GRC

βάλλω

download
JSON

Bailly

'(impf. ἔϐαλλον, f. βαλῶ, ao.2 ἔϐαλον, pf. βέϐληκα, pl.q.pf. ἐϐεϐλήκη ou ἐϐεϐλήκειν ; pass. f. βληθήσομαι, ao. ἐϐλήθην, pf. βέϐλημαι) :
A lancer, jeter, d’où :
   I tr.
      1
lancer : βέλος, λίθον, etc. HOM. (OD. 9, 495, etc.) etc. un trait, une pierre ; εὐνάς, OD. 9, 137, jeter l’ancre ; τι εἰς ἅλα, IL. 1, 314, jeter qqe ch. dans la mer, ou avec ἐν et le dat. τι ἐν πυρί, OD. 14, 429, qqe ch. dans le feu ; χαλκὸν ἐν στήθεσσιν, IL. 5, 346 (cf. OD. 20, 62), un fer dans la poitrine ; πῦρ ἐν νηυσίν, IL. 13, 629, du feu sur les vaisseaux ; τι ποτὶ πέτρας, OD. 12, 71, qqe ch. contre des rochers, ou avec πρός (προτί) et le dat. σκῆπτρον προτὶ γαίῃ, IL. 1, 245, jeter son bâton contre terre ; fig. ὕπνον ἐπὶ βλεφάροις, OD. 1, 364, jeter le sommeil sur les paupières ; λύπην τινί, SOPH. Ph. 67, jeter le chagrin dans l’âme de qqn ; ἐν στήθεσσι μένος β. τινί, IL. 5, 513, jeter le courage dans l’âme de qqn ; τί τινι ἐν θυμῷ, OD. 1, 201, etc. ou ἐν καρδίᾳ, PD. O. 13, 16, ou θυμῷ, ESCHL. Pr. 705, ou ἐς θυμόν, SOPH. O.R. 975, jeter qqe ch. (un sentiment de colère, de crainte, etc.) dans le cœur (de qqn) ; fig. avec rég. de pers. β. τινὰ ἐς κακόν, OD. 12, 221, précipiter qqn dans le malheur ; τινὰ ἐς φόϐον, EUR. Tr. 1058, jeter qqn en crainte ; p. anal. κινδύνῳ β. χώραν, ESCHL. Sept. 1048, mettre un pays en péril ;
      2 jeter à terre, renverser : τινὰ ἐν δαπέδῳ, OD. 22, 188, qqn sur le sol ; ἐν κονίῃσιν, IL. 8, 156, qqn dans la poussière ; οἶκον, ESCHL. Eum. 721, renverser, d’où détruire une maison ;
      3 lancer, faire tomber : κύϐους, ESCHL. EUR. PLAT. lancer des dés ; ἑτέρωσε β. ὄμματα, OD. 16, 179, jeter ses regards dans une autre direction ; ὄμμα πρὸς γῆν, EUR. Ion 582, baisser les yeux vers la terre ; ἴχνος ποδὸς ἐπὶ γᾶν, EUR. Rhes. 721, imprimer la trace de ses pas sur le sol ; d’où poser sur ou dans : ἄστυ β. A.RH. 2, 849, jeter les fondements d’une ville ; β. χεῖρας ἀμφί τινι, OD. 7, 142, jeter ses bras autour de qqe ch. (les genoux de qqn, etc.) ; ἀμφί τινι β. πήχεε, OD. 17, 38 ; 24, 346, ou abs. ἀμφὶ δὲ χεῖρας β. OD. 4, 455, jeter ses bras autour de qqn, embrasser qqn ; avec deux dat. ἀμφὶ δὲ χεῖρας δειρῇ β. τινι, OD. 23, 207, jeter ses bras autour du cou de qqn ; μῆλα ἐν νηΐ, OD. 9, 470, embarquer des troupeaux ; κύκλα β. ἀμφὶ ὀχέεσσι, IL. 5, 722, poser des roues des deux côtés des chars ; part. en parl. d’armes, de vêtements, etc. β. ἀμφ' ὤμοις αἰγίδα, IL. 18, 204, jeter, càd. placer vivement son bouclier autour des épaules (d’Achille), en parl. d’Athènè ; ἀμφί τινι ῥάκος, OD. 14, 342, jeter des haillons sur le corps de qqn ; abs. mettre le feu (à une ville, à une maison) POL. 1, 48, 8 (cf. πῦρ ἐμϐαλεῖν, POL. 5, 100, 5) ;
      4 laisser tomber : δάκρυ, OD. 4, 198, une larme ; ἑτέρωσε κάρη β. IL. 8, 306, laisser tomber sa tête de l’autre côté ; β. τοὺς ὀδόντας, ARSTT. H.A. 6, 20, 11, ou abs. βάλλειν, ARSTT. H.A. 6, 22, 6, perdre ses dents ;
      5 jeter de côté, rejeter : τινὰ γῆς ἔξω, SOPH. O.R. 622, jeter qqn hors de son pays, le bannir ; β. ἄθαπτόν τινα, SOPH. Aj. 1333, refuser la sépulture à qqn ;
   II intr. en apparence (s.-e. ἑαυτόν) se jeter : εἰς ἅλα, IL. 11, 722, dans la mer, en parl. d’un fleuve ; περὶ τέρμα, IL. 23, 462, s’élancer autour du but, en parl. de chevaux ; ἐν πέδῳ, ESCHL. Ag. 1172, être précipité sur le sol ; βάλλ' ἐς κόρακας, AR. Vesp. 835, etc. ou ἐς μακαρίαν, PLAT. Hipp. ma. 293 a, va te jeter en pâture aux corbeaux ou va te jeter dans le séjour des bienheureux, càd. va au diable ! va te faire pendre ! etc. ; abs. βαλὼν κάθευδε, ARR. Epict. 2, 20, 10, étends-toi et dors ;
B frapper à distance (d’un trait, d’une pierre, etc.) : β. τινά, IL. 11, 350 ; OD. 7, 64, etc. frapper qqn d’un trait ; avec double rég. τινὰ δουρί, IL. 11, 742, frapper qqn d’une lance ; σάκος λίθῳ, IL. 7, 266, frapper un bouclier d’une pierre ; en outre, avec un dat. instrum. τινὰ μηρὸν ὀϊστῷ, IL. 11, 583, frapper qqn d’un trait à la cuisse ; ou simpl. sans dat. instrum. mais avec un double rég. de la pers. ou de la chose frappée et de la partie atteinte : τινὰ στῆθος, IL. 4, 480, frapper qqn à la poitrine ; de même βάλλειν τινὰ κατά τι, IL. 5, 66, etc. ; τινὰ πρός τι, IL. 11, 144 ; 15, 249 ; τινὰ ὑπό τι, IL. 17, 309 ; rar. avec le gén. de pers. β. τινὸς κατά τι, IL. 5, 305, frapper qqn en qqe partie du corps ou de son armure ; avec l’acc. de la blessure : ἕλκος τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ, IL. 5, 795, la blessure que lui fit Pandaros en le frappant d’un trait ; fig. β. τινὰ κακοῖς, SOPH. Aj. 1244, frapper qqn de malheurs ; φθόνῳ, EUR. El. 902, poursuivre qqn de sa haine ; au pass. ἄχεϊ ou πένθεϊ βεϐολημένος ἦτορ, IL. 9, 9, ou κῆρ, OD. 10, 245, frappé de douleur dans son cœur ; avec un sujet de chose : β. τινά, IL. 11, 536 ; 23, 502, etc. atteindre qqn, en parl. de gouttes de sang, de flots de poussière, etc. ; en parl. du soleil : ἀκτῖσιν βάλλειν, OD. 5, 479, frapper de ses rayons ; p. anal. κτύπος οὔατα βάλλει, IL. 10, 535 (cf. SOPH. Ant. 1188 ; Ph. 205) un bruit frappe les oreilles ; de même en parl. d’odeurs, SOPH. fr. 411 ; p. ext. avoir une portée de, en parl. de machines de jet : ὁ καταπέλτης ἔϐαλλε τρία στάδια καὶ ἡμιστάδιον, ATHÉNÉE MÉC. 8, 7, la catapulte portait à 3 stades ½ ;

Moy. (f. βαλοῦμαι, ao.2 ἐϐαλόμην) :
      1 jeter sur soi ou qqe ch. à soi : ἀμφὶ ὤμοισιν ξίφος, IL. 3, 334, ou τόξα, IL. 19, 372, se jeter autour des épaules (le baudrier qui supporte) une épée, un carquois ; χρόα λουτροῖς, HH. Cer. 50, litt. jeter son corps dans le bain, se jeter au bain ; fig. τι ἐπὶ θυμῷ βάλλεσθαι, IL. 15, 566 ; 20, 196, ou ἐνὶ φρεσί, IL. 1, 297 ; OD. 11, 454 ; HÉS. O. 107 ; ou μετὰ φρεσί, IL. 9, 435 ; ou ἐς θυμόν, HDT. 1, 84, se mettre qqe ch. dans l’esprit ; ἐπ' ἑωυτοῦ βαλόμενος, HDT. 3, 71, 155, etc. s’étant mis de lui-même (qqe ch.) dans l’esprit, ayant décidé d’après son propre jugement ;
      2 jeter pour soi, pour son usage : β. ἄγκυραν, HDT. 9, 74, jeter l’ancre ; κρηπῖδα, PD. I. 5, 11, jeter des fondations, les fondements (de qqe ch.) ; en parl. de campements, de fortifications, etc. DÉM. POL. etc., φόνον β. τινί, Q. SM. donner (litt. lancer) la mort à qqn.

Act. Prés. 1 pl. dor. βάλλομες, BION 7, 13. Impf. épq. sans augm. βάλλον, IL. 18, 534. Fut. épq. et ion. βαλέω [ᾰ] IL. 8, 403 ; 3 sg. βαλέει, OD. 10, 290 ; HH. Ven. 288 ; inf. βαλέειν, IL. 8, 417, mais βαλεῖν, HH. Merc. 374 ; part. βαλέων, OD. 11, 608. Autre fut. βαλλήσω, AR. Vesp. 222, 1491. Ao.2 poét. sans augm. βάλον, IL. 11, 742 ; HÉS. Sc. 384 ; sbj. 2 sg. épq. βάλῃσθα, OD. 12, 221 ; 3 sg. épq. βάλῃσι, IL. 21, 104, 576 ; opt. 2 sg. épq. βάλοισθα, IL. 15, 571 ; part. fém. dor. βαλοῖσα, THCR. Idyl. 16, 11. Pl.q.pf. sans augm. 3 sg. βεϐλήκει, IL. 5, 661. — Pass. ao.2 épq. ἐϐλήμην, d’où 3 sg. ἔϐλητο et βλῆτο, IL. 11, 675, etc. ; sbj. 3 sg. βλήεται (p. *βλήηται) OD. 17, 472 ; opt. 2 sg. βλῇο (var. βλεῖο) IL. 13, 288 ; inf. βλῆσθαι, IL. 4, 115 ; part. βλήμενος, IL. 11, 191 ; OD. 22, 18 ; A.RH. 2, 1212. Pf. 2 sg. poét. βέϐληαι, IL. 5, 284 ; 11, 380 [l’η compte pour une brève] ; 13, 251 ; 3 pl. épq. βεϐλήαται (pour βέϐληνται) IL. 11, 657 ; OD. 11, 194 ; de ce pf. vient le pl.q.pf. poét. sans augm. 3 sg. βέϐλητο, OD. 12, 423 ; 3 pl. ion. βεϐλήατο (p. ἐϐέϐληντο) IL. 14, 28. Autre pf. épq. *βεϐόλημαι, d’où 2 sg. βεϐόλησαι, A.RH. 4, 1318 ; 3 sg. βεϐόληται, A.RH. 3, 893 ; part. βεϐολημένος, IL. 9, 9 ; OD. 10, 247 ; A.RH. 1, 262 ; etc. ; de ce pf. vient le pl.q.pf. 3 pl. poét. βεϐολήατο, IL. 9, 3. Fut. ant. βεϐλήσομαι, EUR. Or. 271 ; Bacch. 1314 ; part. βεϐλησόμενος, PHILSTR. V. Ap. 251. — Moy. prés. 2 sg. épq. βάλλεαι, IL. 9, 435 ; impér. poét. 2 sg. βάλλεο, IL. 4, 39, ion. βάλλευ, OD. 12, 218. Impf. poét. βαλλόμην, PD. P. 4, 138. Impf. itér. 3 sg. ion. βαλλέσκετο, HDT. 9, 74. Ao.2 poét. βαλόμην, IL. 11, 29 ; PD. P. 1, 74 ; impér. ion. 2 sg. βαλεῦ, THGN. 1050 ; HDT. 8, 68.

Étym. R. indo-europ. *gwelh₁-, atteindre en lançant ; βάλλω du proto-grec *gwal-je/o- ou *gwal-n-e/o-, p.-ê. de *gwl̥-n(e)h₁-.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

fut. βαλῶ (in Att. Prose only in compds.), Ion. βαλέω Il. 8.403, βαλλήσω Ar. V. 222, 1491; aor.2 ἔβαλον, Ion. προβάλεσκε Od. 5.331; later aor.1 ἔβαλα LXX 3 Ki. 6.1 (5.18); Ep. and Ion. inf. βαλέειν Il. 2.414, al., Hdt. 2.111, al., but βαλεῖν Il. 13.387, 14.424; opt. βλείης in Epich. 219, part. βλείς Id. 176, as if from ἔβλην (v. συμβάλλω); pf. βέβληκα ; plpf. ἐβεβλήκειν, Ep. βεβλήκειν Il. 5.661; — Med., Ion. impf. βαλλέσκετο Hdt. 9.74; fut. βαλοῦμαι (προ-) Ar. Ra. 201, (ἐπι-) Th. 6.40, etc., Ep. βαλεῦμαι (ἀμφι-) Od. 22.103; aor.2 ἐβαλόμην, Ion. imper. βαλεῦ Hdt. 8.68. γ΄, used mostly in compds. ; — Pass., fut. βληθήσομαι X. HG 7.5.11, (δια-) E. Hec. 863; also βεβλήσομαι Id. Or. 271, Hld. 2.13, (δια-) D. 16.2; part. διαβεβλησόμενος Philostr. VA 6.13 (Ep. fut. ξυμβλήσομαι, v. συμβάλλω); aor. ἐβλήθην Hdt. 1.34, Th. 8.84, etc. ; Hom. also has an Ep. aor. Pass., ἔβλητο Il. 11.675, ξύμβλητο 14.39; subj. βλήεται Od. 17.472; opt. βλῇο or βλεῖο Il. 13.288; inf. βλῆσθαι 4.115; part. βλήμενος 15.495; pf. βέβλημαι, Ion. 3 pl. βεβλήαται 11.657 (but 3 sg. h. Ap. 20), opt. διαβεβλῇσθε And. 2.24; plpf. ἐβεβλήμην (περι-) X. HG 7.4.22, (ἐξ-) Isoc. 18.17; Ion. 3 pl. περιεβεβλέατο Hdt. 6.25. — Ep. pf. βεβόλημαι in special sense, v. βολέω.
Act., throw; with acc. of person or thing aimed at, throw so as to hit, hit with a missile, freq. opp.
striking with a weapon in the hand, βλήμενος ἠὲ τυπείς Il. 15.495; τὸν βάλεν, οὐδ’ ἀφάμαρτε 11.350, cf. 4.473, al. ; so even in ἐγγύθεν ἐλβὼν βεβλήκει… δουρί 5.73; and δουρὶ ὤμων μεσσηγὺς σχεδόθεν βάλε 16.807; but later opp. τοξεύειν, D. 9.17, X. An. 4.2.12; ἐκ χειρὸς β. ib. 3.3.15; c. dat. instrumenti, β. τινὰ δουρί, πέτρῳ, κεραυνῷ, etc., Il. 13.518, 20.288, Od. 5.128, etc. ; βλήμενος ἢ ἰῷ ἢ ἔγχεϊ Il. 8.514; c. dupl. acc. pers. et partis, μιν βάλε μηρὸν ὀϊστῷ 11.583; c. acc. partis only, 5.19, 657; so τὸν δ’ Ὀδυσεὺς κατὰ λαιμὸν… βάλεν ἰῷ Od. 22.15; δουρὶ βαλὼν πρὸς στῆθος Il. 11.144; c. acc. cogn., ἕλκος…, τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ 5.795; also βάλε Τυδεΐδαο κατ’ ἀσπίδα smote upon it, ib. 281. less freq. of things, ἡνίοχον κονίης ῥαθάμιγγες ἔβαλλον 23.502; of drops of blood, 11.536, cf. A. Ag. 1390; metaph, κηλὶς ἔβαλέ νιν μητροκτόνος E. IT 1200, cf. HF 1219; of the sun, ἀκτῖσιν ἔβαλλεν [θάμνους] Od. 5.479; ἔβαλλε… οὐρανὸν Ἠώς A.R. 4.885 (so Pass., σελήνη… δι’ εὐτρήτων βαλλομένη θυρίδων AP 5.122 (Phld.)); strike the senses, of sound, ἵππων ὠκυπόδων ἀμφὶ κτύπος οὔατα βάλλει Il. 10.535, cf. S. Ant. 1188, Ph. 205 (lyr.); of smell, ὀσμὴ β. τινά Id. Ant. 412; τάχ’ ἂν πέμφιξ σε βροντῆς καὶ δυσοσμίας β. Id. Fr. 538. metaph, β. τινὰ κακοῖς, φθόνῳ, ψόγῳ, smite with reproaches, etc., Id. Aj. 1244, E. El. 902, Ar. Th. 895; στεφάνοις β. τινά Pi. P. 8.57 (hence metaph, praise, Id. O. 2.98); φθόνος βάλλει A. Ag. 947; φίλημα βάλλει τὴν καρδίαν Ach.Tat. 2.37. with acc. of the weapon thrown, cast, hurl, of missiles, rare in Hom., βαλὼν βέλος Od. 9.495; χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών Il. 5.346, cf. Od. 20.62; ἐν νηυσὶν… πῦρ β. Il. 13.629; c. dat., of the weapon, throw or shoot with a thing, οἱ δ’ ἄρα χερμαδίοισι… βάλλον 12.155; βέλεσι Od. 16.277; in Prose abs., β. ἐπί τινα throw at one, Th. 8.75; ἐπὶ σκοπόν X. Cyr. 1.6.29; ἐπίσκοπα Luc. Am. 16; alone, οἱ ψιλοὶ βάλλοντες εἶργον Th. 4.33; c. gen., βάλλοντα τοῦ σκοποῦ hitting the mark, Pl. Sis. 391a. generally of anything thrown, εἰς ἅλα λύματ’ ἔβαλλον Il. 1.314; τὰ μὲν ἐν πυρὶ βάλλε Od. 14.429; [νῆα] β. ποτὶ πέτρας 12.71; εὐνὰς β.
throw out the anchor-stones, 9.137; β. σπόρον cast the seed, Theoc. 25.26; β. κόπρον POxy. 934.9 (iii AD); hence β. ἀρούρας manure, PFay. 118.21 (ii AD); metaph, ὕπνον… ἐπὶ βλεφάροις β. Od. 1.364; β. σκότον ὄμμασι E. Ph. 1535 (lyr.); β. λύπην τινί S. Ph. 67. of persons, β. τινὰ ἐν κονίῃσιν, ἐν δαπέδῳ, Il. 8.156, Od. 22.188; γῆς ἔξω β. S. OT 622; β. τινὰ ἄθαπτον Id. Aj. 1333; ἄτιμον Id. Ph. 1028; — Pass., ὑπὸ χλαίνῃ βεβλημένος AP 5.164 (Mel.); βεβλημένος on a sick-bed, Ev. Matt. 8.14; then metaph, ἐς κακὸν β. τινά Od. 12.221; ὅς με μετ’… ἔριδας καὶ νείκεα β. Il. 2.376; β. τινὰ ἐς ἔχθραν, ἐς φόβον, A. Pr. 390, E. Tr. 1058; also ἐν αἰτίᾳ or αἰτίᾳ β. τινά, S. OT 657, Tr. 940 (but in E. Tr. 305 β. αἰτίαν ἔς τινα); κινδύνῳ β. τινά A. Th. 1053.
let fall, ἑτέρωσε κάρη βάλεν Il. 8.306, cf. 23.697; β. ἀπὸ δάκρυ παρειῶν Od. 4.198, cf. 114; κατὰ βλεφάρων β. δάκρυα Thgn. 1206; κατ’ ὄσσων E. Hipp. 1396; αἵματος πέμφιγα πρὸς πέδῳ β. A. Fr. 183; β. τοὺς ὀδόντας cast, shed them, Arist. HA 501b2, etc. ; so βάλλειν alone, ib. 576a4; βοῦς βεβληκώς SIG 958.7 (Ceos). of the eyes, ἑτέρωσε βάλ’ ὄμματα cast them, Od. 16.179; ὄμματα πρὸς γῆν E. Ion 582; πρόσωπον εἰς γῆν Id. Or. 958; intr., ὀφθαλμὸς πρὸς τὸ φῶς βαλών aiming at…, Plot. 2.4.5; βαλὼν πρὸς αὐτό directing one΄s gaze at…, Id. 3.8.10. of animals, push forward or in front, τοὺς σοὺς [ἵππους] πρόσθε βαλών Il. 23.572; πλήθει πρόσθε βαλόντες (sc. ἵππους) ib. 639; βάλλε κάτωθε τὰ μοσχία Theoc. 4.44; metaph, β. ψυχὰν ποτὶ κέρδεα Bion Fr. 5.12. in a looser sense, put, place, with or without a notion of haste, τὼ μὲν… βαλέτην ἐν χερσὶν ἑταίρων Il. 5.574, cf. 17.40, 21.104; μῆλα… ἐν νηΐ β. Od. 9.470; ἐπὶ γᾶν ἴχνος ποδὸς β. E. Rh. 721 (lyr.); φάσγανον ἐπ’ αὐχένος β. Id. Or. 51; τοὺς δακτύλους εἰς τὰ ὦτα Ev. Marc. 7.33; β. πλίνθους lay bricks, Edict.Diocl. 7.15; pour, οἶνον εἰς ἀσκούς Ev. Matt. 9.17; εἰς πίθον Arr. Epict. 4.13.12, cf. Dsc. 1.71.5 (v.l. for ἐμβ.); metaph, ἐν στήθεσσι μένος βάλε ποιμένι λαῶν Il. 5.513; ὅπως… φιλότητα μετ’ ἀμφοτέροισι βάλωμεν may put friendship between them, 4.16; μαντεύσομαι ὡς ἐνὶ θυμῷ ἀθάνατοι βάλλουσι Od. 1.201; ἐν καρδίᾳ β. Pi. O. 13.16; but also θυμῷ, ἐς θυμὸν β., lay to heart, A. Pr. 706, S. OT 975. esp. of putting round, ἀμφ’ ὀχέεσσι θοῶς βάλε καμπύλα κύκλα Il. 5.722; of clothes or arms, ἀμφὶ δ’ Ἀθήνη ὤμοις… βάλ’ αἰγίδα 18.204; put on, φαιὰ ἱμάτια Plb. 30.4.5.
place money on deposit, ἀργύριον τοῖς τραπεζίταις Ev. Matt. 25.27.
pay, PLond. 3.1177 (ii AD), POxy. 1448.5 (iv AD). of dice, throw, τρὶς ἓξ βαλεῖν A. Ag. 33, cf. Pl. Lg. 968e; ἄλλα βλήματ’ ἐν κύβοις βαλεῖν E. Supp. 330; so prob. ψῆφος βαλοῦσα, abs., by its throw, A. Eu. 751; metaph, εὖ or καλῶς βάλλειν to be lucky, successful, Phld. Ir. p. 51 W., Rh. 1.10 S. intr., fall, ποταμὸς Μινυήϊος εἰς ἅλα βάλλων Il. 11.722, cf. A.R. 2.744, etc. ; ἄνεμος κατ’ αὐτῆς (sc. νεώς) ἔβαλε Act. Ap. 27.14; [ἵππους] περὶ τέρμα βαλούσας having run round the post, Il. 23.462; ἐγὼ δὲ… τάχ’ ἐν πέδῳ βαλῶ (sc. ἐμαυτήν) A. Ag. 1172 (lyr.); λίμνηθεν ὅτ’ εἰς ἁλὸς οἶδμα βάλητε arrive at…, A.R. 4.1579; εἴσω β.
enter a river΄s mouth, Orac. ap. D.S. 8.23; βαλὼν κάθευδε lie down and sleep, Arr. Epict. 2.20.10; τί οὖν, οὐ ῥέγκω βαλών ; ib. 4.10.29; βαλὼν ἐπὶ τῆς στιβάδος ἐπεχείρει καθεύδειν Anon. ap. POxy. 1368.51; cf. A. 11.4. in familiar language, βάλλ’ ἐς κόρακας away with you! be hanged! Ar. V. 835, etc. ; βάλλ’ ἐς μακαρίαν Pl. Hp. Ma. 293a, cf. Men. Epit. 389. Med., put for oneself, ὡς ἐνὶ θυμῷ βάλλεαι that thou may΄st lay it to heart, Il. 20.196, cf. Od. 12.218; σὺ δ’ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν Hes. Op. 107; εἰ μὲν δὴ νόστον γε μετὰ φρεσὶ… βάλλεαι Il. 9.435; ἐς θυμὸν βαλέσθαι τι Hdt. 1.84, etc. ; εἰς or ἐπὶ νοῦν, εἰς μνήμην, Plu. Thes. 24, Jul. Or. 2.58a, etc. (v. supr. A. 11.6); ἐπ’ ἑωυτῶν βαλόμενοι on their own responsibility, Hdt. 4.160, cf. 3.71, al. ; ἑτέρως ἐβάλοντο θεοί, v.l. for ἐβόλοντο in Od. 1.234; θεοὶ δ’ ἑτέρωσε βάλοντο Q.S. 1.610. τόξα or ξίφος ἀμφ’ ὤμοισιν βάλλεσθαι throw about one΄s shoulder, Il. 10.333, 19.372, etc. ; ἐπὶ κάρα στέφη β. E. IA 1513 (lyr.). ἐς γαστέρα βάλλεσθαι γόνον conceive, Hdt. 3.28.
lay as foundation, κρηπῖδα βαλέσθαι Pi. P. 7.3, cf. 4.138, Luc. Hipp. 4; also, lay the foundations of, begin to form, οἰκοδομίας Pl. Lg. 779b; χάρακα Plb. 3.105.10, Poll. 8.161; simply, build, ἱερὸν περί τι Philostr. VA 4.13; β. ἄγκυραν cast anchor, Hdt. 9.74, etc. ; καθάπερ ἐξ ἀγκυρῶν βαλλόμενος ψυχῆς δεσμούς Pl. Ti. 73d. rarely, χρόα βάλλεσθαι λουτροῖς dash oneself with water, bathe, h.Cer. 50 (but λουτρὰ ἐπὶ χροῒ βαλεῖν E. Or. 303). (Arc. -δέλλω in ἐσδέλλοντες, = ἐκβάλλοντες, IG 5(2).6.49; ζέλλειν· βάλλειν, Hsch. Root guel- ΄throw΄, Skt. galati ΄trickle΄, OHG. quellan ΄spurt up΄, Lith. gulēti ΄lie΄.)
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

werfen, treffen ; entst. aus *βάλjω ; fut. βαλῶ, Ar. Vesp. 1491 βαλλήσεις, 222 βαλλήσομεν, wie Sp., die auch aor. ἐβάλλησα bilden, sonst ἔβαλον ; perf. βέβληκα ; βέβλημαι, 2. pers. βέβληαι Il. 5.284, 13.251 u. als Daktylus 11.380 ; episch βεβόλημαι, Hom. βεβολημένος Il. 9.9, Od. 10.247, βεβολήατο Il. 9.3 ; aor. pass. ἐβλήθην, u. diesem gleichbedeutend episch synkop. aor. med. ἔβλητο, βλῆτο, βλήεται Od. 17.472, βλεῖο Il. 13.288, βλῆ σθαι, βλήμενος. – Die beiden Perfecta βέβλημαι u. βεβόλημαι unterscheidet Hom. nach Aristarchs Beobachtung so, daß er βεβόλημαι nur da gebraucht, wo von der verwundeten Seele die Rede ist, βέβλημαι dagegen vom verwundeten Körper ; Scholl. Aristonic. Il. 9.3 βεβολήατο : ἡ διπλῆ, ὅτι ἔνιοι βεβλήατο, καὶ Ζηνόδοτος οὕτως. ἐπὶ δὲ τῆς κατὰ ψυχὴν τρώσεως καὶ ἀλγηδόνος ἀεὶ τοῦτο τάττει· ἐπὶ δὲ τῆς κατὰ σῶμα πληγῆς οὐκέτι οὕτως ; derselbe zu Il. 9.9 ἡ διπλῆ, ὅτι πάλιν τὸ βεβολημένος διὰ τοῦ ο ἐπὶ ψυχῆς λέγει ; falsche Lesart Il. 13.212 κατ' ἰγνύην βεβολημένος ὀξέϊ χαλκῷ statt βεβλημένος. Vgl. Lehrs Aristarch. p. 76. – Die 3 pers. sing. plusqpft. act. βεβλήκει oder βεβλήκειν (ἐβεβλήκειν) gebraucht Hom. als einfaches Präteritum, als aorist. oder als imperf.; s. βεβλήκει Il. 4.108, 492, 5.66, 73, 394, 12.401, 17.606, Od. 22.286 ; v.l. Il. 8.270 ἐπεὶ ἄρ τιν' ὀϊστεύσας βεβλήκει, ὁ μὲν αὖθι πεσὼν ἀπὸ θυμὸν ὄλεσκεν, αὐτὰρ ὁ αὖτις ἰών, πάις ἃς ὑπὸ μητέρα, δύσκεν εἰς Αἴανθ'· ὁ δέ μιν σάκεϊ κρύπτασκε, besser die andere Lesart βεβλήκοι, optat. iterativ.; Scholl. Didym. zu der Stelle βεβλήκει : Ἀρίσταρχος βεβλήκει ; die andere Form, mit dem ν, βεβλήκειν, s. Il. 5.661, 14.412, Od. 22.258, 275 ; ἐβεβλήκειν v.l. Il. 14.412 στῆθος ἐβεβλήκειν statt στῆθος βεβλήκειν ; Scholl. Didym. daselbst βεβλήκει : οὕτως (verstehe Ἀρίσταρχος) ἔξω τοῦ ν, βεβλήκει, καὶ ἄνευ τοῦ ε. Ζηνόδοτος καὶ Ἀριστοφάνης σὺν τῷ ν, βεβλήκειν. Vgl. noch Scholl. Didym. Il. 5.661 Ἀρίσταρχος μετὰ τοῦ ν βεβλήκειν. Meistens ist βεβλήκει (βεβλήκειν) Versanfang ; mitten im Verse Il. 14.412 στῆθος βεβλήκειν, s. vorhin. Als wirkliches plusquamperf. läßt sich βεβλήκει allenfalls ein Paar Male auffassen, s. Il. 4.108, 5.394 ; aber Hom. gebraucht eben auch den gewöhnlichen aor. überall statt des plusquamperf., so daß sich aus den bezeichneten Stellen über die ursprüngliche Natur des βεβλήκει Nichts folgern läßt. Die anderen Personen dieses plusquamperf. außer βεβλήκει kommen bei Hom. nicht vor. Vgl. die dem βεβλήκει ähnliche und ähnlich gebrauchte Form βεβήκει s.v. βαίνω.
Die gewöhnlichste Bed. von βάλλειν ist
1) mit Geschoffen werfen, mit Lanzen, Pfeilen, Steinen usw.; nach Aristarchs Beobachtung (Lehrs Aristarch. p. 61 sqq.) bei Hom. stets im eigentlichsten Sinne, wirklich werfen, d.h. so, daß man die Waffe aus der Hand fahren läßt ; Gegensatz οὐτάζειν, τύπτειν, νύσσειν, πλήττειν, stoßen, hauen, stechen, schlagen, wobei man die Waffe in der Hand behält. Il. 15.495 βλήμενος ἠὲ τυπείς, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι διαστέλλει τὸ βαλεῖν καὶ τύψαι ; 11.191 ἢ δουρὶ τυπεὶς ἢ βλήμενος ἰῷ, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ πρὸς τὴν διαφορὰν τοῦ τύψαι καὶ βαλεῖν ; 14.424 οὔ τις ἐδυνήσατο ποιμένα λαῶν οὐτάσαι οὐδὲ βαλεῖν, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι διαστέλλει τὸ οὐτάσαι καὶ βαλεῖν ; 21.576 ἢ οὐτάσῃ ἠὲ βάλῃσιν, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ πρὸς τὴν ἀντιδιαστολὴν τοῦ οὐτάσαι καὶ βαλεῖν. Zenodot kannte diesen Unterschied nicht ; Il. 16.807 ὄπιθεν δὲ μετάφρενον ὀξέϊ δουρὶ ὤμων μεσσηγὺς σχεδόθεν βάλε Δάρδανος ἀνήρ, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ περιεστιγμένη, ὅτι Ζηνόδοτος γράφει σχεδὸν οὔτασε Δάρδανος ἀνήρ. ἀγνοεῖ δὲ ὅτι ἐκ βολῆς τέτρωται, ὡς διὰ τῶν ἑξῆς δείκνυται, » ὥς τοι πρῶτος ἐφῆκε βέλος (812)« ; 20.274 δεύτερος αὖτ' Ἀχιλεὺς προΐει δολιχόσκιον ἔγχος, καὶ βάλεν αἰνείαο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ περιεστιγμένη, ὅτι Ζηνόδοτος μετεποίησεν οὕτως, μελίην ἰθυπτίωνα ἀσπίδα νύξ' ἐς χαλκὸν ἀμύμονος αἰνείαο. οὐκ ἐκ χειρὸς δὲ ἐπέτυχεν ὁ Ἀχιλλεύς, ὅπερ διὰ τοῦ νύξε σημαίνεται, ἀλλὰ βέβληκε τὸ δόρυ· διὸ καὶ ἑξῆς (283) αὐτὸ βέλος εἴρηκεν. Wenn Mehrere zusammen erwähnt werden, von denen Einer durch einen Wurf, ein Anderer durch Stoß, Hieb, Stich oder Schlag verwundet ist, so gebraucht Homer συλληπτικῶς von Allen zusammen das Wort βάλλειν ; Il. 14.28 ὅσοι βεβλήατο χαλκῷ, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι συλληπτικῶς εἴρηκε βεβλήατο ἐπὶ τῶν οὐτασμένων. Vgl. Lehrs Aristarch. p. 62. Beim Werfen kann man natürlich nahe an das Ziel herantreten, Il. 5.72 τὸν μὲν Φυλείδης ἐγγύθεν ἐλθὼν βεβλήκει κεφαλῆς κατὰ ἰνίον ὀξέϊ δουρί, 17.600 ὁ γάρ ῥ' ἒβαλε σχεδὸν ἐλθών ; aber der Grammatiker Seleukos behauptete, die Verbindung σχεδὸν βάλεν sei unerträglich, s. Scholl. Il. 16.807. – Die Sp. beobachten den Homerischen Unterschied zwischen βάλλειν u. οὐτάζειν usw. nicht durchweg ; vgl. Lehrs Aristarch. p. 78 sqq. Echt Homerisch z.B. Herodot. 6.117 οὔτε πληγέντα οὔτε βληθέντα.
Besondere Arten des Gebrauchs:
   a) absolut, Il. 8.289 βάλλ' οὕτως, αἴ κέν τι φόως Δαναοῖσι γένηαι ; 4.519 βάλε δὲ Θρῃκῶν ἀγὸς ἀνδρῶν, Πείροος Ἰμβρασίδης ; Prosa, Thuc. 3.23 ; κἂν μήπω βάλλῃ μηδὲ τοξεύῃ Dem. 9.17 ; Xen. An. 3.3.15 οἱ μὲν πολέμιοι τοξεύουσι καὶ σφενδονῶσιν ὅσον οὔτε οἱ Κρῆτες ἀντιτοξεύειν δύνανται οὔτε οἱ ἐκ χειρὸς βάλλοντες ἐξικνεῖσθαι.
   b) Angabe der Waffe, ἐγχείῃσιν Il. 18.534 ; λάεσσι 3.80 ; κεραυνῷ Od. 12.388 ; τοῖς λίθοις Thuc. 4.43 ; Xen. An. 5.7.19 ; πέτροις Eur. Andr. 1128 ; τόξοις Eur. Hec. 388 ; übertr., κακοῖς, so. λόγοις, mit Schmähreden, Soph. Aj. 1244 ; ψόγῳ Ar. Th. 895, u. ä.; bes. bei Sp.; ähnl. στεφάνοισι Pind. P. 8.57. – Seltner steht das Geschoß im accusat.: Hom. Od. 9.495 βέλος, 20.62 ἰὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλοῦσα, Il. 5.346 χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών.
   c) Angabe des Zieles ; bei Hom. ist nach Aristarchs Beobachtung (s. Lehrs Aristarch. p. 71 sqq) βάλλειν, wenn das Ziel im accus. dabei steht, allemal = treffen, nicht = zielen, zu treffen suchen. Il. 11.376 ὁ δὲ τόξου πῆχυν ἄνελκεν καὶ βάλεν, οὐδ' ἄρα μιν ἅλιον βέλος ἔκφυγε χειρός, ταρσὸν δεξιτεροῖο ποδός, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι τὸ βάλεν ἀντὶ τοῦ ἐπέτυχεν, καὶ ὅτι ἐν σχήματι εἴρηκεν, οὐδὲ ἅλιον αὐτὸν ἐξέφυγε τῆς χειρός ; 5.17 Τυδείδεω δ' ὑπὲρ ὦμον ἀριστερὸν ἤλυθ' ἀκωκὴ ἔγχεος, οὐδ' ἔβαλ' αὐτόν, Scholl. Aristonic. ἔβαλ' : ἀντὶ τοῦ ἐπέτυχεν ; 3.368 ἐκ δέ μοι ἔγχος ἠίχθη παλάμηφιν ἐτώσιον, οὐδ' ἔβαλόν μιν, Scholl. Aristonic. ὅτι σαφῶς τὸ οὐδ' ἔβαλόν μιν σημαίνει ἀντὶ τοῦ οὐδὲ ἐπάταξα αὐτόν ; über die v.l. οὐδ' ἐδάμασα vgl. Scholl. Didym. daselbst ; 21.591 ὀξὺν ἄκοντα χειρὸς ἀφῆκεν, καί ῥ' ἔβαλε κνήμην ὑπὸ γούνατος, οὐδ' ἀφάμαρτεν ; Od. 22.6 νῦν αὖτε σκοπὸν ἄλλον, ὃν οὔ πώ τις βάλεν ἀνήρ, εἴσομαι, αἴ κε τύχωμι ; – mit praeposit., zum Teil Tmesis ; Il. 3.347 Ἀλέξανδρος προΐει ἔγχος, καὶ βάλεν Ἀτρείδαο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐΐσην· οὐδ' ἔρρηξεν χαλκός, ἀνεγνάμφθη δέ οἱ αἰχμὴ ἀσπίδ' ἔνι κρατερῇ ; 5.317 χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών ; 11.108 τὸν μὲν ὑπὲρ μαζοῖο κατὰ στῆθος βάλε δουρί ; – mit doppeltem accusat.: Il. 4.480 πρῶτον γάρμιν ἰόντα βάλε στῆθος παρὰ μαζὸν δεξιόν· ἀντικρὺ δὲ δι' ὤμου ἔγχος ἦλθεν ; 11.583 καί μιν βάλε μηρὸν ὀϊστῷ δεξιόν· ἐκλάσθη δὲ δόναξ, ἐβάρυνε δὲ μηρόν, Scholl. Aristonic. καί μιν βάλε μηρὸν ὀϊστῷ : ἡ διπλῆ, ὅτι ἀντὶ τοῦ καὶ αὐτοῦ τὸν μηρὸν ἔτρωσεν ; – pass., Il. 4.518 χερμαδίῳ γὰρ βλῆτο παρὰ σφυρὸν ὀκριόεντι κνήμην δεξιτερήν. – Die Sp. weichen auch hier oft von Hom. ab ; Homerisch z.B. Soph. Phil. 289 πρὸς δὲ τοῦθ', ὅ μοι βάλοι νευροσπαδὴς ἄτρακτος, αὐτὸς ἂν τάλας εἰλυόμην δύστηνον ἐξέλκων πόδα πρὸς τοῦτ' ἄν ; oft = auf etwas schießen, z.B. Thuc. 8.75 ἐπὶ τοὺς τὴν ὀλιγαρχίαν μάλιστα ποιήσαντας καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων τοὺς μετασχόντας τὸ μὲν πρῶτον ὥρμησαν βάλλειν ; ἐπὶ σκοπὸν βάλλειν ἐδιδάσκομεν Xen. Cyr. 1.6.29 ; Pol. 1.48 ; εἰς τὸ μέτωπον Xen. Cyr. 1.4.8 ; Sp. auch σκοποῦ, ἐπὶ σκοποῦ, Sisyph. 391a ; Luc. Amor. 16. – Selten steht die Wunde im accus. dabei : Il. 5.795 ἕλκος, τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἰδίως εἴρηκε ἀντὶ τοῦ βαλὼν ἕλκος ἐποίησεν ; Plat. Rep. III.408a ἢ οὐ μέμνησαι ὅτι καὶ τῷ Μενέλεῳ ἐκ τοῦ τραύματος οὗ ὁ Πάνδαρος ἔβαλεν αἷμ' ἐκμυζήσαντ' ἐπί τ' ἤπια φάρμακ' ἔπασσον ; – Adverbial, εὔσκοπα, εὔστοχα βάλλειν, gut treffen.
2) Aehnlich dem Deutschen in vielen anderen Verbindungen, wo nicht von Geschossen die Rede ist. – Wie ἐν κονίῃσι βάλλειν Il. 8.156 zu Boden strecken, u. ἐν δαπέδῳ χαμαὶ Od. 22.188 : so ist οἶκον β. zerstören, Aesch. Eum. 721 ; ἐς γόνυ τὴν πόλιν, herunter, in Sklaverei bringen, Her. 6.27. – Gew. wird verbunden ἐν πυρὶ βάλλειν, ins Feuer werfen, Od. 14.429 ; πῦρ ἐν νηυσίν Il. 13.629 ; λύματα εἰς ἅλα Il. 1.314.
3) In vielfachen Uebertragungen, wo teils ein stärkeres od. schwächeres Berühren und Treffen, teils ein Hinwerfen bezeichnet wird,
   a) von Eindrücken, welche die Sinne treffen, ἵππων μ' ὠκυπόδων ἀμφὶ κτύπος οὔατα βάλλει Il. 10.535, Tmesis, der Schall umtönt mein Ohr ; Ap.Rh. 2.554 ; φθόγγος βάλλει με, trifft mich, Soph. Ant. 1173 ; Phil. 205 ; wohin auch τὸν ὕμνος ἔβαλεν Pind. N. 3.62 gerechnet werden kann, der auch kurzweg τίνα βάλλωμεν Ol. 2.89 sagt, sc. ὕμνῳ, wen wollen wir preisen ? ὀσμὴ μὴ βάλῃ ἡμᾶς Soph. Ant. 408 ; νὺξ ὄμματα ἔβαλλε Call. lav.Pall. 82.
   b) von der Sonne, Strahlen werfen, ἀκτῖσιν β. ἠέλιος, Od. 5.479 ; γαῖαν βάλλει ἀκτὶς ἡλίου Eur. Suppl. 659 ; vgl. Theocr. 2.86 ; ἄκρον ἔβαλλε οὐρανὸν Ἠώς Ap.Rh. 4.885 ; σελήνη διὰ θυρίδων βαλλομένη Philod. 7 (V.123).
   c) Uebertr. auf geistige Eindrücke, Befleckung durch Schuld od. Verbrechen, κηλὶς ἔβαλέ νιν μητροκτόνος Eur. I.T. 1209 ; μὴ μύσος μεσῶν βάλῃ προσφθεγμάτων Herc.Fur. 1219 ; – πένθεϊ ἀτλήτῳ βεβολήατο Il. 9.3, ἄχεϊ μεγάλῳ βεβολημένος ἦτορ 9.9, κῆρ ἄχεϊ μεγάλῳ βεβολημένος Od. 10.247, vgl. oben ; λύπην τινί Soph. Phil. 67.
   d) besprengen, bespritzen, ἡνίοχον κονίης ῥαθάμιγγες ἔβαλλον Il. 23.502 ; ἃς ἀφ' ἱππείων ὁπλέων ῥαθάμιγγες ἔβαλλον 11.536, 20.501 ; mit Wasser Eur. I.T. 58.
   e) anlegen, anfügen, κύκλα ἀμφὶ ὀχέεσσι Il. 5.722, Tmesis, s. ἀμφιβάλλω ; ἀμφὶ ὤμοις αἰγίδα 18.204, u. öfter von Kleidern ; bloß dat., κρήδεμνον πλοκάμοις Agath. 5 (V.276); χεῖρας ἀμφί τινι, ihn umarmen, Hom., s. ἀμφιβάλλω ; ἀμφὶ χεῖρα βάλεν ἔγχεϊ Od. 21.433 ; ἐν πύλαισιν ἀκοάν, das Ohr an die Tür legen, Eur. Or. 1282.
   f) Uebertr., βάλλειν τι ἐν θυμῷ, eingeben, Od. 1.201 ; σοφίσματα ἐν καρδίαις Pind. Ol. 13.16 ; σὺ τοὺς ἐμοὺς λόγους θυμῷ βάλε, nimm du meine Worte zu Herzen, Aesch. Prom. 708 ; αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς Soph. O.R. 975 ; gewöhnlicher so im med., ἐν θυμῷ δ' ἐβάλοντο ἔπος Il. 15.566 ; ἐνὶ θυμῷ βάλλευ, überlege, beherzige, Od. 12.218 ; σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν, sich etwas zu Herzen nehmen, Il. 1.297 ; ὡς ἐνὶ θυμῷ βάλλεαι, wie du denkst, Il. 20.196 ; νόστον μετὰ φρεσὶ βάλλεαι, du sinnst auf Heimkehr, 9.435. So nicht nur die folgenden Dichter, z.B. Theocr. 25.163 Ap.Rh. 2.256, sondern auch in Prosa, ἐς θυμὸν βαλεῦ τὸ παλαιὸν ἔπος Her. 7.51 ; vgl. 1.84 ; ἐπὶ ἑαυτῷ βάλλεσθαι, bei sich überlegen, 3.155, 5.73 u. Sp., z.B. Dion.Hal. 10.31 ; εἰς νοῦν τὸ ἔργον Plut. Thes. 24.
