶν γενεή, das Menschengeschlecht, Il. 6.146 οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν ; – von Pferden, Il. 5.265, 268 τῆς γάρ τοι γενεῆς, ἧς Τρωί περ εὐρύοπα Ζεὺς δῶχ' υἷος ποινὴν Γανυμήδεος, οὕνεκ' ἄριστοι ἵππων, ὅσσοι ἔασιν ὑπ' ἠῶ τ' ἠέλιόν τε. τῆς γενεῆς ἔκλεψεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγχίσης, λάθρῃ Λαομέδοντος ὑποσχὼν θήλεας ἵππους. – Von Menschen, mit ausdrücklicher Beziehung auf die Aehnlichkeit Od. 4.27 ἄνδρε δύω, γενεῇ δὲ Διὸς μεγάλοιο ἔικτον, d.h. sie scheinen von vornehmer Familie zu sein ; Il. 14.474 οὐ μέν μοι κακὸς εἴδεται, οὐδὲ κακῶν ἔξ, ἀλλὰ κασίγνητος Ἀντήνορος ἱπποδάμοιο ἢ παῖς· αὐτῷ γὰρ γενεὴν ἄγχιστα ἐῴκει.
c) Geburt, Alter ; ὁπλότερος γενεῇ, jünger, der Geburt, dem Alter nach, Od. 19.184 ; ὁπλότατος γενεῆφιν Il. 9.58 ; γενεῆφι νεώτατος 14.112 ; γενεῇ νεώτατος 7.153 ; γενεῆφι νεώτερος 21.439 ; πρεσβύτατος γενεῇ 6.24 ; γενεῇ προγενέστερος 9.161 ; γενεῇ πρότερος 15.166 ; hierher zog man irrtümlich auch Il. 11.786 τέκνον ἐμόν, γενεῇ μὲν ὑπέρτερός ἐστιν Ἀχιλλεύς, πρεσβύτερος δὲ σύ ἐσσι· βίῃ δ' ὅ γε πολλὸν ἀμείνων, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι Ἀρχίλοχος (frgmt. no 27 Bergk Lyr. Gr. ed. 2 p. 542) ὑπερτέραν τὴν νεωτέραν ἐδέξατο· » οἴην Λυκάμβεος παῖδα τὴν ὑπερτέρην« ἀντὶ τοῦ τὴν νεωτέραν. καὶ τὸ ἔτυμον δὲ ἀντιπίπτει· ὁ γὰρ ὑπερέχων κατά τί ἐστιν ὑπέρτερος. καὶ νῦν λέγει, τῷ γένει, τῇ εὐγενείᾳ ὑπερέχει, διὰ τὸ εἶναι θεᾶς μητρός· σὺ δὲ πρεσβύτερος εἶ ; – ἐκ γενεῆς, von Geburt an, Her. 3.33, 4.23 ; ἀπὸ γενεᾶς Xen. Cyr. 1.2.8 ; Pol. 6.19.2 u. Sp. – Auch = Erzeugung, Opp. H. 1.479.
