GRC

αὐδάω

download
JSON

Bailly

'αὐδάω-ῶ (f. ήσω, v. ci-dessous)
   I dire à haute voix, parler avec force, IL. 1, 92 ; 5, 786, etc. ; μεγάλα (adv.) αὐ. OD. 4, 505, prononcer des paroles arrogantes ; — avec l’acc. de la chose que l’on dit : αὐ. ἔπος, IL. 6, 54, dire une parole ; αὔδα ὅ τι φρονέεις, IL. 14, 195 ; 18, 426 ; OD. 5, 89, dis ce que tu as dans l’esprit ; αὐδᾶν κραυγήν, EUR. Ion 893, pousser un cri ; — avec l’acc. de la pers. à qui l’on parle (mais dans Hom. touj. accompagné de ἀντίον) : τινὰ ἀντίον αὐ. IL. 8, 200 ; 24, 333 ; OD. 5, 28 (d’ord. avec τὸν δ' ou τὴν δ', IL. 23, 482, etc. ; OD. 2, 242, etc.) adresser la parole en face à qqn (à lui, à elle) ; — avec double rég. à l’acc. : ἔπος τινὰ ἀντίον αὐ. IL. 5, 170, dire une parole en face à qqn ; τινά τι αὐ. EUR. Hipp. 584, dire qqe ch. à qqn ; avec le rég. de la pers. au dat. τί τινι αὐ. SOPH. O.C. 25, m. sign. ; — avec une prop. inf. IL. 10, 47 ;
   II part. :
      1 annoncer, en parl. d’un devin, d’un oracle, SOPH. O.R. 392 ;
      2 chanter, célébrer (une victoire, un concours) PD. O. 1, 7 ;
      3 invoquer (un dieu) EUR. H.f. 499, etc. ;
      4 appeler d’un nom, nommer, EUR. Andr. 20 ; au pass. SOPH. Ph. 241 ; Tr. 1106, etc. ;
      5 ordonner, avec une prop. inf. PD. P. 4, 61 ; ESCHL. Sept. 1042 ; avec un inf. SOPH. O.C. 864, etc. ; avec un dat. et un inf. αὐ. τινι ποιεῖν, EUR. I.T. 1226, ordonner à qqn de faire, etc. ;

Moy. :
      1 parler, SOPH. Ph. 130, etc. ;
      2 ordonner, avec l’inf. SOPH. Aj. 772.

Impf. ηὔδων, IL. 3, 203 ; TRAG. (ESCHL. Sept. 591, etc.) ; HDT. 2, 57 (var. αὔδων). Fut. αὐδήσω, dor. αὐδάσω [ᾱ] PD. O. 1, 7 (1 pl. αὐδάσομεν ; sel. Bœckh, sbj. ao. p. αὐδάσωμεν) ; EUR. Ion 886 ; ANTH. 6, 304 ; 3 pl. αὐδασοῦντι [ᾱ] A. PL. 120. Ao. ηὔδησα, SOPH. Tr. 171 ; dor. αὔδασα [δᾱ] PD. I. 6, 42 ; d’où impér. αὔδασον [ᾱ] SOPH. O.C. 204 ; EUR. Ph. 124 ; part. dor. αὐδάσαις [ᾱ] PD. P. 4, 61. Ao. itér. 3 sg. αὐδήσασκε, IL. 5, 786. Pf. seul. en comp. (ἀπηύδηκα). — Pass. prés. 3 pl. épq. αὐδώωνται, OPP. H. 1, 776. Fut. réc. αὐδηθήσομαι, LYC. 630. Ao. ηὐδήθην, SOPH. Tr. 1106 ; part. dor. αὐδαθείς [ᾱ] EUR. Med. 175. — Moy. prés. αὐδάομαι-ῶμαι, ESCHL. Pr. 776 ; Eum. 380 ; SOPH. Ph. 130. Impf. 3 sg. ηὐδᾶτο, SOPH. Aj. 772. Fut. αὐδήσομαι, SOPH. O.R. 846 ; dor. αὐδάσομαι [ᾱ] PD. O. 2, 92. — Poét. ; une seule fois en prose ion. HDT. l. c.

Étym. αὐδή.

'
Bailly 2020 Hugo Chávez Gérard Gréco, André Charbonnet, Mark De Wilde, Bernard Maréchal & contributeurs / Licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification — « CC BY-NC-ND 4.0 »