   g) wie ῥίπτειν, fallen lassen, hinwerfen, von Würfeln, κύβους Aesch. Ag. 33 ; Eur. Suppl. 330 ; Plat. Legg. XII.968e ; auch Sp., wie Plut. Pyrrh. 26 ; vom Lose, κλῆρον NT ; – εὐνάς, Anker, Od. 9.137 ; vgl. Pind. I. 5.13 u. unten 5 c); ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ Od. 2.80 ; σπόρον ἐν νειοῖσιν Theocr. 21.25 ; ἄγκιστρον, δίκτυον, das Netz auswerfen, NT ; οἶνον εἰς ἀσκούς Matth. 9.17 ; εἰρήνην ἐπὶ γῆν 10.34 ; – ῥόον εἰς ἅλα, ins Meer ergießen, Ap.Rh. 2.401 ; absol., βάλλει εἰς ἅλα. ergießt sich, fällt ins Meer, Il. 11.722 u. Sp., wie Nic. Th. 889 ; – βαλέειν τ' ἀπὸ δάκρυ παρειῶν, die Träne fallen lassen, vergießen, Od. 4.198 ; κατ' ὄσσων Eur. Hipp. 1396 ; κατὰ βλεφάρων Theogn. 1206 ; – ὀδόντας, schichten, Arist. H.A. 1.1, 6.2 ; – ὁ παῖς βέβληται, ist aufs Krankenlager geworfen, liegt krank, NT, Matth. 8.6, 14, 9.2. – Man vgl. noch ὄμματα ἑτέρωσε βάλλειν, nach der andern Seite hin werfen, Od. 16.179 ; πρόσωπον εἰς γῆν Eur. Or. 958 ; ὄμματα πρὸς γῆν Ion 582 u. öfter ; – ὅθεν τ' ἀπὸ νῆας ἐΐσας ἐς πόντον βάλλουσιν, Schiffe ins Meer laufen lassen, Od. 4.359 ; πρὸς πέτρας, an Felsen werfen, 12.71 ; ἵππους πρόσθεβ., vortreiben, Il. 23.572, wie κάτωθε τὰ μοσχία, herabtreiben, Theocr. 4.44.
   h) εἰς φόβον βάλλειν τινά, in Furcht setzen, Eur. Tr. 1058 ; ἐς κακόν Od. 12.221 ; ἐς ἔχθραν Aesch. Prom. 388 ; εἰς ὕπνον Eur. Cycl. 574 ; ἐν αἰτίᾳ, die Schuld beimessen, Soph. O.R. 657 ; εἰς δεῖμα Her. 7.139 ; – ἦ φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι βάλωμεν, Freundschaft zwischen beiden Teilen stiften, Il. 4.16.
4) intr., außer dem unter g) bemerkten Falle ; ἵπποι περὶ τέρμα βαλοῦσαι, sich ums Ziel herumwerfend, rennend, Il. 23.462 ; in der Sprache des gewöhnlichen Lebens, βάλ' ἐς κόρακας, geh zum Henker, Ar. Vesp. 835, Plut. 782 ; βάλλ' ἐς μακαρίαν Plat. Hipp. mai. 293a ; wie man bei uns etwa Einem die ewige Seligkeit wünscht ; ἐς ὀλβίαν Phot.
5) Med., a) βάλλεσθαί τι ἐν φρεσί u. ä. s. 3f); νῦν δ' ἑτέρως ἐβάλοντο θεοί, beschlossen es anders, Od. 1.234, Bekker ἐβόλοντο, s. Scholl. u. vgl. Buttmann Lexil. I p. 31, Andere ἑτέρωσ' ἐβάλοντο, wie Qu.Sm. 10.427 θεοὶ δ' ἑτέρωσε βάλοντο ; sp.D., z.B. Qu.Sm. 2.133 u. öfter φόνον βάλλεσθαι, Mord bereiten.
   b) sich umwerfen ; τόξα ἀμφ' ὤμοισιν β., tmesis, Il. 10.333 ; ἀμφὶ ὤμοισιν ξίφος 19.372 ; χρόα βάλλεσθαι λουτροῖς, sich besprengen, H.h. Cer. 50.
   c) κρηπῖδα βάλλεσθαι, den Grund legen, z.B. ἀοιδᾶν Pind. P. 7.4 ; σοφῶν ἐπέων 4.138 ; οἰκοδομίας Plat. Legg. VI.779b ; χαράκωμα πρὸς τῇ πόλει Dem. 18.87 ; χάρακα Pol. 3.105, 110 ; ἄγκυραν Plat. Legg. XII.961c ; vgl. Her. 9.74 u. Plat. Tim. 73d ψυχῆς δεσμοὺς καθάπερ ἐξ ἀγκύρας βαλλόμενος. Ebenso πείσματα νηός Ap.Rh. 1.1020 u. öfter ; ἀρχὴν τῶν πραγμάτων Luc. Hipp. 4.
   d) ἐς γαστέρα, empfangen, sich schwängern lassen, Her. 3.23.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)

TBESG

βάλλω,
[in LXX for נפל, שׂום, ידד, etc. ;]
prop., of a weapon or missile; then generally, of things and persons, lit. and metaph., to throw, cast, put, place: with accusative, before εἰς, Mat.4:18, and freq. ἐπί, Mat.10:34; κάτω, Mat.4:6; ἔξω, Mat.5:13; ἀπό, Mat.5:29; ἐκ, Mrk.12:44; δρέπανον, Rev.14:19; μάχαιραν, Mat.10:34; κλῆρον, Mat.27:35; of fluids, to pour: Mat.9:17, Jhn.13:5; pass., to be laid, to lie ill: Mat.9:2; ἐβλήθη (timeless aor., M, Pr., 134), Jhn.15:6; intrans., to rush (Bl., §53, 1): Act.27:14. Metaph., β. εἰς τ. καρδίαν, Jhn.13:2 (cf. usage in π., without idea of violence; also of liquids; MM, Exp., x; see also Cremer, 120, 657; cf. ἀμφι-, ἀνα-, ἀντι-, ἀπο-, δια-, ἐκ-, ἐμ-, παρ-εμ-, ἐπι-, κατα-, μετα-, παρα-, περι-, προ-, συμ-, ὑπερ-, ὑπο-βάλλω).
(AS)
Translators Brief lexicon of Extended Strongs for Greek based on Abbot-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament (1922) (=AS), with corrections and adapted by Tyndale Scholars
memory