d) Geschlecht, Menschenalter, als Zeitbestimmung, Il. 23.790 ἐρέω, ὡς ἔτι καὶ νῦν ἀθάνατοι τιμῶσι παλαιοτέρους ἀνθρώπους. Αἴας μὲν γὰρ ἐμεῖ' ὀλίγον προγενέστερός ἐστιν, οὗτος δὲ προτέρης γενεῆς προτέρων τ' ἀνθρώπων· ὠμογέροντα δέ μίν φασ' ἔμμεναι : προτέρης γενεῆς und προτέρων ἀνθρώπων stehn παραλλήλως ; 1.250 τῷ δ' ἤδη δύο μὲν γενεαὶ μερόπων ἀνθρώπων ἐφθίαθ', οἵ οἱ πρόσθεν ἅμα τράφεν ἠδ' ἐγένοντο ἐν Πύλῳ ἠγαθέῃ, μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσεν ; Od. 14.325 καί νύ κεν ἐς δεκάτην γενεὴν ἕτερόν γ' ἔτι βόσκοι· τόσσα οἱ ἐν μεγάροις κειμήλια κεῖτο ἄνακτος. Nach Her. 2.142 betragen 3 Menschenalter 100 Jahre, nach 1.7 aber machen 22 γενεαί 505 Jahre ; nach Heraklit bei Plut. def. Or. 11 = 30 Jahre ; übh. Zeitalter, ἀνθρωπηΐη λεγομένη γ., das geschichtliche, im Ggstz des heroischen, mythischen, 3.122 ; Thuc. 1.14 ; öfter Plat.; ἐπὶ πολλὰς γενεάς Tim. 23c ; übh. für einen größeren Zeitraum, ὑπὸ ξυμφορῶν πολλαῖς γενεαῖς πιεζόμενοι Thuc. 2.68 ; ἐπὶ τῆς ἡμετέρας γενεᾶς, zu unserer Zeit, Dion.Hal. 3.15. – Uebrigens sind wenigstens bei Hom. die hier aufgestellten Bedeutungen durchaus nicht strenge geschieden ; es sind vielmehr nur verschiedene Seiten einer einzigen Bedeutung ; vgl. z.B. Il. 6.145 sqq Τυδείδη μεγάθυμε. τίη γενεὴν ἐρεείνεις ; οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν. φύλλα τὰ μέν τ' ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ' ὕλη τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ' ἐπιγίγνεται ὥρη· ἃς ἀνδρῶν γενεὴ ἡ μὲν φύει ἡ δ' ἀπολήγει. εἰ δ' ἐθέλεις καὶ ταῦτα δαήμεναι, ὄφρ' εὖ εἰδῇς ἡμετέρην γενεήν· πολλοὶ δέ μιν ἄνδρες ἴσασιν· ἔστι πόλις Ἐφύρη μυχῷ Ἄργεος ἱπποβότοιο, ἔνθα δὲ.Σίσυφος ἔσκεν, ὃ κέρδιστος γένετ' ἀνδρῶν, Σίσυφος αἰολίδης· ὁ δ' ἄρα Γλαῦκον τέκεθ' υἱόν, αὐτὰρ Γλαῦκος ἔτικτεν ἀμυμονα Βελλεροφόντην κτἑ. Hier erscheint γενεή zuerst in der Bedeutung »Abkunst« oder in der Bdtg »Familie«, dann in der Bdtg »Gattung«, »Menschengeschlecht«, dann in der Bdtg »Generation«, »Menschenalter«, dann in der Bdtg »Stammort«. Der Dichter aber war sich schwerlich dieser seinen Unterscheidungen bewußt.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

γενεά, -ᾶς, ἡ
(< γίγνομαι), [in LXX chiefly for דּוֹר, דֹּר (Cremer, 148) ;]
__1. race, stock, family (in NT, γέννημα, which see).
__2. generation;
__(a) of the contemporary members of a family: pl., Mat.1:17 (cf. Gen.31:3, מוֹלֶדֶת); metaph., of those alike in character, in bad sense, Mat.17:17, Mrk.9:19, Luk.9:41 16:8, Act.2:40;
__(b) of all the people of a given period: Mat.24:34, Mrk.13:30, Luk.21:32, Php.2:15; pl., Luk.1:48; esp. of the Jewish people, Mat.11:16 12:39, 41 42, 45 16:4 23:36, Mrk.8:12, 38 Luk.7:31 11:29, 30-32, 50, 51 17:25, Act.13:36, Heb.3:10' (LXX) ; τὴν γ. αὐτοῦ τίς διηγήσεται, Act.8:33 (LXX);
__(with) the period covered by the life-time of a generation, used loosely in pl. of successive ages: Act.14:16 15:21, Eph.3:5, Col.1:26; εἰς γενεὰς καὶ γ. (= לִדוֹר וָדוֹר, al.), Luk.34:17, al), Luk.1:50; εἰς πάσας τὰς γ. τοῦ αἰῶνος τῶν αἰώνων, Eph.3:21 (Ellic, in l.; DCG, i, 639f.).
† (AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory