'γελάω-ῶ (impf. ἐγέλων ; fut. γελάσομαι, postér. γελάσω ; ao. ἐγέλασα ; pf. inus. ; pass. f. γελασθήσομαι, ao. ἐγελάσθην, pf. seul. en compos.) :
   I primit. briller ; γέλασσε (v. ci-dessous) δὲ πᾶσα περὶ χθὼν χαλκοῦ ὑπὸ στεροπῆς, IL. 19, 362, toute la terre alentour resplendit de l’éclat étincelant de l’airain ; γελᾷ δέ τε δώματα θεᾶν ὀπὶ λειριοέσσῃ, HÉS. Th. 40, et la demeure resplendit de l’éclat des déesses blanches comme le lis ; p. anal. en parl. d’odeurs : ὀδμῇ πᾶς τ' οὐρανὸς γαῖά τε πᾶσ' ἐγέλασσε, HH. Cer. 14, tout le ciel et toute la terre sont comme illuminés par le parfum (des fleurs) ;
   II p. suite, et p. anal. :
      1 (à cause de la joie qui illumine le visage) rire, absol. HOM. (IL. 21, 408, etc.) ; avec un adj. γ. ἡδύ, ἁπαλόν, ἀχρεῖον, δακρυόεν, etc. HOM. (v. ces mots) ; γ. χείλεσιν, IL. 15, 101, rire des lèvres, càd. d’un rire contraint ; γέλασαν δ' ἐπὶ πάντες Ἀχαιοί, IL. 23, 840, et tous les Grecs en rirent ; avec un suj. de chose : ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον ἦτορ, IL. 21, 389, et son cœur se réjouit (litt. fut riant) ; cf. OD. 9, 413 ; avec un rég. de pers. : γ. ἐπί τινι, IL. 2, 270 ; 23, 784 ; OD. 20, 374, etc. ; ESCHL. Eum. 560 ; etc. ; γ. τινα, THCR. Idyl. 20, 1 ; rar. γ. τινος, SOPH. Ph. 1125 ; γ. ἐπί τινος, XÉN. Cyr. 1, 4, 4, rire de qqn ; avec un rég. de chose : γ. ἐπί τινι, XÉN. Mem. 4, 2, 5 ; Conv. 2, 18 ; γ. τινι, SOPH. Aj. 957 ; AR. Nub. 560, etc. ; ou τι, XÉN. Conv. 2, 19 ; AR. Nub. 820, rire de qqe ch. ; d’où, au pass., être un objet de dérision, être l’objet des railleries : πρός τινος, SOPH. Ph. 1023 ; παρά τινος, SOPH. O.C. 1423, de qqn ; abs. ESCHL. Eum. 789 ; SOPH. Ant. 838 ;
      2 être riant, en parl. de la terre, du ciel, etc. (cf. ci-dessus I) A.RH. 4, 1171 ; Q. SM. 6, 3 ; d’une mer calme, ALCIPHR. 3, 1.

➳ Act. Prés. épq. γελόω, OD. 21, 105 ; inf. ion. γελῆν, HPC. Ep. 9, 338 Littré (mais γελᾶν, HDT. 1, 99) ; part. épq. plur. γελόωντες, OD. 20, 374, ou γελώοντες, OD. 18, 111 ; 3 pl. dor. prés. ind. γελᾶντι (vulg. γελεῦντι) THCR. Idyl. 1, 89 ; fém. nomin. sg. γελᾶσα (vulg. γελεῦσα) THCR. Idyl. 1, 36 ; ou γελάοισα (sel. d’autres, γελόωσα) THCR. Idyl. 1, 95, 96. — Impf. épq. γελώων (var. γελοίων) OD. 20, 347. — Fut. att. γελάσομαι [ᾰ] XÉN. Conv. 1, 16 ; PLAT. PLUT. LUC. etc. ; postér. γελάσω [ᾰ] ANTH. 5, 179 ; 11, 29 ; ANACR. 38, 8 ; ATH. SYN. GAL. etc. ; poét. γελάσσω, SIB. 1, 182. — Ao. poét. ἐγέλασσα, IL. 21, 389 ; THGN. 9 ; THCR. Idyl. 20, 1, 15 (vulg. ἐγέλαξα) ; ou γέλασα [ᾰσ] IL. 23, 840 ; EUR. I.T. 1274, Hel. 1349 ; ou γέλασσα, IL. 2, 270 ; 15, 101 ; part. poét. γελάσσας, IL. 11, 378 ; dor. γελάσσαις, PD. P. 9, 38 ; éol. γελαίσας, SAPPH. 2, 5. — Pass. f. réc. γελασθήσομαι, DL. 1, 4, 4 ; LUC. Am. 2. Ao. ἐγελάσθην, THC. 3, 83 ; PLAT. ISOCR. DÉM. etc. Pf. et pl.q.pf. en compos. 3 sg., καταγεγέλασται, LUC. D. mort. 1, 1 ; κατεγεγέλαστο, LUC. Ic. 19.

Étym. pour *γελάσ-ϳω, de la R. indo-europ. *gelh₂-, rire.

'

Ep. γελόω Od. 21.105, Aeol. γέλαιμι Hdn. Gr. 2.463, al. ; Ep. part. γελόωντες Od. 18.40, γελώοντες, ώωντες, or -οίωντες ib. 111, cf. 20.390; Ep. impf. γελώων or -οίων 20.347; Dor. part. γελᾶσα, 3 pl. γελᾶντι, Theoc. 1.36, 90; Aeol. γελαίσας Sappho 2.5; Att. fut. γελάσομαι Pl. Phdr. 252b, X. Smp. 1.16, etc. ; later γελάσω AP 2.178 (Mel.), 11.29 (Autom.), Anacreont. 38.8, etc. ; aor. ἐγέλασα E. IT 276, etc. ; Ep. ἐγέλασσα Il. 15.101; Dor. ἐγέλαξα Theoc. 20.1, v.l. ib. 7.42; 3 pl. γέλαν for ἐγέλασαν Poet. ap. EM 255.6; — Pass., fut. -ασθήσομαι D.L. 1.78, Luc. Am. 2; aor. ἐγελάσθην D. 2.10, (κατ-) Th. 3.83, Pl. Euthphr. 3c, etc. ; pf. γεγέλασται (κατα-) Luc. DMort. 1.1. abs., laugh, ἁπαλὸν γελάσαι Od. 14.465; ἀχρεῖον γ. 18.163; γναθμοῖσι γελοίων ἀλλοτρίοισιν 20.347; δακρυόεν γ. Il. 6.484; μηδὲν ἵλεων γ. S. Aj. 1011; ἡ δ’ ἐγέλασσε χείλεσιν, of feigned laughter, Il. 15.101; ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον ἦτορ his heart laughed within him, 21.389; γελῶ ὁρῶν Hdt. 4.36; — Pass., εἵνεκα τοῦ γελασθῆναι for the sake of a laugh being raised, D. 2.19. of things, γέλασσε δὲ πᾶσα περὶ χθών Il. 19.362; γαῖά τε πᾶσ’ ἐγέλασσε h.Cer. 14; γελᾷ δέ τε δό ματα πατρός Hes. Th. 40; γελῶντα ὑδάτη Lyr.Alex.Adesp. 32.4.
laugh at, ἐπ’ αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν Il. 2.270, 23.784; ἐπ’ ἀλλήλοισι γελῶσιν Thgn. 1113; γελᾷ δὲ δαίμων ἐπ’ ἀνδρὶ θερμῷ laughs scornfully at…, A. Eu. 560 (lyr.); ἐπί τινι at a thing, X. Mem. 4.2.5, Pl. Phlb. 50a; freq. c. dat., γελᾷ δὲ τοῖσδε… ἄχεσιν πολὺν γέλωτα S. Aj. 957 (lyr.), cf. 1043, Ar. Nu. 560; ἐγέλασα ψολοκομπίαις was amused at them, Id. Eq. 696; ὅταν ποτ’ ἀνθρώποισιν ἡ τύχη γελᾷ Philem. 110; εἰς ἐχθροὺς γ. S. Aj. 79; ἐν κακοῖσι τοῖς ἐμοῖς A. Ch. 222; rarely c. gen. pers., γελᾷ μου S. Ph. 1125 (lyr.), cf. Pl. Tht. 175b, Luc. Dem. Enc. 16, Procop. Goth. 4.28 (v.l.). c. acc., deride, τινά Theoc. 20.1; ἢ τόδε γελᾶτε, εἰ…; X. Smp. 2.19; τί δὲ τοῦτ’ ἐγέλασας ἐτεόν ; what is this you are laughing at ? Ar. Nu. 820; — Pass., to be derided, A. Eu. 789 (lyr.), S. Ant. 839 (lyr.); πρός τινος Id. Ph. 1023; παρά τινος Id. OC 1423.

lachen ; fut. γελάσομαι ; nur Sp., wie Liban. Anacr. 38a, Automed. 3 (XI.29) γελάσω ; aor. ἐγέλασα, p. ἐγέλασσα, ἐγέλαξε Theocr. 20.1 ; vgl. καταγελάω. Bei Hom. außer aorist. act. nur zerdehnte Formen des praes. und imperfect. act. und adjekt. verbale γελαστός, welches besonders, oben, die anderen Formen s. weiter unten. – Das Wort bezeichnet sowohl das Lachen als Ausdruck der Freude wie als Ausdruck der Verachtung, des Spottes. Hom. Il. 11.378 μάλα ἡδὺ γελάσσας ; Od. 14.465 ἁπαλὸν γελάσαι ; 18.163 ἀχρεῖον δ' ἐγέλασσεν ; Il. 6.484 δακρυόεν γελάσασα, durch Tränen lächelnd ; 15.101 ἡ δ' ἐγέλασσεν χείλεσιν, οὐδὲ μέτωπον ἐπ' ὀφρύσι κυανέῃσιν ἰάνθη ; γναθμοῖσι ἀλλοτρίοισιν, s. unten ; ἐπί τινι, über Jemand, über Etwas lachen : Il. 2.270 οἱ δὲ καὶ ἀχνύμενοί περ ἐπ' αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν ; Od. 20.358 οἱ δ' ἄρα πάντες ἐπ' αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν ; übertragen, Il. 21.389 ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον ἦτορ γηθοσύνῃ, ihm lachte das Herz im Leibe ; Od. 9.413 ἐμὸν δ' ἐγέλασσε φίλον κῆρ ; Il. 19.362 αἴγλη δ' οὐρανὸν ἷκε, γέλασσε δὲ πᾶσα περὶ χθὼν χαλκοῦ ὑπὸ στεροπῆς, Zerdehnte Formen : Od. 21.105 αὐτὰρ ἐγὼ γελόω καὶ τέρπομαι ἄφρονι θυμῷ ; 18.40 ἃς ἔφαθ', οἱ δ' ἄρα πάντες ἀνήιξαν γελόωντες ; 20.374 μνηστῆρες δ' ἄρα πάντες ἐς ἀλλήλους ὁρόωντες Τηλέμαχον ἐρέθιζον, ἐπὶ ξείνοις γελόωντες ; 18.111 τοὶ δ' ἴσαν εἴσω ἡδὺ γελώοντες, καὶ δεικανόωντ' ἐπέεσσιν ; 20.390 δεῖπνον μὲν γὰρ τοί γε γελοίωντες τετύκοντο, v.l. γελοιῶντες, von γελοιάω ; 20.347 οἱ δ' ἤδη γναθμοῖσι γελοίων ἀλλοτρίοισιν, v.l. γελώων ; wan kann übrigens auch γελοίων von γελοιάω herleiten. – Auch in Prosa ἐπί τινι die gewöhnlichste Konstruktion : ἐπί τινος Xen. Symp. 2.18 ; τινί, nur von Sachen, Ar. Nub. 552, Eq. 693 ; anders οὐδεὶς γελᾷ μοι, lacht mich an, Eur. I.A. 912, wie ὅταν ποτ' ἀνθρώποισιν ἡ τύχη γελᾷ Philem. in Comp. Men. et Phil. p. 357 ; τινός Soph. Phil. 1110 ; mit gen. absol. Plat. Theaet. 175b ; τί τοῦτο γελᾷς Gorg. 473e ; vgl. Luc. Sacrif. 1 ; Ocyp. 5 ; anders γέλωτα Soph. Aj. 954 ; ἔς τινα 79 ; ἔν τινι Luc. Nigr. 21 ; ἢ τόδε γελᾶτε, εἰ βούλομαι, oder lacht ihr darüber, daß ich, Xen. Symp. 2.19 ; τί τοῦτο γελᾷς ἐτεόν ; was lachst du eigentlich ? Ar. Nub. 820. – Bei Dichtern, von leblosen Gegenständen ; δώματα Hes. Th. 40 ; vgl. H.h. Cer. 14 ; Ap.Rh. 4.1171 ; Qu.Sm. 6.3 ; vom ruhigen Meere, Alciphr. 3.1 ; p. bei B.A. 6. – Pass. γελᾶσθαι Alex. Ath. VI.241d, Men. Stob. fl. 113.9.

γελάω, -ῶ,
[in LXX chiefly for צחק, שׂחק ;]
to laugh: Luk.6:25; fut., γελάσω) (M, Pr., 154), ib. 21 (cf. κατα-γελάω).†
(AS)