αὐτο·κράτωρ, ορος, voc. αὐτοκράτορ (ὁ, ἡ) [ᾰ] qui ne dépend que de soi-même, indépendant ; en parl. de pers. νέος αὐτ. XÉN. Mem. 2, 1, 21, jeune homme libre de ses actions ; ἄνδρες ἀρχὴν αὐτοκράτορες, THC. 5, 27, hommes investis de pleins pouvoirs, càd. sans obligation de rendre compte à une assemblée ; αὐτοκράτωρ πρεσϐεύς, AR. Av. 1595 ; LYS. 130, 29, ambassadeur muni de pleins pouvoirs, plénipotentiaire ; στρατηγὸς αὐτ. général en chef avec pleins pouvoirs, THC. 6, 72 ; à Rome, dictateur, POL. 3, 86, 7 ; 3, 87, 9 ; postér. empereur, PLUT. Galb. 1, etc. ; μόναρχος αὐτ. ARSTT. Pol. 4, 10, 2, monarque absolu ; avec un gén. αὐτ. ἑαυτοῦ, THC. 3, 62, maître absolu de soi-même, càd. complètement indépendant ; αὐτ. τῆς τύχης, THC. 4, 64, maître absolu de la fortune ; αὐτ. τῆς ἐπιορκίας, DÉM. 215, 2, libre de faire impunément un faux serment ; avec l’inf. αὐτ. κολάσαι, DÉM. 1372, 14, maître de châtier ; en parl. de choses, νοῦς αὐτ. ANAXAG. (PLAT. Crat. 413 c) esprit indépendant ; αὐτ. λογισμός, THC. 4, 108, raisonnement absolu, càd. péremptoire.

Étym. αὐτός, κρατέω.

ορος, ὁ, ἡ, (< κρατέω) one΄s own master; hence, of persons or states, free, independent, Th. 4.63, IG 12(9).189.44, etc. ; of a youth that has come of age, X. Mem. 2.1.21. of ambassadors and commissioners, possessing full powers, plenipotentiary, αὐτοκράτορά τινα ἑλέσθαι Ar. Pax 359; αὐ. ἥκομεν Id. Av. 1595; πρεσβευτής Lys. 13.9; ξυγγραφεῖς Th. 8.67; αὐ. βουλή And. 1.15; ἀποδεῖξαι ἄνδρας ἀρχὴν αὐτοκράτορας, opp. a reference to the assembly, Th. 5.27. of rulers, absolute, στρατηγοί Id. 6.72; ἄρχων X. An. 6.1.21; ἀνυπεύθυνος καὶ αὐ. ἄρχειν Pl. Lg. 875b, cf. Plt. 299c; τὸ πᾶν αὐ. διαθεῖναι manage all at their pleasure, Th. 1.126; ἦρχε τῶν ἀκολουθούντων αὐτὸς αὐτοκράτωρ, of Philip, D. 18.235; μόναρχοι Arist. Pol. 1295a12; στρατηγία ib. 1285a8 (dub.); νοῦς αὐ. (cf. αὐτοκρατής) Anaxag. ap. Pl. Cra. 413c; hence, = Lat. Dictator, Plb. 3.86.7, etc. ; = Imperator, Plu. Pomp. 8; of the Emperor, Id. Galb. 1, etc. αὐ. λογισμός peremptory reasoning, Th. 4.108. c. gen., complete master of…, πόλις οὐκ αὐ. οὖσα ἑαυτῆς Id. 3.62; τῆς τύχης Id. 4.64; τῆς αὑτοῦ πορείας Pl. Plt. 274a; τῆς ἐπιορκίας αὐ.
having full liberty to swear falsely, D. 17.12; c. inf., αὐ. κολάσαι having full power to punish, Id. 59.80.

ορος, ὁ, Selbstherrscher, mit einer schränkter Gewalt versehen, ἀνυπεύθυνος καὶ αὐτ. τῆς πόλεως ἄρχειν Plat. Legg. X.875b, u. öfter ; τῶν εἰς τὸν πόλεμον Thuc. 3.62 ; αὐτ. πάντα διατίθημι, ich ordne alles nach eigenem Ermessen, 1.126 ; αὐτ. μάχη, wo jeder tut, was er will, 4.126 ; mit dem inf., κολάσαι Dem. 59.80 ; unabhängig, Xen. Mem. 2.1.21 ; von Völkern, Pol. 3.17 ; πρέσβεις περὶ εἰρήνης, mit unumschränkter Vollmacht, Andoc. 3.6 ; Lys. 13.9 u. öfter ; βουλή Andoc. 1.15 ; δύναμις Pol. 6.14 ; vgl. 18.1, wo es, von den Pallisaden gesagt, Selbstständigkeit ist ; στρατηγός ist der Diktator bei den Römern, 3.86. Bei Sp. der römische Kaiser.