LSJ

impf. ηὔδων Il. 3.203, Hdt. 2.57, S. OT 568, etc. ; fut. αὐδήσω, Dor. -άσω [α] Pi. O. 1.7, S. OT 846; Dor. αὐδασοῦντι APl. 4.120 (Archel. or Asclep.); aor. ηὔδησα, Dor. αὔδασα Pi. I. 6 (5).42, etc. ; part. αὐδήσας Il. 10.47, Dor. αὐδάσαις Pi. P. 4.61; Ion. 3 sg. αὐδήσασκε Il. 5.786; pf. ηὔδηκα (ἀπ-) Hp. Gland. 14; — Pass., impf. ηὐδώμην (v. infr.); aor. part. αὐδηθείς S. Tr. 1106, Dor. αὐδαθείς E. Med. 174 (lyr.); pf. ηὔδημαι Maiist. 3; fut. αὐδηθήσομαι Lyc. 630; Ep. pres. 3 pl. αὐδώωνται Oppian. H. 1.776; — also Med., αὐδάομαι, A. Pr. 766, Eu. 379, S. Ph. 130; impf. ηὐδᾶτο Id. Aj. 772; fut. αὐδήσομαι, Dor. αὐδάσομαι Pi. O. 2.101:
(< αὐδή). c. acc. rei, utter sounds, speak, Il. 1.92, etc. ; τόσον αὐδήσασχ’ ὅσον ἄλλοι πεντήκοντα 5.786; ὣς δέ τις… αὐδήσασκεν 17.420; αὐδᾶν κραυγήν utter a cry, E. Ion 893 (lyr.).
speak, say, ὁμοκλήσας ἔπος ηὔδα Il. 6.54; αὔδα ὅ τι φρονέεις 18.426; so οὐκ αὐδᾶν ἔσθ’ ἃ μηδὲ δρᾶν καλόν S. OT 1409; τί τινι Id. OC 25; — Med., Id. Ph. 130, 852 (lyr.); — Pass., ηὐδᾶτο γὰρ ταῦτα so ΄twas said, Id. OT 731, cf. 527; ὡς ηὐδᾶτ’ ἐκεῖ ib. 940. of oracles, utter, proclaim, ib. 392, etc. ; οὕστινας κομπεῖς γάμους αὐδᾶν speak out concerning them, A. Pr. 948. αὐ. ἀγῶνα sing of a contest, Pi. O. 1.7. abs., speak, utter, of the statue of Memnon, Epigr.Gr. 988 (Balbilla), al. c. acc. pers., speak to, address, accost, ἀντίον αὐδᾶν τινά Il. 3.203, al. ; ἔπος τέ μιν ἀντίον ηὔδα 5.170; αὐδῶν δεινὰ πρόσπολον κακά E. Hipp. 584; call on or invoke a god, Id. HF 499, 1215. c. acc. et inf., bid, order to do, αὐ. σε χαίρειν Pi. P. 4.61, cf. S. OC 1630; αὐ. σε μή… forbid, A. Th. 1048, etc. ; αὐδῶ τινὶ ποιεῖν E. IT 1226; αὐδῶ σιωπᾶν S. OC 864; αὐδήσας χαίρειν Epigr.Gr. 205.7 (Halic.); αὐδῶ καὖθις ἀπαυδῶ Ar. Ra. 369; — Med., S. Aj. 772.
call by name, λεώς νιν Θετίδειον αὐδᾷ E. Andr. 20; — Med., ὅν τε λέοντα αὐδάξαντο Nic. Th. 464; — more freq. in Pass., αὐδῶμαι παῖς Ἀχιλλέως S. Ph. 240; Ζηνὸς αὐδηθεὶς γόνος Id. Tr. 1106; αὐδᾶσθαι νεκρόν Id. Ph. 430; κάκιστ’ αὐδώμενος most ill reported of, A. Th. 678; ὁ παραμασήτης ἐν βροτοῖς αὐδώμενος Alex. 236 (paratrag.).
mean such an one, E. Hipp. 352. — Never in good Att. Prose.
Liddell-Scott-Jones, Greek-English Lexicon (9th ed., 1940)

Pape

(aor. αὔδασον Eur. Phoen. 123 ; fut. αὐδασοῦντι ἔοικε Archel. 1 (Plan. 120); αὐδήσομαι Soph. O.R. 846 ; αὐδᾱσομαι Pind. Ol. 2.101),
reden, sprechen, von Hom. an bei Dichtern ; absol., καὶ ηὔδα μάντις ἀμύμων Il. 1.92 ; ἀντίον αὐδᾶν τινά, Einen anreden, Od. 5.28 ; ἔπος ἀντίον αὐδᾶν τινά Il. 5.170 ; αὔδα ὅ τι φρονέεις 18.426 ; μεγάλα, frevelhafte Worte reden, Od. 4.505 ; ἔπος, λόγον ἐπόρκιον, Pind. I. 5.39, Ol. 2.101. Bei den Tragg. vom Orakel, Soph. Tr. 170 ; vom Seher O.R. 392 ; befehlen, Aesch. Spt. 1034 ; αὐδῶ σιγᾶν Soph. O.C. 868 ; vom Orakel, bei Dem. 21.52. – Das med. in der Bdtg des act., Pind., wie Soph. Phil. 130, 841, Aj. 759 ; – pass., genannt werden, αὐδῶμαι δὲ παῖς Ἀχιλλέως Soph. Phil. 240 ; αὐδηθείς Trach. 1106 ; ὁ παραμασήτης ἐν βροτοῖς αὐδώμενος Alex. Ath. VI.242c.
Pape, Griechisch-deutsches Handwörterbuch (3. Aufl., 1914)
memory